Ex-Pys Article : 100 Questions you want to know more about SSEAYP (4)

100 คำถามที่คุณอยากรู้เกี่ยวกับโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ 
โดย กมลธรรม  วาสบุญมา (SSEAYP 1991)
อดีตอุปนายกสมาคมเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทย(ฝ่ายบริหาร)

-สงวนลิขสิทธิ์-

กิจกรรมของโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
1.กิจกรรมบนเรือ (Activities on board the ship)
2.กิจกรรมบนบก (Activities on the land)

ในส่วนของกิจกรรมสำคัญบนเรือ ได้แก่

Solidarity Group meeting เป็นการประชุมในกลุ่ม SG ซึ่งแต่ละ SG จะมีเยาวชนจากทุกชาติคละกัน วัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดนโยบายจาก COC การซักซ้อมความเข้าใจในกิจกรรมต่างๆ การนัดหมาย ตลอดจนเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวข้องซึ่งสมาชิกใน SG ควรได้รับรู้

การประชุมใน SG จะมีขึ้นเป็นประจำแทบทุกวัน เพื่อให้เยาวชนได้ฝึกการมีส่วนร่วมและทำงานเป็นหมู่คณะในระหว่างเยาวชนแต่ละชาติ
 

เส้นทางเดินเรือของนิปปอนมารูในกลุ่มประเทศอาเซียน จะมีบางช่วงที่เรือนิปปอนมารูต้องแล่นตัดเส้นศูนย์สูตร(Equator) ซึ่งตามนิยายปรำปราของชาวเรือ จะเชื่อกันว่ามีเทพเจ้าแห่งท้องทะเล (God of the sea) ดูแลท้องทะเลอยู่และคอยปกป้องชาวเรือที่จะผ่านน่านน้ำต่างๆให้เดินทางโดยปลอดภัย ดังนั้นเมื่อเรือนิปปอนมารูแล่นผ่านเส้น Equator ถือได้ว่าเดินทางผ่านซีกโลกเหนือลงไปสู่ซีกโลกใต้ ก็จะมีตัวแทนสมาชิกชาวเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์จัดการแสดงประกอบในพิธีการเดินเรือข้ามเส้นศูนย์สูตร โดย PY คนหนึ่งจะแต่งกายเป็นเจ้าสมุทร อีกคนจะแต่งกายเป็นกัปตันเรือนิปปอนมารู และอีกหลายๆคนจะแสดงเรือนิปปอนมารู เป็นเทพ หรือสัตว์ทะเลต่างๆ(เพื่อประกอบการแสดงให้มีสีสันมากขึ้น)

สำหรับการแสดง Crossing Equator จะจัดขึ้นที่ Sport deck ท้ายเรือซึ่งมีที่กว้างขวางเพียงพอ ผู้แสดงเป็นกัปตันเรือจะเดินน้ำหน้าเรือนิปปอนมารูเข้าไปหาเส้นสมมุติบนพื้นแทนเส้นศูนย์สูตร ระหว่างนั้นเจ้าสมุทรก็จะปรากฏกายขึ้นพร้อมบรรดาเทพและสัตว์ทะเลบริวาร กัปตันจะขออนุญาตข้ามเส้นศูนย์สูตรเข้าสู่ซีกโลกใต้ เจ้าสมุทรก็จะอนุญาตให้ผ่านและอวยพรให้เรือนิปปอนมารูและผู้เข้าร่วมโครงการทุกคนเดินทางด้วยความปลอดภัยและประสบความสำเร็จในการเข้าร่วมโครงการทุกประการ การแสดงดังกล่าวจะใช้เวลานานประมาณ 30 นาที- 1 ชั่วโมง ซึ่งมักจะจบลงด้วยความสนุกสนานของเยาวชนผู้เข้าร่วมงานทุกคน

หลังจากเสร็จสิ้นโครงการ เยาวชนทุกคนจะได้รับ Certificate ที่แสดงว่าได้ผ่านกิจกรรม Equator crossing เป็นที่ระลึก ซึ่งถือเป็นของมีค่าทางใจแก่การเก็บรักษา เพื่อระลึกถึงวันคืนที่น่าประทับใจในโครงการ
 

Homestay เป็นกิจกรรมสำคัญอย่างหนึ่งในการเข้าร่วมโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ และเป็นกิจกรรมมาตรฐานในโครงการแลกเปลี่ยนแทบทุกโครงการของประเทศญี่ปุ่น

รูปแบบของ Homestay คือการที่เยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการแต่ละคน จะไปพักอาศัยอยู่ในบ้านของครอบครัวเจ้าภาพ หรือ Foster family (หรือบางทีเรียกว่า Hosted family ก็มี) ด้วยวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาวิถีการดำเนินชีวิต รูปแบบของครอบครัว ตลอดจนแนวคิด จารีต ประเพณี และวัฒนธรรมของประเทศนั้นๆ กิจกรรม Homestay จะใช้ระยะนานประมาณ 2-3 วันในแต่ละประเทศ และโดยหลักการจะจัดขึ้นทุกประเทศที่เรือเข้าจอดเทียบท่า

เนื่องจาก Homestay เป็นกิจกรรมมาตรฐานของโครงการ ดังนั้นโดยหลักการแล้วเยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการทุกคนต้องเข้าร่วมกิจกรรมนี้ ยกเว้นแต่จะมีเหตุจำเป็นสำคัญจริงๆที่ทำให้ไม่อาจร่วมกิจกรรมได้เท่านั้น เช่น เจ็บป่วยมากเกินกว่าจะร่วมกิจกรรม ฯลฯ
 

กิจกรรม Homestay มีขั้นตอนที่สำคัญคือ

1.เยาวชนทุกคนไปรวมตัวที่สถานที่ Homestay matching ซึ่งแต่ละประเทศจะจัดสถานที่ซึ่งมีความกว้างขวางเหมาะสม การจราจรสะดวกและมีความปลอดภัย เพื่อใช้เป็นสถานที่ matching
2.Foster family ที่ได้ผ่านการคัดเลือกของรัฐบาลประเทศนั้นๆแล้ว จะมาถึงก่อนเวลาและรับการปฐมนิเทศ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจในการเป็นครอบครัวเจ้าภาพ
3.ในส่วนของพิธีการ จะแตกต่างกันไปตามการบริหารจัดการของแต่ละประเทศ แต่โดยปกติก็จะมีพิธีกรคอยกำกับการดำเนินกิจกรรมในทุกขั้นตอน เช่น เชิญเยาวชนเข้าประจำที่ เชิญครอบครัวเจ้าภาพ เชิญบุคคลที่เป็นประธานกล่าวต้อนรับ ฯลฯ
4.เมื่อถึงเวลา matching เยาวชนจะเดินไปนั่งประจำหมายเลขประจำตัวของตน ซึ่งอาจจะมีครอบครัวเจ้าภาพนั่งรออยู่แล้ว (หรือครอบครัวเจ้าภาพอาจเข้ามาทีหลัง แล้วแต่รูปแบบการบริหารจัดการของประเทศเจ้าภาพ)
5.เยาวชนและครอบครัวเจ้าภาพจะทักทายและทำความรู้จักกันตามสมควร อาจมีงานเลี้ยงของว่างและเครื่องดื่มพอเป็นพิธี
6.ครอบครัวเจ้าภาพนำเยาวชนที่จะไปพักอาศัยด้วย แยกย้ายกันกลับบ้านเพื่อทำกิจกรรมการศึกษาวัฒนธรรมต่อไป
 

เยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการ จะไม่ต้องร่วมกิจกรรม Homestay ในประเทศของตนเอง โดยจะได้รับอนุญาตให้กลับบ้านได้ในช่วงระยะเวลาที่เยาวชนชาติอื่นร่วมกิจกรรม Homestay และจะต้องกลับมาเรือในวันและเวลาที่เยาวชนชาติอื่นกลับมาจากกิจกรรม Homestay

ดังนั้นเยาวชนไทยจึงไม่ต้องร่วมกิจกรรม Homestay ในประเทศไทยแต่อย่างใด (แต่อาจทำหน้าที่เป็นครอบครัวเจ้าภาพได้)
 

ดังได้กล่าวมาแล้วว่า Homestay เป็นกิจกรรมมาตรฐานของโครงการ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เยาวชนได้ศึกษาวัฒนธรรม แนวคิด การดำรงชีวิตของครอบครัวในประเทศต่างๆ อันเป็นการเพิ่มพูนวิสัยทัศน์และพัฒนาตนเองของเยาวชน นอกจากนี้ยังเป็นการฝึกฝนตนเองที่จะอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมที่แตกต่างไปจากที่คุ้นเคย เสริมสร้างความอดทน การปรับตัว และการพัฒนาสภาวะการเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคต

โดยปกติเมื่อครอบครัวเจ้าภาพนำเยาวชนกลับไปถึงบ้าน ก็อาจมีงานเลี้ยงต้อนรับเล็กๆในครอบครัว แนะนำสมาชิกในครอบครัว แนะนำวิถีทางการดำเนินชีวิตของครอบครัว เยาวชนจะมีโอกาสได้ร่วมกิจกรรมภายในครอบครัวเพื่อการเรียนรู้ เช่น ในครอบครัวที่เป็นเกษตรกร เยาวชนอาจไปร่วมเพาะปลูกหรือเลี้ยงสัตว์ด้วย ได้รู้จักผู้คนในท้องถิ่น ครอบครัวอาจพาไปทัศนศึกษาสถานที่สำคัญ หรือสถานที่ควรรู้เพื่อการศึกษาวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น พาไปรับประทานอาหารประจำท้องถิ่น รวมทั้งกิจกรรมอื่นๆอีกมากมายที่เป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ของเยาวชนเองอย่างมากมาย นอกจากนี้เยาวชนยังได้มีเวลาในการเรียนรู้ตนเองให้ถ่องแท้ด้วยว่า แท้ที่จริงแล้ว ตนเองเป็นคนอย่างไรเนื่องจากสถานการณ์และสิ่งแวดล้อมที่ไม่คุ้นเคยจะเป็นตัวผลักดันให้เยาวชนได้ใช้สติปัญญา ทักษะ และประสบการณ์ในการดำรงชีวิตอยู่กับความแตกต่างนั้นอย่างผสมผสาน กลมกลืน

การอยู่กับครอบครัวเจ้าภาพของเยาวชนแต่ละคน ไม่จำเป็นต้องเหมือนกันทุกคนไป ขึ้นอยู่กับวิถีชีวิตและแนวคิดในการดำรงชีวิตของครอบครัวเจ้าภาพ เยาวชนไม่ควรคาดหวังความสะดวกสบายหรือการเอาอกเอาใจใส่มากเกินไป และควรพิจารณาว่าควรทำตัวอย่างไรที่จะได้เรียนรู้มากที่สุด และเกิดความผูกพันในทางที่ดีกับครอบครัวเจ้าภาพมากที่สุด เนื่องจากกิจกรรมนี้มีระยะเวลาสั้นเพียง 2-3 วัน หากเรียนรู้ได้ไม่เต็มที่โอกาสนี้จะไม่หวนคืนกลับมาอีกง่ายๆ
 

เช่นเดียวกับกิจกรรมอื่นในโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ เยาวชนไม่มีความจำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆทั้งสิ้นในการร่วมกิจกรรม Homestay เนื่องจากครอบครัวเจ้าภาพจะเป็นผู้รับผิดชอบทั้งอาหาร ที่พัก ค่าเดินทาง ค่าใช้จ่ายในการทัศนศึกษา หรือศึกษาวัฒนธรรม ฯลฯ ทั้งหมด
 

ครอบครัวเจ้าภาพจะเป็นผู้ที่สมัครและได้รับคัดเลือกจากหน่วยงานที่รับผิดชอบโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ในแต่ละประเทศให้ทำหน้าที่ครอบครัวเจ้าภาพได้ โดยคณะอนุกรรมการครอบครัวเจ้าภาพ (Hosted Family Sub-committee) จะคัดเลือกบุคคลหรือครอบครัวที่มีความพร้อมที่จะรับเยาวชนไปดูแล มีความปลอดภัย และเหมาะสม เช่น ครอบครัวที่จะรับเยาวชนที่เป็นเพศหญิงไปดูแล จะต้องมีแม่และบุตรสาว (คณะอนุกรรมการฯจะไม่ยอมให้เยาวชนเพศหญิงไปอยู่ในครอบครัวที่มีแต่ผู้ชายเป็นอันขาด) ฯลฯ หากผู้ใดมีความไม่เหมาะสม จะไม่ได้รับการคัดเลือกเป็นครอบครัวเจ้าภาพเด็ดขาด นอกจากนี้ต้องมีที่พักอาศัยในเขตที่ใกล้เคียง ไม่อยู่ห่างไกลเกินไป โดยปกติต้องอยู่ในระยะที่ทีมงานบริหารโครงการเรือเยาวชนเชียอาคเนย์ (SSEAYP Administrative staffs)จะสามารถไปรับกลับได้ทันที ในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน หรือเหตุอันไม่พึงปรารถนา หรือเหตุจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องนำตัวเยาวชนผู้นั้นกลับเรือในทันที
 

ก่อนจะร่วมกิจกรรม Homestay เยาวชนทุกคนจะได้รับเอกสารที่แจ้งหมายเลขโทรศัพท์ฉุกเฉินที่จะสามารถติดต่อกับ Administrative staffs ได้ในทันที นอกจากนี้ก็ยังมีหมายเลขโทรศัพท์จำเป็นอื่นๆ ก่อนแยกย้ายกันไปอยู่กับครอบครัวเจ้าภาพ เยาวชนควรจดหมายเลขโทรศัพท์ที่จะใช้ติดต่อกับเพื่อนร่วมรุ่นเอาไว้ด้วย เนื่องจากหากเกิดเหตุฉุกเฉินจะได้ติดต่อกันเพื่อช่วยเหลือได้ทันเหตุการณ์

อย่างไรก็ดี จากประวัติศาสตร์การจัดกิจกรรม Homestay ในโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์มานานเกือบ 30 ปี มีอัตราส่วนที่เกิดเหตุ “จำเป็นฉุกเฉิน” ที่จะต้องรีบรับเยาวชนกลับมาเรือนิปปอนมารูน้อยมาก เยาวชนจึงไม่ควรวิตกกังวลในส่วนนี้มากเกินไป แต่ก็ควรตั้งในความไม่ประมาทเช่นกัน
 

ตามธรรมเนียมของผู้ไปเยือน เยาวชนควรที่จะมีของที่ระลึกเล็กๆน้อยๆสำหรับครอบครัวเจ้าภาพด้วย โดยไม่จำเป็นต้องเป็นของที่มีราคาสูง แต่ควรเป็นสิ่งของที่แสดงความเป็นไทยในตัวเอง มีจำนวนชิ้นเท่ากับจำนวนครอบครัวเจ้าภาพในแต่ละประเทศที่เยาวชนจะต้องไปพักอาศัยด้วย หรืออาจเตรียมของที่ระลึกเล็กสำรองไปสำหรับพี่หรือน้องหรือเด็กๆในครอบครัวด้วยเพื่อเป็นการแสดงน้ำใจ และสร้างความประทับใจ อันจะทำให้ความสัมพันธ์ดีขึ้น ซึ่งจะมีผลต่อปฏิสัมพันธ์ในช่วงอยู่กับครอบครัวเจ้าภาพตลอด 2-3 วัน

การที่ครอบครัวเจ้าภาพให้ของที่ระลึกสิ่งใด เยาวชนต้องไม่ลืมการขอบคุณ และหากมีสิ่งใดที่เยาวชนไม่สามารถใช้หรือรับประทานได้จริงๆก็ขอให้ปฏิเสธอย่างนุ่มนวลและชี้แจงเหตุผลให้ครอบครัวเข้าใจว่า ทานไม่ได้ หรือใช้ไม่ได้ หรือกระทำไม่ได้เพราะเหตุใด

อย่างไรก็ดี หากไม่ใช่กรณีที่เป็นเรื่องคอขาดบาดตาย หรือมีผลต่อสุขภาพกายหรือใจ หรือกระทบต่อศาสนา หรือลัทธิความเชื่อส่วนตัวจริงๆแล้ว การที่ได้มีประสบการณ์กับสิ่งแปลกใหม่บ้าง หรืออดทนทำในสิ่งที่ไม่เคยชินบ้าง ก็เป็นสิ่งที่น่าประทับใจและได้ความรู้อย่างมากทีเดียว
 

เป็นสิ่งที่ไม่น่าเชื่อว่า การอยู่ร่วมกันเพียง 2-3 วัน กลับนำมาซึ่งความผูกพันระหว่างครอบครัวเจ้าภาพและเยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการเป็นอย่างยิ่ง ในวันจากกัน มีเยาวชนไม่น้อยทีเดียวที่อำลาครอบครัวเจ้าภาพด้วยน้ำตาของความอาลัยและตื้นตัน หลังจากนั้นยังปรากฎว่ามีการติดต่อระหว่างอดีตเยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการและครอบครัวเจ้าภาพหลังจากกลับมาจากโครงการแล้วอยู่เสมอ
 

ในช่วงที่เยาวชนร่วมกิจกรรม Homestay ในส่วนของห้องพักบนเรือก็จะว่างเปล่า แต่ในส่วนของ Dining room ก็จะจัดให้มีกิจกรรม Reunion on board the ship สำหรับอดีตเยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการในประเทศนั้นๆ เช่น ระหว่างที่เยาวชนร่วมกิจกรรม Homestay ในประเทศไทย ก็จะมีงาน Reunion on board the ship ในคืนหนึ่งสำหรับอดีตเยาวชนผู้เคยเข้าร่วมโครงการการและเป็นสมาชิกของสมาคมเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทย งานจะเริ่มประมาณ 18.00 น. และเลิกประมาณ 20.00 น. โดยจะมีกิจกรรมประกอบด้วย

1.การประชุมใหญ่สามัญของอดีตเยาวชนผู้เคยเข้าร่วมโครงการ
2.อาจมีการเลือกตั้งนายกสมาคมฯคนใหม่แทนคนเดิมที่หมดวาระ
3.รับประทานอาหารร่วมกัน
4.กิจกรรมบันเทิงอื่นๆ เพื่อพัฒนาสมาชิกสัมพันธ์

เงื่อนไขหลักในกิจกรรม Reunion on board the ship ขึ้นอยู่กับการกำหนดจากรัฐบาลญี่ปุ่น ในขณะที่การบริหารจัดการกิจกรรม Reunion on board the ship มีสมาคมเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทย เป็นผู้รับผิดชอบ