ลักษณะรูปร่าง: ลักษณะเด่นที่เห็นได้ชัดคือความโหนกนูนของหัว ลวดลายของสีสันบนลำตัว (Marking) มุกล้อมรอบหรือดอกเหม๋ยฮัว ขนาดที่ใหญ่ของลำตัว ปัจจุบันมีการเพาะพันธุ์สายพันธุ์ออกมาใหม่ซึ่งมากกว่า 50 สายพันธุ์

ลักษณะนิสัย: ขึ้นชื่อว่าปลาหมอแล้วย่อมมีนิสัยดุร้าย หวงถิ่นที่อยู่ จึงเป็นปลาที่ต้องเลี้ยงแยกกับปลาชนิดอื่นๆ กินอาหารเก่งและเติบโตไว เป็นปลาที่
ขอบคุ้ยเขี่ยหินและไม่ชอบพืชน้ำ ฉนั้นการเลี้ยงปลาชนิดนี้ตู้ปลาที่จะใช้ต้องมีหินให้มันอยู่และต้องเลี้ยงแยกจากปลาอื่นหรือปลาชนิดเดียวกันเองด้วย

ลักษณะของเพศ: การสังเกตุเพศผู้หรือเมียนั้นถ้าปลามีขนาดเล็กจะสังเกตุได้ยากมาก แต่ก็พอจะสังเกตุได้บ้างจากจุดสีดำบนคลีบกระโดง
หลังหากเป็นตัวเมียจะเห็นได้ชัด ส่วนตัวผู้จะไม่มี ถ้าเป็นปลาขนาดใหญ่ก็จะเห็นชัดเจน รวมทั่งท่อที่ยื่นใต้ท้องปลาก็เป็นอีกจุดที่สังเกตุเห็นง่าย ปลาหมอสีตัวเมียนั้นจะมีขนาดเล็กกว่าตัวผู้และสีสันบนลำตัวจะอ่อนกว่าตัวผู้