Gaziantep'in Sosyal ve Kültürel Durumu

Yeryüzünde ilk yerleşik hayatın başlamasından bu yana ortaya bir çok uygarlıklar çıkmıştır. Bu uygarlıkların bazıları varlıklarını uzun süre devam ettirmiş, bazıları ise kısa sürede yok olup gitmişlerdir. Yüzyıllardan beri insanların yerleşim yerlerinden birisi olan Gaziantep’te, Anadolu ve Mezopotamya uygarlıklarının yanı sıra, Hitit, Pers, Roma, Arap, ve Türk-İslam uygarlıklarının hüküm sürmesiyle mimari, edebiyat ve folklor alanlarında büyük ve kalıcı eserler oluşmuştur.

Folklorik değerler; halkın binlerce yıllık yaşayışları biçimlenen, mutluluğu  ve kederiyle ortak bir potada eriyen ve kuşaktan kuşağa miras kalan, bir insanın doğumundan ölümüne kadar hayatının her bölümünün, toplumun gelenek ve göreneklerine uygun olarak törenle, oyunla, figürle, yemek adetleriyle ve türkülerle ifade ettiği hayat tarzıdır.

Gaziantep’te halk türküleriyle birlikte halk oyunları, folklorun en zengin dalıdır. İslam dininde müziğin ayrı bir yeri bulunduğundan, Osmanlılar döneminde dini müzik yanında, düğün ve eğlence yerlerinde söylenen türküler, ölü evinde yakılan ağıtlar, kahramanlık şiirleri bugün bile aynı güzellikte söylenmektedir. Gaziantepli ozanların halk edebiyatçılarının dilden dile aktarılan eserleri, zaman zaman cönklerde yer almış ve aynı güzelliğini bugün de korumaktadır.

Günümüzde, özel günlerde giyilen eski kıyafetler yine kültürel yaşayışa renk katan, zengin bir desen veren, öğeler olarak bugüne miras kalmıştır.

Ağızdan ağıza söylenerek günümüze kadar gelen ve güncelliğini koruyan Gaziantep’e özgü atasözlerinin her biri üzerinde ayrı bir araştırma yapabilecek değerde olan anlam ve muhteva genişliğine sahiptirler.

Mimarinin ise Gaziantep kültür hayatında ayrı bir önemi ve güzelliği bulunmaktadır. Gaziantep mimarisinin temel taşı içtenlik ve sadeliktir. Kesme taşlardan yapılan evler, cami, çeşme, han, bedesten ve külliyeler bugün bile sağlamlığını ve göze müthiş zevk veren güzelliklerini korumaktadır.

Gaziantep mutfağı da, seneler boyunca süren geleneklerin ve yöresel damak lezzetinin zenginliği ile Türkiye ve dünya mutfakları arasında ayrıcalıkla bir yere sahip olmuştur. Gaziantep  yemeklerinde, yemeğin güzelliğinde ve lezzetinde malzemenin niteliği kadar, pişirenin ustalığının payı da büyüktür.

Köyden kente göç olayı, sosyo-kültürel hayattaki değişmeler ve diğer etkenlerden Gaziantep’te nasibini almıştır. Ancak teknolojinin gelişmesiyle Gaziantep halkı imalat ve sanayiye yönelmiş, halkının çalışkanlığı ve kişisel niteliklerden kaynaklanan üreticilik ve girişimcilik özellikleri dolayısıyla Türkiye’nin ekonomi ve sanayisinde özel bir yere ulaşmış ve bir çok konuda üstünlüğünü ispatlamıştır.

23.02.2001