Recognition
This is a report from a local newspaper from Curacao called "Amigoe" about our project Erastosthenes 2000!
International School meet omtrek aarde
Het
‘global’ team met hun docenten David Moffatt en Lena Beloozerov. Vlnr:
achter Manuel Davila, Terence Ceasar. Voor Andres Mirabal en Aaron Dalnoot.
Zittend helemaal vooraan, een jonge enthousiaste aankomende wetenschapper die
het experiment belangstellend volgt.
door Jan Landsman
WILLEMSTAD — De Griekse wijsgeer Eratosthenes bewees in de hoogtijdagen van Egypte en Griekenland met een simpele waarneming dat de aarde rond was. Hij zette zijn bewering kracht bij door de omtrek van de aarde te meten. Nu, vele eeuwen later, herhaalt de International School of Curaçao, een highschool naar Amerikaans model, samen met 25 andere International Schools in de wereld, het experiment van Eratosthenes. Een oud experiment in een nieuw jasje, met gebruik van Internet.
Het is de derde eeuw voor Christus. De landen rond de Middellandse Zee vormen het middelpunt van de wereld. Alexandrië aan de kust ten westen van de Nijldelta in Egypte is op dat moment de grootste stad. In die stad woont Eratosthenes, sterrenkundige, historicus, geograaf, filosoof, dichter, wiskundige en theatercriticus. Hij verdient zijn brood als directeur van de Openbare Bibliotheek en met het schrijven van boeken als De vrijheid van het leiden. In zijn bibliotheek leest hij dat elk jaar op 21 juni in de stad Syene in een diepe put alle schaduwen verdwijnen. Syene ligt honderden kilometer ten zuiden van Alexandrië aan de Nijl. Het valt Eratosthenes op dat op dezelfde dag een door hem geplaatste stok in zijn stad wèl een schaduw werpt. Hij kan maar één conclusie trekken: de aarde is niet plat, maar ‘krom’. Op 21 juni, het begin van de zomer, staat de zon recht boven de Kreeftskeerkring, de breedtegraad waar Syene lag. Alexandrië ligt flink boven de Kreeftskeerkring.
Door de lengte van de schaduw in Alexandrië en de afstand naar Syene te meten, kan Eratosthenes met geometrie de hoek van de kromming berekenen. En als je dat weet, is het uitrekenen van de omtrek van de aarde een eitje (360 graden gedeeld door de hoek, maal de afstand tussen de twee plaatsen).
RUIMTE
Tegenwoordig zijn er satellieten om de omtrek van de aarde te meten. Die is ongeveer 42.000 kilometer. Vier studenten van de International School doen het, om wijsgeer Eratosthenes te ‘herdenken’, nog op de oude manier. Andres Mirabal, Aaron Dalnoot, Terence Caesar en Manuel Davila startten het project met een stok, meetlat, een horloge, internet en een telefoon. Ieder lid kreeg zijn eigen taak. Andres Mirabal (public relations), belde de hele wereld af met andere international schools om medewerking te krijgen. In principe zijn er twee plaatsen nodig voor de bepaling, maar Mirabal kreeg er met Curaçao er bij 26. "We meten steeds tussen ons en een andere International School, en bepalen daarna het gemiddelde. Het komt de precisie ten goede. We mikken op een fout van 2 procent", legt hij uit. Het docentenechtpaar David Moffatt en Lena Beloozerov begeleidt het team.
"Ik sta verbaasd van hun wetenschappelijke benadering", zegt Lena Beloozerov, een astronome die haar bul haalde bij de Universiteit van Moskou.
Het team legde contacten met scholen in onder meer Noorwegen, Nigeria, Botswana, Pakistan, India, Finland, en Egypte, het land waar Eratosthenes woonde. "Ik heb ook hier geprobeerd." Mirabal wijst op een globe ergens in donker Afrika. "Op de evenaar, want daar staat de zon vandaag loodrecht boven. We hebben bewust gekozen voor 21 september, de start van de herfst, als de zon precies boven de evenaar staat."
Op een bord houden de jongens om de vijf minuten de lengte van de schaduw bij. "De zon staat niet precies om twaalf uur op haar hoogste punt, maar tussen twaalf uur en half één. Die schaduwlengte telt." Na het meten begint het rekenen. De andere scholen sturen hun resultaten via internet naar Curaçao. Teams daar deden exact hetzelfde experiment op het midden van dag daar. Er is een minieme fout, daar de zon in drie maanden langzaam naar de Steenbokskeerkring draait. "Dat zit in die 2 procent."
De jongens zijn eigenlijk te druk om te praten. Maandag zijn ze klaar. Dan staat het resultaat op internet. Het adres: www.oocities.org/globeteam2000.