Σελίδα 12

Ο "Βρικολακιασμένος" της Αμαλιάδας

Την τοποθεσία που λέγεται "Τ' Αράπη η κοφίνα" την συμβολίζουν δύο μικροί λόφοι πού 'ναι κολλημένοι στην αγροτική ιδιοκτησία του εξ Αμαλιάδος Πάνου Βαρελά και τώρα των κληρονόμων του.
  Η τοποθεσία αυτή βρίσκεται στα δεξιά του δρόμου Αμαλιάδας -Γεράκι και πλησιέστερα μάλλον προς το Γεράκι.
  Την ονομασία της αυτή την πήρε όχι διότι ο ένας λόφος έχει το σχήμα ανεστραμμένης κοφίνας αλλά διότι κατά τα χρόνια της επάρατης Τουρκοκρατίας ένας ημίγυμνος γυφτάραπας είχε στήσει το τσαντίρι του στους πρόποδες των δύο λόφων και έφτιαχνε κοφίνες και κοφίνια τα οποία πουλούσε στην Αμαλιάδα και τα αγόραζε ο κόσμος για τις ανάγκες του τρύγου αμπελιών και σταφίδων.
  Την πρώτη ύλη από καλάμια και αλυγαριές την προμηθευότανε ο αράπης από την παρακείμενη Σοχιά που είχε νερό χειμώνα -καλοκαίρι και γι ' αυτό λειτουργούσαν μέχρι το 1875 δυο υδρόμυλοι μέσα στην πόλη, παλαιότερα του Κουτσουρίδα και αργότερα του Κουρουπά, εκεί που ήτανε το χάνι του Ξύδη, δηλαδή λίγο παράπλευρα από την κεντρική γέφυρα της Σοχιάς, στην πλατεία Ελευθερίας.
Το τσαντίρι του Αράπη ήταν μόνιμο και συνεπώς ο γυφτάραπας έμενε εκεί χειμώνα -καλοκαίρι. Ήταν ένας απαίσιος άνθρωπος στην όψη, μάλλον ηλικιωμένος, αδύνατος, με γένια και μακριά μαλλιά. Για να τον αντικρίσεις έπρεπε να 'χεις το θάρρος του Αθανάσιου Διάκου.
  Οι γυναίκες και τα παιδιά τον εφοβούντο και παρουσιαζόντανε δυσκολίες στις δουλειές των οικογενειών Γεράκι και Μπεσερέ (στο σημερινό Περιστέρι).
  Οι άντρες τους αποφάσισαν να τον καθαρίσουν , όπως κι έγινε. Κι έτσι ο Αράπης ένα πρωί βρέθηκε σκοτωμένος. Αλλά ποιος να τον θάψει;
  Ο Γυφτάραπας έμεινε άθαφτος πολλά μερόνυχτα μέχρις ότου τον έφαγαν τα σκυλιά και τα όρνια.
Το ξεκαθάρισμα όμως του Αράπη, αντί να βελτιώσει την κατάσταση τη χειροτέρεψε διότι ο Γυφτάραπας βρικολάκιασε και τον έβλεπαν τη νύχτα οι διερχόμενοι αλαφροίσκιωτοι πότε να χτενίζει τα βρώμικα μαλλιά του, πότε να φτιάχνει κοφίνες, πότε να βγάζει φωτιές από το στόμα και πότε να κάθεται σταυροπόδι και να μετράει λεφτά, οπότε εφοβούντο και οι άντρες να περνάνε από κει νύχτα. Εγώ δε που τ' άκουγα όλα αυτά φοβόμουνα να περάσω και την ημέρα, για να πάω στον Αντίλαλο, που έμενε μόνιμα η αδερφή της μακαρίτισσας της μάνας μου, Θοδώρα.
  Αυτή είναι η παράδοση για την τοποθεσία, που και σήμερα ακόμα έχει το όνομα "Τ' Αράπη η κοφίνα". Έτσι μου την διηγήθηκε ο γέρο -Νικολός ο Γαργαρώνης, όπως την είχε άκουσε από τον πατέρα του.

Λίγα λόγια για τη "Φραγκοκρατία στην Ηλεία" Του Ανδρέα Μπούτσικα.

  Εξεδόθη το έτος 1985 από τον ιστορικό συγγραφέα και ιδιαίτερο συμπολίτη μας εξ Ηλείας κ. Ανδρ. Μπούτσικα, το δεύτερο ιστορικό του βιβλίο "Η Φραγκοκρατία στην Ηλεία" -1205-1428.
  Το βιβλίο τούτο έτυχε ευμενέστατης υποδοχής εκ μέρους του αναγνωστικού κοινού τόσο της πρωτεύουσας όσο και των επαρχιών , με επαινετικές κρίσεις και σχόλια, δημοσιευθέντα στον Αθηναϊκό Τύπο, τα οποία τιμούν τον πατριώτη συγγραφέα.
  Δεν έχω υπόψη μου άλλο βιβλίο, που να διαπραγματεύεται αποκλειστικά το θέμα της Φραγκοκρατίας στην Ηλεία και που ειδικότερα να συνδέει ο συγγραφέας με λεπτομέρεια και χρονολογική τάξη όλα όσα βρήκε γραμμένα στις διάφορες σκορπισμένες πηγές για να παρουσιάσει ολοκληρωμένο τον κύκλο της κίνησης των Σταυροφοριών με τα επακολουθήσαντα κατά σειράν χρόνου μικρά ή μεγάλα γεγονότα και ιδία τα όσα αφορούν την Πελοπόννησο.
  Έτσι ο συγγραφεύς με την επιμονή αυτή εργασία του μας παρουσιάζει την ιστορική αυτή μελέτη, που είναι ευχάριστη και κατατοπιστική.
  Περικοπές από βιβλία, σε εφημερίδες, σε περιοδικά, που να 'χουν σχέση με την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Φράγκους, διάβασα κατά καιρούς πολλά, αλλά δεν κατατοπίστηκα επαρκώς διότι τους έλειπε η δομή της τάξης και η χρονολογική σειρά των γεγονότων τα οποία αποτελούν το Άλφα και το Ωμέγα πάσης ιστορικής συγγραφής.
  Μελετώντας όμως το βιβλίο τούτο και γνώρισα λεπτομερώς τα γεγονότα της Φραγκοκρατίας στην Ηλεία και γενικότερα στην Πελοπόννησο, αλλά και συνειδητοποίησα τους πραγματικούς σκοπούς οι οποίοι ανάγκασαν ανομοιογενή οικογένεια τοπικών αρχόντων της Πολιτισμένης Δύναμης, τους λεγόμενους για την περίπτωση των Φράγκων, να ΜΟΝΙΑΣΕΙ, να αποφασίσει και να οργανώσει τις γνωστές σταυροφορίες, οι οποίες δεν απέβλεπαν να ελευθερώσουν αγίους τόπους, από την κατοχή βαρβάρων , διότι ποτέ δεν έφτασαν μέχρις εκεί, αλλά για να επωφεληθούν από την παρακμή της Μεγάλης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
  Η κατάληψις της Ηλείας και εν συνεχεία της Πελοποννήσου, ήταν μεν κατ' εξοχήν περιστασιακή διότι δεν συμπεριελαμβάνετο στο αρχικό πρόγραμμα των Σταυροφοριών, έγινε όμως μετά ταύτα μόνιμη, μια και τρώγοντας έρχεται η όρεξη.
  Αλλά και εύκολη εν πολλοίς διότι ο λαός της, καταπιεζόμενος αφόρητα από τους τρομερούς δυνάστες Λέοντα Σγουρό και Γιάννη Καντακουζηνό, υπεδέχθη τους Φράγκους σαν ελευθερωτές, όπως ορθά παρατηρεί ο συγγραφεύς και για τούτη τη σημαντική λεπτομέρεια.
  Το Χλεμούτσι δεν είχε μόνιμη ονομασία όχι από ηθελημένη πρωτοβουλία των κατακτητών Φράγκων δηλαδή να το λένε αυτοί πότε έτσι, πότε αλλιώς, αλλά από ανάλογη γλωσσική προφορά των λαών οι οποίοι το επισκέπτοντο.
  Τέλος, περαίνων τις παρατηρήσεις μου για το αξιόλογο τούτο βιβλίο, προσθέτω ότι δεν πρέπει να λείψει από καμιά βιβλιοθήκη φυσικού ή νομικού προσώπου του Νομού Ηλείας. Το ιστορικό περιεχόμενό του για τον τόπο μας είναι σημαντικό και δυσεύρετο.

  Με τη διόρθωση των τυπογραφικών του βιβλίου, έμαθα και τα ονόματα των Μελών του Δ.Σ. του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αμαλιάδας, τους οποίους και θέλω να ευχαριστήσω ονομαστικά:

Πρόεδρος, Δ. Ράλλης, Δήμαρχος
Αντ/εδρος, Φραγκογιαννόπουλος Ανδρ.
Βασιλόπουλος Δημ.
Γιαννακόπουλος Κ.
Κότσιφας Διον .
Λουκόπουλος Κ.
Παπαδόπουλος Κ.
Ράλλης Σ.
Σμέρος Αν.
Φραγκογιαννόπουλος Ν.
ΦωτόπουλοςΧρ.

Θ.I.Σ.