KOMBASSAN
Holdinglere ortak vatandaşları dinlediğimiz gibi holding yöneticilerinide dinleyerek, olayın gerçeğini her boyutuyla öğrenmeye çalışıyorum. Kombassan holding başkanı sayın Haşim Bayram geçenlerde beni misafir etti. Kombassan ile SPK ilişkileri ve muhtelif sorunlar hakkındaki değerlendirmelerini dikkatle dinledim. Kombassan yatırımları, çıkarılan bunca güçlüğe rağmen örnek bir başarı öyküsü. Kombassan yatırımları ve kalitesiyle dünya çapında rekabet edebilecek ürünler sunuyor. Kombassanı bugüne getiren sn. Bayram'ı tebrik etmek gerekiyor. Rahatsızlığına ve iş yoğunluğuna rağmen bana zaman ayırdığı için sn. Bayram'a ayrıca teşekkür etmeliyim.
Ülkeye kazandırdıklarıyla ödüle layık bir girişime, destek olmak yerine güçlük çıkarmak ne yazık ki bizim ülkemizin kaderi.Yimpaş gibi Kombassan'da sermaye artışına izin alamamış SPK'dan. Halka açılıp yeni ortaklar kayıt ederek sermaye artışı yapılması için izin alınması gerekiyor. Yani yatırımları artırıp işleri genişletmek istemek, kanuna göre izine tabi kılınmış. Ticari yaşamda böyle bir izin olur mu? Peki bu izin nasıl olurda verilmez.!
İşte bu izin gerekçesiz olarak yıllarca verilmemiş Kombassan'a. Vatandaşlardan yoğun bir ortaklık talebi var ve SPK izin vermiyor. SPK'nın ortakları koruma kaygısı uygulamada ne yazık ki, ortakları mağdur eden sonuça neden oluyor. Bu paraları resmi şekile getirme arayışında, Lüksemburg'da bir şirket kurmak zorunda kalıyor Kombassan. Yani anadolu sermayesi bir anlamda bürokratik engeller nedeniyle yurt dışına çıkmak zorunda bırakılıyor.
Hazırladıkları kanun taslağında, başvuruda Kurul'ca istenen bilgi ve belgeler yerine, "bilgi ve belgelerin içerik ve mahiyeti kurul'ca önceden açık bir biçimde belirtilir." şeklinde değişmesini ve "Ancak başvuruların sonuçlandırılması hiçbir surette üç ayı geçemez" fıkrasını ekleyerek değişiklik öneriyorlar. Şu işe bakınız bir şirket kendi sermayesini bile belirleyemiyor. Daha önceki yazımda gerekçeleriyle belirtmiştim, bence bu izin tümden kaldırılmalıdır. Şirket istediği kadar ortak yapabilmeli, sermayesini istediği miktara izinsiz çıkarabilmelidir. Bu konu tamamen piyasanın kendi gereklerine bırakılmalıdır. Kuşkusuz kayıtlarıyla, belgeleriyle resmi geçerlilikte işlemleriyle. Hatta şirket kuruluşundaki izin sistemi dahi kaldırılmalıdır. Nitekim kaynak İsviçre kanununda ve çoğu ülkede izin sistemi elli yıldır terk edilmiştir.
Ortakların hisselerini geri satmalarınada duyarlı sn. Haşim Bayram. Bu sorunun giderilmesiyle önlerinin açılacağı için de, özellikle çözülmesini istiyor. Taslak çalışma da, hisse senetlerini elden çıkarmak şartıyla %10 kadar kısmının geri alınabilme imkanı getirilmesini istemişler. İki yıl önce ancak kanundaki yasak hala duruyor.
Yimpaş gibi Kombassan'da genel kurulu yapamamaktan mağdurlar. Çünkü yeterli sayıda ortak toplantıya katılmadığından, ikinci toplantıları yapmak zorunda kalıyorlar. Çoğunluğu yurt dışında onbinlerce ortağa, taahhütlü mektupla bildirimin maliyeti önemli bir külfete dönüşmüş. Piyasanın aktif hızı nedeniyle zamanında karar alamamanın getirdiği gereksiz formalite sorunlar, Haşim bey gibi iş yapacak kişileri üzüyor.
Hak edildiği halde teşvik belgesi alamadıkları için vergi ve yatırım indirimi gibi muafiyetlerden yararlanamayıp, emsal üretim yapan firmalar ile haksız rekabet içinde bırakılmaları, uluslararası ihalelerde devlet bankası ve bazı bankalarca istenilen teminat mektubu verilemediğinden ihalelere girememek gibi önemli zorlukları yaşamış Kombassan. Önemli bir uluslararası ihaleye teminat mektubu verilmediği için katılma imkanını bulamadıklarının tanığı oldum görüştüğümüz gün.
80 bin ortağın resmi kayıtlarının yapılıp SPK'ya sunulduğunu, Kombassan'da kayıt dışında ortaklık olmadığını belirtiyor sn. Bayram. 1999 yılına kadar da önemli oranda kar payı ve değer artışı dağıttıklarını, daha sonraki yıllarda geri ödeme istemleri nedeniyle kar payı dağıtılamamış. 28 şubat döneminde bilinen ambargonun kalktığını ve bundan sonrası için Kombassan'ın önünün açık olduğunu ekliyor.
Yukarıdaki sorunların çoğu mevcut kanunlardan kaynaklanıyor. Bu nedenle Yimpaş ve Kombassan'ın istediği gibi çok ortaklı şirketlere özgü düzenleme yapılması ihtiyaçı olduğu çok açık. Bu vesileyle Çok ortaklı şirketler kanunu çıkarılması fikrimi tekraren yeniliyorum.
Hükümetin ve bürokratların, bu şirketleri bizzat dinleme ihtiyacı olduğunu görüyorum. Bu şirketler hepimizin. Ortağıyla, yöneticisiyle, siyasetçisiyle, bürokratı ile soruna samimi yaklaşırsak çözüm kolay olacaktır. AK Parti hükümetinde, bu samimiyet aranıyor ve bekleniyor.
Hacı Ali Özhan
*bu makale vakit gazetesinde 15 ocak 2005 tarihinde yayımlanmıştır.
hacı alinin yürütme sayfası kamulaştırılmalıdır neden ?