Diên tích: 1 669 km²
Dân số: 1 916 400
thành phố Nam Định, huyện: Xuân Thủy, Hải Hậu, Nam Ninh, Nghĩa Hưng, Vụ Bản, ư Yên

Vườn chim lớn nhất ở VN

Khu bảo tồn đất ngập nước Xuân Thủy (cách Nam Định-60km)-điểm Ramsar duy nhất của VN, có tầm quan trọng quốc tế là một băi bồi rộng lớn nằm ở phía nam của sông Hồng với tổng diện tích đăng kư tham gia công ước Ramsar là 12.000ha, trong đó ngoài diện tích đầm lầy c̣n có hơn 3.000ha rừng ngập mặn. Đây là hệ sinh thài cửa sông ven biển rất quan trọng cả về mặt sinh thái (nơi sinh sống của nhiều loài quan trọng là băi sinh sản của các loài thủy sinh...) và kinh tế xă hội (chắn băo, chắn sóng, cung cấp nguồn lợi thủy hải sản biển và ven bờ...). Xuân Thủy được các nhà điểu học quốc tế thừa nhận là "sân ga của các ḍng chim di trú quốc tế" với hơn 200 loài, trong đó gần 100 loài chim di cư và hơn 50 loài chim nước. Tại khu vực này, các nhà khoa học đă xác nhận có đến chín loài chim được ghi trong sách đỏ quốc tế gồm: bồ nông (hai loài), c̣ th́a (hai loài), ṃng bể đầu đen mỏ ngắn, c̣ trắng Trung Quốc, choi choi mỏ th́a, choắt đầu đốm và choắt chân màng lớn.

Cuối tháng bảy vừa qua, một nhóm những người làm công tác bảo tồn thiên nhiên đến tham quan vùng đất lư thú này. Không lâu sau khi đặt chân vào Xuân Thủy, trước mắt chúng tôi là đàn tám con c̣ lạo Ấn Độ màu sắc sặc sỡ đang t́m mồi giữa băi lầy, trông từ xa như một bức tranh đẹp minh họa trong sách giáo khoa sinh vật. Đi tiếp một quăng dọc theo triền sông dẫn vào vùng lơi của khu bảo tồn, trong tầm mắt chúng tôi là nhiều loài chim khác như chim le hôi, c̣ lụa, c̣ lụa lùn, c̣ bợ, choắt chân hống, choắt nhỏ, b́m bịp lớn, b́m bịp nhỏ, bồng tranh, sả đầu nâu, bách thanh đuôi dài...

Ông Nguyễn Xuân Cách, giám đốc khu bảo tồn, cho biết cứ vào đầu mùa đông mỗi năm, trên đường di cư từ phương bắc xuống phương nam, nhiều loài chân dừng chân ở đây để tích lũy năng lượng cho hành tŕnh c̣n lại của ḿnh, một số loài khác chọn nơi đây là điểm lư tưởng để dừng chân trú qua mùa đông. Vào những ngày tháng mười, mười một du khách đến với Xuân Thủy có thể tận mắt chứng kiến từng đàn chim di trú, chim nước có khi đến hơn 40.000 cá thể, bay rợp cả một khoảng trời. Xuân Thủy là một vườn chim tự nhiên, phong phú các loài v́ thế hằng năm thu hút 30-40 đoàn nghiên cứu đến từ các nước Canada, Hà Lan, Mỹ, Pháp, Anh, Hàn Quốc... Ông Cách cho biết thêm: hiện nay ban quản lư khu bảo tồn đang cố gắng hoàn thiện các dịch vụ để phục vụ du khách đến tham quan khu bảo tồn như xây dựng các cḥi xem phim trang bị các ống nḥm xa, thuyền đưa du khách tham quan hệ sinh thái rừng ngập mặn cửa sông Hồng... trên cơ sở để người dân địa phương cùng quản lư và thực hiện các dịch vụ du lịch sinh thái.

Khó khăn lớn nhất để bảo tồn các loài chim nước và chim di cư ở Xuân Thủy là chất thải nông nghiệp, ô nhiễm của các ao hồ nuôi tôm cách đó không xa, và tệ hại hơn van c̣n những người dân đặt bẫy chim để bán kiếm sống. (TTCN)