Ευρωπαϊκές Θέσεις

Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως ανθρακωρύχος, στη συνέχεια και επί 36 χρόνια υπηρέτησε στη Βρετανική Αστυνομία. Από τον Ιανουάριο του 1998 είναι Συντονιστής της πολιτικής για τα ναρκωτικά στη Μεγάλη Βρετανία. Πρόκειται για τον Keith Hellawell, έναν τυπικό Άγγλο, όχι όμως και έναν τυπικό αστυνομικό. Τον συναντήσαμε στην Αθήvα, την οποία επισκέφθηκε πρόσφατα προσκεκλημένος της Βρετανικής Πρεσβείας. Τον Keith HeΙΙaweΙl κατ' εξακολούθηση τον Κατηγόρησαν τα ΜΜΕ στη Μεγάλη Βρετανία, ότι προωθεί τα «ναρκωτικά». Ο λόγος; Όπως ο ίδιος μας αποκάλυψε, είναι ότι συνηθίζει να μιλάει με πραγματικούς όρους. «Όταν τα παιδιά μάς ρωτούν, "γιατί κάποιοι παίρνουν ναρκωτικά; " τους απαντάμε: "Γιατί τους αρέσουν, γιατί τους κάνουν να αισθάνονται καλύτερα". Δεν υπάρχει λόγος να υποκριθεί κανείς. Αν λες στα παιδιά ψέματα, δεν πρόκειται να σε πιστέψουν στη συνέχεια», μας είπε.  Τέτοιες δηλώσεις μάλλον ξεσήκωσαν την (άδικη) αντίδραση των ΜΜΕ. Την πολιτική που εφαρμόζεται στη Μεγάλη Βρετανία για τα ναρκωτικά ο Keith HeΙΙaweΙΙ την αποκάλεσε ένα Παιχνίδι ισορροπιών ανάμεσα στη στρατηγική για τον «Περιορισμό της Βλάβης» (Harm reduction strategy) και τη συντηρητική πολιτική που εφαρμόζεται σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα. Εν τούτοις, υπογράμμισε ότι η Αγγλία μαζί με το Βέλγιο είναι οι μοναδικές χώρες στον κόσμο, όπου οι γιατροί έχουν τη δυνατότητα να συνταγογραφούν μορφίνη ως υποκατάστατο της ηρωίνης. Μεγάλη έμφαση έδωσε στην πρόληψη με την έννοια της  σωστής ενημέρωσης, τονίζοντας ότι στη Μεγάλη Βρετανία η ενημέρωση στα σχολεία για τα ναρκωτικά ξεκινά από πολύ μικρές ηλικίες, από το νηπιαγωγείο συγκεκριμένα 

Φυλακίζονται το πολύ 200 άτομα το χρόνο για αδικήματα  πού έχουν σχέση με ναρκωτικά !

Εδώ και τρία χρόνια είστε συντονιστής της πολιτικής για τα ναρκωτικά στη Μεγάλη Βρετανία Υπήρξατε και επί 36 χρόνια αστυνομικός. Έχετε ζήσει από κοντά, δηλαδή, το πρόβλημα. Υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, μια λύση σ' αυτό; «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μια λύση. Υπάρχουν, όμως, τρόποι να περιορίσουμε τον κίνδυνο και τη βλάβη που προκαλούν οι ναρκωτικές ουσίες» .Ποια είναι η στρατηγική που εφαρμόζεται στη Μεγάλη Βρετανία; Πρόκειται για τη γνωστή πλέον στρατηγική Για τον Περιορισμό της βλάβης (Harm reduction strategy); «Δεν χρησιμοποιώ συνήθως αυτόν τον όρο. Αυτομάτως παραπέμπει σε ένα από τα δύο μοντέλα που εφαρμόζονται στις ευρωπαϊκές χώρες και που τα αποτελούν η πολιτική του "Περιορισμού της Βλάβης" και η απαγορευτική πολιτική. Εμείς στη Βρετανία διατηρούμε μια ισορροπία. Η πολιτική μας είναι κάτι το ενδιάμεσο. Έχουμε θεραπευτικά προγράμματα, προγράμματα πρόληψης, χρησιμο­ποιούμε όμως και τη Δικαιοσύνη». Τι ακριβώς εννοείτε; Στη Μεγάλη Βρετανία, π.χ., η χρήση, η απλή χρήση απαγορευμένων ουσιών τιμωρείται; Οδηγούνται οι απλοί χρήστες στη φυλακή; «Πολύ σπάνια. Εμείς, κατ' αρχήν εστιάζουμε στα ναρκωτικά που προκαλούν τη μεγαλύτερη βλά­βη, όπως είναι η ηρωίνη και η κοκαΐνη. Απ' αυτό αμέσως προκύπτει ότι αντιμετωπίζουμε την κάννα­βη με διαφορετικό τρόπο και αυτές είναι και οι οδηγίες που δίνουμε στην Αστυνομία, Tο σύστημά μας είναι διαφορετικό από εκείνο των περισσότερων  ευρωπαϊκών χωρών .Σ' εμάς η Αστυνομία έχει τη δικαιοδοσία να αποφασίσει πότε θα συλλάβει έναν παραβάτη και πότε απλώς θα τον προειδοποιήσει, καθώς το σύστημά μας δεν προβλέπει προανακριτική διαδικασία. Γι' αυτό το λόγο, δεν χρειάζεται να απoπoινικοποιήσουμε επισήμως τη χρήση κάνναβης. Το έχουμε κάνει ήδη στο πλαίσιο του δικαστικού μας συστήματος. Να σας φέρω ένα άλλο παράδειγμα: Εάν εγώ είμαι χρήστης και σήμερα συλλαμβάνομαι για κλοπή, στο αστυνομικό τμήμα θα με, επισκεφθούν ειδικοί συνεργάτες (drugworkers) και το θέμα θα το χειριστούν εκείνοι και όχι η Αστυνομία. θα με ενημερώσουν για τα προγράμματα, θα μπορέσω να επιλέξω ανάμεσα σε "στεγνά" προγράμματα και προγράμματα υποκατάστασης. Μόνο 100 ή 200 άτομα το χρόνο οδηγούνται τελικά στις φυλακές, για εγκλήματα που σχετίζονται με την κατοχή ναρκωτικών. Είναι πολύ λίγοι και είναι αυτοί που επανειλημμένως έ­χουν διαπράξει την ίδια παράβαση και αγνόησαν τις προειδοποιήσεις, αποφασίζοντας να ακολουθήσουν το δρόμο τους». Ας μιλήσουμε για θεραπεία; Οι χρήστες επιλέγουν πιο συχνά «στεγνά» προγράμματα η προγράμματα υποκατάστασης; «Πρόκειται για μια απόφαση, για μια ιατρική απόφαση. Μαζί με το Βέλγιο είμαστε οι μόνες χώρες στην Ευρώπη, ή μάλλον στον κόσμο, όπου οι γιατροί έχουν τη δυνατότητα να συνταγογραφήσουν μορφίνη. Εμείς δεν χρειαζόμαστε "χώρους ελεύθερης χρήσης" (shouting galleries), όπως αυτούς που υπάρχουν στη Γερμανία ή στην Ελβετία ».Στην Αγγλία οποιοσδήποτε είναι χρήστης ηρωίνης μπορεί να απευθυνθεί στο Ιατρό και να ζητήσει μορφίνη; «Ναι, έχει αυτή τη δυνατότητα. φυσικά οι γιατροί που συνταγογραφούν μορφίνη πρέπει να έχουν μια ειδική άδεια, ενώ οι γιατροί που συνταγογραφούν μεθαδόνη οφείλουν να είναι εγγεγραμμένοι σε έναν ειδικό κατάλογο. Τελευταία εκπαιδεύουμε αρκετούς γιατρούς που διαλέγουν να συνταγογραφούν μεθαδόνη. Εμείς διατηρούμε μια κριτική στάση απέναντι στα προγράμματα μεθαδόνης, διότι πολλές φορές οι χρήστες παραμένουν σ' αυτά επί χρόνια και η μεθαδόνη είναι επικίνδυνη ουσία, γι ' αυτό το λόγο έχουμε δώσει στους γιατρούς πιο αυστηρές οδηγίες. Εκείνο που πιστεύω εγώ είναι ότι πρόκειται για ιατρική απόφαση. Δεν είναι μόνο επιλογή του χρήστη. Αν πηγαίνω, π.χ., στο γιατρό και λέω "έχω πόνους στο στομάχι, θέλω το φάρμακο Χ", ο γιατρός ενδέχεται να μου απαντήσει: "Εσύ μπορεί να θές το φάρμακο Χ αλλά εγώ κρίνω κρίνω ότι πρέπει να πάρεις το Ψ"

  Όλα στήν σωστή πρόληψη

Η πρόληψη, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν προηγουμένως, είναι από τα βασικά σκέλη της βρετανικής πολιτικής για τα ναρκωτικά...

«Ναι, και δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην ενημέρωση στα σχολεία. Ξεκινάμε από τις πολύ μικρές ηλικίες, από τα πέντε δηλαδή. Φυσικά δεν μι­λάμε σ' αυτά τα παιδιά για κρακ ή κοκαΐνη. Τους μιλάμε για τα ναρκωτικά που εύκολα βρίσκουν στο σπίτι, όπως τα ψυχοφάρμακα, τα παυσίπονα, για χαπάκια και ταμπλέτες, για όλα αυτά τα χαριτωμένα πολύχρωμα μπουκαλάκια, από τα οποία τόσο πολύ ελκύονται. Τους μιλάμε, επίσης, και για τη θετική πλευρά των ναρκωτικών, ειδικότερα στις μεγαλύτερες ηλικίες, όταν τους ενημερώνουμε για τις παράνομες ουσίες. Oταν μας ρωτούν "γιατί κάποιοι παίρνουν ναρκωτικά;" τους απαντάμε: "Γιατί τους αρέσουν, γιατί τους κάνουν να αισθάνονται καλύτερα"». Τους λέτε, με λίγα λόγια, την αλήθεια. «Ναι, βέβαια. Δεν υπάρχει λόγος να υποκριθεί κανείς. Αν λες στα παιδιά ψέματα, δεν πρόκειται να σε πιστέψουν στη συνέχεια. Το υποστηρίζω αυτό χρόνια και έχω υποστεί μεγάλη κριτική, ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ. με κατηγορούσαν, π.χ., ότι προωθώ τα ναρκωτικά. Ας επιστρέψουμε, όμως, στα προγράμματά μας ενημέρωσης στα σχολεία. Ξεκινάμε, λοιπόν, από τα φάρμακα και στη συvέχεια μιλάμε για τα διαλυτικά. Τους μιλάμε επίσης για αλκοόλ και καπνό, για τις θετικές και τις αρνητικές συνέπειες αυτών των ουσιών , για τις ιατρικές συνέπειες και σχετικά με τα παράνομα ναρκωτικά και για τις ποινικές συνέπειες. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ενώ 10 χρόνια πριν από την εφαρμογή των προγραμμάτων το κάπνισμα στις ηλικίες 10-15 ετών παρουσίαζε ραγδαία αύξηση, από τότε που ξεκίνησαν τα προγράμματα μειώθηκε κατά 4%»Συνόδευα τους αξιωματικούς μου μια ημέρα την εβδομάδα στο "δρόμο".  Ήμουνα σε επαφή με την πραγματικότητα, γι ' αυτό αισθάνομαι καλά όταν μιλάω για την πραγματικότητα με πραγματικούς όρους. Η εμπειρία αυτή με βοήθησε να είμαι σε θέση να ακούω τον κόσμο. Βοήθησε, όμως, και μένα τoν ίδιο ως άνθρωπο, όπως με βοήθησε επίσης η φιλανθρωπική μου δραστηριότητα με τα παιδιά που μεγάλωναν σε δύσκολες συνθήκες». Τελικά, δεν φαίνεται να πιστεύετε ότι η καταστολή από μόνη της είναι η λύση στο πρόβλημα των ναρκωτικών...

«Εγώ πιστεύω ότι οι άνθρωποι κάνουν επιλογές, για τη ζωή τους. θα επιθυμούσα βέβαια όλοι να επιλέξουν να μην εμπλακούν ποτέ με τις ουσίες: Δεν είναι, όμως, στο χέρι μου , Εκείνο που όλοι πρέπει να γνωρίζουν είναι οι συνέπειες των πράξεών τους. Γι' αυτό, δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, να αγνοήσουμε το πρόβλημα. Οφείλουμε να πούμε την αλήθεια και ειδικότερα στα παιδιά. Τα παιδιά ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Βέβαια, κάνουν κι αυτά τις επιλογές τους».  

 

Ποια είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής σας για τα ναρκωτικά;

.«Δεν μπορώ να προδικάσω τα αποτελέσματα. Πρέπει να περάσουν τουλάχιστον πέντε χρόνια από την εφαρμογή των μέτρων .Μπορώ, όμως, να μιλήσω για κάποια θετικά δείγματα. Βλέπετε, είμαστε ακόμη στη μέση της διαδρομής, όχι στο τέλος. Αυτό, λοιπόν, που έχουμε ήδη παρατηρήσει, είναι η αισθητή μείωση της εγκληματικότητας και του μικρεμπορίου ναρκωτικών , διότι οι περισσότεροι που εμπορεύονται μικροποσότητες, όπως είναι γνωστό, το κάνουν για να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Παρατηρήσαμε επίσης μείωση των καπνιστών τσιγάρων, ειδικότερα στις μικρές ηλικίες. Έχω δεχθεί συγχαρητήρια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ για την πολιτική που εφαρμόζουμε και για τα μέτρα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις ΗΠΑ χαρακτηριστικά με ρώτησαν: "Πώς και σας απασχολούν τόσο τα παιδιά και η προστασία των παιδιών;". Εγώ, χωρίς να το σκεφτώ, τους απάντησα: "Μάλλον γιατί κι εγώ στο βάθος είμαι ακόμη μικρό παιδί"».