|
więcej » Dawny Gołonóg i jego dzieje według Mariana
Kantora Mirskiego
„Na cyplu skały. wysokiej na 334 metry nad poziom morza, będącej zakończeniem pasmu górskiego, zamykającego od wschodu i północy dolinę Dąbrowy, niby potężny szaniec usadowiła się przed wiekami wioska Gołonóg. W XVI wieku zwała się Gołonos. Dziwną jest tu skała zwana Górą Gołonoską. Z lotu ptaka wygląda jak stopa długiej nogi jakiegoś skamieniałego potwora przedhistorycznego. który w nieznanym bliżej kataklizmie natury, zdołał jeszcze w ostatniej agonii życia odwrócić cielsko nagim grzbietem do góry, lecz nogi już w bezsile nie podciągnął pod siebie. Zachłysnąwszy się bulgoczącym odmętem lub jakimś odorem, parsknął pianą przedśmiertną, rzygnął z paszczy płomieniem i zastygł. Później po wielu wiekach wychylił się na powierzchnię jego zamulony i skamieniały grzbiet, tworząc wał górski Olkusko-Siewierski. Wychyliła się i jego noga, dając początek górze Gołonego ze skalistą piętą. Są i tacy, co w górze i skale dopatrują się nosa jakiegoś potwora. Gdyby ktoś zapytał: czy to możliwe, czy to prawda lub bajka? odpowiedziałbym - nie wiem! lecz, że kiedyś na wiele tysięcy lat wstecz, bałwaniło się tu morze, tego dowodzą szczątki mięczaków morskich, odkopywane w głębiach formacji węgłowej na kopalniach „Mikołaj” i „Mars” , że kiedyś coś w okolicy z wulkanów było, to potwierdzają pokłady porfiru czerwonego, zwanego felzytem, który należy do skał wybuchowych, plutonicznych. Może ktoś przed wiekami, spostrzegł to podobieństwo skały i góry do nogi, a połączywszy jej dawną nagość w całość nazwał wzgórze Goła Noga, z czego powstała nazwa Gołonóg - może byli inni co w pierwotnym kształcie skały dopatrywali się nosa, a że była goła. nazywali ją Goły Nos, z czego powstała nazwa Gołonos [patrz: Pawiński A. źródła dziejów, l. XII, str. 34]. Wzgórze Gołonoga było niegdyś znacznie wyższe. Obniżyły go wpływy atmosferyczne. a na początku XVII wieku ręce ludzkie. |
