De hangmatten van Hamburger Hill

Ondanks een rijke Maya-cultuur behoort het Midden-Amerikaanse Belize tot de armste staten ter wereld. De 200.000 inwoners van het 23.000 km² grote land, dat grenst aan Mexico en Guatamala, leven hoofdzakelijk van de suiker-, bananen- en citrusteelt, op die grond die niet door het oerwoud wordt overwoekerd. De dichtheid van deze wildernis is ongekend en vandaar dat de vegetatie van hun voormalige kolonie bij de Britten bekend staat als 'the most horrible jungle ever'. Een prima speeltuin dus voor de Britse en Nederlandse mariniers van de United Kingdom/Netherlands Landing Force (UK/NL LF), die zich hier specialiseren in overleven, navigeren en oorlogvoeren, onder de loodzware omstandigheden van het tropische regenseizoen. Na eerdere trainingen in Frans Guyana is vooral het beoefenen van 'jungle warfare' compleet nieuw voor de 86 militairen van de 11de Infantriecompagnie van het Korps Mariniers.

Om de lijfsspreuk 'Qua patet Orbis' waar te maken, krijgen eenheden van het Korps Mariniers naast een opleiding in de bergen, bij de poolcirkel en in de woestijn, nu dus ook jungletraining. En niets te vroeg, want afgaand op de brandhaarden in de wereld, blijkt een groot aantal conflicten zich af te spelen in de rimboe, zoals in Congo, Rwanda en eerder al Cambodja. Zo'n dichte jungle als in Belize had majoor Ronald Waasdorp, commandant van de 11e Infantriecompagnie in Belize, echter niet verwacht. In een bijna ondoordringbaar stuk oerwoud waakt zijn eenheid over 'Hamburger Hill', een heuvel die zijn uit de Vietnam-oorlog daterende bijnaam dankt aan het zware terrein. 'Bij jungle denk je aan grote dikke bomen, maar deze dichte begroeing is "secondary jungle". Het vertraagt onze beweging door het terrein enorm', zegt Waasdorp. 'Daarbij kun je je heel moeilijk oriënteren. Als je maar honderd meter van een verwachte locatie bent afgeweken, vind je die nooit meer terug. Het gaat hier trouwens om meer dan het alleen maar wennen aan de omstandigheden. Ik merk duidelijk hoe mensen terugvallen op hun routine van berg- of de koud-weertraining. Dit is beslist ook een mentale oefening.'

Zweten De temperatuur tijdens het regenseizoen valt alleszins mee en komt eigenlijk nooit boven de dertig graden uit. Maar de extreem hoge vochtigheidsgraad eist wel zijn tol. Bij iedere inspanning staat het zweet op de rug en de mariniers nemen acht tot twaalf liter water per dag in, om het vochtverlies goed te maken. Dit water wordt uit de rivier gehaald en met Halex gezuiverd. 'Het is net of je een zwembad leegdrinkt', vindt eerste luitenant Rob van Riel. 'Maar je moet wel, want je zweet hier de hele dag door.' Dit klamme gevoel wordt nog versterkt door de gigantisch buien die op gezette tijden vallen en de riviertjes die de mariniers moeten doorwaden. Pas nadat het gevechtspak is ingewisseld voor een droog pyama-vervangend tenue en ze de overdekte hangmat met klamboe tegen de muskieten hebben opgezocht, lijkt enig comfort voorhanden. Alhoewel... 'Vooral tijdens de eerste nachten kwam het heel vaak voor dat er iemand uit donderde', zegt kapitein Rob de Wit. 'Ook plenst het soms zo hard dat het water van de bomen via de touwen van de hangmat weer naar binnen stroomt. Met de meegebrachte Goretex regenkleding kunnen we trouwens weinig, want je raakt sowieso doorweekt en dan maar liever door de regen. Bovendien scheurt het spul veel te makkelijk door alle scherpe takken en struiken.' De Wit, tweede man achter Waasdorp, is net van Hamburger Hill teruggekeerd naar het basiskamp. Hier bevindt zich ook een medische post, waar mensen eventueel met een Lynx-helikopter af- en aangevoerd kunnen worden, en waar ook serums ter bestrijding van slangenbeten voorhanden zijn. Volgens De Wit leveren de teken die zich uit de bomen naar beneden laten vallen voorlopig nog de meeste last op. 'Ze doen drie stappen op je huid en bijten zich dan vast. Zodra je dat voelt, moet je zo'n bloedzuiger met alcohol en een pincet verwijderen, anders bestaat de kans dat je de ziekte van Lime oploopt. Wekenlang hoge koorts is natuurlijk geen feest.'

Krokotter Hoe zit het verder met gespuis als krokodillen, slangen, schorpioenen, vogelspinnen en andere griezels? 'Volgens de verhalen komen hier wel krokodillen voor, maar toevallig niet in de riviertjes die wij moeten doorwaden tussen het basiskamp en onze stek in de jungle', zegt De Wit. 'Wel hebben we verschillende slangen gezien en verder tarantula's, grote ara's en wasberen.' De meest bizarre ontmoeting vond plaats tussen een geweergroep die zich een pad door de jungle baande en een poema die plotseling tussen de tweede en derde man van de groep door glipte. Maar ook Waasdorp maakte een 'hachelijk avontuur' mee. 'Ik stak een riviertje over met een touwbrug die al half in het water hing vanwege het gestegen peil. Toen ik halverwege was zag ik een krokodil, voor het grootste deel onder water, op me afkomen. Je schrikt je op zo'n moment helemaal dood, maar gelukkig bleek het een otter te zijn!' Dit incident verklaart waarom de zeldzame diersoort 'krokotter' niet veel later binnen de compagnie het meest geziene beest in de wijde omtrek was.

Lawaaierig Naast dit fenomeen en de eerder genoemde grommende, sissende en stekende nul, vier en achtvoeters, biedt de druilerige jungle een ruim scala van insecten. Vooral bij duister een prachtig gezicht, want ze geven bijna allemaal licht. Ook is de rimboe met name 's nachts erg lawaaierig, zowel vanwege de overvloedige fauna als vallende takken en bomen. 'We moeten goed op onze tellen passen, want niemand houdt dit woud bij, dus op willekeurige momenten duvelt er wat naar beneden', zegt Waasdorp. Zo ook aan de voet van Hamburger Hill waar een dikke berk krakend op een pad is neergestort en door innerlijke verrotting in grote stukken uiteengespat. Tegen een dergelijke 'bombardement' biedt een gevlekte tropenhoed bar weinig bescherming. 'We boffen nog dat we wel dat er geen apen in ons gebied zitten. Die verdedigen namelijk hun territorium en beginnen met takken te gooien en een hoop herrie te maken wanneer ze indringers opmerken.'

Stekelig Ook de begroeiing bijt van zich af. Veel lianen en bomen zijn voorzien van stekels en scherpe bladeren, zoals bijvoorbeeld de 'bastard tree.' De herkomst van de benaming valt wellicht te herleiden naar een confrontatie tussen deze boom en een Engelstalige passant. Tijdens de 'hard routine' (slapen op de grond zonder hangmat) heeft ook marinier der eerste klasse Jeffry Vos aan den lijve ondervonden dat er in de jungle niet alleen gras groeit. Zijn hals vertoont een felrode plek, die nog het meest op een tweedegraads brandwond lijkt. 'Komt door een klein onbekend plantje waar ik waarschijnlijk tegenaan heb gelegen', zegt hij laconiek. Die wond kan hem niet zoveel schelen, maar wel de onstoken elleboog waardoor het voor Vos einde oefening is. Zijn gezichtsuitdrukking verraadt dat hij verschrikkelijk baalt. Hoewel de jungle vijandig kan zijn, wil ze zich ook van haar goede kant laten zien aan wie daar oog voor heeft. Zo iemand is 'mister Winston', een tanige, onbreekbare Beliziaan van 60 jaar, die de mariniers een dag lang inzicht verschaft in wortels en takken die van groot nut kunnen zijn. Niet alleen toont hij hun eetbare vegetatie, ook weet hij tot ieders verbazing een tak aan te wijzen waarmee hij vis kan vangen door hem - ontdaan van zijn schors - in stilstaand water te gooien. De tak absorbeert vervolgens de zuurstof uit het water, waardoor de vis vanzelf boven komt drijven. En daar blijft het niet bij, want Winston legt ook uit hoe je giftige slangenbeten op natuurlijke wijze kan bestrijden. Homeopathie in optima forma!

Broek op de enkels Volgens mountainleader korporaal Frank Stam, die veel ervaring heeft met oefeningen in Schotland en Noorwegen en dus wel van wanten weet, vraagt de jungle het uiterste van je. 'Natuurlijk heb je wel eens een mindere dag, maar dan word je goed opgevangen. De groepscohesie is echt perfect. Je moet ook goed op elkaar letten. In Noorwegen onderzoek je elkaar op frostbite. Hier sta je met je broek op je enkels tegenover elkaar op zoek naar teken.' Dit buddysysteem, waarbij mariniers binnen hun eenheid twee aan twee zijn ingedeeld, heeft ook volgens aanwezige groene baretten van het Korps Commando Troepen (KCT) zijn nut bewezen. 'Op dat vlak is het de beste eenheid van Nederland', vindt sergeant der eerste klasse Mike Siwalette, zelf oud-marinier. Het valt hem opnieuw op dat alle zeesoldaten getraind worden in een groot aantal vaardigheden onder de meest uiteenlopende omstandigheden. Dit in tegenstelling tot het KCT waar iedereen een eigen specialiteit kent, die hij keer op keer beoefent. Het verschil in aanpak staat een goede samenwerking in Belize echter niet in de weg. 'Het is ideaal om onder dit soort omstandigheden als commando's een lange afstandsverkenning te doen en markeringen aan te brengen, zodat de mariniers het terrein makkelijker kunnen doorkruisen.'

Stemming Na twaalf aaneengesloten dagen jungle keert de 11de compagnie als een modderige horde yeti's in het basiskamp terug voor een rustdag. Nou ja, dag.... Doordat de wegen als gevolg van de overvloedige regen uiterst moeilijk begaanbaar zijn geworden, duurt het tot in de middag voordat de compagnie, na een tocht met een hoog Camel-Trophy-gehalte, het basiskamp op de heuvel heeft bereikt. Hoewel de douche alleen ijskoud water geeft, vormt ze toch een welkome afwisseling voor het soppen in de rivier. Overigens kunnen de mariniers niet alleen het vuil van zich afwassen, ze mogen ook hun kelen spoelen, met twee blikjes bier de man. De stemming komt er na twaalf dagen vol ontberingen dan ook aardig in. In menig café aan het Leidseplein was het zelden zo gezellig als op deze avond bij het zwakke schijnsel van groene breeklichtjes in een verder aardedonker basiskamp.

De Jungletraining in Belize begon op 24 september jl. en zou duren tot 11 november. Ruim 500 mariniers van de 45ste Britse Commandobrigade en de 11de Paracompagnie van het Nederlandse Korps Mariniers namen eraan deel. Na vier weken training in overleven en navigeren zou een aansluitende vijfdaagse tactische 'fire support coordination exercise' volgen, met schietoefeningen op bewegende doelen in de bush. In verband met de aanstormende orkaan 'Mitch', die lange tijd ook Belize bedreigde, werd dit programma voortijdig afgebroken. De mariniers werden vervolgens overgebracht naar de Amerikaanse marinebasis Guantanamo Bay op Cuba, in afwachting van inzet bij hulpverlening in Honduras en Nicaragua.

This page hosted by

Get your own Free Home Page