Marzanna   


  21
marzec / March




( PL ) Morena, Marzanik (od słow: "mor", "mara", "zmora"), Śmierć, Śmierztecka, Śmiertka, Śmiercicha - to rożne określenia, jakie nadawano kukle Marzanny. Stanowiła uosobienie zimy i śmierci. Wyprowadzenie jej poza granice wsi i utopienie lub spalenie było konieczne, aby przywołać wiosnę. Obrzędu dopełniano w samo poludnie, w czwartą niedzielę Wielkiego Postu, zwaną Białą, Czarną albo Smiertną. Pochodowi musiala towarzyszyc wrzawa i halasy, ktorych zadaniem bylo obudzenie wiosny.

Marzanna 2005 , Marzanna 2006 , Marzanna 2007 , Marzanna 2008


Jan Długosz (1415-1480) nazwał pozbywanie się słomianej kukly "obyczajem starodawnym", łącząc go z niszczeniem pogańskich bożkow w czasie Mieszka I (922 -992). Inni historycy uważali, że obrzęd ten miał chronić przed morowym powietrzem, czyli zarazą nękającą Europę. Niekiedy wskazywano na związek z tradycjami antycznego Rzymu. Wydaje się jednak, iż zwyczaj topienia Marzanny ma swoj rodowod w obrzędach ofiarnych, umożliwiających nadejście wiosny. Najprawdopodobniej to stary obyczaj słowiański symbolizujący pożegnanie zimy i nadejście wiosny, kiedy to ziemia budzi się do życia, aby wydać nowy plon.

Począwszy od XIX wieku zwyczaj ten stopniowo zmieniał się w zabawę, w ktorej brały udział przede wszystkim dzieci i młodzież. Obchody przeganiania zimy zachowały się zwlaszcza w zachodniej i południowo-zachodniej części Polski. Wspołcześnie łączymy go z początkiem kalendarzowej wiosny (21 marca), a uczniowie ten dzien zaczeli swiecic jako "Dzien Wagarowicza". Mlodziez zamiast na lekcje, udaje sie na barwne pochody, a wraz z Marzanną topi w wodzie szkolne smutki.

MARZANNA
Wykonywano ją z wiechcia słomy, okręcano białym płotnem, ozdabiano wstążkami i koralami. Mogła nią być także lalka wykonana z gałgankow albo kupiona w sklepie, pod warunkiem, że miała białą sukienkę.



( EN ) "Marzanna" comes from the archaic root of another Polish word that could be interpreted as "death" or "deadly". This term is used to describe an old doll that was dressed in womens clothes and was supposed to represent the symbolic death of winter. The ritual of taking the doll out of the village and either drowning her or burning her was necessary to bring the onset of Spring.

Marzanna 2005 , Marzanna 2006 , Marzanna 2007 , Marzanna 2008

According to the Polish historical writer Jan Dlugosz ((1415-1480) ) the burning of the straw doll was an ancient tradition that linked it to the pagan ceremonies celebrated during the times of Polish King Mieszko I (922 -992). In the villages of Poland, a doll-like figure symbolizing winter would be created using straw that had been covering over the fields where crops had grown. It then would be marched away so it ‘could not find its way back’, and taken to a river and burned. With ‘winter’ destroyed, spring could be welcomed in.

At the present time we link this tradition with the beginning of Spring on our calendars (21st of March) and Polish students celebrate it with "skipping school day". Students join colorful parades and drown or burn Marzanna instead of going to school that day.




Glowna Strona  |  Humor  |  Wydarzenia  |  Polonia  |  Polonica  |  Plotki  |  Kulinaria  |  Mapa

Copyright © 2005 M.Myszkowska. All rights reserved