โอ้ โพธิ์พฤกษ์เย็น คุณะเด่นเกษมสรรพ์ บัดนี้ พระดับขันธ์ ดุจะ โพธิหักลาญ

๑๓๑. ทำไมจึงสร้างเมรุที่เขาพนมสวาย

คำถามหนึ่งที่ผู้ตั้งข้อสังเกต และซักถามกันเสมอ ในงานพระราชทานเพลิงศพของหลวงปู่ ว่าทำไมจึงต้องไปจัดที่เขาพนมสวาย ทั้งๆ ที่ต้องเดินทางห่างจากที่ตั้งบำเพ็ญกุศลถึง ๒๒ กิโลเมตร และไปจัดกลางป่ากลางเขาเช่นนั้น มีเหตุผลอะไร

คำถามดังกล่าวแม้จะถือว่าไม่ใช่เรื่องสำคัญ ก็ไม่ควรจะให้ติดค้างอยู่

ท่านผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์ในครั้งนั้น คือ นายเสนอ มูลศาสตร์ ได้ชี้แจงในหนังสือที่ระลึก งานพระราชทานเพลิงศพของหลวงปู่ ในหัวเรื่อง "จะสร้างเมรุพระราชทานเพลิงศพหลวงปู่ฯ ที่ไหน" ดังข้อความต่อไปนี้

เมื่อ พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล) มรณภาพ จังหวัดได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ทรงทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท และได้รับพระราชทานน้ำอาบศพ โกศ ฯลฯ ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ชาวจังหวัดสุรินทร์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ และเราก็คิดต่อไปว่า โอกาสเช่นนี้คงจะไม่มีอีกแล้ว

ระหว่างที่เก็บศพหลวงปู่รอพระราชทานเพลิงศพ ได้มีผู้ตั้งคำถามมากมาย มีทั้งพากันไปพบผมที่บ้าน มีทั้งสอบถาม พระครูสถิตสารคุณ พระครูนันทปัญญาภรณ์ ที่วัดบูรพ์ฯ เช่น

ได้มีผู้บอกผมว่าเป็นญาติของหลวงปู่ พากันไปหาผมที่บ้านพัก และขอว่าศพหลวงปู่นั้นเก็บไว้ตลอดไป โดยไม่ต้องเผาจะได้ไหม

ผมตอบว่าไม่ได้ เพราะเราได้ดำเนินการในหลายๆ เรื่อง ล่วงเลยมาจนบัดนี้แล้ว ท่านเหล่านั้นก็เข้าใจและหมดข้อกังขา

มีผู้ถามว่า เมื่อต้องทำพิธีพระราชทานเพลิงศพ จะเลือกที่ไหนจึงจะเหมาะสม เพราะมีปัญหาตามมามากมาย ทั้งในเรื่องคนจะมาร่วมงานจะต้องมาก จะมีที่รับพอหรือ รถยนต์ทั้งส่วนตัว และโดยสารจำนวนเป็นร้อยเป็นพัน จะให้จอดกันที่ไหน การให้ความสะดวกแก่ผู้มาร่วมงาน ที่เคารพศรัทธาหลวงปู่มีเป็นหมื่นๆ จะให้เขาได้รับความสะดวกสบายอย่างไร มีผู้เสนอความเห็นหลายอย่างอาทิ

ให้จัดพิธีพระราชทานเพลิงศพที่วัดบูรพาราม

ให้จัดที่หน้าศาลากลางจังหวัด

ให้จัดที่สนามกีฬาจังหวัด

ให้จัดที่บริเวณวิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศึกษา วิทยาเขตเกษตรสุรินทร์ ตรงหน้าวัดป่าโยธาประสิทธิ์ โดยให้รื้อแปลงหม่อนของทางวิทยาลัยออก และใช้สถานที่บริเวณนั้น

ทุกสถานที่ที่มีผู้เสนอดังกล่าวข้างต้น ต่างมีผู้แย้งในเรื่องสถานที่ดังกล่าวว่ามีบริเวณแคบ ไม่พอที่จะรับผู้มาร่วมงาน ซึ่งคาดว่าจะต้องเป็นเรือนหมื่นเรือนแสน แม้จะมีบริเวณพอจะรับคนได้ แต่ก็ไม่มีบริเวณพอที่เป็นสถานที่จอดรถ ไม่สามารถกำหนดเส้นทางเข้าออกโดยมิให้สวนทางและเกิดรถติด จะต้องรื้อถอนทรัพย์สินของหลวง เช่น ถ้าใช้บริเวณวิทยาเขตเกษตรสุรินทร์ ก็ต้องรื้อแปลงหม่อนจำนวนมากออกทั้งแปลง หลวงปู่เป็นที่เคารพศรัทธาของคนทั่วไป เมื่อเราคิดจะทำอะไรเพื่อหลวงปู่ก็ต้องคิดให้รอบคอบ และไม่เกิดความเสียหายแก่ส่วนรวม ประเด็นสำคัญที่ทุกคนคิดเหมือนกันก็คือ สถานที่ที่สร้างเมรุตั้งศพ และทำพิธีพระราชทานเพลิงศพของหลวงปู่นั้น เมื่อพระราชทานเพลิง เก็บอัฐิ รื้อเมรุออกแล้ว ก็ควรจะเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่มิควรปล่อยให้ถูกเหยียบย่ำ และเราต้องมาช่วยกันคิดสร้างสิ่งใดสิ่งหนึ่งครอบสถานที่ตรงนั้น เพื่อเป็นที่สักการะระลึกถึงหลวงปู่ในอนาคตด้วย

สถานที่ที่ทุกคนต้องการหาได้ไม่ง่ายนัก แต่เราก็ช่วยกันคิดหาจนได้ สถานที่นั้นคือบริเวณหมู่เขา "พนมสวาย" ตำบลนาบัว อำเภอเมืองสุรินทร์

ทำไมเลือกเอาที่ตรงนั้น เพราะตรงนั้นมีวัด

วัดแห่งนี้กำเนิดขึ้นมาโดยหลวงปู่

พระพุทธสุรินทรมงคล ศาลาอัฎฐมุขประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง

เป็นที่แสวงหาบุญของพุทธศาสนิกชนในเทศกาลขึ้นเขาสวาย ในเดือนห้าทุกปี เมื่อพระราชทานเพลิงศพหลวงปู่แล้ว เราจะสร้างสถูปประดิษฐานรูปหลวงปู่ บรรจุอัฐิหลวงปู่ไว้เป็นที่สักการะก็ทำได้

ขณะนี้ทางจังหวัดได้กำหนดบริเวณดังกล่าวเป็นวนอุทยานแล้ว เราสามารถปลูกต้นไม้ พัฒนาให้สวยงามได้

การกำหนดเส้นทางให้รถเข้าออกในขณะมีงาน เราก็แก้ได้และทำแล้ว

การไม่มีไฟฟ้าแสงสว่างให้ความสะดวก เราก็แก้ได้

เรื่องน้ำดื่มน้ำใช้ เราก็แก้ได้

เรื่องที่พักผู้มาร่วมงาน เราก็แก้ได้ โดยจัดทำที่พักชั่วคราว โดยชาวบ้านบริเวณใกล้เคียงที่เลื่อมใสศรัทธาหลวงปู่

ที่ตรงนั้นไม่ไกลไปหรือ ผมก็ว่าไม่ไกลเพราะเมื่อหลวงปู่ยังมีชีวิตอยู่ เคยมีสามล้อคนหนึ่งนิมนต์หลวงปู่ขึ้นนั่งสามล้อ แล้วถีบสามล้อไปส่งหลวงปู่ถึงวัดพนมสวาย ถ้าคิดว่าการเดินทางเข้าไปในบริเวณไกล เราก็แก้ได้โดยจัดรถรับส่งเพิ่มขึ้น

เรื่องความสะดวกในการเดินทาง การให้ความปลอดภัยแก่ผู้มาร่วมงานเราก็แก้ได้ และได้เตรียมการไว้แล้ว

นี่คือข้อยุติ และเหตุผลที่ว่า ทำไมจึงเลือกบริเวณภูเขา "พนมสวาย" เป็นสถานที่สร้างเมรุพระราชทานเพลิงศพ พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล) ของชาวสุรินทร์

ลงชื่อ นายเสนอ มูลศาสตร์ ผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์

หน้าต่อไป