โอ้ โพธิ์พฤกษ์เย็น คุณะเด่นเกษมสรรพ์ บัดนี้ พระดับขันธ์ ดุจะ โพธิหักลาญ

๑๓๒. อนุสรณ์สถาน

ภายหลังการมรณภาพของหลวงปู่ ทางคณะกรรมการฝ่ายสงฆ์และฆราวาส ได้มีมติให้จัดสร้างอาคารอนุสรณ์สำหรับหลวงปู่ขึ้น สำหรับเป็นที่สักการะระลึกถึงท่าน ภายในบริเวณวัดบูรพาราม อาคารดังกล่าวสร้างเสร็จในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ มีชื่อว่า "พิพิธภัณฑ์กัมมัฎฐาน หลวงปู่ดูลย์ อตุโล"

ภายในพิพิธภัณฑ์มีรูปเหมือนของหลวงปู่อยู่ในท่านั่งห้อยเท้า หล่อด้วยโลหะ ขนาด ๒ เท่าครึ่งขององค์จริง และยังเป็นสถานที่เก็บอัฐิธาตุของหลวงปู่ ไว้ให้ประชาชนทั่วไปได้สักการะ และเป็นสิ่งเตือนใจให้ระลึกถึงความดี และเตือนใจให้เห็นว่า "ความตาย" เป็นสิ่งธรรมดาที่ทุกคนจะต้องพบ จึงไม่ควรใช้ชีวิตอยู่ด้วยความประมาท

นอกจากนี้ยังได้รวบรวมเครื่องอัฎฐบริขาร และเครื่องใช้ต่างๆ ของหลวงปู่ ตั้งแต่สมัยออกท่องธุดงค์กัมมัฎฐาน และของใช้ต่างๆ ที่หลงเหลืออยู่ นับตั้งแต่หลวงปู่เข้ามาพำนักประจำที่วัดบูรพาราม ตลอดระยะเวลา ๕๐ ปี

ทางวัดได้กำหนดการไว้ว่า ในปี พ.ศ. ๒๕๓๘ ซึ่งเป็นปีที่หลวงปู่มีอายุครบรอบ ๑๐๘ ปี หรือ ๙ รอบ ถือว่าเป็นโอกาสมงคลอย่างยิ่ง จึงได้จัดสร้างรูปหล่อหุ่นขี้ผึ้งของหลวงปู่ขนาดเท่าองค์จริง บรรจุไว้เพิ่มเติมเพื่อเป็นที่พึ่งที่ระลึกสำหรับผู้ศรัทธาต่อหลวงปู่ได้เคารพกราบไหว้ หรือผู้ที่ต้องการความสงบมานั่งสมาธิภาวนา เสมือนนั่งอยู่ต่อหน้าของหลวงปู่ ย่อมชักนำจิตใจให้เกิดความสงบความเย็นได้

อนุสรณ์สถานสำหรับหลวงปู่อีกแห่งหนึ่ง คือ พระธาตุเจดีย์บรรจุอัฐิธาตุของหลวงปู่  อยู่ที่บริเวณวนอุทยานแห่งชาติเขาพนมสวาย ก่อสร้างครอบเมรุที่พระราชทานเพลิงศพของหลวงปู่มีลักษณะเป็นเจดีย์ ภายในมีรูปเหมือนของหลวงปู่ หล่อด้วยโลหะขนาดเท่าองค์จริง และมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเกี่ยวกับประวัติชีวิตของหลวงปู่ พระธาตุเจดีย์นี้ตั้งอยู่ที่ตำบลนาบัว อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ อยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศใต้ระยะทางประมาณ ๒๒ กิโลเมตร

อนุสรณ์ธรรมทั้ง ๒ แห่ง เป็นสังเวชนียสถานเพื่อระลึกถึงหลวงปู่ เปิดให้ประชาชนเข้ากราบไหว้ตลอดเวลา

หน้าต่อไป