ปีพุทธศักราช 2531 ได้มีการแบ่งส่วนราชการในคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ออกเป็นภาควิชาต่างๆ ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาเป็นภาควิชาหนึ่งที่แยกออกจากภาควิชาสังคมศาสตร์ ในขณะนั้นภาควิชาฯ มีบุคลากรในสังกัดจำนวนเก้าท่าน โดย รศ. ดร. สมศักดิ์ ศรีสันติสุข ดำรงตำแหน่งหัวหน้าภาควิชาเป็นท่านแรก และเปิดสอนระดับบัณฑิตศึกษา สาขาวิชาสังคมวิทยาการพัฒนา ซึ่งถือเป็นหลักสูตรบัณฑิตศึกษาหลักสูตรแรกของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ในระยะเริ่มต้นที่ทำการของภาควิชาฯ ตั้งอยู่ตั้งอยู่ภายในสำนักงานของภาควิชาสังคมศาสตร์ ต่อมาคณะฯ ได้ปรับปรุงอาคารส่วนที่เป็นสำนักงานคณบดีเดิม (อาคาร HS 02) ให้เป็นสำนักงานของภาควิชาฯ
รศ. ดร. สมศักดิ์ ศรีสันติสุข ได้ปรับปรุงหลักสูตรและเพิ่มอีกบุคลากร 1 ท่าน
ผศ. ดร. เยาวลักษณ์ อภิชาติวัลลภ ดำรงหัวหน้าภาควิชาท่านที่ 2 และได้ย้ายห้องหัวหน้าภาควิชาไปอยู่ห้อง HS 0201 ในช่วงนี้ภาควิชาได้บุคลากรเพิ่มอีกหลายท่าน
นอกจากนี้ยังได้ปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยาการพัฒนา เพื่อให้ทันต่อสภาพการเปลี่ยนแปลงทางสังคมในขณะนั้น ส่วนในระดับปริญญาตรีทางภาควิชาฯ ได้กำหนดรายวิชาทางด้านสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาให้เป็นวิชาโทสำหรับนักศึกษาของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
พ.ศ. 2535 ภาควิชาฯ ได้เปิดหลักสูตรในระดับปริญญาโทสังคมวิทยาการพัฒนา แผน ข (ภาคพิเศษ)
ระยะต่อมา ผศ. ดร. วิยุทธ์ จำรัสพันธุ์ ดำรงตำแหน่งหัวหน้าภาควิชาฯ ท่านที่ 3 ในระยะนี้เนื่องจากนักศึกษาสังคมวิทยาการพัฒนา แผน ข ตกค้างจำนวนมาก ด้วยเหตุนี้ ปีการศึกษา 2540 ภาควิชาฯ จึงงดรับนักศึกษาภาคพิเศษ แล้วเปิดรับใหม่ในปีการศึกษา 2541 อย่างไรก็ดี ภาควิชาฯ ประสบกับปัญหานักศึกษาตกค้างอีก จึงหยุดรับนักศึกษาภาคพิเศษจนถึงปัจจุบัน
ผศ. ดร. วิยุทธ์ ลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าภาควิชา ผศ.ดร.ศรีปัญญา ใจใหญ่ รองคณบดีฝ่ายวิชาการในขณะนั้นได้รักษาราชการแทนหัวหน้าภาควิชา ต่อมา ผศ. ดร.เยาวลักษณ์ อภิชาติวัลลภ ดำรงตำแหน่งหัวหน้าภาควิชาสมัยที่สาม แต่ปฏิบัติงานได้ไม่นานต้องไปดำรงตำแหน่งรองคณบดีฝ่ายวิชาการ อ. จักรพันธ์ ขัดชุ่มแสง จึงรักษาราชการแทนหัวหน้าภาควิชา
พ.ศ. 2541 รศ. สุวรรณ บัวทวน ได้เข้าโครงการเกษียณอายุราชการก่อนกำหนด จึงเหลือบุคลากร 11 ท่าน
ผศ. ดร. ศรีปัญญา ใจใหญ่ คณบดีคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ รักษาราชการแทนหัวหน้าภาควิชาฯ อีกครั้ง ต่อมามีการสรรหาหัวหน้าภาควิชาคนใหม่ ผศ. ดร. ดุษฎี อายุวัฒน์ ได้รับฉันทามติจากคณาจารย์ให้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าภาควิชาคนป้จจุบัน
ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา ได้เปิดรับนักศึกษาเพื่อเข้าเรียนในหลักสูตร ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมวิทยาการพัฒนา มาตั้งแต่ปีการศึกษา 2530 นอกจากนี้ยังรับผิดชอบสอนวิชาพื้นฐานทางด้านสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาซึ่งเป็นวิชาบังคับขั้นพื้นฐานของนักศึกษาในระดับปริญญาตรีอีกด้วย มหาบัณฑิตสังคมวิทยาการพัฒนาที่สำเร็จการศึกษาจากภาควิชาฯ ได้ไปเป็นกำลังสำคัญขององค์กรที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาทั้งภาครัฐและเอกชน นับเป็นความภาคภูมิใจที่เราเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างสรรค์สังคมไทย
นอกจากนี้ภาควิชายังได้ให้บริการวิชาการแก่หน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน อีกทั้งสร้างองค์ความรู้ในสาขาวิชาสังคมวิทยาเพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะสังคมอีสานมาโดยตลอด
|