Gánh sầuChàng đi công tác xa xa
"Hôm rày anh đi vắng
"Một túi buồn đang gánh
Đàm Giang
Phân tích bởi Thomas D. Le I. Chủ đề khai triển Đàm Giang đă nắm lấy cái tâm t́nh đau nhức, đơn côi, ray rứt, ngổn ngang của một người đàn bà trẻ vắng xa người đàn ông yêu dấu của đờI ḿnh, dầu chỉ trong một thời gian có hạn. Sự xa cách này để lại trong ḷng nàng một khoảng trống mà chỉ có đau buồn, cô đơn, sầu năo, ủ dột lấp đầỵ Cũng như Lamartine trong Isolement, người thiếu phụ thấy thế giới vắng người chỉ v́ một người vắng bóng. Và nỗi buồn cô độc ăn tận xương tủy, gây đau nhức vô biên. Một cái buồn chà nát trái tim, nghiền nát tâm cang. Một nỗi buồn tê liệt, băng hoại cả toàn thân. Một cái buồn không có lối thoát. Cả một vũ trụ trống không: thành phố bật khóc, mưa không thèm dứt, mặt trời không thèm ra, băo tố không thèm lơi; để đè nặng lên tâm can đă nát tan ră rời của nàng, để đập tan hết nguồn hy vọng le lói của một ngày quang đăng hơn. Rồi nàng quyết định phải làm cái ǵ để tự cứu, nuôi hy vọng chờ ngày người thân yêu trở về để trút hết đau buồn, nhức nhối sang chàng. Nàng thu lượm tất cả những cái ray rứt trong tim ḿnh, một trái tim nặng trĩu buồn, một cái buồn mênh mông, một cái buồn bao dung vũ trụ vô biên. Khi chàng về, nàng sẽ đền chàng, trao đổi từng “múi” buồn cho từng lời thơ, từng “múi” buồn cho từng câu thơ, từng “múi” buồn cho từng sợi tơ của thi văn Nàng sẽ dùng những chất liệu này để dệt lưới t́nh thơ, một lưới t́nh để ràng buộc chàng vào nàng, quyện vào nhau như một cái “kén” không thoát ra được nữa. Để cho chàng chỉ thuộc về nàng mà thôi, để cả hai có một sự ḥa đồng về cả thân xác lẫn tâm hồn. Từ đây nàng và chàng chỉ c̣n là một. II. Ngôn từ và Thi cách Ta hăy thử đọc lại từng gịng thơ của Sóng Việt Đàm Giang để khám phá cái thi vị, cái lăng mạn, t́nh tứ và sáng tạo phong phú tuyệt vời của một tâm hồn vô cùng đa cảm, và một khả năng kỳ diệu đi vào thân phận người thiếu phụ cô đơn một cách sâu sắc, đáng kính nể. Sau khi thiết lập bối cảnh của người đàn ông ra đi, Sóng Việt Đàm Giang dùng kỹ thuật miêu tả xúc tích, gẫy gọn để gợi lên một h́nh ảnh đ́u hiu của một thế giới trống không. Thành phố buồn ủ rũ
Chỉ trong bốn câu thơ gồm hai mươi chữ, thi sĩ Đàm Giang đă gợi nên một cảnh trí vô cùng u ám. Các vũ lực bạo cuồng của thiên nhiên như mưa, băo hoành hành, trong lúc ánh sáng, sức mạnh của hy vọng “không thèm” xuất hiện để xua đuổi, để đánh tan cái đen tối, cái u ám của tâm hồn nàng. “Không thèm” v́ mặt trời h́nh như cũng đồng lơa với thiên nhiên để tạo thêm cảnh trí buốn bă u tối cho nàng. Bao nhiêu nỗi buồn do cô đơn, nàng chứa chất vào một “túi”, không vất bỏ một “múi” nào cả. Cái túi buồn này không ǵ khác hơn là trái tim của nàng, một h́nh ảnh cụ thể để gợi lên một h́nh ảnh trừu tượng tuy rất thực. Một “múi buồn”: nhà thi sĩ gọi là một múi như một múi cam chẳng hạn. Một lần nữa Đàm Giang đă dùng h́nh ảnh cụ thể để khêu gơi nên h́nh ảnh trừu tượng. Một kỹ thuật mà Đàm Giang có vẻ đă hoàn hảo một cách không chối căi được. Ta hăy lắng nghe Đàm Giang diễn tả t́nh cảm cho người phụ nữ trẻ tuy đau đớn u buồn mà vẫn yêu thương say đắm này. Qua những gịng thơ tiếp nối, nhà thi sĩ cho ta thấy nàng chỉ “trách” nhẹ người yêu mà thôi. Không có một vết tích nào dù nhỏ nhặt của chua chát, của uất hận cả mà lại c̣n chứa đựng một tính khôi hài nhẹ nhàng đáng yêu nữa. Chờ bao giờ anh về
“Em mang đi rao bán” là một sáng tạo bất ngờ của Sóng Việt Đàm Giang. Nỗi buồn riêng tư thầm kín mà đem đi rao bán cho thiên hạ hay sao? “Bán cho ai đây nhỉ?” nói với một giọng nói âu yếm, không chua chát, không trách móc. Chàng không phải lo, nàng chỉ “bán”, chỉ bộc lộ cho chàng mà thôi. Mà bộc lộ như thế nào? “Từng múi buồn”, từng chút nỗi ḷng u buồn; không phải trút đổ ào như thác lũ, mà chỉ từng “múi” một để không quá tràn ngập tâm tư của chàng. Đây là biểu hiệu của t́nh yêu được tô điểm bằng ưu ái, dịu dàng chăm sóc của một bản năng gần như bản năng của một người mẹ bao bọc hy sinh. Bốn câu thơ chót gói ghém tất cả những chi tiết trước để xây dựng một chung kết tuyệt đỉnh một cách vô cùng thi vị. Bó tơ t́nh thơ văn
Chúng ta hăy ngưng lại ở cái h́nh ảnh “Bó tơ t́nh thơ văn” này một chút, và chú ư đến cách thể Sóng Việt Đàm Giang dệt một bài thơ bằng năm chữ mà thôi. Mỗi một t́nh cảm của yêu đương là một sợi tơ, bó lại để làm thành một bài thơ, và tất cả t́nh yêu của nàng là một bài thơ. C̣n ǵ thi vị hơn nữa. Và nàng muốn chiếm hữu chàng một cách nhẹ nhàng, thần diệu, không bằng vũ lực, mà bằng thơ “cột chặt” chung quanh con người của chàng, để nàng “quấn quưt” và biến hai thành một. Đây là một điểm nữa chứng minh cái óc sáng tạo nhiệm mầu của Sóng Việt Đàm Giang. Và để dẫn tới tột đỉnh của bài thơ, Sóng Viet Đàm Giang tung ra một câu nói hết sức bất ngờ. Chỉ một ḿnh em thôị Hết sức bất ngờ v́ cho tới đây h́nh như Sóng Việt Đàm Giang rất bao dung, và không muốn trói buộc chàng vào t́nh yêu đặc thù tuyệt đối của nàng. Nhưng cuối cùng, nàng chứng minh rằng sau bao nhiêu mong chờ ṃn mỏi, nàng không thể chia xẻ với bất cứ ai những ǵ nàng đang có. III. Kết Luận Gánh Sầu vừa chuyên chở một sứ điệp của t́nh yêu vừa cho độc giả một cơ hội hiếm có để nh́n vào thế giới nội tâm của người đàn bà trong cô đơn. Gánh Sầu đă chứng minh một kỹ thuật cao độ về kể chuyện tâm t́nh; một khả năng lôi cuốn độc giả ngay từ lời thơ đầu tiên, qua từng câu thơ cho đến kết luận một cách vô cùng linh động và hữu hiệu. Sóng Việt Đàm Giang khơi dậy tâm t́nh của độc giả và không buông thả cho đến lời cuối cùng. Độc giả được thi sĩ mang đi trên tấm thảm thần tiên huyền nhiệm của một hành tŕnh vào trái tim của một người đàn bà đa cảm. Và thi sĩ đă thành công. Khi được trả về với thực tế, độc giả khám phá ra rằng ḿnh đă được dẫn dắt đi vào một thế giới t́nh tự c̣n lưu lại trong tâm khảm và trí óc một dư âm không thể quên được. Đó là cái năng khiếu đặc thù của Sóng Việt Đàm Giang. 22 December 2002 |
A Load of Sorrows
Leaving behind a sad and empty house. Since you were gone away, sweetheart,
The rain keeps falling all day long,
I gather all my gloomy thoughts,
I'll sell them not to any one,
Each strand for one love web so true,
With that I'll weave a web of love
22 December 2002 Analysis I. Thesis Development In this poem, Sóng Viêt-Ðàm Giang has deftly captured the pain, loneliness, anguish, and turmoil of a young woman who is temporarily separated from the man she loves. His absence has left in her heart a great void that is filled with melancholy, gloomy feelings, emptiness, longing and depressed thoughts. Like Lamartine in his poem Isolement, the world is devoid of life in the absence of just one person. And this sense of bone-wearying despair is excruciatingly painful. It is a heart-wrenching sorrow, a soul-crushing despair, that paralyzes and drains her of all energy, from which there is no escape. The world is empty: the town breaks into tears, the rain refuses to stop, the sun itself refuses to shine, and the storm won't let up. All conspires to weigh heavily on her devastated inner being, extinguishing all hope for a brighter day. The young woman decides to do something for her own salvation, hoping against hope that when the young man comes back she will be able to unload her burden of sorrow and hurt on him. To that effect she collects all her pains into her heart, which is now weighed down by a kind of immense, all-encompassing cosmic gloom. When the young man returns, she will trade each strand of her web of pain for a word in a poem, each "sliver" of sadness for a line of verse, each strand of pain for a strand of poetry. Using these ingredients, she will put together a web of love, which binds the young man in a cocoon, from which there is no escape. He will now belong to her only. The resulting union is both spiritual and physical. From now on the young woman and her lover are no longer two. II. Diction and Style Let's go over Sóng Viêt-Ðàm Giang's poem to discover the poetic quality, the romantic element, the feelings and the wonderfully rich creativity of a poet endowed with great sensitivity, and her uncanny, profound and frightening ability to penetrate the inner core of a lonely woman's heart. Once she unfolds the setting in which the young man is away on a trip, Sóng Viêt-Ðàm Giang employs a descriptive technique using only concise and terse phrases to evoke the desolate scene of a lifeless world. The town just droops with lots of tears.
In only four verses consisting of twenty words (in the original), Sóng Viêt-Ðàm Giang was able to conjure up an extremely gloomy atmosphere. The violent forces of nature, storms and rains, are raging while the benign forces of hope and light simply "refuse" to spring into action to dispel the gloom. It is as if the sun has entered into a conspiratorial pact with the dark forces to create a hopeless situation for the lonely maid. All the despondent feelings, she gathers them in a repository, and discards none of the "slivers" of sorrow. This depository is none other than her own heart. Sóng Viêt-Ðàm Giang uses a concrete image to refer to an abstract but real feeling. And each sad feeling is likened to a sliver, such as a sliver of thread, for example. Again this is an instance of the same technique of using a concrete object to symbolize an abstraction. This is a technique that Sóng Viêt-Ðàm Giang has indisputably mastered. Let us look into the tone Sóng Viet-Ðàm Giang sets, the tone of the voice of the suffering maiden who loves with a passion. The verses below show that the young aggrieved woman in love has only a mild reproach for her lover. There is not a trace of bitterness, not a scintilla of spite. Instead a gentle charming sense of humor shines through. Keep them in my bosom distraught
Yes, she hoards all her sorrows in order to "sell" them. The word "sell" is a very astonishing innovation of Sóng Viêt-Ðàm Giang's. How could any one sell her own intimate sorrows in public? And the tone of "sell not to any one" carries tenderness without bitterness or reproach. The young man need not worry. She will "sell," i.e., reveal, only to him. In what way? One "strand" or "sliver" of sorrow at a time. Not to drown him in a cascade of sorrows but one "sliver" at a time so as not to overwhelm his consciousness. This is symbolic of her tender loving care, almost akin to the maternal instinct to protect and nurture. The last four verses encapsulate all the ingredients for use in building up toward a climax that is infinitely poetic. With that I'll weave a web of love
Let us pause for a moment at the line "With that I'll weave a web of love,"and focus on the manner in which Sóng Viêt-Ðàm Giang erects a poem with just five (original) words. Each feeling of love is a thread that when woven together will form a web of love, and her love is nothing less than an entire poem. How more poetic can this treatment be? And the young woman simply wants to possess her lover in a marvelously gentle way, not violently, but by using the web of love to wrap around him and around her too, to form one indivisible whole, flesh blended into flesh. Such a supremely masterful sleight of hand in poetic imagery could only spring from the magically fertile and creative mind of Sóng Viêt-Ðàm Giang. To build up to the climax of the poem, Sóng Viêt-Ðàm Giang springs a surprise statement: Just one for me and no one else. totally unexpected because so far Sóng Viêt-Ðàm Giang seems to be very generous by not having the young woman tie her lover inexorably to her single-minded absolute love. In the end, however, the young woman shows that after so many incidents in her life, she simply cannot afford to share her hard-earned bliss with anyone else. III. Conclusion A Load of Sorrows, while carrying a message of love, gives the reader a rare opportunity to probe the inner self of a woman in love fighting loneliness. The poem demonstrates a highly refined skill in recounting a love story, and an efficacious capacity to grab the reader from the very first word of the poem, and to carry her across each verse through to the end. Sóng Viêt-Ðàm Giang arouses the reader's emotions and does not let go until the last word. The reader is taken by the poet on a magic carpet voyage into the inner recesses of a woman's heart. And she succeeds in doing so. When released back into reality, the reader will have traversed an emotional landscape of love that leaves an indelible imprint in her heart and psyche. Therein lies the incomparable gift of Sóng Viêt-Ðàm Giang. 22 December 2002 |