|
İNTERNET
SÖZLÜĞÜ
- 56
K Line
- Saniyede
56.000 bit taşıyabilen telefon hattı (leased-line). Bu hızda 1 MB dosya
yaklaşık olarak 3 dakikada gelir.
-A-
ADN
- (Advanced
Digital Network) Genellikle 56 Kbp leased-line lar için kullanılır.
- Applet
- HTML sayfasının
içine gömülebilen küçük java programıdır.
- Archie
- Anonymous
FTP site larındaki dosyaları bulmak için kullanılan araç-program.
- ARPANet
- (Advanced
Research Projects Agency Network) 60 ların sonu 70 lerin başında Amerika
Savunma Bakanlığı tarafından, olabilecek bir nükleer savaşta ayakta
kalabilecek WAN projesi. Internet in oluşmasındaki temel taş.
-B-
Backbone
- Network
üzerindeki temel geçiş yollarını (pathway) oluşturan yüksek hızlı hat
ve bağlantılarının oluşturduğu yapı.
- Bandwidth
- Bir bağlantıdan
yollayabileceğiniz bilgi miktarı.
- Baud
- Genel
kullanım olarak bir modemin bir saniyede ne kadar bit alıp verebileceğinin
göstergesidir.
- BinHex
- (BINary
HEXadecimal) ASCII olmayan dosyaları ASCII formatına çevirme methodu.
E-mail ları sadece ASCII olarak okuyabileceğimiz için bu tür çevirime
ihtiyacımız var.
- Bit
- (Binary
DigIT) 2 lik düzendeki basamak sayısı. Yani 1 yada 0. Kompüterize edilebilen
en küçük veri birimi.
- BITNET
- (Because
It’s Time NETwork (or Because It’s There NETwork)). Internet’ten ayrı
olarak sadece eğitim kurumlarına özel bir network. Internet ile aralarında
e-mail alışverişi mevcuttur. Bu nedenle Listserv ler her iki network
ün de popüler araçlarındandır.
- Bps
- (Bits-Per-Second)
2 bağlantı noktası arasında verinin ne kadar hızlı transfer edildiğinin
göstergesi. Örneğin bir 28.800 Bps modem saniyede 28.800 bit transfer
edebilir.
- Browser
- Şu anda
bu sayfayı okumak için kullanmakta olduğunuz program.
- BTW
- By the
way (Bu arada)- Genellikle online forumlarda kullanılan kısaltma.
- Byte
- Tek bir
karakteri temsil eden Bit kümesi. Genellikle 1 byte 8 bit den oluşur.
(Ölçüme bağlı olarak daha fazla da olabilir)
-C-
Certificate Authority
- SSL bağlantılarda
kullanılan Güvenlik Sertifikaları (Security Certificates) nı sağlayan
otorite.
- CGI
- (Common
Gateway Interface) - Server daki programların birbirleri ile iletişim
kurmalarını ya da diğer programların Web Server ile nasıl iletişim kuracaklarını
belirleyen kurallar seti. Genellikle web server dan data yı alan ve
bu data ile küçük işlemler yerine getiren (forma yazılan bilgileri e-mail
olarak atmak gibi) küçük programlardır.
- Cgi-bin
- Web Server
da CGI dosyalarının bulunduğu dizine verilen genel isim.
- Client
- Bir server
ya da başka bir bilgisayar ile bağlantı kurup veri alış-verişinde bulunulmasını
sağlayan yazılım.
- Cookie
- Internet
te en çok kullanılan anlamıyla, Web Server tarafından Web Browser a
gönderilen, Browser tarafından save edildikten sonra Server dan yapılan
ek istemler sırasında tekrar server a gönderilen bilgidir. Cookie ler
login yada registration bilgileri, alişveris kartı vs. gibi bilgileri
içerebilirler.
-D-
Domain Name
- Bir Internet
sitesini tanımlayan adres. (www.xxx.com.tr gibi)
-E-
Ethernet
- LAN daki
ağlama (networking) işlemleri için kullanılan oldukça yaygın bir metod.
Ortalama hızı yaklaşık olarak 10.000.000 bps dir.
-F-
- FAQ
- (Frequently
Asked Questions) Sıkça Sorulan Sorular.
- FDDI
- (Fiber
Distributed Data Interface) Fiber optik kablolar üzerinden veri alışverişi
standartı. Ortalama hızı 100.000.000 bps dir
- Finger
- Diğer
Internet Sitelerindeki kullanıcıları tesbit etmek (locate) etmek için
kullanılan bir Internet aracı.
- Fire
Wall
- Bir LAN'ı
(Local Area Network) güvenlik amacıyla 2 yada daha fazla parçaya bölen
yazılım ve donanım kombinasyonudur.
- FTP
- (File
Transfer Protocol) Internet sitelerinden dosya alışverişinde bulunabilmek
için kullanılan protokol.
-G-
- Gateway
- Birbirine
benzemeyen iki protokol arasında bağlantıyı sağlayan donanım ya da yazılım
seti ne Gateway denir.
-H-
- Hit
- Browser
tarafında Web Server a yapılan Tek bir isteme hit denir. Örneğin 3 adet
resim içeren bir sayfa çağrıldığında 4 adet hit olur. 1 adet sayfa için
+ 3 adet de içindeki resimler için.
- Host
- Network
üzerinde diğer makinalara servis veren herhangi bir makina.
-I-
- IMHO
- (In My
Humble Opinion) online forumlarda kullanılan kısaltma.
- Internet
- (Büyük
I ile başlayan) Bildiğimiz Internet;)
- Internet
- 2 veya
daha fazla network ün birleşmesiyle oluşan yapı.
- Intranet
- Firma
içinde bildiğimiz Internet yazılımlarının kullanıldığı sadece firmaya
özel network.
- IP
Number
- Internet
üzerindeki her bir makinaya ozel, noktalarla birbirinden ayrılan 4 kısımdan
oluşan sayı. 195.142.130.1 gibi.
- IRC
- (Internet
Relay Chat) Internet üzerinde çok kullanıcılı sohbet ortamları.
- ISDN
- (Integrated
Services Digital Network) 128.000 bps hızındaki özel telefon hattı.
(Normal hatların hızı 56.000 - 64.000 bps dir).
-J-
- JDK
- (Java
Development Kit) - Sun Microsystems in java uygulamaları ve applet ler
yazmak, test ve debug etmek için geliştirdiği yazılım paketi.
-L-
- Leased-Line
- 24 saat,
365 gün açık olan telefon hattı.
- Listserv
- Kullanıcıların
mesaj alışverişinde bulundukları listeler.
-L-
- Mailing
List
- Kullanıcının
tek bir adrese mesaj göndererek, üye olan kullanıcılara bu mesajın dağılmasını
sağlayan mesajlaşma sistemi.
- MIME
- (Multipurpose
Internet Mail Extensions) ASCII olmayan dosyaları standart e-mail e
eklemeye yarayan standart. Örneğin yazdığınız bir e-mail içine bir grafik
koyabilmenizi sağlayan bir standart. (Bu mail in düzgün okunabilmesi
için alıcının programının da MIME standartını destekliyor olması gerekmektedir.
- Mirror
- Genellikle
bir şeyin tam olarak aynısının kopyasının alınmasıdır. Bu bir hard disk,
yada ftp site yada web site olabilir.
- Modem
- (Modulator-DEModulator)ISS
lere bağlanmaya yarayan parça.
- Mosaic
- Mac, Windows,
Unix için aynı arayüze sahip ilk WWW Browser.
- MUD
- (Multi-
User Dungeon or Dimension) Genellikle text ortamında kullanıcıların
belirli karakterlerin yerine geçerek oynadıkları oyunlar.
- MUSE
- (Multi-User
Simulated Environment) Daha az şiddet içeren bir MUD çeşidi.
-N-
- Netizen
- Internet’i
kullanan kişiler için "citizen" den türetilmiş bir isim. (Internet
sakini)
- Network
- Kaynaklarını
paylaşmak için birbirine bağlanmış 2 veya daha fazla bilgisayarın oluşturduğu
yapı.
- Newsgroup
- USENET
üzerindeki tartışma gruplarına verilen isim:
- NIC
- (Networked
Information Center) - Bir network için bilgilerin tutulduğu birime denir.
En meşhuru domain isimlerinin kaydının yapıldığı InterNIC dir. NIC (Network
Interface Card) network kartlarına da bu isim verilir.
- NNTP
- (Network
News Transport Protocol) - Sunucu ve istemci tarafından kullanılan USENET
postinglerini TCP/IP uzerinden taşımaya yarayan protokole verilen isimdir.
- Node
- Network
e bağlı olan bilgisayar.
-P-
- Packet
Switching
- Internet
üzerindeki data taşıma metodu. Paket anahtarlamalarda veriler parçalara
ayrılır. Bu parçalarda verinin nereden geldiği ve nereye gitmekte olduğu
bilgileri vardır. Bu sayede aynı hat üzerinden değişik adreslere giden
veriler taşınabilir.
- POP
- (Point
of Presence veya Post Office Protocol) Point of Presence anlamında network
un bağlanılabilecek bir noktasının bulunduğu şehir yada lokasyon. Örneğin
ISP niz Ankara'dan sonra Istanbul'da bir POP açıyoruz derse, İstanbul'dan
Ankara’daki merkeze bağlı olan ve İstanbul'luların dial-up olarak şehiriçi
arayarak bağlanabilecekleri bir İstanbul şubesi açıyor demektir. Post
Office Protocol anlamında ise Eudora, Pegasus gibi mail programlarının
mail alışverişinde kullandıkları protokol anlaşılmaktadır.
- Port
- Internet’teki
anlamı URL adresinin sonunda : ile ayrıldıktan sonra gelen sayıdır.
Orneğin Web server lar genellikle 80 numaralı portu kullanırlar. Eğer
standart dışı bir port kullanılıyorsa domain isminin sonunda bu numara
belirtilir. Örneğin gopher://peg.cwis.uci.edu:7000/ gibi. Normalde standart
gopher port u 70 dir. Ama burada standart olmayan bir port kullanıldığı
için adresin sonunda bu port belirtilmiştir.
- PPP
- (Point
to Point Protocol) Internet için TCP/IP bağlantısını modem ile kurmak
için oldukça sık kullanılan bir protocol.
-R-
- Router
- 2 veya
daha fazla network arasındaki bağlantıyı sağlayan özel amaçlı bilgisayar.
Bu bilgisayar bütün vaktini hangi adresten gelen paketlerin hangi adrese
hangi yol üzerinden gideceğini ayarlamakla geçirir.
-S-
- Security
Certificate
- SSL protokolü
tarafından güvenli bağlantılar için kullanılan bilgiye verilen isimdir.
(Güvenlik Sertifikasi) SSl bağlantısının gerçeklesebilmesi için her
iki tarafın da geçerli Güvenlik Sertifikasına sahip olması gerekir.
- SLIP
- (Serial
Line Internet Protocol) PPP gibi modem üzerinden Internet e bağlanmak
için kullanılan bir protocol. Genellikle UNIX server lara bağlanmak
için kullanılır. Artık yerini PPP ye bırakıyor.
- SMDS
- (Switched
Multimegabit Data Service) Çok yüksek data transferleri için geliştirilen
bir standart.
- Spam
(Spamming)
- Mesaj
listelerini yada USENET i kullanarak istemeyen kullanıcılar da dahil
olmak üzere bir mesajı göndermek.
- SQL
- (Structured
Query Language) - Veritabanına sorgulama göndermek için kullanılan özel
bir programlama dilidir.
- SSL
- (Secure
Sockets Layer) - Netscape Communicaations tarafından tasarlanan, Internet
üzerinden şifrelenmiş, güvenli iletişimi sağlayan protokoldür. SSL çoğunlukla
browserlar ile server lar arasındaki iletişimlerde kullanılır. https
ile başlayan bir Internet adresinde SSL bağlantısının kullanılacaği
anlaşılır. SSL bağlantısındaki her iki tarafın da Güvenlik Sertifikasına
(Security Certificate) sahip olması gerekir. Her iki taraf da bilgiyi
göndermeden önce şifrelerler. Ve bu şifreyi sadece doğru Güvenlik Sertifikasına
sahip olan karşı taraf çözebilir.
-T-
- T-1
- 1.544.0
bps hızında leased-line bağlantısı. Bu oldukça yüksek bir hız olmasına
rağmen (1 MB yaklaşık olarak 10 saniyede transfer edilir) full-screen,
full-motion video için yeterli değildir.
- T-3
- 44.736.0
bps hızındaki leased-line bağlantısı. Bu hız full-screen, full-motion
video için gereken daha fazla bir hızdır.
- Terminal
Server
- Özel amaçlı,
bir tarafında birçok modem takmak için yerler olan, diğer tarafında
da LAN yada host makinası ile bağlantıyı sağlayan bilgisayara verilen
isim.
-U-
- URL
- (Uniform
Resource Locator) WEB in bir parçası olan bir kaynağın adresini belirtmek
için kullanılan standart.
- USENET
- Dünya
çapındaki kullanıcıların birbirleriyle yazışabildikleri 10.000 den fazla
tartışma grubunun bulunduğu sistem.
- UUENCODE
- (UNIX
to UNIX Encoding) Binary dosyaları ASCII ye çevirerek Internet üzerinden
E-mail sayesinde transferini mümkün kılan çevrim metodu.
-W-
- WAIS
- (Wide
Area Information Servers) Networkler arasında çok büyük miktarlarda
bilgiyi indeksleyerek aranabilir bir veri tabanı oluşturup bunu kullanıma
sunan ticari bir yazılım paketi.
- WAN
- (Wide
Area Network) Sadece bir bina yada kampüsten daha geniş bir alanı kapsayan
network. (Küçük boyuttakilere verilen isim LAN -local area network,
orta boyuttakilere ise MAN - middle area network'dür
|
|