ศาสนา พิธีกรรมและความเชื่อ

                                     พิธีกรรมเกี่ยวกับชุมชน

           ศาสนา พิธีกรรม และความเชื่อ ของคนในอำเภอท่าฉาง จากหลักฐานทางโบราณคดี พบว่า ศาสนาพราหมณ์และศาสนาพุทธเจริญรุ่งเรืองมาก่อน โดยได้รับอิทธิพลมาจากอินเดีย ทำให้เกิดความเชื่อ พิธีกรรม ในทางศาสนาพราหมณ์และศาสนาพุทธ เป็นหลัก ซึ่งสามารถจำแนกได้ดังนี้

          1.  พิธีสวดภาณยักษ์  เป็นส่วนหนึ่งของพิธีตรุษหรือสัมพัจฉรฉินท์  เป็นพระราชพิธีสิ้นปีที่ได้รับอิทธิพลมาจากอินเดียใต้ โดยทั้งสงฆ์และพราหมณ์ที่ทำพิธีเพื่อไล่จัญไรหรือสิ่งชั่วร้ายออกไปจากชุมชน ซึ่งปัจจุบันอำเภอท่าฉางยังมีให้เห็นในรูปของการสวดกลางบ้าน โดยจะทำในวันสิ้นเดือนห้าต่อเดือนหกของปี

          2. พิธีดื่มพระพิพัฒน์สัตยา เป็นพิธีสาบานตนของผู้ถืออาวุธและผู้เข้าเฝ้าสามิภักดิ์ต่อกษัตริย์หรือเจ้าเมือง ว่าจะซื่อสัตย์สุจริต มีทั้งพิธีสงฆ์และพิธีพราหมณ์ ดังจะเห็นหลักฐานได้ว่าที่อำเภอท่าฉางมี บ่อหลวง อยู่ในตำบลท่าเคย บริเวณกิโลเมตรที่ 20 เข้าทางทางเข้าวัดพระพรหม ประมาณ 2 กิโลเมตร ซึ่งเดิมเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ และจะใช้น้ำในบ่อนี้ในพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา ปัจจุบันชาวบ้านยังใช้น้ำจากบ่อนี้ในการดื่มกิน   

            3. พิธีสารทเดือนสิบ เป็นพิธีที่น่าจะเกิดจากความเชื่อในเรื่องวิญญาณและกรรม ประกอบกัน โดยเชื่อว่าเมื่อคนเสียชีวิตแล้ว วิญญาณจะลงนรกหรือขึ้นสวรรค์ก็ตาม แต่กรรมที่กระทำเมื่อยังมีชีวิต วิญญาณที่ลงนรกอาจขึ้นจากนรกได้ เพราะผลบุญที่ญาติมิตรอุทิศให้ ดังนั้นในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 วิญญาณเหล่านั้นจึงขึ้นมารับส่วนบุญ และกลับไปในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 พิธีนี้ตรงกับพิธีศารทในศาสนาพราหมณ์ ชาวอำเภอท่าฉางยังร่วมใจกันจัดงานนี้เป็นประจำทุกปี โดยเรียกพิธีนี้ว่า "รับ-ส่ง ตายาย"

              วันรับตายาย ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันที่พระยายมปล่อยเปรตขึ้นมาจากนรก ชาวบ้านจะจัดสำรับคาวหวาน ดอกไม้ ธูป เทียน ไปกราบพระที่วัด

              วันส่งตายาย ตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันที่เปรตจะต้องกลับสู่นรกตามเดิม จึงต้องเตรียมสิ่งของไปทำบุญ ซึ่งสิ่งของนั้นจะมี "หนมตายาย" อันได้แก่ ขนมลา ขนมกรุบ และยาหนม(กาละแม) เป็นต้น โดยนำขนมเหล่านั้น

จัดใส่กะเชอ ไปถวายพระที่วัด หลังจากนี้นำอาหารและขนมอีกส่วนหนึ่งไปวางตามสถานที่ต่าง ๆ ของวัด เช่น ประตูวัด โคนต้นไม้ และริมกำแพงวัด เป็นต้น เพื่อให้เปรตที่ไม่มีญาติมารับ เรียกว่า " ตั้งเปรต" หลังจากเสร็จพิธีทางสงฆ์ชาวบ้านจะไปแย่งชิงของจากเปรต เรียกว่า "ชิงเปรต"

             4. วันสงกรานต์ เป็นพิธีที่ตรงกับพิธีของชาวทมิฬทางอินเดียตอนใต้ โดยเชื่อกันว่า เป็นวันขึ้นปีใหม่ของไทยมาแต่เดิม โดยถือว่าวันสงกรานต์เป็นวันสำคัญ แต่ละแห่งก็จะจัดกิจกรรมทางประเพณีแตกต่างกันไป กิจกรรมเนื่องในวันสงกรานต์ของชาวท่าฉาง คือ ทำบุญตักบาตร รดน้ำผู้ใหญ่ขอพรจากผู้ใหญ่ เดินทางไปเคารพญาติผู้ใหญ่ที่อยู่ห่างไกล สำหรับการพักผ่อนหย่อนใจก็จะมีการละเล่นกันตามหมู่บ้าน บอกบุญงานวัดต่าง ๆ มีการละเล่นพื้นบ้าน การพนันมีปะปนเข้ามาด้วย เช่น กัดปลา ชนไก่

 

                                                                                           หน้า 3