จำปูน (Anaxagorea javanica Bl.)

ช่างกรีดก้อยร้อยมาลัย	หมายใจจะไปแต่งงาน
จำปูนจำปาสารภี	ล้วนมาลีกลิ่นหอมหวาน
กระตุ้งกระติ้งห้องทิ้งพวงยาน	ใครใกล้ให้เบิกบานตระการใจ

เงาะป่า...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5

ไม้มีชื่อต้นนี้เป็นไม้ทรงพุ่ม ไม่ใหญ่โตนัก ดอกป้อมสั้นคล้ายดอกนมแมวมีกลีบหนาและแข็ง แต่ดอกสีขาวนวลหอมแรงมาก ส่งกลิ่นตอนสาย ๆ เป็นต้นไปตลอดวัน เป็นต้นไม้ที่มีดอกอันมีกลิ่นเป็นที่ลือชื่อในปักษ์ใต้ จำปูนเป็นพันธุ์ไม้วงศ์เดียวกับน้อยหน่าและนมแมว ชอบขึ้นในที่ร่มและความชื้นสูง กิ่งก้านเกลี้ยง เปลือกต้นเรียบสีน้ำตาลแกมเทา ใบยาวปลายมน ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ขนาดใหญ่กว่าดอกนมแมว แต่กลิ่นหอมแรงกว่ามาก ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง แต่ปลูกเลี้ยงให้ออกดอกได้ยากในภาคกลาง ในธรรมชาติขึ้นอยู่ตามป่าดิบชื้น