ประยงค์ (Aglaia odorata Lour.)
พระเด็ดดอกกาหลงประยงค์แย้ม
|
ให้ทรามวัยใส่แซมมวยผม |
อัมพาระย้าย้อยลำไยยม | ต้องลมหล่นกราดอยู่กลางทราย |
อิเหนา...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2
เป็นไม้พุ่มสูงไม่เกิน 2 เมตร ดอกกลม ๆ ขนาดเล็ก คล้ายไข่ปลาหรือเม็ดสาคู สีเหลืองสด ดอกหอมมาก ส่งกลิ่นไปไกล บางทีก็เรียกกันว่า หอมไกล ดอกออกเป็นพัก ๆ ตลอดปี ต้นประยงค์นี้ทนทานมาก ใช้ตอนเอาก็ได้ หรือหักปักเอาบางทีก็เป็น ปลูกที่ไหนก็ได้ แต่ที่แจ้งสักหน่อยแล้วจะให้ดอกดอกว่าที่ร่ม
ประยงค์มีทรงพุ่มสวย ใบเขียวเป็นมัน รูปร่างคล้ายใบแก้ว ช่อดอกโปร่ง ออกตามซอกใบ ดอกกลมเล็กมาก เส้นผ่านศูนย์กลางดอกเพียง 1.5 - 2 มิลลิเมตร ใช้อบใบชาให้มีกลิ่นหอม เรียกว่า ชาดอกประยงค์ ตำรายาไทยใช้รากเป็นยากินให้อาเจียน ถอนพิษเมื่อเมา