|
อัตชีวประวัติ ของ หม่อมศรีพรหมา กฤดากร พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๕๒๒
หม่อมศรีพรหมา กฤดากร |
หนังสืออัตชีวประวัติ ของหม่อมศรีพรหมา กฤดากร เป็นหนังสือ อัตชีวประวัติของสตรีที่หาได้ยาก เพราะสตรีผู้มีวัยรุ่นราวคราวเดียวกับท่าน ถ้า ไม่ขาดความรู้ก็จะขาดความสามารถทางการเขียนหนังสือ แม้มีความรู้ดีก็ไม่นิยม เขียนหนังสือ โดยเฉพาะหนังสือที่เป็นการบันทึกความทรงจำของตนยิ่งไปกว่านี้ หม่อนศรีพรหมายังเป็นกุลสตรีผู้มีโอกาสเติบโตในแผ่นดินรัชกาลที่ ๕ เคยไปอยู่ ต่างประเทศที่รัสเซีย และภายหลังเป็นหม่อมหรือภริยาของหม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร ผู้บุกเบิกการเกษตรสมัยใหม่ และผู้ต่อสู้คัดค้านเรื่องการเก็บภาษีพรีเมี่ยม ข้าวมายาวนาน เจ้านายผู้เคยประทับคุกด้วยตดีการเมือง (กบฏบวรเดช) และถูก เนรเทศไปอยู่เกาะตะรุเตา ชีวิตของหม่อมศรีพรหมาในฐานะคู่ทุกข์คู่ยาก จากเคย อยู่สบายมาผจญชีวิตยิ่งกว่าคนธรรมดาต้องประสบ เมื่อถ่ายทอดเป็นตัวอักษร จึงมีคุณค่าน่าอ่าน คุณค่าแห่งหนังสืออัตชีวประวัติหม่อมศรีพรหมา กฤดากร เป็นวรรณ กรรมล้ำค่าประเภทอัตชีวประวัติซึ่งหาได้ยากทั้งหนังสือประเภทนี้ และหาได้ยากทั้ง ฐานะความเป็นคนเช่นนี้ ในส่วนที่เป็นอัตชีวประวัติและบทสัมภาษณ์ นอกจากความ น่าอ่านจากลีลาการบันทึกที่เรียบง่าย ยังให้ความรู้ความคิดแสดงพัฒนาการของ สังคม และเป็นส่วนหนึ่งของประวัติความคิดผู้หญิง ในกรณีของหม่อมศรีพรหมา ทั้งนับเนื่องเป็นเอกสารประวัติศาสตร์ด้วยเช่นกัน สำหรับส่วนที่เป็นเรื่องการถนอม อาหาร มีคุณค่าอันสามารถนำไปปฎิบัติได้ในปัจจุบัน และแสดงหลักฐานการค้นคิด ประดิษฐ์อาหารจากผลผลิตเกษตรกรรมไทย จากภาคปฏิบัติและประสบการณ์ ตรง ผลสะท้อนจากงานอัตชีวประวัติเล่มนี้ น่าจะเป็นที่หวังว่าสตรีไทย ผู้ได้ ศึกษางานเขียนจะพิจารณาความเป็นแบบอย่างของท่าน เพื่อปรับประสานกับชีวิต ตนอย่างเหมาะสมัย การเผชิญชีวิตพลัดที่นาคาที่อยู่แม้จะได้รับการอุปถัมภ์อย่างดี ก็ใช่เป็นสิ่งที่ราบรื่นรับรสสุขเสมอไป และเมื่อวัยดรุณรุ่นสาว ยังเป็นที่โปรดปราน ในรัชกาลที่ ๕ ด้วยมุ่งในราชประดิพัทธ์ แต่หม่อมศรีพรหมา อาศัยความเป็นตัว ของตนเอง กราบบังคมทูลปฏิเสธความรักพระมหาราชพระองค์นั้น เพราะมีเพียง ความจงรักภักดีเป็นล้นพ้นในฐานะข้าแผ่นดิน และความเป็นคุณข้าหลวง การที่หม่อมศรีพรหมาเป็นสตรีที่มีความเป็นตัวของตัวเองสูง จะเห็น ได้จากการเลือกพ่อม่าย คือ หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากรเป็นสามี และให้ความเห็นใน การที่หม่อมเจ้าชายพระองค์นั้น ทรงลาออกจากราชการในตำแหน่งสูง เพื่อทรงบุก เบิกทางเกษตรกรรม หรือทรงสู่วิถีทางการเมืองจนต้องประทับคุกตาราง หม่อม ศรีพรหมายืนเคียงข้างหม่อมเจ้าสิทธิพรเสมอ ไม่ว่าทุกข์หรือสุขในท่ามกลางการพึ่ง ตนเอง แสดงความเข้มแข็งและบทบาทสตรีในครอบครัวไทยอันน่าสรรเสริญ สิ่ง นี้น่าจะเป็นคุณค่าสำคัญของการศึกษาชีวประวัติ และงานเขียนอัตชีวประวัติ คือ คุณค่าในการถ่ายโอนผลประสบการณ์ ข้อคิดข้อพิจารณา และประจักษ์พยานความ มีอยู่จริงทางประวัติศาสตร์ |
