Đổng Trác Biết Sập Giàn
Ghe hát bầu Tèo hôm ấy đã thấy chèo đến đậu ngay trước đình làng . Con nít chạy bu theo bờ kinh vỗ tay la rầm rĩ:
-Bầu Tèo ở cù lao Heo tụi bây ơi!
Đình đang buổi kỳ yên. Người ta dọn sẵn sàng tất cả, chỉ chờ ghe hát đến là lên giàn .
Bạn hát được dân làng phụ giúp, chỉ non nửa ngày là cất rạpxong đâu đấy .
Chiều đến, họ có thể gióng trống xây chầu . Làng đã nhất định hát ba "thứ", mỗi "thứ" ba chục đồng, tuỳ ông bầu chọn tuồng, miễn sao cho xứng đáng thì thôi. Và nê"u được lòng, làng sẽ tuỳ tiện thưởng thêm là khác nữa .
Làng lại cho ông Sáu Lý phụ đóng thêm một vai trong tuồng nào cũng được .
Ông Sáu Lý là tướng hát rành nghề . Trong giới hát bộ, đã đành rằng không đào ra kép nào là chẳng biết danh xưng ông, thậm chí đến dân làng hễ nghe đến tên ông, là hăm hở phục tài .
Năm nay ông đã gia. Ông có bộ râu hơi dài và người ông hơi ốm . Nhưng không vì thế mà tài ông giảm đi .
Chẳng những ông hát hay mà ông lại có tánh vui vẻ bặt thiệp, ở cảnh ngộ nào ông cũng làm cho người ta vừa bụng, nhất là đám trẻ trong làng . Hễ chúng gặp ông ở đâu là nài nỉ ông "đi" cho một bộ Trương Phi hay Triệu Tử .
Ông vò đầu chúng, rồi sẵn lòng bẻ một cành cây làm roi ngựa, giả đá giáp, hất râu, múa lăn chiêng y như trên sân khấu .
Ngoài ông Sáu Lý, làng cử ông Chánh Bái cầm chầu .
Ông này lại có cái đặc biệt khác .
Gánh hát nào đến cũng phải cậy nhờ ông .
Được một người chầu giỏi, đúng phép, không tư vị, biết giục lòng, con hát mới phấn khởi, mới hả hê .
Một tiếng "thùng" cũng đã làm cho họ sung sướng mà hai ba "chầu" liên tiếp lại còn làm họ nở lòng .
Ông Chánh Bái trong làng thường bảo :
-Mình cầm không đúng đắn, bọn hát nó khi, nhiều khi nó để ngươi lườm mặt . Ông chầu như tôi, tôi đố đào nào kép nào dám ra hát "ẩu" đặng lãnh tiền . Không một tiếng trống của tôi, cũng đủ cho họ bị bầu gánh chúp tiền cữ đêm đó ....
Mà thật ông Chánh Bái rành điệu cầm chầu tự hồi ông còn ở chức Hương thân kia lận .
Tiếng đồn ông Sáu Lý hát và ông Chánh Bái cầm chầu được truyền đi liền khắp xóm .
Người ta thấp thỏm chờ đến buổi chiều . Trẻ con rộn rực đòi áo quần, xin xu ăn bánh; các anh trai tráng nôn nao bỏ giấc ngủ trưa ở luôn ngoài ruộng đợi chiều về sớm một chút; các cô gái, mặt trời chưa chênh bóng là đã lo làm cá nấu cơm.
Khi tiếng trống "thùng thùng" nổi lên trên xóm đình, thì dọc theo bờ ruộng đã thấy lũ lượt kẻ năm người bu kéo nhau đi xem hát .
Sân đình trước là một đám cỏ cú cao nghều nghệu, chỉ có sơ sơ trong nửa buổi là bị dấu chân người giẫm lên sát rạt .
Trước rạp, người ta dọn dẹp sạch sẽ, sắp một hàng ghế dài để dành riêng cho các bậc kỳ lão và hương chưc; kế đó là ghế của tư nhân. Họ khuân từ nhà đem lại chen nhau giành chỗ .
Giàn hát cất không được cao; bên trái là buồng kèn nhạc, bên phải là buồng của đào kép sắp tuồng . Chính bên phải là chỗ để cho trống chầu cho ông Chánh Bái ngồi .
Hai ngọn đèn "măng-sông"được treo tòn ten trên cao, trước rạp .
Ba hồi trống cơm "tùm tum, tùm tum" báo rằng đào kép sắp "ra tuồng", mà tội quá, đám con nít cứ chen lấn nhau kêu la ầm ĩ . Chúng trèo níu, đánh đeo ở hai bên giàn coi đàn kèn ba coi các ông tướng vẽ mặt .
Hai anh Cai tuần lãnh coi trật tự đuổi thế nào cũng không đi. Tức quá, họ bẻ roi quuất bổ trên đầu, trên lưng làm chúng sợ kinh hoàng lấn nhau té đùn cục .
Nhưng một lát, chờ khi hai anh Cai tuần rỏn đi chỗ khác, chúng lại kéo lại leo lên bu quanh như kiến . Ông Chánh Bái là người hiền từ xưa đến giờ, bị chúng chen lấn quá, ngồi chầu không được, ông phát giận dữ phải giơ dùi trống lên "khệnh" cho mấy đứa đến u đầu .
Đêm ấy hát tuồng Phụng Nghi Đình . Chính ông Sáu Lý ốm tong, bây giờ độn cái bụng to, mặc áo rộng xúng xính đóng vai Đổng Trác .
Mỗi lần ông đi khệ nệ, vuốt râu, đưa quạt lên trời hất hất, là mỗi lần người ta la ó .
Lữ Bố là một anh chàng trai trẻ, mặt đẹp như con gái, giắt hai lá cờ soái hai bên lưng, thắt cái bông tròn trước ngực, đầu đội mão kim khôi, tay cần thiên phương họa kích, oai vệ vô cùng .
Điêu Thuyền là cô đào chánh của gánh hát mặt hoa da phấn, yểu điệu thướt tha, màu mè cặp bồ với Lữ Bố thật xứng lứa vừa đôi .
Anh chàng Lữ Bố có cái bộ ghen tuyệt diệu . Mỗi lần anh hằn học với Điêu Thuyền là mỗi lần mấy cô ngồi chen nhau ở "hạng ba" véo nhau nhảy nhổm, và hít hà chắt lưỡi như đám thằn lằn kếu đói ở trong đình .
Một điều đáng để ý là sau lưng các cô, đố một chị đàn bà nào, một ông già bà cả nào, hoặc một đứa con nít nào bén mảng tới được . Toàn bọn thanh niên đầu chải bóng láng, chen chúc nhau đứng cặp kè, rọ rạy nói chuyện vang trời . Đứa thuộc Tam Quốc nói thôi vô số kể, đứa phê bình kép hát, có đứa lại nói tiếng Tây!
Đã vậy mỗi lần ông Sáu Lý vỗ cái bụng phệ làm cho người ta cười ngã nghiêng, ngã ngửa, thì phía ngoài thêm một vài cậu lừa thế thò đầu vô, hai tay vẹt đàn bà con nít, mắt liếc xem chỗ nào có mấy cô là chen tới .
Đàng kia, ông Chánh Bái đã bổ dùi xuống làm u đầu năm bảy đứa con nít rồi, nên chúng tức tối lập thế trả thù .
Chờ đến hồi "cụp lạc", lúc Lữ Bố ghen nhảy sấn lại cắn, véo, đánh yêu Điêu Thuyền, ông Chánh sửa gọng kiếng lại ngay ngắn, ngồi nhìn chết sững, chúng bèn hốt nào cát, nào bụi, nào xác mía len lén để đầy trên mặt trống .
Ông Chánh Bái gặp lúc say mê, vô ý không dòm trước dòm sau, giơ dùi thẳng cánh "chầu" liên tiếp . Tiếng trống vừa kêu "thùng" là cát, bụi, xác mía bay tưới lên lấp đầu, lấp mặt ông. Ông đỏ mặt tía tai, quơ dùi "lia" xung quanh, con nít té lăn đùn cục, kêu khóc om som.
Nhưng, thiên hạ ai cũng để hết tinh thần vào lớp "cụp" ấy, ông Chánh có làm gì, con nít có la bao nhiêu, cũng không ai màng tới .
Có vài chị đàn bà bồng con, tay vạch áo đưa vú cho con bú mà mắt chăm ngay lên sân khấu, hồn gởi trọn cho Điêu Thuyền . Đứa con ngậm vú không được vùng ré lên . Chị ta không kể đến, cứ đứng sững giơ tay đánh chan chát vào đít đứa con. Đứa bé khóc ngất .
Đang hát "cụp" quá mà trời lại vần vũ kéo mây và trong giây lát mưa nhểu hột lâm râm.
Đám người vẫn không thấy nhúc nhích .
Kịp khi một ngọn gió lạnh thổi qua, mưa tuôn ào xuống, họ mới vẹt nhau chen lấn lại gần giàn, có cái mái che cho hương chức .
Lại càng là một dịp cho các cậu trai giành nhau xô mấy cô gần ngã sấp .
Tội nghiệp, cô mất guốc, cô mất giày, vừa lom khom xuống lượm liền bị chúng ủi té nhủi .
Nhưng mặc, các cô vừa chủi rủa rùm trời, vừa mò mò quyết tìm cho được giày guốc mới nghe .
Mưa lớn quá . Lũ con nít bu lại hai bên giàn, đeo như ong.
Ông Chánh không cầm châu được nữa; ông đã lạc đâu trong đám người hỗn độn .
Trên rạp, Đổng Trác (ông Sáu Lý) đang giựt cây phương thiên hoa kích đuổi theo Lữ Bố, bỗng nhiên đứng dừng lại kêu to:
Con nít xuống bớt! Coi chừng sập giàn!
Nhưng ông keu mặc ông, con nít vần nhau chen lấn và chỉ chốc lát tiếng cây răng rắc, dây buộc nghiến cò ke, giàn hát đang rung rinh, bỗng nhiên "vươn mình" như một kẻ liệt gân rồi "sụn" xuống ...
Cành Tre Cũ, Cặp Giò Xưa
Ông Tướng "Thầy Ba"
Xem Truyện Khác