Tiếng kêu cướp rền trời phía nhà ông Bá và tiếng mơ hồi môt làm vang động cả đêm khuya. Bầy chó trong xóm cũng hè nhau sủa rầm lên dữ dội.
Bỗng trống ngực tôi đánh lồng lên, tôi vảnh tai nghe tiếng th́nh thịch từ xa chạy lại.
Có thế mới được chớ! Tôi nhào đại vào đống đen đang té nằm rên dưới đất, ôm chặt lấy, nghiến răng:
-Chó chết, mày có chạy đàng trời!...
Nhưng, thiên địa quỷ thần ơi! người tôi đang ôm cứng lại là...một cô gái!
Thôi phen này có nước mà chết nhục với đời! Tôi rụng rời buông lỏng nàng ra, hỏi:
-Cô là ai, có sao không cô? Cô chạy đi đâu làm vầy cho tôi tưởng lầm là kẻ cướp?
Nàng rên rỉ:
-Chết tôi đi anh ơi, tôi là con ông Bá đây! Anh làm ơn...đem tôi vô nhà...rồi tôi kể hết chuyện cho anh nghe, mau đi anh, đừng cho ai biết, mau đi anh!...
Nàng nói rồi, oằn oại, nằm thiêm thiếp...
Làm sao bây giờ? Có Phật Trời nào chứng chiếu cho cả tấm ḷng trong suốt của tôi?
Giúp người, hại ḿnh, bây giờ đâu có thể chần chờ măi được. Rủi thiên hạ xông tới gặp tôi đang níu lấy nàng, tôi mới ăn nói cách nào cho xuôi?
Thôi, rủi đă vương lấy họa, tấm thân bảy thước c̣n kể ǵ, tôi kề vai vác nàng vô cửa.
Thằng Năm dầu có ngủ mê cách nào cũng thức dậy lục đục đốt đèn.
Thấy tôi cơng một cơng lù lù đi vô, nó kinh hăi nhảy lui một bước toan la, th́ tôi đă khoát tay, bảo nhỏ:
-Tao đây, câm họng lại, ra đóng chặt cánh cửa cái, mau lên!...
Nó sững sờ nh́n cái "sức nặng" trên vai tôi, rồi ríu vâng lời.
Tôi đặt "cục nợ đời" nằm xuống bộ ván trong, lấy dầu thoa trán cho hoàn hồn, rồi xoay lưng ra ngoài, nói với thằng Năm:
-Nguy lắm rồi mày Năm ơi! Nghe đằng nhà ông Bá bị cướp, tao tốc mùng vác cây roi tre ra tiếp cứu không dè ba chớp ba nháng, đập nhằm con gái ổng gần chết, tao lật đật cơng về đây!
-Khốn nạn chưa ? Biết lầm sao mày không tháo chạy, lại rước "của nợ" ấy về làm chi , hỡi Trời!...
-Ai tàn nhẫn như vậy được mây? Đă đập người ta ngất ngư, c̣n bỏ chạy là nghĩa ǵ ?
Vả lại hồi năy, tao ôm "con mẻ", "con mẻ" năn nỉ tao cơng về, tao bấn loạn nghe thao, không kịp suy nghĩ, bây giờ biết làm thế nào ?
- "Con mẻ" năn nỉ mày cơng về rồi! Rồi mày cơng ? Hừ làm thế nào th́ làm, tao bỏ nhà này cho mày ở !
Tội nghiệp tao mà mày Năm, chuyện đă lỡ ra thế này , mày phải giúp tao gỡ rối mới được !
-Giúp mày ? Nghĩa là cơng đem trả ? Mô Phật, tao không có cái lưng "nghĩa hiệp" như mày đâu !
-Không mà! Số là tao chưa biết ất giáp ǵ hết, mày lập tức giùm chạy lại nhà ông Bá coi cướp bóc làm sao ở đằng, t́nh h́nh thế nào, về cho tao hay. Chuyện này tao nghi lắm, tao phải chờ "con mẻ" tỉnh lại mà cật vấn mới được . Giùm mau đi Năm !
Thằng Năm lật đật thoát ra mà vẫn cằn nhằn cẳn nhẳn :
-Ừ, tao "nghi" lắm, chỉ thương hại tao không ăn mà chịu, rủi thơi mang nhục cả lũ cho mà coi !
Tôi đi tới đi lui trong nhà, bóp đầu suy nghĩ v́ "cục nợ đời" vẫn c̣n nằm thiêm thiếp, th́ thăng Năm hào hển chạy vào:
-Tao lạy mày, tao lạy mày, mày mau đem "con mẻ", trả chỗ nào th́ trả, không th́ vạ tới nơi...!
-Thong thả mà nói, làm ǵ rối rít lên như thế ?
-Thong thả sao được, ông Bá vừa bị một người cầm dao vào hăm doạ đ̣i giết, rồi nó trói ông lại, dắt con gái ổng đi. Ổng là rầm lên, thiên hạ đang đuổi theo lục soát tùm lum beng ḱa!
Tôi nghe thằng Năm nói, hồn phi phách tánh cứng họng nói chẳng ra lời.
-Bây giờ mày đứng "chết trân" đó mà chịu hay sao? Đây, tao vừa nghĩ được một kế này: Tụi ḿnh áp khiêng "cục nợ" đó ra đầu ngă ba này rồi đồng la lên:"Bớ người ta! Ai nằm đây!" cho thiên hạ đổ lại "rước" con mẻ về là xong!...
Thằng Năm nói dứt lời kéo xển tôi lại ván nhận đầu tôi xuống, khiêng "nàng" lên.
"Nàng" vẫn c̣n chưa tỉnh hẳn ...
Đêm ấy, sau khi t́m được con gái ông Bá, "họ" c̣n bắt được cả thủ phạm: thằng Tư Rổ! Nội vụ đưa ra làng, giao cho Hương quản làm "ăng kết".
Trên bàn Hương quản tại nhà công, một cây dao sắc lẻm để nằm làm tang vật.
Thằng Tư Rổ bị trói ké ngồi cú rũ ở góc pḥng. Ông Bá khép nép đứng cạnh đó và một dọc dài chứng cớ ... có cả tôi và thằng Năm!
Thầy Hương quản là một người ốm mảnh khảnh nhưng có một bộ râu dữ tợn, cặp mắt oai nghi, trông vào ai cũng hết vía .
Thầy ngồi giữa bàn, ngậm cái ống cối to tướng, nghiêm sắc mặt, kêu ông Bá hỏi trước:
-Sao, ông hăy thuật đầu đuôi gốc ngọn cho làng nghe!
Ông Bá khúm núm:
-Thưa thầy, cách đây một năm, tôi thấy thằng Rổ này khá được, biết lo làm ăn, nên tôi định gả con Hai tôi cho nó . Tôi kêu nó về ở rể đúng năm rồi sẽ chọn ngày lành tháng tốt cho chúng nó nên vợ nên chồng.
Mấy tháng đầu về với tôi, nó làm việc lực bạt biết chiều chuộng tôi, biết lo bổn phận . Không dè khi gần ngày cưới bỗng thinh nó phát lên làm biếng, làm nhác , không chịu làm việc nữa, cứ rủ bạn bè nó lại phá gà, phá vịt hoặc thả đi luông tuồng . Tôi rầy la măi không được, túng tôi phải hăm nó: nếu nó c̣n giữ thói đó nữa, th́ tôi tống cổ nó ra ngoài và không gả con cho nó . Nó vẫn không nghe, tôi buộc ḷng phải đuổi nó.
Thằng Tư Rổ đang ngồi, vùng đứng dậy dợm căi nhưng bị anh bị anh Cai tuần chụp đè cố xuống, và thầy Hương quản trợn mắt, làm nó phải ngồi nín khe.
Ông Bá thiếp theo:
-Thế rồi gần tháng nay tôi tưởng nó về với cha mẹ nó, không dè đêm hôm, tôi đang nằm ngủ quên giữa ván nhà, bỗng đâu nó đẩy cửa nhảy xổ vào, phóng lên ván, câu hai cẳng đè cứng ḿnh tôi, tay đưa dao hăm dọa: "Ba la một tiếng tôi phụp một cái rụng đầu!".
Tôi sợ quá năn nỉ nó, nó không buông tha, c̣n lấy dây trong áo trói tôi lại, rồi xông vô buồng bắt con gái tôi đi...
Ông Bá khai rồi đứng sang một bên. Đến lượt thằng Tư Rổ được Cai tuần dẫn lại giữa bàn .
-Sao, thằng chó chết này, mày phải cho thiệt! - Thầy Hương quản ra lịnh .
Thằng Tư Rổ hằn học từ lâu, được phép cho nói tuôn ra một hơi:
-Bẩm thầy, ổng nói láo! Ổng hứa gả con Hai cho tôi, ổng bắt tôi về ở rể, đày tôi như đầy tớ mà cấm tôi nói chuyện với vợ tôi tiếng nào . Rồi gần đến ngày cưới, th́nh ĺnh ổng đuổi tôi đi. Tôi năn nỉ hết lời, ổng cũng không chịu cho tôi ở lại . Tôi chắc ổng giận tôi chuyện ǵ nên bóp bụng ra về, định chờ ổng nguôi ngoai sẽ năn nỉ xin cưới .
Không dè mới đây người ta cho tôi hay rằng ổng đă kêu thằng Út ở xóm trong vào ở rể nữa .
Tôi tức ḿnh đón vợ tôi gạn hỏi . Té ra ổng ép vợ tôi, không cho đi đâu khỏi nhà . Biết rằng vợ tôi nó cũng thương tôi lắm, mà ổng th́ độc ác không thể nhịn được, tôi vẫn chiều ḷng đến lạy lục ổng năm bảy phen. Lần nào ổng cũng đuổi tôi như đuổi chó .
Tức quá, tôi mới xách dao lại hăm ổng, đó là sự bất đắc dĩ, xin thầy xét lại cho tôi nhờ .
-Mày có đè, trói, hăm giết ổng không ?
-Bẩm có, v́ ông thấy tôi, ổng muốn la, tôi đè ổng trên ván và nói: "Nếu ba không gả nó cho tôi, tôi sẽ lấy đầu ba". Tôi nói vậy là để ông sợ, ổng gả con Hai cho tôi , chớ tôi không có ư định giết ổng .
-Được rồi! Rồi sao mày trói ổng lại và c̣n cướp con gái ổng đi ?
-Bẩm, ổng nằng nằng không chịu, ổng nói rằng tại vợ tôi muốn vậy . Tức quá tôi phải trói ổng lại, chạy vô buồng hỏi, và biết rằng có nói cũng vô ích, tôi đánh liều tính dẫn vợ tôi đi ít lâu rồi về thú phạt . Đó là vợ tôi chịu theo tôi , chớ tôi đâu có bắt ngang ...
Làng làm "ăng kết" xong, liền gải thẳng Tư Rổ ra quận .
Tôi không chờ biết kết cục thế nào, chán cả kiếp sống ở đồng, nghĩ tủi thân bảy thước của ḿnh mỗi lần phải đụng đầu với con gái ông Bá .
Tôi không phải cây cỏ mà không biết ơn nàng không hề hở môi cho ai biết vụ tôi đập nàng một cây và tôi cơng nàng về nhà đêm ấy .
Nhưng mỗi khi gặp nàng ở đâu là nàng ngó tôi một cách khẩn thiết như muốn bày tỏ một sự ǵ, rồi nàng ḍm xuống cặp gị cười mỉm . Tôi hiểu nàng muốn nhắc tới ngọn roi tre cũ, nhưng tôi tảng lờ quay đi...
-Không được mày Năm, ở đây rồi phải chết một cửa tử! Coi bộ con mẻ ... "cảm" tao rồi mày ơi!
-Tùy mày, mày muốn sao cũng được . Đi ở là quyền của mày . Nhưng tao nghĩ mà tức cười, hôm trước "con mẻ" tỉnh, và "con mẻ" quyết nằm ĺ ở nhà ḿnh, th́ chắc "thế cuộc" đă đổi khác, đâu c̣n cái vụ quấn quưt giữa "cành tre với cặp gị xưa" .
