-Thầy ơi, dậy mà nghe con nhỏ nó ḥ!
Tôi giật ḿnh giụi mắt hỏi anh chèo:
-Tới đâu rồi anh?
-Dạ, vừa qua khỏi vàm Rạch Bần!
Tôi chồm ra ngoài nh́n cảnh vắng. Bên vàm, hàng dừa nước âm u lâu lâu thấy le lói một ánh đèn; bên bờ kia thỉnh thoảng nghe tiếng chày giă gạo, tiếng chó sủa đêm.
Đêm nay chỉ có vành trăng hai mươi, nhưng sao đầy trời góp ánh sáng lại làm cho cảnh vật thêm ảo huyền thơ mộng.
Một làn gió nhẹ thoảng qua, tâm thần tôi thêm khoái sảng.
Vẳng xa, những giọng phù trầm êm ả của một điệu ḥ mê ly, đặc biệt chốn đồng quê, rơ lần trong lặng lẽ.
-Anh chèo ơi, lơi mái đợi họ lại gần, đi cho có bạn và nghe ḥ chơi anh!
-Xin lỗi thầy, nghe giọng ḥ của "con nhỏ", tôi đă rụng rời, lơi mái tự năy giờ. Thế nào tôi cũng lên tiếng.
-Anh cũng biết ḥ nữa sao?
-Điệu nghệ mà thầy! Nói ǵ gặp phải tri âm, thức ḥ mấy đêm cũng không biết mệt.
-Ừ! Ḥ đối đáp nghe chơi, mà anh phải ráng làm sao chớ để thua con gái, nhục lắm!
-Dễ không, để tôi bắt trớn cho thầy coi mà! Ḱa, nó đă lại gần, tôi phải giáo đầu "nhập đề" mới được.
Ḥ hớ ờ ơ...
Bạc với vàng c̣n đen c̣n đó,
Đôi đứa ḿnh c̣n nhớ thương nhiều,
Vừa nghe tiếng em là anh muốn như anh Kim
Trọng thương chị Thúy Kiều thuở xưa...ơ...
Ḥ xong, anh ta đắc chí:
-Đó thầy coi, thế nào rồi nó cũng trả lời, "điệu nghệ gặp nhau, là mày tao quấn quưt!"
Giọng phù trầm ngừng đi một chập. Chúng tôi yên lặng chờ. Quả nhiên không sai lời anh chèo nói: "điệu nghệ gặp nhau, là mày tao quấn quưt", tiếng ḥ lại nổi lên:
Ḥ hơ...ớ người không quen ơi,
Nghe anh, em cũng muốn thương nhiều,
Nhưng hoa đă có chủ, khó chiều dạ anh...
Anh chèo xoa tay trả lời tức khắc:
-Ḥ hơ...chim kia c̣n thỏ thẻ trên cành,
Nghe em nói vậy, dạ không đành rẽ phân...
Giọng trầm cũng không chịu nhịn:
-Ḥ hơ...B́nh bồng ở giữa giang tân,
Bên t́nh bên nghĩa, biết thân bên nào?...
Anh chèo rối rít:
-Đó thầy coi, ngon chưa? Trời ơi, cái giọng đáng yêu làm sao!...
-Ḥ hơ...ớ em ơi...
Nhứt lê, nh́ lựu, tam đào, Bên t́nh bên nghĩa bên nào cũng đồng thân...
Rồi anh lắng tai chờ.
-Ḥ hơ, nói mà chơi vậy chớ: Gió thổi hiu hiu, lục b́nh trôi riu ríu, anh đừng bận bịu, bớ điệu chung t́nh, con nhạn bay cao khó bắn, con cá ở ao quỳnh cũng khó câu...
Anh chèo đă thấy đổ mồ hôi, nuốt nước miếng bảo với tôi:
-Không được, tôi chưa hề gặp con nhỏ nào ḥ "chiến" như con nhỏ này, nó làm bộ có chồng để thử ḿnh, rồi bây giờ lại làm cao, nếu ở ḥ cù cưa, thế nào cũng bị nó "hạ". Vậy tôi phải trổ hết nghề đem điệu ḥ dài ra "tấn công" cho nó "ứ nhựa" họa may nó mới "xếp giáp quy hàng".
-Ḥ hơ...Ớ này em ơi, em hăy nghe cho kỹ: xưa nay gái không cưới chồng, trai không ở góa, đoái thấy nàng xinh đă quá xinh. Buông lời vừa vỗ về non, nếu như nàng lo việc cháu con, sao không kiếm chốn trao thân gởi thế?
Trên đời bá công bá nghệ, dưới lại là tứ thú tứ dân. Làm người sao khỏi chữ lương nhân, mà nàng chịu để pḥng không ở góa? Sách có chữ rằng phụ nhân nan hóa, ít kẻ yêu v́. Nên lấy chồng phải luận phải suy, phải xem trong lóng đục, đây đă đến phải thời phải lúc... Ḥ hơ...hay nàng c̣n cúc dục cù lao...Để anh ngơ ngẩn ra vào, thầm yêu trộm nhớ dạ nào bỏ anh?...
-Đó thầy coi, thế nào nó cũng chết ngất, điệu ḥ dài phải đối dài, ngắn đối ngắn, nó mà đáp được kỳ này, th́ tôi cũng cam giải nghệ cho rồi...
Tôi giục: "Ḱa nín, nó đă đáp liền kia!".
-Ḥ hơ, ớ này anh nó ơi, số phận em giao phó cho trời xanh, lấy anh, em không lấy nhưng cũng không đành làm ngơ. Ḥ hơ...vốn em cũng chẳng bơ thờ em đă hằng chọn trong lóng đục, nhưng vẫn c̣n ngờ nợ duyên. Ḥ hơ... vốn em cũng muốn lấy ông thầy thuốc cho giàu sang, nhưng lại sợ ổng hay gia hay giảm; em muốn lấy ông thầy pháp cho đảm, nhưng lại sợ ổng hét la ghê gốc; em muốn lấy chú thợ mộc, nhưng lại sợ chú hay đục khoét rầy rà; em muốn lấy anh thợ cưa cho thật thà, nhưng lại sợ trên tàn dưới mạt; em muốn lấy người hạ bạc, nhưng lại sợ mang lưới mang chài; em muốn lấy anh cuốc đất trồng khoai, nhưng lại sợ ảnh hay đào hay bới; em cũng muốn chọn anh thợ rèn kết ngỡi, nhưng lại sợ ảnh hay nói tức nói êm; bằng muốn lấy anh đặt rượu làm men, th́ lại sợ ảnh hay cà riềng cà tỏi; em muốn lấy ông nhạc công cho giỏi nhưng lại sợ giọng quyển giọng kèn; em muốn lấy thằng chăn trâu cho hèn, nhưng lại sợ nhiều điều thả ví; em muốn lấy anh lái buôn thiềng thị, nhưng lại sợ ảnh kêu rêu mắc rẻ khó ḷng; em muốn lấy anh thợ đóng thùng, kêu trật niền trật ngơng; em muốn lấy ông Hương ông Tổng, nhưng lại sợ việc tróng(1) việc gông," em muốn lấy anh hàng gánh tay không, nhưng lại sợ đầu treo đầu quẩy; em muốn lấy chú hàng heo khi nảy, nhưng lại sợ chú làm lộn ruột lộn gan; em muốn lấy anh thợ đát thợ đan, nhưng lại sợ ảnh hay bắt phải bắt lỗi; em muốn lấy anh hát bè, hát bội, nhưng lại sợ giọng rối giọng tuồng; em muốn lấy anh thợ đóng xuồng, nhưng lại sợ ảnh hay dằn hay trúc"...Ḥ hơ, mấy lời trong đục chẳng dám nói ra. Có thầy giáo tập trong làng xa, hay dạy hay răn, so đức hạnh ai bằng, lại con nhà nho học, sử kinh thầy thường đọc, biết việc thánh hiền. Ḥ hơ, gặp nhau em kết nghĩa liền, không chờ chẳng đợi cho phỉ nguyền phụng loan....(2).
Tuy anh chèo cứng họng, nhưng tôi ngồi trong mui đă thấy khoái trá vô cùng.
C̣n ǵ sung sướng cho bằng khi ḿnh nghe "người ta" vô t́nh nhắc nhở tới ḿnh, ca tụng ḿnh trên ḍng sông lơ lững?...
-Chắc anh "phọt phe" rồi phải không anh đ̣?
Anh ta đáp xuôi xị:
-Ư mèn ơi, tôi mới thấy con nhỏ ḥ lanh hết chỗ!...
-Này anh, tôi nói thiệt cho anh nghe. Sao tôi nghe giọng ḥ của con nhỏ ấy tôi "mê" lắm. Anh biết tôi làm thầy giáo chớ. Nghe nói nó đang t́m kiếm kết duyên với chúng tôi, tôi cảm động quá anh à. Anh làm thế nào cho tôi thấy mặt "nó" một chút, "một chút xíu" thôi, rồi ḿnh đi...được không?
-Có khó ǵ thầy, tôi kêu nó cặp ghe lại hỏi mồi lửa, thầy muốn nh́n bao lâu lại không được!
Rồi anh lập tức lên tiếng:
-Chị ḥ ơi...chị ḥ! Làm ơn cặp ghe lại cho mồi nhờ chút lửa, chị ḥ!...
Thấy bóng ghe chèo tới là tôi phấn khởi trong ḷng, ḅ ra ngoài ḍm lom lom.
Ghe cặp chiếc đ̣, tôi càng thêm hồi hộp. Ôi! Tiếng ḥ như thế, c̣n người làm sao...
Tôi h́nh dung một cô thôn nữ mày liễu má đào, có vóc ḿnh thon thon, có bộ tịch khả ái...
Bỗng anh chèo đang ngồi nghỉ tay, giật ḿnh đứng phắt dậy. Trong chớp nhoáng, anh bị một tên lực lưỡng thộp ngực anh, đưa ngọn dao ngang cần cổ:
-Nín mất, la lên th́ cụt đầu! Tao không động tới mày đâu!
C̣n tôi...chao ôi, tôi cũng kinh hồn lạc phách, rủi may phó mặc cho trời...Tôi chưa kịp nhảy xuống sông th́ đă bị hai tên khác đè cứng dưới ván đ̣. Tôi dợm la nhưng một thằng trong bọn "ấn" cho tôi một cùi chỏ vào hông, đau lồng ngực, lồng gan, nằm trợn trắng như chết nửa người.
Đă thế, tiếng con nhỏ ḥ c̣n trêu gan trong mui nhỏ:
-Chú Bảy coi có con đàn bà nào ở trong mui, đè cổ lột cho tôi sợi dây chuyền!...

1. Trống: cái tróng: gông đóng, trống mang.
2. Mấy câu ḥ trong bài này tôi chép hối hả trong mui ghe theo giọng ḥ đối đáp, có thể sai đi ít nhiều. Nhưng tôi không sửa được v́ không có nguyên văn, xin nhờ bạn đọc nào biết rành bổ chánh giùm cho.

Quỷ Vương

Chợ Hay Quê?

Xem Truyện Khác