โรคเบาหวานเป็นโรคที่รู้จักกันมานับเป็นพันๆปีแล้ว โดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร แต่ก็มีประจักษ์พยานที่เป็นไปได้ว่าน่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับโครงสร้างบางส่วนของตับอ่อน

        ในปี พ.ศ. 2411 พอล  แลงเกอร์ฮานส์ (Paul Langerhans)   แห่งมหาวิทยาลัยไฟเบิร์กในเยอรมัน ได้ศึกษาเกี่ยวกับตับอ่อนและสังเกตเห็นกลุ่มเซลล์ที่แตกต่างจากเนื้อเยื่อส่วนใหญ่ของตับอ่อน กลุ่มเซลล์นี้กระจายอยู่เป็นหย่อมๆ มีเส้นเลือดมาหล่อเลี้ยงมาก ต่อมาจึงเรียกชื่อกลุ่มเซลล์เหล่านี้เพื่อให้เกียรติแก่ผู้ค้นพบว่า ไอส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส์ (isleth of   Langerhans) แต่ในระยะนั้นยังไม่ทราบหน้าที่แน่ชัด

        ในปี พ.ศ. 2432 โยฮันน์ วอน เมอริง  (Johann von Mering) และออสการ์ มินคอฟสกิ (Oscar Minkovski) ได้แสดงให้เห็นว่าการตัดตับอ่อนออกจากร่างกายของสุนัขมีผลต่อการย่อยอาหารประเภทไขมัน ผลการทดลองที่หน้าสนใจอีกประการหนึ่งคือ น้ำปัสสาวะของสุนัขที่ถูกตัดตับอ่อนจะมีมดขึ้น ซึ่งแตกต่างจากสุนัขปกติ ต่อมาอีก 2-3 สัปดาห์ สุนัขที่ถูกตัดตับอ่อนก็ตาย

        นักเรียนทราบมาแล้วว่าตับอ่อนผลิตเอนไซม์หลายชนิด ส่งออกมาทางท่อตับอ่อน เข้ามาย่ยอยอาหารในลำไส้เล็กในบริเวณดูโอดีนัม แต่นอกจากกลุ่มเซลล์ที่สร้างเอนไซม์แล้วในตับอ่อนยังมีไอส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส ที่มีลักษณะเป็นกลุ่มเซลล์เล็กๆ แทรกอยู่จำนวนมากประมาณ  250,000 ถึง 2,500,000 กลุ่ม หรือประมาณร้อยละหนึ่ง ของเนื้อเยื่อทั้งหมดของตับอ่อน โดยต่อมเหล่านี้จะไม่เกี่ยวข้องกับการสร้างเอนไซม์เลย

        ในปี พ.ศ. 2455 ได้มีผู้ทดลองแสดงให้เห็นว่า กลุ่มเซลล์ไฮส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส์ ผลิตสารบางอย่างมาทางกระแสเลือด และให้ชื่อสารนั้นว่า อินซูลิน (insulin) แต่ขณะนั้นยังไม่สามารถสกัดสารนี้ออกมาได้

        ต่อมาในปี พ.ศ. 2463 ศัลยแพทย์ชาวแคนาดา ชื่อ เอฟ จี แบนติง (F.B.Banting) และนิสิตแพทย์ ชื่อ ซี เอช เบสต์ (C.H. Best) แห่งมหาวิทยาลัยโตรอนโต ทำการทดลองโดยมัดท่อตับอ่อนของสุนัข ผลปรากฏว่าตับอ่อนไม่สามารถสร้างเอนไซมได้อีกต่อไป แต่ระดับน้ำตาลในเลือดยังเป็นปกติละได้สกัดสารจากกลุ่มเซลล์ไอส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส์ออกมา เมื่อนำสารนี้ไปฉีดให้กับสุนัขที่เป็นโรคเบาหวานภายหลังจากถูกตัดตับอ่อนออกแล้ว ปรากฏว่าสุนัขยังคงมีชีวิตอยู่เป็นปกติ และสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดลงได้ แบนติงและเบสต์จึงประสบความสำเร็จในการสกัดอินซูลินออกมาได้

        ผลจากการศึกษานี้ก่อให้เกิดประโยชน์อย่างกว้างขวาง ช่วยชีวิตคนที่เป็นโรคเบาหวานไว้ได้เป็นจำนวนมาก จากผลงานนี้เองทำให้แบนติงได้รับรางวัลโนเบลในปี พ.ศ. 2466

        อินซูลิน (insulin) สร้างมาจากกลุ่มเบตาเซลล์   ที่ไอส์เลตออฟแลงเกอร์ฮานส์ หน้าที่สำคัญของฮอร์โมนนี้   คือรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ เมื่อร่างกายมีน้ำตาลในเลือดสูง อินซูลินจะหลั่งออกมามากเพื่อกระตุ้นให้เซลล์ตับและเซลล์กล้ามเนื้อนำกลูโคสเข้าไปในเซลล์มากขึ้น และเปลี่ยนกลูโคสให้เป็นไกลโคเจนเพื่อเก็บสะสมไว้   นอกจากนี้อินซูลินยังกระตุ้นให้เซลล์ทั่วร่างกายมีการใช้กลูโคสมากขึ้น ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงสู่ระดับปกติ ถ้ากลุ่มเซลล์ที่สร้างอินซูลินถูกทำลายระดับน้ำตาลในเลือดจะสูงกว่าปกติทำให้เป็นโรคเบาหวาน