การดาวน์โหลดไฟล์
การใช้งานอินเตอร์เน็ตที่นิยมกันมากที่สุดอย่างหนึ่งคือการดาวน์โหลด ( download ) หรือการโอนย้ายไฟล์จากคอมพิวเตอร์บนอินเตอร์เน็ตลงมายังคอมพิวเตอร์ของคุณ ไฟล์เหล่านี้มีอยู่หลายประเภท เช่น ไฟล์โปรแกรมที่สามารถรันบนคอมพิวเตอร์ของคุณได้ ไฟล์กราฟิกที่เรียกดูได้ ไฟล์เสียงและดนตรีซึ่งสามารถฟังได้ หรือไฟล์ตัวอักษรธรรมดาซึ่งสามารถอ่านได้ ในแต่ละวันจะมีไฟล์มากมายถูกดาวน์โหลดผ่านอินเตอร์เน็ต ซึ่งมักจะทำโดยใช้ File Transfer Protocol หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า FTP นอกจากนี้ FTP ยังสามารถใช้ในการอัพโหลดไฟล์จากคอมพิวเตอร์ของคุณกลับขึ้นไปยังคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นบนอินเตอร์เน็ตได้ด้วย

FTP ก็เหมือนกับบริการอื่น ๆ บนอินเตอร์เน็ตที่ทำงานในรูปแบบ client/server โดยคุณจะต้องรันซอฟต์แวร์ FTP client บนคอมพิวเตอร์ของคุณเพื่อติดต่อกับ FTP server บนอินเตอร์เน็ต ทั้งนี้บน FTP server นั้นจะมีโปรแกรมที่เรียกว่า FTP deamon ซึ่งทำให้คุณดาวน์โหลดและอัพโหลดไฟล์ได้

ในการที่จะติดต่อเข้าไปยัง FTP server แล้วทำการดาวน์โหลดไฟล์ได้นั้น ต้องมีการพิมพ์ชื่อบัญชีผู้ใช้ ( User name หรือ account ) และรหัสผ่าน ( password ) ให้ถูกต้องก่อนที่ deamon จะยอมให้คุณผ่านเข้าไปได้ FTP site บางแห่งจะยอมให้ใคร ๆ เข้าไปดาวน์โหลดไฟล์ก็ได้ แต่ต้องป้อนชื่อผู้ใช้โปรแกรม FTP และรหัสผ่านเสียก่อน หรือบางครั้งคุณสามารถเข้าไปได้โดยใช้ชื่อบัญชีว่า anonymous ( หมายถึง ไม่มีชื่อ หรือ นิรนาม คือไม่ต้องการระบุชื่อนั่นเอง ) และใช้แอดเดรสอีเมล์ของคุณนั่นเองเป็นรหัสผ่าน ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้ site เหล่านี้มีชื่อเรียกกันว่า anonymous FTP site นอกจากนี้ FTP site บางแห่งก็ไม่ได้เปิดให้กับบุคคลทั่วไป โดยจะยอมให้คนบางกลุ่มที่มีชื่อบัญชีและรหัสผ่านที่ถูกต้องเข้าไปได้เท่านั้น

FTP นั้นใช้งานง่าย เมื่อคุณล็อกเข้าไปใน FTP site คุณสามารถเรียกดูไฟล์ต่าง ๆ ได้โดยการเปลี่ยนไปดูตามรายชื่อในไดเร็คทอรีต่าง ๆ ซึ่งก็จะเห็นรายชื่อของไฟล์ทั้งหมดในแต่ละไดเร็คทอรีได้ เมื่อคุณพบไฟล์ที่คุณต้องการจะดาวน์โหลดคุณก็ใช้ซอฟต์แวร์ client ของคุณในการสั่ง FTP server ให้ส่งไฟล์มาให้คุณได้

เมื่อ World Wide Web เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้น การดาวน์โหลดไฟล์ก็ยิ่งใช้งานง่ายตามไปด้วย คุณสามารถคลิกลิงค์ซึ่งชี้ไปยังไฟล์ที่ต้องการได้โดยตรง Web browser ก็จะทำการดาวน์โหลดไฟล์มาให้ทันที ซึ่งบางครั้งก็อาจทำโดยการไปเรียกใช้ FTP อีกทีหนึ่ง

ปัญหาหนึ่งเกี่ยวกับการดาวน์โหลดไฟบ์บนอินเตอร์เน็ตก็คือบางไฟล์นั้นมีขนาดใหญ่มาก ซึ่งอาจจะต้องใช้เวลานานมากกว่าที่จะดาวน์โหลดมาได้ทั้งหมด แม้แต่การเชื่อมต่อที่ผ่านโมเด็มด้วยความเร็วถึง 28,800 bps ก็ยังนับว่าช้าอยู่ ดังนั้นวิธีที่จะเร่งการโอนย้ายไฟล์ให้เร็วขึ้นก็ทำได้ด้วยการบีบอัด ( compress ) ไฟล์ให้มีขนาดเล็กลงโดยใช้ซอฟต์แวร์พิเศษ ซึ่งไฟล์ที่ถูกบีบอัดเหล่านี้ หลังจากดาวน์โหลดมาแล้วจะต้องรันซอฟต์แวร์สำหรับขยายข้อมูลที่บีบอัดไว้ ( decompress ) เพื่อให้คืนสภาพเดิมก่อนจึงจะสามารถนำไฟล์นั้นไปใช้งานต่อได้

FTP ทำงานอย่างไร ?

การโอนย้ายไฟล์จากอินเตอร์เน็ตลงมายังคอมพิวเตอร์ของคุณ หรือการดาวน์โหลด ( download ) มักจะทำโดยการใช้ FTP หรือ File Transfer Protocol นอกจากนั้นในทางกลับกัน FTP ยังอาจใช้ในการอัพโหลด ( upload ) ไฟล์จากเครื่องของคุณกลับขึ้นไปยังคอมพิวเตอร์บนอินเตอร์เน็ตได้ด้วย แต่จะมีที่ใช้ไม่บ่อยนัก และแม้แต่ในการดาวน์โหลดไฟล์มายังคอมพิวเตอร์ของคุณโดยใช้ Web browser บางครั้งก็จะมีการไปเรียกใช้ FTP อีกทีหนึ่งโดยที่คุณอาจไม่รู้ก็ได้

1. FTP ทำงานในรูปแบบ client/server ดังนั้นคุณจึงต้องมีซอฟต์แวร์ที่เป็น client ซึ่งรันอยู่บนคอมพิวเตอร์ของคุณ การทำ FTP แต่ละครั้ง ( หรือเรียกว่า FTP session ) จะเริ่มด้วยการรันซอฟต์แวร์ FTP client เพื่อติดต่อเข้าไปยัง FTP server ที่มีไฟล์ซึ่งคุณต้องการดาวน์โหลด

2. โปรแกรมบน FTP server ที่เรียกว่า FTP deamon จะเป็นตัวที่คอยจัดการโอนย้ายไฟล์ทั้งหมด โดยเมื่อ FTP client ติดต่อมาที่เซิร์ฟเวอร์ โปรแกรม deamon จะถามชื่อบัญชี ( หรือชื่อผู้ใช้ ) และรหัสผ่าน FTP site หลาย ๆ แห่งจะยอมให้ใครก็ได้ล็อกเข้าไปเพื่อดาวน์โหลดไฟล์และซอฟต์แวร์โดยไม่ต้องมีชื่อผู้ใช้หรือรหัสผ่านบนเครื่องนั้น ๆ มาก่อน ซึ่งเรียกว่าเป็นการทำ FTP แบบไม่ระบุชื่อ หรือ anonymous FTP โดยคุณจะใช้คำว่า anonymous สำหรับชื่อบัญชีผู้ใช้ และใช้อีเมล์แอดเดรสของคุณนั่นเองเป็นรหัสผ่าน แต่โปรแกรม FTP client บางตัวก็จะจัดการล็อกอินเข้าไปใน anonymous FTP server ให้อย่างอัตโนมัติเลยทันทีที่คุณติดต่อเข้าไป ดังนั้นคุณจะไม่ถูกถามให้ป้อนข้อมูลใด ๆ ด้วยตนเองอีก

3. เมื่อคุณล็อกเข้าไปยัง FTP server การเชื่อมต่อแบบที่เรียกว่า command link จะถูกเปิดขึ้นระหว่างคอมพิวเตอร์ของคุณและเซิร์ฟเวอร์ การเชื่อมต่อแบบนี้ใช้สำหรับส่งคำสั่งจากคอมพิวเตอร์ของคุณไปยังเซิร์ฟเวอร์ และใช้ส่งสัญญาณ ( message ) หรือข่าวสารจากเซิร์ฟเวอร์กลับมายังคอมพิวเตอร์ของคุณ

4. เมื่อคุณต้องการเปลี่ยนไดเร็คทอรีบน FTP server ซอฟต์แวร์ client จะส่งคำสั่งไปยัง FTP deamon โดยใช้ command link ซึ่งจะมีผลให้ deamon ทำการเปลี่ยนไดเร็คทอรีให้แล้วส่งรายชื่อไฟล์บนไดเร็คทอรีใหม่นั้นผ่าน command link กลับมาที่เครื่องของคุณ ซึ่งซอฟต์แวร์ด้าน client ที่เครื่องคุณก็จะแสดงรายชื่อไฟล์ในไดเร็คทอรีใหม่บนเซิร์ฟเวอร์ออกมาให้ดู และเมื่อคุณต้องการดาวน์โหลดไฟล์ใด ก็ทำได้โดยส่งคำร้องขอไฟล์นั้น ๆ ผ่านทาง command link อีกเช่นกัน

5. เมื่อคุณส่งคำสั่งเพื่อดาวน์โหลดไฟล์ การเชื่อมต่อชุดที่สองจะถูกเปิดขึ้น ซึ่งเป็นแบบที่เรียกว่า data connection หรือ data link การเชื่อมต่อนี้จะถูกเปิดขึ้นเป็นแบบใดหนึ่งในสองโหมด คือโหมด ASCII หรือโหมด ไบนารี โดยที่โหมด ASCII จะใช้สำหรับการส่งไฟล์ตัวอักษร และจะมีการแปลงรหัสควบคุมพิเศษต่าง ๆ อย่างเช่น line feed และ carriage return ให้โดยอัตโนมัติ ในขณะที่โหมดไบนารีจะใช้สำหรับการส่งไฟล์แบบไบนารีโดยไม่มีการไปแตะต้องข้อมูลนั้นแต่อย่างใดทั้งสิ้น

6. ไฟล์จะถูกดาวน์โหลดจากเซิร์ฟเวอร์ไปยังคอมพิวเตอร์ของคุณโดยผ่าน data connection หลังจากที่ดาวน์โหลดไฟล์เสร็จแล้ว data connection ก็จะปิดลงอย่างอัตโนมัติ

7. เมื่อดาวน์โหลดไฟล์เสร็จและ data connection ได้ปิดลงแล้ว ก็จะเหลือแต่ command link ที่ยังคงเปิดอยู่ ตอนนี้คุณก็สามารถสั่งเปลี่ยนไดเร็คทอรีหรือดาวน์โหลดไฟล์อื่น ๆ ต่อไปได้อีก หลังจากที่คุณทำงานที่ต้องการเสร็จหมดแล้วก็ทำการออกจากระบบหรือล็อกออฟ ( log off ) ซึ่ง command link ก็จะปิดลง และขณะนั้นคุณก็ไม่ได้เชื่อมต่อกับ FTP server อีกต่อไป

การบีบอัดไฟล์ทำงานอย่างไร ?

ไฟล์ส่วนมากที่ให้ดาวน์โหลดได้บนอินเตอร์เน็ตจะถูกบีบอัดทั้งเพื่อประหยัดเนื้อที่บน FTP server และเพื่อประหยัดเวลาขณะที่ส่งข้ามอินเตอร์เน็ต วิธีการบีบอัดไฟล์มีอยู่มากมายหลายวิธี ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับชนิดของไฟล์ด้วย ซึ่งโดยทั่วไปจะลดขนาดของไฟล์ลงได้ประมาณ 10 ถึง 50 เปอร์เซ็นต์

1. โปรแกรมบีบอัดจะใช้อัลกอริทึม ( algorithm ) ทางคณิตศาสตร์ที่ซับซ้อนเพื่อทำให้ไฟล์เล็กลง ขั้นแรกของกระบวนการก็คือการตรวจสอบไฟล์ที่จะบีบอัดว่ามีรูปแบบข้อมูลที่ซ้ำ ๆ กันอยู่หรือไม่

2. เมื่ออัลกอรทึมดังกล่าวตรวจพบรูปแบบข้อมูลที่ซ้ำ ๆ กันเป็นชุด ก็จะแทนข้อมูลทั้งชุดนั้นด้วยรหัส โทเกน ( token ) ที่มีขนาดเล็กกว่าข้อมูลจริง ยิ่งมีข้อมูลซ้ำกันมาก ก็จะมีการใช้โทเกนขนาดเล็กหลาย ๆ ตัวเข้ามาแทนข้อมูลยาว ๆ ดังนั้นไฟล์ที่ได้ก็จะมีขนาดเล็กลงกว่าไฟล์ต้นฉบับเดิม

3. ส่วนหัวหรือเฮดเดอร์ ( header ) อาจถูกเพิ่มเข้าไปในไฟล์ระหว่างที่ถูกบีบอัดได้ เฮดเดอร์นี้จะบรรจุข้อมูลเกี่ยวกับไฟล์ อย่างเช่น ชื่อไฟล์ ขนาดไฟล์ และวิธีการบีบอัดที่ใช้ ข้อมูลนี้จะถูกใช้สำหรับการสร้างไฟล์เมื่อมันถูกขยายกลับ

4. ซอฟต์แวร์บีบอัดข้อมูลบางตัว อย่างเช่น pkzip สำหรับพีซี ยังสามารถทำการเก็บสำรอง ( archive ) ไฟล์ได้ด้วย โดยเก็บไฟล์ที่ถูกบีบอัดหลาย ๆ ไฟล์ไว้รวมกันเป็นไฟล์เดียว คำสั่ง TAR ของ UNIX ก็สามารถรวมหลาย ๆ ไฟล์เข้าเป็นไฟล์เพื่อเก็บสำรองเพียงไฟล์เดียวได้ด้วยเช่นกัน

5. เมื่อคุณต้องการจะใช้ไฟล์ซึ่งถูกบีบอัดไว้ที่พบในอินเตอร์เน็ต คุณก็จะต้องดาวน์โหลดไฟล์นั้นผ่านอินเตอร์เน็ตมายังคอมพิวเตอร์ของคุณก่อน

6. ในการนำไฟล์นั้นไปใช้งาน เครื่องคอมพิวเตอร์ของคุณต้องมีซอฟต์แวร์สำหรับขยายข้อมูลกลับ โดยจะอาศัยข้อมูลจากส่วนเฮดเดอร์และ token ในไฟล์ จากนั้นอัลกอรทึมสำหรับขยายไฟล์ก็จะทำการสร้างไฟล์ต้นฉบับขึ้นมาใหม่ให้เหมือนเดิม ซึ่งทำให้คุณสามารถนำไฟล์นั้นไปใช้บนคอมพิวเตอร์ของคุณได้ต่อไป

3 มีนาคม 2541




[ home ] [ menu ] [ Internet ]