Steiner en Freinet

Is dat dan niet hetzelfde?

Meermaals is het me overkomen. Men vraagt waar je kinderen naar school gaan. Freinet? Jawel, dat kennen ze. Gebaseerd op ervaring. Dat is toch zoveel beter, meneer. Ze kennen er nog veel die hun kinderen naar daar sturen. Je licht kort nog enkele zaken toe. Natuurlijk, vanzelfsprekend! Tot plots een paar details in hun betoog niet meer schijnen te kloppen. Kortsluiting. Verwarring alom. Maar is dat dan niet die school daar op de Kasteellaan? Och kom meneer, Freinet of Steiner, 't is maar een naam. In de grond is het toch precies hetzelfde, of niet soms, meneer?

Dat Steiner en Freinet in winkels en op feestelijke recepties wel eens door elkaar worden gehaspeld, zit er nog wel voor enkele decennia dik in, en is heus nog niet zo'n ramp. Ernstig wordt het pas wanneer ook ouders van de school zelf al evenmin onderscheid blijken te maken. Want uit zo'n flagrant gebrek aan kennis komen gegarandeerd conflicten wegens oningeloste verwachtingen voort, zeker wanneer de kleutertijd voorbij is en het 'ernst wordt'.
Hoe komen ouders er in praktijk eigenlijk toe om voor Freinet te opteren? In sommige kringen is het de bon ton dat men zijn kind niet zomaar naar een gewone school stuurt. Maar meestal ligt een latente onvrede met het traditioneel onderwijs aan de basis. Men heeft wel al eens de naam Freinet gehoord. Freinet is anders, dus zal het wellicht dan ook wel wat beter zijn? Maar op welke manier is het anders? En Steiner dan? En Jena Plan? En Montessori? Welke ouder heeft er vooraf stil gestaan bij het gamma aan methodescholen, en vooraf een grondig vergelijkend onderzoek gemaakt? Waarom al die verschillende richtingen in de methodescholen ?
Rond de (vorige) eeuwwisseling ontstond internationaal de beweging van de Moderne School. Ferrer, Decroly, Makarenko, Ferrière en Cousinet, om er maar een handvol te noemen. Allen streefden naar pedagogische vernieuwing, allemaal legden ze ook andere klemtonen, en hun lot verschilde grondig. Francesco Ferrer verdedigde de Moderne School tot voor het executiepeloton, terwijl Célestin Freinet rond zijn pedagogie een succesvolle beweging wist uit te bouwen. Onze landgenoot Ovide Decroly heeft in België 5 en in het buitenland 3 scholen, terwijl Rudolph Steiner er nu ruim 600 heeft over de gehele wereld. In Nederland heeft zowat elk dorp zijn Jena Plan school, in België is er welgeteld één. En als enige vrouw in die groep pedagogen stond en staat Maria Montessori nog steeds haar mannetje.
Methodeschool.

En wat vinden wij in ons eigenste Gent? Het traditionele onderwijs moet er van jaar tot jaar wat marktaandeel prijsgeven. De enige groeiers zijn de methodescholen: dit zijn hier de Freinet-, de Jena Plan, de Montessori- en de Steinerscholen, naast enkele scholen die zich niet tot een geijkt pedagogisch systeem bekennen: De Buurt en De Oogappel. Maar waarom opteren ouders precies voor die methode en niet voor een andere? Gaat het wel steeds om een werkelijk bewuste keuze, of spelen nogal wat arbitraire factoren een rol?
Rationeel afgewogen besluit of intuïtief gevoel, in ieder geval dient zo vlug mogelijk duidelijkheid te worden geschapen. Want een school kan slechts optimaal functioneren als de methode en het pedagogisch concept door de voltallige oudergroep worden gedragen. En een klas kan slechts optimaal functioneren als zich niet om de haverklap conflicten en misverstanden voordoen omtrent de gevolgde methode.
Uit die inzichten groeide bij een groep ouders van Het Trappenhuis de idee om de verschillende Gentse methodescholen in een debat samen te brengen. Uit de confrontatie van de verschillende methodes moet voor iedereen een juister beeld van de eigen pedagogische methode voortkomen. Op die debatavond komt een pedagoog of een leerkracht van elke school de kern van de gevolgde methode uitleggen, waarna panel, moderator en publiek een debat aangaan. Een unieke gelegenheid dus om alles te weten wat U al steeds had willen weten over Freinet (en over de anderen).