Drie weken Freinet De Wingerd: een impressie
Laat me eerst mezelf even voorstellen. Ik heet Pascal en als alles meezit,
mag ik volgend schooljaar les geven. Dit jaar moet ik dus een aantal weken
stage geven. Van 19 januari tot 6 februari kon ik terecht in het Freinetonderwijs.
Een uitdaging, iets nieuws, alleen in theorie bekend uit de lessen pedagogiek.
De eerste kennismaking zal ik niet vergeten. Ik volgde
de les Nederlands als buitenstaander, gewoon om een indruk te hebben. De
laatste tien minuten van de les zat ik alleen met een groep leerlingen,
ze waren teksten aan het voorlezen. Ik dacht dat ze fragmenten moesten
zoeken die ze mooi vonden. Wat later kreeg ik door dat de teksten zelf
geschreven waren, dat het hoofdstukken uit een zelf geschreven boek waren.
Mijn eindwerk heeft als onderwerp 'Jeugdtheater'. Het is de bedoeling om
in het huidig leerplan een lessenreeks uit te werken met als centrale punt,
je raadt het al, theater. Een door 14-jarigen zelf geschreven boek als
basis om met diezelfde 14-jarigen te bewerken tot een levend toneel, opende
voor mij en voor mijn eindwerk perspectieven. Zij, de leerlingen, waren
alvast zeer enthousiast. Ik kon niet meer terug. Het lerarenteam gaf me
de vrijheid, schonk me vertrouwen. Sommigen twijfelden, ik ook.
En dan begin je eraan. Ik had voor mezelf een strategie
en een aantal hoofddoelstellingen uitgewerkt. De leerlingen mochten dit
nooit als een opgave zien. Het geleverde werk moest vanuit de buik komen.
De leerlingen prikkelen om spontaan naar het theater te gaan en het op
een kritische manier te bekijken, maar bovenal te laten genieten.
In 11 lesuren, dat zijn 11x50 = 550 minuten (en wie het
onderwijs kent weer dat je dat mag reduceren tot 11x45 minuten) gingen
de leerlingen iets onmogelijk doen. Het boek dat zij het beste vonden bewerkten
ze; ze voegden er personages aan toe, werkten de relaties tussen de personages
beter uit, schreven dialogen, zochten muziek bij elkaar, dachten een decor
uit,... Ze deden waar professionelen weken mee bezig zijn op 9 uur. En
het is gelukt! Ze waren fantastisch. Ik kon alleen genieten.
En dan het belangrijkste. Dit was nooit gelukt zonder
de werking van het Freinetsysteem dat ik in de praktijk heb leren kennen.
Dit was nooit gelukt zonder de zeer flexibele houding van het lerarenteam
en de andere vaste medewerksters. Een lesrooster werd speciaal opgesteld
voor die periode. "Logisch toch!" klonk mij niet zo logisch in de oren.
Uren werden verschoven. Niemand panikeerde. Een openbaring, dat dit kon.
Hier droom je van als beginnende leerkracht. Een gezellige leraarskamer
waar kippen en muizen gekweekt worden door de leerlingen, die overigens
als volwaardige medemensen worden beschouwd, typeert misschien het beste
wat ik wil schrijven.
Nu ik hier zit te typen droom ik weer, met een gevoel
van heimwee, over wat gebeurd is, wat me overkomen is. Ik heb hun theaterstuk
ondertussen al 10 keer teruggezien, maar niet op video, wel in mijn rode
hoofd.
Drie weken Freinet, ik zal het niet licht vergeten.
Pascal,
Buitenstaander.
Copyright ©
april 1998.