Emlak
Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir..
Emlak alırken
ya da satarken fiyatlar kadar önemli bir konu da gerekli yasal işlemler.
Uzmanlar, bu işlemler konusunda hem alıcıları hem de satıcıları
uyarıyor.
Emlak alım
satımlarında komisyoncular için belirlenen resmi fiyatlandırma, alım
satım bedelleri üzerinden alınan %3’ lük komisyondan ibaret. Bu oran
hem alıcıdan hem de satıcıdan ayrı ayrı alınıyor. Ancak serbest
piyasa koşullarında komisyon oranlarının değiştiği biliniyor. Emlağın
değerine ve pazarlık koşullarına göre oran %5’ i geçebildiği
gibi, %1’ lere de düşebiliyor.
Emlak
alım satımlarında fiyat kadar önemli bir konu da satışta yapılacak
yasal işlemler. Bu konu hem alıcı hem de satıcı için önem taşıyor.
Emlak uzmanları, piyasada konuyu bilmeyen ya da kötü niyetli birçok
mahalle emlakçısı olduğunu, bu emlakçıların alım satımlarda kişileri
büyük zararlara sürükleyebildiğini belirtiyorlar. Ülkemizde emlakçılığın
tıpkı gelişmiş ülkelerdeki gibi profesyonelce yapılması gerektiğini
kaydeden uzmanlar, son yıllarda ön plana çıkan ve emlak sektöründeki
olumsuz yapının önüne geçen emlak organizasyonlarıyla çalışmanın
yatırımcı açısından birçok avantaj sağladığını vurguluyor.
Tapu
Kaydının Kontrolü
Emlak
satışında birden fazla firmayla çalışmanın son derece yanlış
olacağını belirten yetkililer, satış sonunda tapu ve belediyede yapılan
işlemlerin sorunsuz bir şekilde tamamlandığının kontrol edilmesi
gerektiğini vurguluyor. Güvenilir bir firma seçildikten sonra yapılan
ekspertize itibar edilmesi ve belli bir fiyatta ısrarcı olunmaması
gerekiyor. Firmayla yapılan anlaşma sonunda mutlaka sözleşme
imzalanması gerekiyor. Emlak alırken tapu kaydının kontrol edilmesi
gerektiğini vurgulayan yetkililer, fiyatın doğruluğunu anlamak için
mutlaka uzman bir emlak pazarlamacısına danışılmasını salık
veriyorlar.
Arsa
Alırken
· Söz
konusu arsanın imar durumunun uygunluğu, dikkat etmeniz gereken en önemli
husus. Satıcının sözlü beyan değil, resmi imar durumu belgesini size
göstermesi ya da bir fotokopisini vermesi gerekiyor.
· Tapu
senedinde ada, pafta, parseli belirtilen arsanın size gösterilen arsaya
tekabül edip etmediğini kontrol ettirmelisiniz.
· Arsanın
bağlı bulunduğu tapu sicil müdürlüğüne giderek, tapu kütüğüne
bakıp, arsanın satışı ile ilgili aleyhte şerh olup olmadığını da
kontrol ettirmelisiniz.
· Alacağınız
arsa hisseli arsa ise, alınan hissenin, hissedar olunan arsa üzerinde
tespitini yapmak mümkün değildir. Parselasyonu yapılmışsa, kroki üzerinde
noter tarafından tasdik edilmek suretiyle kime satıldığının
belirlenmesi düşünülebilir.
· Arsa
alırken yatırım düşünüldüğünden, uzman bir emlakçıyla çalışmakta
çok büyük faydalar olacaktır. Aksi taktirde paranız boşa gidebilir.
Konut
Alırken
· Alınacak
emlağın tapu kaydı mutlaka önceden kontrol edilmeli.
· Kat
irtifakının kurulup kurulmadığına, iskanın, yani yapı kullanım
izninin alınıp alınmadığına dikkat edin. Eğer alacağınız emlak
inşa halinde ise müteahhidinin mali durumunu araştırın.
· Müteahhidin
kat karşılığı yaptığı bir inşaattan emlak alıyorsanız, müteahhitle
mukavele yaparak, yaptığınız mukaveleye bitirme tarihi ve kullanılacak
malzemeleri tek tek yazarak, gerekli miktarda tazminatları ilave
etmelisiniz.
· Alacağınız
emlak kiracılı ise öncelikle kiracı ile yapılan kira kontratını
incelemeniz, kiracıyla bizzat görüşmeniz ya da kiracı tahliye taahhüdü
vermiş ise tahliye taahhüdündeki tarih ile kontrat tarihini karşılaştırmanız
gerekir.
· Satış
sonrası gelebilecek elektrik ve su gibi borçlardan kurtulmak için eski
malikten, bu borçlardan onun sorumlu olduğuna dair imzalı bir belge alın.
· Tapu
işlemi sırasında alacağınız emlağın değerini yeniden değerleme
oranlarına göre hesaplayarak beyan etmelisiniz. Çünkü beyanınız
eksikse ödenen alım satım harçları cezalı olarak size geri dönecektir.
Kooperatife
Üye Olurken
· Kooperatifin
bölgesel bir üst birliğe üye olup olmadığına bakın. Çünkü bu
sistemde gelişmiş bir denetim mekanizması bulunur.
· Kooperatif
arsasının kooperatif adına tapulu ya da tahsis belgeli olup olmadığına
bakmalısınız.
· Kooperatife
ait arsanın imar durumunu inceleyin, imarı yoksa üye olmayın.
· Bir
kooperatife üye olduktan sonra işlerin nasıl yürütüldüğünü takip
etmek için yılda bir yapılan genel kurul toplantılarına düzenli
olarak katılın.
· Kooperatif
aidatlarını elden vermek yerine banka hesabına yatırın. Dekontları
saklayın.
· Yönetimde
bulunan kişilerin yakın çevrelerine ucuz devir gibi yollarla çıkar sağlayabileceklerini
düşünerek uyanık olmanızda da ayrıca fayda var.
Vergisel Açıdan
Türkiye'de 18 milyon "emlak
vergisi" mükellefi var. Bu da, her ailenin bir ya da birden fazla
gayrimenkulu olduğu anlamına geliyor. Gayrimenkulleri ilgilendiren, çok
sayıda "vergi" ve "harç" ve bunlarla ilgili bazı
"ince noktalar" var. Ülkemizde, kanunları bilmemek mazeret sayılmadığı
için, vatandaşların çeşitli yasaları virgülüne kadar bilmeleri
gerekiyor. Özellikle "ince noktaların" çok iyi bilinmesi, çok
önemli avantajlar sağlıyor...
Emlak Vergisi
18 milyon civarında emlak vergisi mükellefi,
2001 yılında emlak vergilerini, geçen yıla kıyasla yüzde 30 zamlı
ödeyecekler. Çünkü, 1 Ocak 2001'den itibaren, gayrimenkullerin, emlak
vergisine esas değeri yüzde 30 oranında artırıldı. Emlak vergisinin
birinci taksiti mart-nisan-mayıs, ikinci taksiti de Kasım 2001'de ödenecek.
Emeklilere
vergi yok
Türkiye sınırları içinde tek meskeni olup, gelirleri yalnızca
kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıklardan
ibaret bulunanlar ya da bunlardan kendi üzerine kayıtlı meskeni
olmayanların, söz konusu kurumlardan aylık almayan ve herhangi bir
geliri bulunmayan eşlerinin aynı nitelikteki meskenleri için, emlak
vergisi oranı 2001 yılı için yüzde sıfır olarak belirlenmiştir. Şehitlerin
dul ve yetimlerine ve gazilere ait tek meskenlerde de, emlak vergisinin
oranı 2001 yılı için yüzde 0'dır. Ancak yazlık konutlar bu
avantajdan yararlandırılmaz.
Çöp Vergisi
Asıl adı "Çevre
Temizlik Vergisi" olan ancak halk arasında "Çöp Vergisi"
olarak adlandırılan vergi de, 2001 yılında yüzde 28 zamlı ödenecek.
Çöp
vergisinin mükellefi, her ne şekilde olursa olsun binaları kullananlardır.
Boş bulunan binalarda, bu verginin mükellefi binaların malikleri ya da
malik gibi tasarruf edenler oluyor.
Yıllık
olarak tahakkuk eden çöp vergisi, her yıl emlak vergisinin taksit sürelerinde
yani birinci taksiti mart-nisan-mayıs aylarında, ikinci taksiti de, Kasım
2001'de olmak üzere iki eşit taksitle ödeniyor.
Emlak Harçları
1- Gayrimenkulun alım-satıma esas asgari tapu değeri, 2000 yılı emlak
vergisi değerinin yüzde 56 oranında artırılmış tutarından düşük
olamayacak.
2-
2000 yılında yüzde 1.25 olan alım satım harcı, 2001 yılında yüzde
1.50 olacak. Bu harcı alıcı ve satıcı ayrı ayrı ödeyecekler.
Gayrimenkulun
geçmiş vergi borcu
Özellikle eski gayrimenkul alanların, gayrimenkulun geçmiş yıllardaki
emlak vergisinin ödenip ödenmediğini, başka bir anlatımla emlak
vergisi borcunun olup olmadığını araştırmalarında yarar vardır.
Bunun en pratik yolu, satıcıdaki makbuzları alıp kontrol etmek ve her
ihtimale karşı da birer fotokopisini saklamaktır.
Emlak Vergisi Yasası'nın
30. maddesinin son fıkrasına göre; satış konusu gayrimenkulun, satıldığı
yıl ile geçmiş yıllara ait ödenmemiş emlak vergisinin ödenmesinden,
alıcı ve satıcı müteselsilen yani zincirleme olarak sorumlu
tutulurlar. Gayrimenkulu satın alan kişi, ödediği geçmiş yıl emlak
vergilerini, daha sonra önceki sahibine rücu edebilir.
Gayrimenkulun
tapudaki değeri
a)
Gelir vergisi açısından
Gayrimenkullerin, iktisap yani edinme tarihinden itibaren 4 yıl içinde
elden çıkartılmasından sağlanan kazancın "değer artışı
kazancı" olarak beyan edilip, gelir vergisinin ödenmesi gerekiyor (GVK.
geçici md. 56/D-6). Satın aldığı gayrimenkulu 4 yıl içinde elden çıkarmaları
söz konusu olanların, gayrimenkulun maliyet bedeline esas olan, alış
bedelini düşük göstermemelerinde yarar var. Aksi halde, 4 yıl içinde
satılması sonucu ortaya gerçeğin de üzerinde bir kâr çıkar.
b)
Harç yönünden
2001 yılı başından itibaren gayrimenkullerin harca esas olan değeri yüzde
56 oranında arttı. Gayrimenkulun gerçek alış bedelinin tapu harcına
esas olan tutardan düşük olması halinde, gerçek alış bedelinin tapu
senedine yazılmasını, tapu işlemleri sırasında talep etmek mümkündür.
Bu durum, özellikle
kamu görevlilerini "mal beyanı" yönünden, önümüzdeki yıllarda
da, vergi mükelleflerini "Nereden buldun?" sorgulaması yönünden
ilgilendiriyor.
c)
Harcın oranı yönünden
Gayrimenkul alımı sırasında, hem alıcı hem de satıcı, tapu harcına
esas değer üzerinden, binde 15 oranında harcı ayrı ayrı öderler.
Emlak
vergisi beyannamesi
Gayrimenkul alanların, "o yılın sonuna kadar" emlak vergisi
beyannamesi vermeleri gerekiyor. Buna göre, örneğin Ocak 2001'de
gayrimenkul alanların, en geç 31 Aralık 2001'e kadar emlak vergisi
beyannamesi vermeleri gerekiyor (EVK. md. 23/c). Emlak vergisi ise izleyen
yılda yani 2002'den itibaren ödenmeye başlanacak. Satıldığı yılın
emlak vergisini ise satıcı ödeyecektir. Gayrimenkulun, bütçe yılının
son üç ayı içinde, örneğin kasım ayında alındığı durumlarda,
emlak vergisi beyannamesi, gayrimenkulun alındığı tarihten itibaren
"üç ay içerisinde" verilir (EVK. md. 23).
Eşe
ve çocuğa alınan gayrimenkul
Gayrimenkulun, eş ve çocuğa alınması ancak ödemesinin aile reisi
tarafından yapılması halinde, "ivazsız" yani karşılıksız
bir intikal söz konusu olur. Bu ise veraset ve intikal vergisine tabidir.
Eş ya da çocuğun, beyanname verip, yüzde 5- l5 arasında oranı değişen
veraset ve intikal vergisini ödemeleri gerekir. Ancak aile reisinin eşe
ya da çocuğa gayrimenkulun bedelini "borç olarak" vermesi
halinde, herhangi bir vergileme söz konusu olamaz.
Nereden
buldun sorusu
Gayrimenkul alanlara, gayrimenkulun bedelini "Nereden buldun?"
şeklinde soru yöneltilmesi, bununla ilgili yasanın 2003 yılına kadar
ertelenmesi nedeniyle söz konusu değildir.
Genel
Sorular
Birden
fazla bloktan oluşan apartmanlarda masraflar nasıl karşılanır?
Eğer apartman tek parsel üzerinde yer alıyorsa, girişleri farklı
birden fazla bloğa ayrılması hiçbir şey fark ettirmeyecektir. A,B
veya C blokta yapılan bir onarımın masrafı, tüm bağımsız bölüm
malikleri tarafından ortak olarak karşılanır.
Ancak birçok durumda bu anlaşmazlıklara sebebiyet verir. Bu gibi
durumların önüne geçilmesi için, sadece bir blok tarafından kullanılan
yani ortak kullanılmayan bölümlerin masraflarına kimlerin katılıp
katılmayacağı hususu önceden belirlenip yönetim planında hüküm altına
alınmalıdır.
Apartmanda kat maliki
diğer daireleri rahatsız ediyorsa ne yapılabilir?
Öncelikle bu kişi veya kişilerin uyarılması gerekir. Eğer taşkınlık
yapanlar kiracı ise ev sahibinin mutlaka olaydan haberdar edilmesi ve
uyarılması gerekmektedir. Uyarılar sonuç vermediği taktirde kişi
veya kişilerin yaptıkları ver taşkınlık bir suç teşkil etmektedir.
Bu durumda alınabilecek en etkili önlem diğer daire sakinlerinin her
seferinde ayrı ayrı şikayetçi olmalarıdır. Bu şekilde sulh ceza
mahkemelerine başvurabilirsiniz.
Böylesi bir durumun aynı zamanda bir çekilmezlik hali oluşturduğu göz
önünde bulundurulduğunda, Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 25. Maddesi uyarınca
rahatsızlık veren dairenin diğer daireler tarafından birleşilerek
rayiç bedel üzerinden satın alınması da mümkündür.
Apartmandaki boş kapıcı
dairesi kiraya verilebilir mi?
Kapıcı daireleri
ortak mahallerdir. Ortak mahallerin maliki tüm bölüm malikleridir. Bu
gibi bölümlerle ilgili bir tasarruf yapılacaksa oy çokluğu yeterli değildir,
oy birliği gerekir. Yani tüm bağımsız bölüm maliklerinin oyunun alınması
şarttır, kat maliklerinin çoğunluğunun oyu yeterli değildir. Bu
sayede kiraya verilmesi mümkündür.
Yönetim kaç kişiden oluşur?
Yönetimin kaç kişi
olacağı yönetim planı ile belirlenir. İki ihtimal vardır; ya yönetici
adı altında bir kişi, ya da yönetim kurulu adı altında 3 kişi seçilir.
Çevre temizlik vergisi, çöp vergisi nasıl yatırılabilir?
Eskiden posta havalesi
ile de ödeme yapılabilirken artık hemen hemen tüm belediyeler bu amaçla
bir banka hesabı açıyorlar. Devamlı ikamet etmediğiniz mülkünüzün
vergilerini ödemek için belediyeden bu hesap numaralarını öğrenmeniz
ve banka havalesi yolu ile göndermeniz yeterlidir.
Bağımsız bölümler
arasında apartman giderleri nasıl bölüştürülür?
Bağımsız bölümler
arasında giderlerin nasıl bölüştürüleceği yönetim planından araştırılır.
Açık bir hüküm varsa bu uygulanır. Açık hüküm yoksa kapıcı, bahçıvan,
bekçi, kaloriferci ücretleri eşit bölüştürülür. Diğer giderler
arsa payı oranına göre bölünür. Aynı alana sahip iki dairenin arsa
payları farklı olabilir. Çünkü arsa payı rayiç değerler üzerinden
hesaplanır, örneğin 8 katlı bir apartmanın 3, 4 ve 5inci katları diğerlerinden
daha pahalı olabilir. Buna rağmen arsa paylarının farklı olması şart
değildir. Esasen bağımsız bölümün değerine uygun arsa payı
verilmesi kanuna uygun olur.
Yakıt
parası kalorifer dilimi esasına göre alınabilir mi?
Yakıt parası
kalorifer dilimi esasına göre alınabilir, ancak bunun doğru ya da en
adil yol olduğunu söylemek doğru olmaz. Apartmanın ısınma projesi
yapılırken, dairelerin eşit ısınabilmelerini sağlamak amacıyla
kalorifer dilimleri hesaplanır. Dolayısıyla arsa payı oranına göre
paylaştırılması çok daha adildir. Eğer bazı malikler radyatörlerine
proje dışı dilim ilave ettirmişler ise bunların tespit edilmesi ve söktürülmesi
gerekir.
Eşe yapılan satışta şuf'a hakkı kullanılabilir mi?
Ortak mülkiyetin paydaşı, payını karı ve kocaya, çocuklarına
veya akrabaya temlik ederse, görünüşte satış sözleşmesi yapılsa
bile gerçekte miras hukuku ile ilgili amaç ya da bağış düşüncesi
varsa şuf'a hakkı kullanılamaz. Davalının bu şekildeki savunması,
her türlü delille ispatı mümkün olduğundan araştırılmalıdır.
Ev sahibi kiracısının halen ikamet ettiği daireye ihtiyacı olduğunu
öne sürerek tahliyesini
isteyebilir mi?
6570 sayılı yasa ihtiyaç iddiasının gerçek ve samimi olması yanında
zorunlu olması koşulunu da aramaktadır. Şehir merkezinde kendisine ait
normal bir evde oturan davacının ihtiyacının, zorunlu olduğundan söz
edilemez. Kiralayanın halen oturduğu ev, büyüklük ya da konfor bakımından
kiracının dairesiyle mukayese edilir; dava edilen yerin vasıfları üstün
ise tahliye kararı verilir.
Apartman
yönetim planında depolu dükkan olarak görünen bölüm farklı bir amaçla
kullanılabilir mi?
Kat malikleri, gerek
bağımsız bölümleri gerek eklentilerini kullanırken, birbirlerini
rahatsız etmemek, birbirlerinin hakkını çiğnememek ve yönetim planına
uymak zorunda olduklarından, örneğin tapuda depolu dükkan olarak kayıtlı
bağımsız bölümün baca ve benzeri tesisleri bulunmadığından, ve
bunlar olmadığı taktirde doğan rahatsızlıklar giderilemeyeceğinden,
pasta imalathanesi veya fırın olarak çalıştırılması ve benzeri
faaliyetlerin, rahatsız edici faaliyetler olarak değerlendirilmesi ve
men edilmesi gerekir.
Kiranın yüksekliği tahliye nedeni olabilir mi?
Kira parasının, günün
ekonomik koşulları karşısında aşırı derecede yüksek olması,
"akdin icrasını tahammül edilmez hale getiren sebepler" arasında
saylamadığından; sözleşmenin bitiminde kira tespit davası açılabileceği
gibi, sözleşmenin sona ermesinden önce de, bedele ilişkin hükümlerin,
günün koşullarına göre değiştirilmesi görevli mahkemeden
istenebileceğinden, kira bedelinin yüksekliğinden dolayı sözleşmenin
feshi davası açılamaz. Ancak ilk sözleşmenin süresi sone ermişse
veya uzun süreli sözleşmede "uyarlama davası" açılmış ve
bu davada belirlenen yeni kira bedeli yüksek ise, sözleşmenin feshi mümkündür.
Kiralayan dışında bir kişinin çektiği temerrüt ihtarı tahliye
nedeni midir?
Sözleşmede, kira
parasının kiralayanlar dışında bir kişiye ödenmesinin kabul
edilmesi; bu kişiye kiralayanlık ve alacaklılık hakkı vermez. Bu şahsın
çektiği temerrüt ihtarı davaya etkili olmaz.
Kira tespiti nasıl yapılmalıdır?
Yeni dönem kira parasını taraflar, bir anlaşma yaparak saptayamadıkları
taktirde, davacı kira parasının tespitini mahkemeden isteyebilir.
Mahkemece yapılacak iş, mahallinde keşif yapmak, dava konusu yerin
serbestçe kiralanması halinde getirebileceği kira parası hesap
edilmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınarak, hakkaniyetli bir kira
parası taktir edilmelidir.
Arsa payına itiraz edilebilir mi?
Evet, edilebilir. Kat mülkiyeti kurulduğunda bağımsız bölümlerin
değerleriyle orantılı olmayan arsa paylarına karşı kat maliklerinin
arsa payının düzeltilmesi için dava açma hakkı vardır.
Bahçe tek bir kat maliki tarafından kullanılabilir mi?
Bahçe normal şartlarda ortak kullanıma açık bir bölümdür.
Ancak özel durumlar söz konusu olabilir. Örneğin binanın arka bahçesi
zemin kattadır ve bahçeye geçiş sadece katta oturan kat malikinin
evinden sağlanmaktadır. Böyle durumlarda, yani ayrı bir geçiş yeri
olmayan apartmanın arka bahçesinin kat maliklerinden birisi tarafından
kullanılmasını yasaklayan herhangi bir yasa hükmü yoktur. Tabii ki eğer
yönetim planında özel hüküm varsa bahçe (veya ortak yer) bir veya
birkaç bağımsız bölüme tahsis edilebilir.
Apartmanın bahçesi otopark haline getirilebilir mi?
Mimari projede belirtilmediği taktirde bahçenin otopark haline
getirilmesi olanaksızdır. Ancak kat malikleri ittifakla karar verirlerse
mümkün olabilir.
Evde evcil hayvan beslenebilir mi?
Yönetim planında aksi belirtilmediği taktirde evcil hayvan
beslenemez. Yönetim planında ne tür evcil hayvanların beslenebileceği
özel bir madde ile belirtilebilir. Evcil olmayan hayvanlar (yılan vb.)
hiçbir şartla beslenemez.
Pencere kapı haline getirilebilir mi?
Her ne sebeple olursa
olsun projeye aykırı olarak pencere kapı durumuna getirilemez. Eğer
apartmanın ön cephesinde ise dış görünümü bozacağından, plana
aykırı yeri bile değiştirilemez.
Çekme kat imar affına girebilir mi?
Kat mülkiyetinde kaçak olarak yapılan inşaatın, imar affı yasasına
göre tescil edilebilmesi için yapılan ilavenin bağımsız bölüm
niteliğinde olması ve önceden verilmiş bir arsa payının bulunması
gereklidir. Bu niteliklerden uzak, çekme katın genişletilmesi şeklindeki
ilave için hükmen tescil söz konusu olamaz. Çekme katın tam kata çevrilmesi
kat maliklerinin ittifakı ile mümkündür.
Çekme kat izni alındığında kalorifer dilimi eklenebilir mi?
Evet, çekme kata muvafakat verilmesi, kalorifer dilimi eklenmesinin
kabul edilmesini de kapsar.
Daire içi duvarlar yıkılarak iki oda birleştirilebilir mi?
Evet, daha rahat kullanım amacıyla daire içi duvarlar kaldırılabilir.
Boş duran daire için asansör tamir parası verilir mi?
Evet verilir. Dairenin boş olup olmaması, kiraya verilip verilmemesi
yönetim giderlerinden muaf olmayı gerektirmez. Ancak yönetim planında
aksine hüküm olabilir.
Soğuk hava deposu için kalorifer parası ödenir mi?
Şayet söz konusu bölüm,
projede soğuk hava deposu olarak gösterilmiyorsa, bölüm sahibi
kalorifer giderlerine katılmak zorundadır.
Kiracılar
Kiracı
yönetici olabilir mi?
Kat Mülkiyeti
Kanunu'na göre yönetici bağımsız bölüm maliklerinin oyu ile seçilir.
Bu seçimde sayı ve arsa payı çoğunluğu aranır. Şayet yönetim planına,
yöneticilerin bağımsız bölüm malikleri arasından seçileceği hükmü
konmuşsa kiracı yönetici olamaz. Eğer böyle bir hüküm konmamışsa
kiracı bile olmayan dışarıdan birinin yönetici olmasına bir engel
yoktur. Böyle bir hüküm konulduğu taktirde sadece kat malikleri yöneticilik
yapabilir, vekaleten de olsa kat maliki olmayan birisi yöneticilik
yapamaz. Unutulmaması gereken kiracı yönetici olsa dahi kat malikleri
toplantısına katılamaz.
Süresi bitmeden kira sözleşmesi fesh edilebilir mi?
Feshin haklı
nedenleri bulunması durumunda kiralayan feshi kabul etmek zorundadır.
Haklı nedenler atık su sisteminin hatalı inşası sonucu kanalizasyon
taşması, binanın çok rutubetli olması veya ısınamaması gibi evin içerisinde
oturulmasını engelleyecek nedenler olarak özetlenebilir.
Bankaya yatırılan kira bedelinin makbuzu geçerli bir kanıt olabilir
mi?
Kiracı tarafından emlak sahibinin hesabına yatırılan makbuzlar,
ancak 'Kira Bedeli' olarak yatırıldığına ilişkin bir bölüm
eklenirse geçerli bir kanıt olabilir. Aksi takdirde, emlak sahibinin
hesabına yatan borç olarak değerlendirilir.
Emlak
Sahipleri
Taşınan
kiracıya ait giderler ev sahibi tarafından ödenmeli midir?
Kiracı apartmanda
ikamet ettiği süre içerisinde apartman giderlerini ödememiş ve ardından
taşınmış ise, yönetici bu giderleri bağımsız bölüm malikinden
isteyebilir. Hatta kiracı taşınmamış olsa dahi eğer yönetici kiracıdan
giderleri tahsil etmekte zorluk çekiyorsa, tahsilat için ev sahibine başvurabilir.
Bağımsız bölüm maliki parayı ödedikten sonra kiracısı ile hesaplaşır,
yani ona rücu eder. Bu gibi durumların önüne geçmek amacıyla
genellikle kiracıdan teminat (depozito) talep edilmektedir. Ödemelerden
dolayı asıl sorumlu malik olup, kiracı kira borcu kadarından sorumlu
olur.
Evinizde oturan 1. dereceden akrabanızdan kira alınabilir mi?
Birinci dereceden akrabanızdan kira alınabilir. Tabii çeşitli özel
durumlar söz konusu olabilir. Örnek vermek gerekirse, 3 kardeşten biri
anne ve babasıyla beraber yaşar. Ebeveynler öldükten sonra bu kardeş
evden çıkmak istemez ise diğer kardeşler ondan evin getirebileceği
kiradan paylarına düşeni talep edebilirler.
Satın aldığınız emlakta kiracı varsa ne yapılabilir?
Bir gayrimenkulun
sahibi, mülkü tamamen ya da kısmen, kendisi ya da eşi veya çocukları
için bir işyeri olarak kullanma ihtiyacında ise, iktisap tarihinden
itibaren bir ay içinde kiracıya durumu ihtarname ile bildirerek,
iktisaptan sonraki 6 ay içinde kiracıya tahliye davası açabilir. Bu mülkü,
yeni satın alan kişi, eski sahibi ile kiracı arasında yapılmış sözleşmenin
tüm hükümlerini de devralmış olur. Bu nedenle kira sözleşmesinin
sonunda ihtiyaç sebebi ile dava açma hakkına sahiptir. Ancak bu sürenin
uzun olması halinde, kanun, bu süreyi beklemeden kiracıyı mecurdan
tahliye etmek için 6 ay gibi bir süre tanımış ve bu sürenin sonunda
mecurun tahliyesi için dava açılabilmesini hükme bağlamıştır.
Bunun için meskenin yeni sahibinin, gayrimenkulu satın aldığı
tarihten itibaren bir ay içinde noter kanalı ile bir ihtar çekerek
burayı satın aldığını, bu meskene ihtiyacı olduğunu bu nedenle de
bu tahliyenin istendiğini bildirmesi gerekir.
Kiracınız kendine ait evi olmasına rağmen, başka bir evde oturuyorsa,
evinizden hangi
şartlarla tahliye edebilirsiniz?
Aynı belediye sınırları içinde kiracının oturmaya elverişli
bir evi bulunması tahliye nedenidir. Ancak kiracının bu konutunun
kullanılır nitelikte olması gerekir. Konutun bulunduğu yerin konumu,
kullanılış biçimi, kiracının sosyal durumuna uygunluğu araştırılır.
Susma
ile yenilenen hasılat kirası nasıl sona erdirilir?
Kira
sözleşmesi sona ermesine karşın, mülk sahibi kiracının kalmasına
ses çıkarmadığına ve bitiş tarihini izleyen bir aylık süre içinde
dava açmadığına ve yine kira sözleşmesinin bitimini takip eden ayın
kirasını kayıt koymaksızın aldığına göre kira sözleşmesi
susarak yenilenmiş sayılır. Ancak bu yenileme ile kira sözleşmesi süresiz
olarak değil, bir yıl için yenilenmiş olur. Bu şekilde yenilenmiş
bir hasılat kirası sözleşmesini sona erdirmek için öncelikle Borçlar
Kanunu'nun 287. maddesi gereğince kiracıya, kira bitiş tarihinin altı
ay öncesinde, "kira sözleşmesinin sona erdirileceğinin"
ihbar edilmesi gerekir