เนื่องจากคนมีฟันที่เกิดโดยธรรมชาติแค่
2 ชุด คือ ฟันน้ำนม และ
ฟันแท้
จึงควรดูแลให้อยู่กับเราให้นานที่สุด
คือคราบของเชื้อจุลินทรีย์ที่เกาะอยู่รอบตัวฟัน
เป็นฟิล์มใสมองไม่เห็น
ถ้าปล่อยทิ้งไว้จะเป็นต้นเหตุของหินปูน
โรคเหงือกอักเสบนำไปสู่เหงือกร่น
และฟันผุ ได้ต่อไป
วิธีที่จะกำจัดออกไปได้ดีที่สุดคือ
การแปรงฟัน และการใช้ Floss
แปรงสีฟันถูกประดิษฐ์ครั้งแรกในประเทศจีน
ประมาณปี ค.ศ. 1000
ปัจจุบันมีหลายรูปแบบมาก
ขนอ่อนขนแข็ง ด้ามตรง
ด้ามงอ ด้ามมีสปริง
ผู้ที่จะแนะนำได้ดีที่สุดคือ
ทันตแพทย์ อย่างไรก็ตาม
ลักษณะแปรงสีฟันที่ควรเลือกคือ
ด้ามตรง จับถนัดมือ
ขนไม่อ่อน ไม่แข็งจนเกินไป
หัวแปรงไม่ใหญ่จนเกินไป
จนแปรงส่วนในไม่ได้
ประกอบด้วย
สารขัด สารทำให้เกิดฟอง
สารชะล้าง
และสารฟลูออไรด์
ซึ่งเป็นสารที่ต่อต้านฟันผุ
ซึ่งถ้าจะให้ได้ผลดีที่สุด
การเสริมฟลูออไรด์ตั้งแต่เด็ก
จะทำให้เนื้อในฟันแข็งแรงด้วย
ซึ่งการใช้ฟลูออไรด์เสริมในเด็ก
ท่านจะต้องปรึกษา
เภสัชกร ทันตแพทย์
กุมารแพทย์ก่อนที่จะใช้เนื่องจาก
ฟลูออไรด์สามารถพบได้ในแหล่งน้ำด้วย
ซึ่งบางท้องที่ก็มีสูงมากอยู่แล้ว
ในบางคน
พบว่ามีการก่อตัวของ Plaque
เร็วกว่าปกติ
ซึ่งพบได้ประมาณ 10 %
จึงแนะนำให้ใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของยาฆ่าเชื้อ
และเพิ่มเวลาการแปรงฟันให้นานขึ้น
สำหรับผู้ที่มีปัญหาการเสียวฟัน
จากการกัด ความเย็น
ความร้อน
ควรใช้ยาสีฟันที่มีสารป้องกันการเสียว
และควรปรึกษาทันตแพทย์ทุกครั้ง
เนื่องจากอาจมีปัญหาบางอย่างกับฟัน
และ
เหงือกที่เราสังเกตุไม่เห็น
ทันตแพทย์แนะนำให้ใช้เวลาแปรงฟันอย่างน้อย
3 นาที
ส่วนวิธีการแปรงขอไม่กล่าวถึง
ณ ที่นี้
การใช้ด้ายขัดฟัน
หรือเรียกว่า Floss
เป็นขั้นตอนหนึ่งเพื่อเสริมการแปรงฟัน
เนื่องจากการแปรงฟันไม่สามารถทำความสะอาดคราบ
Plaque ระหว่างฟัน ร่องเหงือก
โดยเฉพาะผู้ที่ใส่ฟันปลอม
หรือ จัดฟัน
ด้ายขัดฟันมีหลายชนิด
ตั้งแต่ เส้นเล็ก
เส้นปานกลาง เส้นโต
เคลือบขี้ผึ้ง
หรือไม่เคลือบขึ้ผึ้ง
แต่ที่แนะนำให้ใช้เป็นส่วนใหญ่
คือ
เส้นเล็กไม่เคลือบขี้ผึ้ง (
Fine, Unwaxed )
เนื่องจากเส้นเล็กผ่านช่องว่างระหว่างฟันได้ดี
มีแรงเสียดสีทำความสะอาดได้ดี
ไม่ทิ้งคราบขี้ผึ้ง
อย่างไรก็ตาม
สำหรับผู้ที่เริ่มใช้
แนะนำใช้รุ่นที่เคลือบขี้ผึ้ง
เพื่อให้เกิดความลื่น
ขัดง่าย ไม่บาดเหงือก
ข้อเสียเพียงประการเดียวของ
ด้ายขัดฟัน คือ ถ้าไม่ระวัง
จะบาดเหงือก เกิดแผลได้
สำหรับผู้ที่ใส่ฟันปลอมประเภท
Bridge หรือ ใส่เหล็กจัดฟัน
ท่านต้องมีอุปกรณ์ช่วยเรียกว่า
Floss Threader
ทำหน้าที่คล้ายเข็มเย็บผ้าร้อย
Floss ผ่านระหว่างฟัน
ศัตรูตัวสำคัญของฟัน คือ
น้ำตาล
การรับประทานบ่อยๆแต่น้อยๆ
มีผลเสียมากกว่าการทานทีละมากๆ
แต่นานๆครั้ง
เนื่องจากการทานบ่อยๆ
น้ำตาลมีโอกาสสัมผัสฟันได้มากกว่า
ซึ่งจะถูกเชื้อจุลินทรีย์กินเกิดเป็นกรดกัดฟัน
รูปแบบของน้ำตาลที่ต้องระวังมากเป็นพิเศษ
ลูกอม
รวมทั้งลูกอมระงับกลิ่นปากด้วย
เพราะส่วนใหญ่ใช้น้ำตาลทรายผลิต
ในขณะที่มีน้ำตาลประเภทที่หวานเหมือนกัน
แต่ไม่ทำให้ฟันผุ คือ Sorbitol
ท่านที่รับประทานอาหารก่อนเข้านอน
ควรแปรงฟันหลังจากทานอาหารทุกครั้งก่อนเข้านอน
สำคัญมาก
เพราะการผลิตน้ำลายในช่วงกลางคืนลดลง
ท่านควรแปรงฟันหลังอาหารทุกมื้อ
หรือถ้าเป็นไปไม่ได้
การดื่มน้ำ บ้วนปากด้วยน้ำ
หรือการเคี้ยวหมากฝรั่งที่ไม่มีน้ำตาล
ก็เป็นสิ่งที่ดีเพื่อช่วยชะล้างคราบอาหารออกไป
ขณะนี้มีการวิจัยหาวัคซีนที่ทำให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อเชื้อที่มีชื่อว่า
Streptococcus mutans ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดพลั๊ก
และเกิดฟันผุ
จากการทดลองในสัตว์พบมีการตอบสนองที่ดี
คาดว่าจะนำมาใช้กับคนเร็วๆนี้
โดยน่าจะเป็นในรูปกิน
ไม่ต้องฉีดให้เจ็บตัว
อย่างไรก็ตาม
ก็ไม่สามารถละเลยการดูแลรักษาความสะอาดของช่องปาก
|