Untitled Document

สถาปัตยกรรมและประติมากรรม
ในพุทธศาสนา
ศิลปะเขมร-ลพบุรี เคยเจริญรุ่งเรืองอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มภาคกลางมาก่อน จึงมี อิทธิพลต่อศิลปอยุธยา ระยะแรก มากกว่า ศิลปะแบบอื่น ดังนั้น ในสมัยอยุธยาตอนต้น (ปลายพุทธศตวรรษที่ ๑๙ - ๒๐) จึงนิยมสร้างเจดีย์ทรงปรางค์ เป็นประธานของวัดนิยม สร้าง พระพุทธรูปด้วยหินทรายและสำริด อย่างไรก็ตามเจดีย์ทรงระฆังบนชุดฐานแปด เหลี่ยม ที่นิยมสร้างกันอยู่แถบเมือง สุพรรณบุรี และ เมืองสรรค์บุรี รวมทั้งเจดีย์ทรงระฆัง บนชุดมาลัยเถา ซึ่งเป็นแบบ เฉพาะของอยุธยา ก็มีสร้างอยู่ในศิลปะ อยุธยาระยะแรกๆด้วย ในสมัยอยุธยาตอนกลาง (พุทธ ศตวรรษที่ ๒๑ - ๒๒) นิยมสร้าง เจดีย์ ทรงระฆัง เป็นประธานของวัดมากกว่า ปรางค์ ท่านที่ได้มี โอกาสไปชม

เจดีย์ประธานที่วัด วรเชษฐาราม ซึ่งมีความ สำคัญ ในประวัติศาสตร์สยาม กล่าวคือเป็นที่ บรรจุพระอัฐิของ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช วีรกษัตริย์ ผู้กอบกู้บ้านเมือง หลังจาก กรุงศรีอยุธยา ตกเป็นเมืองขึ้นของ กรุงหงสาวดี ได้สำเร็จใน ปี พ.ศ. ๒๑๑๒

เจดีย์ประธาน พร้อมวัดวรเชษฐารามนี้ สมเด็จพระเอกาทศรถ พระราชอนุชา ได้สร้างถวาย หลังจากกลับ คืนสู่พระนคร
ในสมัยอยุธยาตอนปลาย (ปลายพุทธศตวรรษที่ ๒๒ - ๒๓ ) เจดีย์ย่อมุมมีวิวัฒนาการถึงที่สุด และ นิยมก่อสร้างกันมากว่าเจดีย์ ทรงปรางค์และทรงระฆัง ด้านงาน ประติมากรรมนิยมสร้างพระพุทธรูป ด้วยปูนปั้น และสำริด ระยะนี้พระพุทธรูป ทรงเครื่องนิยมสร้างกันมากจิตรกรรม

จิตรกรรมฝาผนังสมัยพระนครศรีอยุธยา

พบเฉพาะที่เขียนประดับห้องคูหาของเจดีย์ วิหารและอุโบสถ ล้วน เป็นงานที่สะท้อน ถึงความเชื่อและศรัธทาในพุทธศาสนาทั้งสื้น

ภาพจิครกรรม ฝาผนัง ที่พระอุโบสถน์วัด ในพระนคร ศรีอยุธยาเป็นฝีมือช่างในสมัยกรุงศรีอยุธยา ตอนปลาย

สมัยอยุธยาตอนต้น (ปลายพุทธศตวรรษที่ ๑๙- ๒๐) นิยมเขียนเรื่อง พระพุทธเจ้าในอดีต พุทธประวัติ และ พุทธชาติชาดก ภาพแต่ ละตอน นิยมเขียนอยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม เรียง เรื่องตามแนวนอน ใช้สีดำ สีขาว สีแดงและสีเหลืองดินเป็นหลัก
สมัยอยุธยาตอนกลาง ระยะแรกมีหลักฐานเหลืออยู่น้อย เป็นรูปพระสาวกพนมมือถือ ดอกบัววาดบนแผ่นชิน พบในกรุเจดีย์ วัดพระศรีสรรเพชญ์ ระยะนี้ยังคงนิยมเขียน เรื่อง พุทธประวัติ และพบว่าเรื่องอดีตพุทธเจ้านิยมเขียนแทนด้วยรูปเจดีย์ โดยมีเทวดามา ถวายสักการะ พบอยู่ในปลายพุทธศตวรรษที่ ๒๒
การเขียนพุทธประวัติ ระยะนี้มัก จะ เขียนเฉพาะตอนสำคัญ เช่น ตอนมารผจญและ ภาพ เหตุการณ์ ๗ สัปดาห์ ภายหลังการ ตรัสรู้ของ พระพุทธเจ้าเป็นต้น ส่วนสีนั้นมีเพิ่มมาก ขึ้นกว่าระยะแรก คือสีเขียว และ สีชมพู มีการตัดเส้น เพื่อเน้นความสำคัญของตัวภาพ ในศตวรรษที่ ๒๓ เรื่องอดีตพุทธยังคง เขียนอยู่ แต่มีขนาดเล็ก แสดงถึงความสำคัญน้อย ลง เรื่องทศชาติ กลับ มีความสำคัญ อย่างมาก ส่วนภาพพุทธประวัติ ให้ความสำคัญ กับ ตอนมารวิชัยมากที่สุด

ส่วนเหตุการณ์ ตอนอื่นมัก เขียน ภาพขนาดเล็กให้ ความสำคัญ น้อยว่า และ ยังพบว่า เรื่องไตรภูมิ เริ่ม เขียนขึ้นในระยะนี้ ด้วยเทคนิคการแบ่ง ภาพด้วย เส้นสินเทา (เส้นหยัก) นิยมมาก ในระยะนี้ ส่วนสีนั้น ใช้เหมือนกับสีในสมัย ที่ผ่านมาแต่จะเขียน ให้สดใสยิ่งกว่า

[HOME] [BACK]