อาณาจักรที่ถูกลืม ...กรุงอโยธยา  ในบรรดาราชอาณาจักรที่ตั้งอยู่บนแหลมสุวรรณภูมิแต่โบราณกาล ก่อนยุคสมัย กรุงศรีอยุธยา นอกจากจะมี อาณาจักรขอม อาณาจักรพุกาม อาณาจักรทวาราวดีแล้ว   ยังมีอาณาจักรที่มีชื่อบันทึกในพระราชพงสาวดาร เหนือว่า  "อโยธยา" หนังสือตำนาน มูลศาสนา เรียกเมืองนี้ว่า "เมืองราม" ส่วนศิลาจารึกที่พบที่เขากบจังหวัด นครสวรรค์ ได้บันทึกชื่อเต็มของเมืองนี้ไว้ว่า "อโยธยาศรีรามเทพนคร" 
อาณาจักร ศรีรามเทพนครจะเริ่มก่อตั้ง เมื่อไรไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน .....แต่ทุก วันนี้มีผู้รู้หรือได้ยิน เรื่องราวของอาณาจักรโบราณนี้น้อยมาก
บทความที่จะกล่าวต่อไปนี้ได้เรียบเรียงมาจากเรื่อง ศรีรามเทพนครมรดกที่โลกลืม โดย ภาคภูมิ น้อยวัฒน์ อาณาจักรศรีรามเทพนครจะเริ่มก่อตั้งเมื่อไรไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน...แต่จากปรากฏ ชื่อ ในตำนานมูลศาสนาใน เรื่องของ การสร้างเมืองหิริภุญไชย(ลำพูน) ว่าเมื่อฤาษี วาสุเทพ สร้างเมือง หิริภูญไชยเสร็จแล้ว ก็ได้ส่งฑูตไปเชิญ พระนางจามเทวี พระราช ธิดาของกษัตริย์ละโว้ ให้มาครอง เมือง และระบุว่า พระนางจามเทวีกำลังทรงพระครรภ์ ได้ ๓ เดือน พระสวามีของพระนาง เป็น อุปราชครองเมืองราม ซึ่งก็คือ เมืองศรีรามเทพนครนั่นเอง

วัดอโยธยา หรือ วัดเดิม ซึ่งเชื่อว่า ณ ที่แห่งนี้ เป็นศูนยฺกลางและเป็นที่ตั้ง ของอาณาจักร โบราณที่มีชื่อว่า กรุงอโยธยาศรีรามเทพนคร (ภาพซ้าย) เรื่องราวเกี่ยวกับการ สร้างเมือง หิริภูญไชยแห่งนี้เกิดในพุทธศตวรรษ ที่ ๑๓  ดังนั้น ศรีรามเทพนคร จึงน่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า พุทธศตวรรษที่ ๑๓ เป็นแน่ แต่จะเก่า ขนาดไหนเดี๋ยวเราจะเข้าไปดูหลักฐานทางโบราณคดีอีกที แต่แค่พุทธศตวรรษที่ ๑๓ นี้ก็เก่าแก่ร่วมสมัยกับศิลปะแบบกุเลนอันเป็นศิลปะในยุคแรกๆ ของ อาณาจักรขอม ถึงตอนนี้มาดูหลักฐาน ทางเอกสารกันก่อนในพระราช พงศาวดารเหนือ และ คำให้การของชาวกรุงเก่าระบุว่าปรากฏรายนามพระมหากษัตริย์ศรีรามเทพนคร นับได้รวม ๒๐ พระองค์...ดังรายพระนามต่อไปนี้
๑.พระเจ้าจันทรโชติ ๒.พระนารายณ์ ๓.พระเจ้าหลวง ๔.พระเจ้าปทุมสุริยวงศ์ ๕.พระเจ้าอินทรราชา ๖.พระเจ้าจันทรราชา ๗.พระร่วง ๘.พระเจ้าลือ ๙.พระมหาพุทธสาคร ๑๐.พระยาโคตรตะบอง ๑๑.พระเจ้าสินธพอำมรินทร์(พระยาแกรก) ๑๒.พระเจ้าสายน้ำผึ้ง ๑๓.พระยาธรรมิกราช (พระสุธรรมราชา) ๑๔.พระเจ้าพิไชยราช ๑๕.พระพิษณุราชา ๑๖.พระศรีแสน ๑๗.พระชัยนาท ๑๙. พระสุรินทรราชา ๒๐.พระอินทราชา มีเรื่องราวที่บันทึกไว้ถึงเหตุการณ์สำคัญในแต่ละรัชสมัยของกษัตริย์ศรีรามเทพนครนี้ น้อยมาก โดยเฉพาะ ในช่วงรัชกาล ท้ายๆ รัชกาลที่ ๑๔-๒๐ นั้นมีบันทีกรายพระนาม ของกษัตริย์ไว้ แต่ใน คำให้การของชาวกรุงเก่าเท่านั้น ส่วนในพระราชพงศาวดารเหนือ ไม่ปรากฏรายละเอียดเกี่ยวกับ เหตุการณ์อื่นๆเลย แม้แต่ในรัชกาลต้นๆ ที่ปรากฏในคำให้การ ชาว กรุงเก่าก็ใช่ว่าจะมีเรื่องราว อะไรมาก ส่วนใหญ่ก็จะ เป็นเรื่องอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์แทบทั้งนั้น อีกเรื่องที่มี การกล่าวถึงคือ การสร้างวัดในแต่ละรัชกาล ซึ่งจุดนี้ เป็นที่น่าสนใจและทำให้สามารถสืบค้นได้ว่า วัดวาอาราม ใด ได้สร้างขึ้นในสมัยของ ศรีรามเทพนคร การที่จะดูได้ว่าวัดใด สร้างในยุค ของ ศรีรามเทพนคร สามารถดู ได้จากวัดนั้นหันหน้าไปทางทิศไหน... เนื่องจากคติใน การสร้างวัดในยุคนี้นิยมสร้าง วัดโดยหันหน้า วัดเข้าหาแม่น้ำ ในขณะที่วัดในสมัย กรุงศรีอยุธยาตอนต้นนั้น นิยมสร้างวัด โดย หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ส่วนใน ด้านศิลปะ และสถาปัตยกรรมนั้น นักโบราณคดี และ ประวัติศาสตร์ ศิลปะเขาศึกษา ศิลปกรรมของศรีรามเทพนคร แล้วก็สรุปว่า
ศรีรามเทพนคร นั้นเป็นเมืองโบราณมาตั้งแต่สมัยทวาราวดี  ศิลปกรรมจึงมี ลักษณะ ที่สืบเนื่องมาจาก วัฒนธรรมทวาราวดี ต่อมาศิลปกรรมตอนยุคกลางของ ศรีรามเทพนคร ก็ได้เปลี่ยนไปมีลักษณะ แบบ ศิลปะลพบุรี และ ศิลปกรรมตอน ยุคปลายของศรีรามเทพนคร จะกลายเป็นแบบอู่ทอง

NEXT