Μαύρος Ήλιος

Εκδόσεις Πελασγός

Αθήνα 2005

[192 σελ., 14Χ20,5 cm, 11,20 ευρώ]

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για έναν και μοναδικό λόγο. Όπως αναφέρει και ο Στέφανος Σωτηρίου (ιστορικός, ειδικός στην ιστορία των βαλκανικών λαών) στην «Εισαγωγή», το βιβλίο αυτό «είναι το μοναδικό μη ελληνοκεντρικό βιβλίο ανάμεσα στα πολλές δεκάδες που κυκλοφορούν για το θέμα». Την τελευταία δεκαπενταετία τα βιβλία που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα προσπαθούσαν «να πείσουν τον Ελληνικό λαό (λες και το πρόβλημα βρίσκονταν σ’ αυτόν) για το αυτονόητο. Τι έγραψαν δηλαδή ο Ηρόδοτος και ο Αππιανός για τους Αρχαίους Μακεδόνες και τι είπε η Πηνελόπη Δέλτα για τον Μακεδονικό Αγώνα».

Ο συγγραφέας επιχειρεί κάτι πολύ απλό: να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο οι Σκοπιανοί προωθούσαν τον σκοπό τους και τον τρόπο με τον οποίο κατόρθωσαν σε μεγάλο βαθμό να πείσουν τη διεθνή κοινότητα, αφού πρώτα «έπεισαν» τους εαυτούς τους.

Στα τέσσερα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου εξετάζονται οι αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες θέσεις, όσον αφορά το Μακεδονικό, των πανεπιστημιακών στις έξι Ομόσπονδες Δημοκρατίες της (ενιαίας) Γιουγκοσλαβίας, οι θέσεις τους για την αρχαία Μακεδονία και τους αρχαίους Μακεδόνες, καθώς και οι θέσεις τους για τη βυζαντινή περίοδο και την τουρκοκρατία.

Στο πέμπτο κεφάλαιο, «Η Σερβία και το Μακεδονικό», μαθαίνουμε ότι «μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1918, κανένας Σέρβος διανοούμενος, μαρξιστής ή συντηρητικός, δεν γνώριζε ότι στα νότια της πατρίδας του, ζούσε κάποιος Μακεδονικός λαός», τη θέση της Βουλγαρίας ότι «όλοι οι Μακεδόνες είναι Βούλγαροι», ενώ εξετάζεται και όλο το «γαϊτανάκι» της βαλκανικής διπλωματίας κατά τη διάρκεια του 19^ου αιώνα και μέχρι το 1940.

Σύμφωνα με τον Στ. Δημητρίου η (σλαβο)μακεδονική συνείδηση είναι καρπός της πολιτικής και όχι της ιστορίας (έκτο κεφάλαιο), αφού ακόμα και μέχρι το 1920 δεν υπάρχει καμία αναφορά σε μακεδονική φυλή, ενώ είναι χαρακτηριστικά τα όσα αναφέρει ο Κρστε Μισίρκωφ, εθνικός ήρωας των Σκοπίων, πρωτεργάτης της Μακεδονικής ιδέας: «… Εάν ο πατέρας μου και ο παππούς μου πίστευαν από άγνοια ότι ήταν Βούλγαροι, δεν σημαίνει ότι και εγώ ζω σήμερα στο σκοτάδι της άγνοιας σε ότι αφορά την εθνικότητά μου». Τόσο «απλά»! Τόσο σ’ αυτό όσο και στο επόμενο κεφάλαιο υπάρχουν αναφορές για τις προσπάθειες της Βουλγαρίας να προσαρτήσει τη Μακεδονία, ενώ στο όγδοο κεφάλαιο τονίζεται ότι η «μακεδονική» γλώσσα δεν είναι παρά μία βουλγάρικη διάλεκτος. Εξάλλου είναι γνωστό ότι στις διμερείς επίσημες συναντήσεις Σκοπιανών και Βουλγάρων οι μεν Βούλγαροι δεν χρησιμοποιούν ποτέ μεταφραστή, αφού κατανοούν πλήρως τη «μακεδονική» γλώσσα, ενώ οι Σκοπιανοί χρησιμοποιούν μεταφραστές για πολιτικούς και μόνον λόγους…

Το ένατο κεφάλαιο, «Το ΚΚΕ και το Μακεδονικό», παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού επισημαίνεται ότι το ΚΚΕ «δεν προέταξε ούτε μία τυπική αντίδραση στην απόφαση του Στάλιν και της Κομιντέρν» του 1924 για αναγνώριση Μακεδονικού λαού και όλων των δικαιωμάτων του, ακόμα και το να αποσπαστεί από το κράτος των Σέρβων-Κροατών & Σλοβένων. Κι ενώ οι Σκοπιανοί υποδέχτηκαν τους Βούλγαρους φασίστες (συμμάχους των Γερμανών) στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως… απελευθερωτές, το ΚΚΕ επέτρεπε την κυκλοφορία εφημερίδας στη «μακεδονική» γλώσσα, τη δημιουργία «μακεδονικής» σημαίας, την ανάκρουση «μακεδονικού» εθνικού ύμνου και τη δημιουργία «μακεδονικής» μεραρχίας «εντός των ελληνικών συνόρων». «Για ποιο λόγο δημιουργήθηκε το κράτος των Σκοπίων»; (δέκατο κεφάλαιο). Ο Τίτο ονειρευόταν μια Παραδουνάβια και Βαλκανική Ομοσπονδία (που θα περιλάμβανε τη Βουλγαρία, τη Βόρειο Ελλάδα, την Αλβανία, την Ρουμανία, την Ουγγαρία και, φυσικά, τη Γιουγκοσλαβία, και αυτός ήταν ο λόγος που ήρθε σε σύγκρουση με τον Στάλιν.

Στο Β΄ Μέρος του βιβλίου, εξετάζεται το μακεδονικό ζήτημα όπως αυτό εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια και μέχρι σήμερα. Σ’ αυτές τις σελίδες παρελαύνουν διάφοροι, Έλληνες και αλλοδαποί, φωστήρες των (παρα)πολιτικών (παρα)κυκλωμάτων και των think tanks, υπάλληλοι και στενοί συνεργάτες εκείνων που κινούν τα νήματα στον πλανήτη. Αξίζει και με το παραπάνω να τα διαβάσετε.

Ο συγγραφέας, τελικά, δεν είναι καθόλου αισιόδοξος. Θεωρεί ότι «οι Σκοπιανοί θα ακολουθήσουν ανυποχώρητη γραμμή, με έσχατο σημείο υποχώρησης-αντιπερισπασμού, το: αναγνωρίστε την Δημοκρατία της Μακεδονίας για να αναγνωρίσουμε και εμείς το δικαίωμά σας να αποκαλείτε την Βόρεια Ελλάδα Μακεδονία».

Με τα συλλαλητήρια και τα «Η Μακεδονία είναι ελληνική» κάποιοι κατάφεραν να πείσουν τους εαυτούς τους για τα αυτονόητα. Κατάφεραν όμως να πείσουν και κάποιους στο εξωτερικό για την ανυπαρξία «μακεδονικού» έθνους; Αμφίβολο. Και ο χορός καλά κρατεί. Το σκοπιανό υπουργείο Εξωτερικών, μόλις τον περασμένο Ιούνιο, ανάρτησε στις ιστοσελίδες του χάρτη της Μεγάλης Μακεδονίας, που τον απέσυρε μετά τον «σχετικό θόρυβο». Οι Σκοπιανοί κάνουν καλά τη δουλειά τους. Όπως και πλείστοι όσοι πολιτικοί, διανοούμενοι και δημοσιογράφοι της ημεδαπής. Ο μισθός να τρέχει… Εκτός και αν είναι απλώς ιδεολόγοι…

Ο Νίκολας Γκούντρικ-Κλαρκ στο βιβλίο του Μαύρος Ήλιος ασκεί –και σωστά– δριμύτατη κριτική σε μια σειρά βιβλίων που εκδόθηκαν μετά τον πόλεμο, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά.

● Το πρώτο από αυτά τα βιβλία «σύγχρονης μυθολογίας των “Ναζιστικών Μυστηρίων”», που συνέβαλε «στη διαδικασία μυθοποίησης και ρομαντικής μεταστοχείωσης» του ναζισμού «σε μια νέο-γνωστική θρησκεία με διασυνδέσεις με τη Θεοσοφία, τα μυστικά κέντρα του Θιβέτ, τις λατρευτικές τελετουργίες και όλα τα παρελκόμενα της μαύρης μαγείας» (Μαύρος Ήλιος, σελ. 200), ήταν το βιβλίο των Λουί Πάουελς και Ζακ Μπερζιέ, Η Αυγή των Μάγων, που εκδόθηκε για πρώτη φορά στα γαλλικά το 1960. Η Αυγή των Μάγων εκδόθηκε, με αρκετές περικοπές, στα ελληνικά το 1975 (εκδ. Ε70 Πλανήτης, μετ. Σ.Κ.), και στην πλήρη μορφή του από τις εκδόσεις Κάκτος, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 (δυστυχώς αυτό το βιβλίο κάπου χάθηκε στη [ή από τη] βιβλιοθήκη μου). Όπως αναφέρει ο Ν. Γκ.Κ. (σελ. 218), μόνον ένα τμήμα του βιβλίου των Πάουελς-Μπερζιέ ήταν αφιερωμένο στο ναζιστικό αποκρυφισμό, ενώ «κατά τα άλλα ασχολούνταν με μυθοπλασίες σχετικά με την προϊστορία, την αρχαία επιστήμη και τους χαμένους πολιτισμούς».

● Το κράμα αυτό αποδείχθηκε «εμπορικά επιτυχημένη συνταγή» την οποία ακολούθησαν και άλλοι συγγραφείς, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο Γάλλος Ρομπέρ Σαρού, που, ενώ κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε χρηματίσει υπουργός Πολιτισμού στην κατοχική κυβέρνηση του Βισύ, μετά το 1960 «αφιερώθηκε στην αρχαιολογία, την προϊστορία και την επανερμηνεία των αρχαίων πολιτισμών με τρόπο που υποδείκνυε εξοικείωση με τις ιδέες του Τζούλιους Έβολα». Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί το βιβλίο του Ρ. Σαρού Ξεχασμένοι Κόσμοι (εκδ. Ωρόρα, Αθήνα 1982, μετ. Μ. Βερέττας), που δεν περιέχει αναφορές στο ναζισμό αλλά «εριχ-φον-νταινικεν-ίζει».

● Στο κλίμα που δημιούργησε το βιβλίο των Πάουελς-Μπερζιέ κινείται και το έργο του Βερνέρ Γκερσόν Ο Ναζισμός, Μυστική Εταιρεία (1969), που κυκλοφόρησε δέκα χρόνια αργότερα μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δίβρης (μετ. Τόνια Μαρκετάκη).

● Ο Τρέβορ Ράβενσκροφτ, συγγραφέας του βιβλίου Η Λόγχη του Πεπρωμένου (1972) που κυκλοφορεί στα ελληνικά με τον τίτλο Η Απόκρυφη Ιστορία του Ναζισμού (εκδ. Αρχέτυπο, Θεσσαλονίκη, 2001, μετ. Σοφία Λειβαδοπούλου), «ανέπτυξε τη δική του αποκρυφιστική εκδοχή για το Ναζισμό, η οποία περιστρεφόταν γύρω από την υποτιθέμενη εμμονή του Χίτλερ με τα μυστήρια του Ιερού Δισκοπότηρου και τη Λόγχη του Λογγίνου» (σελ. 220).

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης είχε γράψει κάποτε ότι «το εξαιρετικό και μοναδικό φαινόμενο που παρατηρείται στην αρχαία Ελλάδα, προϋπόθεση και αποτέλεσμα μιας άλλης θεώρησης του κόσμου είναι η αμφισβήτηση της παράδοσης». Αν εξαιρέσουμε την αρχαία Ελλάδα, συνεχίζει ο Κ. Καστοριάδης, «σε όλες τις άλλες γνωστές κοινωνίες θεωρήθηκε αυτονόητη η συνέχιση της ζωής όπως βρέθηκε και η διατήρηση του καθενός στην θέση του. Το αυτονόητο για τους κλασικούς εβραίους δεν ήταν η αναζήτηση της ελευθερίας ή της ισότητας ή της δικαιοσύνης, αλλά η συμμόρφωση προς τις εντολές του Ιεχωβά. Για έναν χριστιανό, αν πράγματι είναι χριστιανός, αυτό που έχει σημασία δεν είναι η τύχη της κοινωνίας αλλά η σωτηρία της ψυχής του και η κατάκτηση της αιώνιας ζωής» (Η Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία και η Σημασία της για μας Σήμερα, σελ. 12-13, εκδ. Ύψιλον, Αθήνα, 1986).

Με κάθε σεβασμό στον εκλιπόντα φιλόσοφο (που «χρειάστηκε» να πεθάνει για να πληροφορηθούμε ότι εκτός από επαναστάτης και επαγγελματίας ψυχαναλυτής υπήρξε και υπάλληλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης [ΟΟΣΑ]), θα προσέθετα ότι, τηρουμένων των αναλογιών, αυτό που επίσης έχει κατακτήσει ο δυτικός πολιτισμός τα τελευταία διακόσια χρόνια είναι και το δικαίωμα του οποιουδήποτε να αμφισβητεί την παράδοση. Να αμφισβητεί τα πάντα. Να επικρίνει τα πάντα. Να εκφράζεται ελεύθερα.

Ή να αυτολογοκρίνεται «ελεύθερα»…

Ως Έλληνας πολίτης, ως πολίτης μετέχων αυτού που ονομάζουμε δυτικός πολιτισμός, έχω το δικαίωμα και το έχω ασκήσει επανειλημμένα να ασκώ κριτική σε οποιονδήποτε και σε οτιδήποτε. Ως πολίτης αυτής της –χριστιανικής– χώρας έχω ασκήσει δριμύτατη κριτική, και ενίοτε έχω ακόμα χλευάσει, απόψεις εκπροσώπων της κυρίαρχης θρησκείας. Είναι, επίσης, γνωστή η θέση μου ότι ο χριστιανισμός αποτελεί κατασκεύασμα του «μεγαλύτερου κοπρώνα διαφθοράς της ιστορίας», της Ρώμης, που κάποιοι, όπως ο Τζούλιους Έβολα, θαυμάζουν απεριόριστα.

Όλα αυτά τα χρόνια στην –κατά συντριπτική πλειοψηφία χριστιανική– χώρα μας δεν είχα το παραμικρό πρόβλημα (με την πιθανή εξαίρεση της ματαίωσης μιας επαγγελματικής συνεργασίας, όταν είχα χαρακτηρίσει στη στήλη μου «Θεαμαπάτες & Δικτυώματα» τον Αβραάμ «προαγωγό», για τη γνωστή ιστορία με τον Φαραώ) να εκφράζομαι ελεύθερα.

Τα πράγματα όμως αλλάζουν. Και όχι από εκεί που θα το περίμενε κανείς.

Στο πλαίσιο της χριστιανικής Ελλάδας μπορώ να αμφισβητώ την κυρίαρχη θρησκεία, χωρίς να αντιμετωπίζω προβλήματα.