|
|||
เว็บไซท์ที่น่าสนใจ |
![]() ปล่อยเลี้ยงแบบธรรมชาติ (ไก่คุณสมหวัง)
การเตรียมรังให้แม่ไก่ชนออกไข่ หลังจากได้รับการผสมพันธุ์มานานพอสมควรแล้วแม่ไก่ก็จะหารังเพื่อวางไข่ ชาวบ้านจะเตรียมรังไว้ให้ การเตรียมรังไข่นี้ถือเป็นเคล็ดลับอย่างหนึ่งที่มีความเชื่อทางไสยศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้อง แตกต่างจากการเตรียมรังให้แม่ไก่ทั่วไป ในวงการผู้เลี้ยงไก่ชน พยายามปกปิดเป็นความลับมาช้านาน จากการสัมภาษณ์และสังเกตชาวบ้านในอำเภอเมืองจังหวัดขอนแก่นมีเคล็ดลับในการรองรังไก่หลายอยางพอจะสรุปเคล็ดลับในการเตรียมรังไก่ได้ดังนี้ เคล็ดลับที่ 1 ของนายสำเรียน เทพไกรวัลย์ จะรองรังไก่ในวันอังคารเท่านั้นเพราะถือว่าเป็นวัน แข็ง ห้ามไม่ให้ผู้หญิงรองรังไก่อย่างเด็ดขาดเพราะจะทำให้คลายความขลังจากนั้นจะใช้ใบตะไคร้หอมที่ตากแห้งดีแล้วรองโดยเชื่อว่าตะไคร้หอมจะช่วยป้องกันไรไก่ไม่ให้มารบกวนแม่ไก่ขณะฟักไข่ได้ และเมื่อลูกไก่ออกจากไข่มาเป็นตัวแล้วก็ต้องปลง (ยกลูกไก่ออกจากรังมาเลี้ยง) ในวันอังคารเท่านั้น เคล็ดลับที่ 2 ของนายสถิตย์ หลวงนันท์ จะใช้ตะไคร้หอมแห้งแล้วเป็นวัสดุในการรองรัง แล้วหาสิ่งใดสิ่งหนึ่งในต่อไปนี้ คือ เศษไม้คานที่หักจากบ่าคนที่กำลังหาบ ไม้ฟ้าผ่าซึ่งหาจากต้นไม้ที่ถูกฟ้าผ่าแล้วไปเก็บเอาเศษไม้ต้นที่ถูกฟ้าผ่า มีดหัก ขวานหักหรือเคียวหัก เศษไม้ที่ไก่ตัวผู้จิกเมื่อกุกเรียกตัวเมียแล้ววางไว้ มาใส่ไว้ในรังด้วย ของเหล่านี้อาจใช้เพียงสิ่งใดสิ่งหนึ่งก็ได้หรือหามาใส่ได้ทั้งหมดยิ่งดี จะทำให้ไก่เก่ง มีลำหักลำโค่น(หัก) แทงเดือยแม่น และมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์คุ้มครองไก่ตัวนั้นไม่ได้รับอันตรายจากคู่ต่อสู้ ที่สำคัญคือ เป็นไก่หมาน (โชคดี กล่าวคือ เมื่อออกตีจะได้รับชัยชนะอยู่เสมอ) เคล็ดลับที่ 3 ของนายทองดี ไชยกำเนิด คล้ายกับสองเคล็ดลับที่กล่าวมาแล้วแต่ถ้าหาใบตะไคร้หอมไม่ได้ก็จะใช้ขี้ฝอย ( เศษที่ได้จากการเหลาไม้ไผ่เพื่องานจักสานต่างๆ) ก็ใช้ได้ดีเช่นเดียวกัน หากจะป้องกันไรที่จะมากัดแม่ไก่นั้นให้ใช้ยาเส้น หรือใบกะเพราแห้งก็จะช่วยได้ดีในระดับหนึ่ง และหากมีมีดหัก ขวานหักก็ใส่ลงไปเพื่อให้ไก่มีลำหักลำโค่น ซึ่งนายทองดีกล่าวว่าวิธีนี้เป็นวิธีของคนโบราณที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากปู่ ย่า ตา ยาย คนในปัจจุบันอาจเชื่อหรือไม่เชื่อก็ได้ (ทองดี ไชยกำเนิด, สัมภาษณ์, 12 มีนาคม 2545) เคล็ดลับที่ 4 ของนายจึ่ม แก้วคง อายุ 67 ปี เป็นผู้มีประสบการณ์ในการเพาะเลี้ยง ฝึกซ้อมไก่ชนมากว่า 30 ปีและเคยตระเวนชนไก่มาทั้งในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียงมาเกือบทุกสนาม เป็นชาวบ้านดอนบม ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ได้เปิดเผยเคล็ดลับเกี่ยวกับการรองรังไก่ว่าใช้ขี้ฝอยรองรังและใช้ยาเส้นใส่ลงไปด้วยเพื่อป้องกันไรไก่ และนำสิ่งที่เข็ดขวาง (สิ่งที่มีพลังอำนาจลึกลับ) เช่น เศษไม้หามโลงศพ ไม้ฟ้าผ่า ไม้คานหัก ฯลฯ นำมาใส่ด้วย นอกจากนี้ยังนำใบทองพันชั่งมาใส่ด้วยเพื่อให้ลูกไก่ชนตัวนั้นหมานนำเงินนำทองมาให้ผู้เป็นเจ้าของ (จึ่ม แก้วคง, สัมภาษณ์, 25 มีนาคม 2545) นอกจากนี้ผู้วิจัยได้สืบค้นภูมิปัญญาการรองรังไก่จากตำราและสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ ได้พบภูมิปัญญาของภาคกลางต่างๆ ดังนี้ เคล็ดลับที่ 1 จาการสัมภาษณ์ อาจารย์บัว ดวงศรี ผ่านหนังสือ นักเลงไก่ชน 2543. ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของภาคกลางมีรายละเอียดดังนี้ 1) ให้หาซากงูเห่า จับมาขดให้เป็นวงกลมให้หัวงูอยู่ด้านใน แล้วนำไปย่างไฟจนสุกจากนั้นนำไปตากแดดให้แห้ง 2) เอาซากงูเห่าที่ตากแดดจนแห้งแล้วห่อด้วยผ้าขาวบาง นำไปใส่ไว้ในบาตรที่กำลังจะเข้าพิธีอุปสมบทแล้วบอกกับพระที่เป็นผู้ทำพิธีว่า ของในห่อผ้าขาวนั้นเป็นของดีขอให้พระสวดยัดให้ 3) เมื่อเสร็จพิธีและออกจากอุโบสถแล้วให้เอาห่อผ้าขาวนั้นออกจากบาตร 4) เตรียมกระบุงไว้สำหรับทำรังไก่แล้วหาสิ่งของที่เป็นเคล็ด ซึ่งประกอบด้วย ตะปูตอกโลงศพ (เก็บมาจากเตาเผาศพ) สิ่งของที่ใช้รองโลงศพผีตายโหง 1 ชิ้น และไม้ถูกฟ้าผ่า 1 ชิ้น หลังจากนั้นให้เอาสิ่งของที่หามาได้วางไว้ในรังไก่ เอาขี้หวายหรือใบตะไคร้วางทับแล้วจึงวางห่อผ้าขาวที่มีซากงูเห่าทับลงไปอีกที 5) จัดวางรังไก่ที่เตรียมไว้ในโรงเรือนที่คุ้มแดดคุ้มฝน ให้แม่ไก่วางไข่ เมื่อแม่ไก่วางไข่และเริ่มฟักต้องคอยดูแลไม่ให้สัตว์อื่นๆ ไปรบกวน จนกระทั่งลูกไก่ฟักออกมาเป็นตัว ก็ให้คอยสังเกตดูว่า แม่ไก่พาลูกคุ้ยเขี่ยกินซากงูเห่าในรังจนหมด แล้วรอให้ถึงวันพระข้างขึ้นจึงยก รังไก่ลงมา ปล่อยแม่ไก่และลูกไก่ลงสู่พื้นดิน หลังจากนั้นให้ใช้เท้าเตะรังไก่เต็มแรงพร้อมทั้ง เปล่งวาจาออกมาดังๆว่า มึงต้องเป็นไก่แชมป์ 6) จับแม่ไก่และลูกไก่มาใส่กรงอนุบาล แล้วนำลูกไก่มาใส่ปลอกขา ติดหมายเลขลำดับการเกิดและเมื่อลูกไก่โตขึ้นก็ให้เปลี่ยนขนาดปลอกขาให้โตขึ้นตามไปด้วย ให้ผู้เลี้ยงสังเกตดูว่า ลูกไก่ชนแต่ละตัวเมื่อโตเป็นหนุ่มแล้ว จะมีสีและลักษณะไม่เหมือนกัน เพราะลูกไก่เกิดต่างวันและเกิดตามศาสตร์และกำลังวันของตัวมันเอง (บัว ดวงศรี. 2543 : 24-25) เคล็ดลับที่ 2 จากบทความเรื่อง ไก่ชน. โดยวิชิโต(นามแฝง). วารสารเพื่อนไก่ 2530. ซึ่งเป็นภูมิปัญญาทางภาคกลางได้ให้หลักการเตรียมรังไก่ ดังนี้ 1) ต้องวางรังไก่ในตอนเช้าของวันอังคารหรือวันเสาร์เพราะเป็นวันแข็ง 2) ห้ามให้สตรีเป็นผู้วางรังไก่เป็นอันขาดเพราะจะทำให้ไก่อ่อนแอ 3) ให้หันหน้ารังไก่ไปทางทิศตะวันออกหรือทิศตะวันตกเฉียงเหนือ (ทิศพายัพ) 4) ให้หาหนาม 5 อย่าง คือ หนามแดง หนามพุงดอ หนามส้ม หนามหวาย และหนามไม้ร้อง เอาใส่ถุงวางไว้ใต้สิ่งของรองรังไก่ 5) ให้หาหัวงูเห่า หัวเสือปลา หัวพังพอน หัวเหยี่ยวนกเขา หัวเหยี่ยวหัวขาว เอาเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง แขวนไว้ใต้รังไก่ 6) ให้หาไม้ที่เคยตีหรือขว้างปาไก่ตัวผู้ถึงกับตายหรือชักมาแล้ว เอามาทำเป็นไม้คอนหน้ารังไก่ให้แม่ไก่ปีนข้ามขณะขึ้นมาออกไข่ เพื่อเป็นการตัดไม้ข่มนามไปในตัว 7) เพื่อป้องกันการระบาดของเหาและไร ที่จะมารบกวนแม่ไก่ขณะออกไข่ ควรหาใบยาสูบหรือใบตะไคร้แห้งวางไว้ก้นรังพอสมควร เคล็ดลับที่ 3 จากบทความ การเตรียมรังสำหรับฟักไข่. เซียนไก่ชน. โดย อ.ประดิษฐ์ เชื้อสิงห์ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของภาคกลางได้บอกเคล็ดลับไว้ ดังนี้ 1) หากระบุงที่ใช้สำหรับใส่ของมาทำรังไก่ ถ้าเป็นกระบุงที่ใส่ของขายแล้วได้เงินมากๆ จะดี 2) หามูลฝอยและวัสดุมารองรังไก่ ซึ่งประกอบด้วย ไม้ฟ้าผ่า ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมาเป็นไก่ที่ตีแรงจนทำให้คู่ต่อสู้ชักดิ้น คราบงูเห่า ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมามีแข้งพิษเหมือนพิษของงูเห่า ทองคำ ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมามีขนสร้อยสีสวยงามเหมือนทองคำ ไม้คานหักคาบ่า ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมามีลำหักลำโค่นดี หรือตีลำโต หญ้าแพรก ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมาเป็นไก่ที่ถูกตีแล้วฟื้นง่ายเหมือนกับหญ้าแพรกที่ฟื้นตัวง่ายแม้จะถูกย่ำจนเหี่ยวเฉา ใบตะไคร้แห้ง ใช้ป้องกันการรบกวนจากตัวไรในตัวแม่ไก่ขณะที่แม่ไก่ฟักไข่และใบตะไคร้เป็นสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมจะช่วยแก้ปวดเมื่อยให้กับแม่ไก่ได้ ใบเงิน ใบทอง ใช้ใบเงิน ใบทองอย่างละ 5 ใบ รองรังไก่เพื่อเป็นเคล็ดให้ได้เงินทองมากๆ ใบขนุน ใช้ใบขนุนแห้ง 5 ใบ รองรังเพื่อเป็นเคล็ดให้เกื้อหนุน ให้ได้เงินทองมากๆ กระดูกช้าง ตามความเชื่อของคนโบราณที่เชื่อว่า จะทำให้ลูกไก่ชนที่เกิดมากระดูกใหญ่ นอกจากนี้ยังมีเคล็ดลับการรองรังไก่ของทางภาคเหนือของประเทศไทยดังนี้ เคล็ดลับที่ 1 จากการสัมภาษณ์ อาจารย์จิตรเกษม ชมภูคำ ผู้เลี้ยงไก่ชนจาก อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านหนังสือ ไก่ชน. 2537 ซึ่งเป็นภูมิปัญญาทางภาคเหนือได้บอกเล่าถึงวิธีการเตรียมรังไก่ ดังนี้ 1) ใช้ใบยาสูบตากแห้งรองรังไก่ เพื่อป้องกันเห็บ เหาและไร รบกวนแม่ไก่ขณะฟักไข่ 2) ใช้หัวงูเห่าตากแห้งรองที่พื้นรัง จะช่วยให้ไก่ชนของเราตีคู่ต่อสู้จนคู่ต่อสู้ตามืดมิด 3) ใช้เศษไม้คานหักใส่ไว้ในรังไก่ จะทำให้ไก่มีลำหักลำโค่นดี 4) ใช้เศษไม้ใบหญ้าของลมหมุนรองรังไก่จะทำให้ไก่ของเราเข้าตีและหักคู่ต่อสู้ได้เหมือนลมหมุน จะเป็นนิมิตรดีแก่ไก่ชนของเรา และยังมีเคล็ดลับอีกข้อหนึ่งที่คนเขมรและคนไทยในแถบอีสานใต้ได้ศึกษาและถ่ายทอดกันมา คือเล็ดลับการรองรังไก่แบบเขมรมีดังนี้ เคล็ดลับที่ 1 จากบทความ ฟักไข่ให้ได้ไก่เก่งแบบเขมร. สนามไก่ชน. โดย เหลือง อานนท์ (นามแฝง ) ได้บอกเคล็ดลับของเซียนไก่ชนชาวเขมรไว้ ดังนี้ 1) เมื่อแม่ไก่เริ่มวางไข่ให้สังเกตดูว่า แม่ไก่เริ่มออกไข่วันแรกจนถึงวัน สุดท้าย ให้เลือกไข่ไก่ฟองที่โตที่สุด สวยที่สุดและมีลักษณะเป็นไข่ตัวผู้ ให้นำไข่ฟองที่เลือกเพียงใบเดียวนั้นมาให้แม่ไก่ฟัก 2) ไข่ที่เหลือนอกนั้น ให้นำไปฝังดินแล้วนำไม้มาปักกั้นเป็นคอกขังไว้ไม่ให้ไก่ (ในไข่ฝังดิน) หนีออกไป หลังจากนั้นให้นำอาหารไก่และน้ำมาวางไว้พอเป็นพิธีและต้องโปรยข้าวเปลือกและให้น้ำแก่ไก่ที่อยู่ในไข่ฝังดินทุกวัน 3) เมื่อไข่ฟองเดียวที่แม่ไก่ฟักออกมาเป็นตัวเรียบร้อยแล้ว ให้ทำการปลดปล่อยไก่ (ในไข่ที่ฝังดิน) ให้เป็นอิสระ โดยการถอนไม้ที่ปักล้อมเป็นคอกไว้ออกให้หมด การกระทำเช่นนี้คือการปล่อยให้ไก่ออกไปหากินตามธรรมชาติ พร้อมกับบอกกล่าวกับไก่เหล่านั้นว่า ขอให้เชื้อสายของเจ้ามีความเก่งและเป็นยอดไก่ชนด้วยนะ ซึ่งเคล็ดลับของเซียนไก่ชนชาวเขมรคือ มุ่งเน้นให้ได้ไก่ชนตัวที่เก่งที่สุดจากไข่ฟองที่ดีที่สุดเพียงฟองเดียวและนอกจากนั้นยังต้องการรวบรวมความเก่งของไก่ที่จะเกิดจากไข่ฟองอื่นๆมารวมไว้ในไก่ชนตัวเดียวที่มีโอกาสเกิดโดยใช้เคล็ดลับและพิธีกรรมดังที่กล่าวมาแล้ว จากข้อมูลภาคสนาม พบว่า ในปัจจุบันนี้ผู้เลี้ยงไก่ชนในจังหวัดขอนแก่น ไม่ค่อยให้ความสำคัญในการใช้วัสดุในการรองรังไก่มากนักและไม่ค่อยมีเคล็ดลับหรืออะไรเป็นพิเศษ นอกจากใช้ใบตะไคร้รองรังเพื่อกำจัดไรไก่เท่านั้น อุปกรณ์ที่ใช้ทำรังก็ใช้เศษของเหลือใช้ เช่น ตะกร้า ปุ้งกี๋ เข่ง กล่องกระดาษ ฯลฯ วัสดุที่เลิกใช้งานอย่างอื่นแล้วแต่นำมาใช้ประโยชน์ทำเป็นรังไก่ได้ หากมองในแง่ของหลักเศรษฐศาสตร์เป็นการลงทุนที่ต่ำแทบไม่สามารถตีราคาออกมาได้และประโยชน์ทางอ้อมก็ คือ เป็นการนำสิ่งของเหลือใช้กลับมาใช้ประโยชน์ (recycle)ช่วยรักษาสภาพแวดล้อม ลดปริมาณขยะจากสิ่งของที่เหลือใช้และช่วยลดมลพิษในชุมชนได้อีกด้วย หลังจากเตรียมรังไก่เรียบร้อยแล้ว ให้วางรังไก่ไว้ที่มิดชิด ไม่ถูกแดดถูกฝนและไม่ให้อยู่ในที่โล่งแจ้งจนเกินไป หลังจากนั้นคอยสังเกตตั้งแต่แม่ไก่เริ่มวางไข่ ทุกครั้งที่แม่ไก่ขึ้นไปวางไข่เสร็จแล้วให้ใช้ดินสอเขียนไว้บนเปลือกไข่ตั้งแต่ฟองแรกจนถึงฟองสุดท้าย เมื่อวางไข่เสร็จแล้วแม่ไก่จะเริ่มฟักไข่ ประมาณ 21 วัน ลูกไก่จะเริ่มออกเป็นตัว เมื่อได้ยินเสียงลูกไก่ร้อง ให้รีบแยกเอาเปลือกไข่ออกมาทิ้งเพื่อป้องกันการครอบลูกไก่ที่ออกจากเปลือกไข่ใหม่ๆ ทำให้ขาดอากาศหายใจถึงตายได้ เมื่อลูกไก่ตัวสุดท้ายออกมาจากเปลือกไข่แล้วตัวแห้ง แข็งแรงดีแล้ว ให้เอาลูกไก่และแม่ไก่ลงจากรัง แล้วตรวจดูว่ามีไข่กี่ฟองที่ฟักไม่ออก เพื่อเป็นการตรวจสอบ คุณภาพน้ำเชื้อของพ่อพันธุ์ด้วย (สงกรานต์ อภัยชา, สัมภาษณ์,13 ธันวาคม 2544) เมื่อพิจารณาภูมิปัญญานี้เป็นไสยศาสตร์ที่เกิดขึ้นจากความเชื่อของ คนโบราณ มีผลในด้านจิตวิทยาในการสร้างความมั่นใจในไก่ของตนเอง สะท้อนให้เห็นถึงความรัก ความเอาใจใส่ของคนเลี้ยงไก่ชนที่ไม่ละเลยแม้แต่การรองรังให้ไก่ของตนอย่างมีพิธีการโดยไม่คิดว่าเป็นการยุ่งยากและเสียเวลา ส่วนหนึ่งสะท้อนให้เห็นความวิริยะ อุตสาหะและความช่างคิดของคนเลี้ยงไก่ชน ที่เสาะแสวงหาแต่สิ่งที่ดีเพื่อให้ไก่ชนของตนมีอำนาจ มีความเป็นสิริมงคล ชนแล้วต้องชนะและส่วนหนึ่งเป็นการนำเอาภูมิปัญญาสมุนไพรมาป้องกันพยาธิภายนอกไม่ให้มารบกวนสุขภาพและการกกไข่ของแม่ไก่ทำให้ลูกไก่ที่เกิดมามีความสมบูรณ์พร้อมที่จะเติบโตเป็นไก่ชนที่ดีในวันข้างหน้า |
||
|