Σελίδα 10

Σφαγή και στη Δάμιζα

  Αλλά οι Ούννοι δεν ικανοποιήθηκαν. Με βαμμένα ακόμη τα χέρια από το αίμα των αθώων θυμάτων, πήγαν στο γειτονικό χωριό, τη Δάμιζα για να συνεχίσουν το καταστροφικό έργο τους. Βάζουν κι εκεί φωτιά στα σπίτια και σκοτώνουν τους μόνους που βρήκαν στο χωριό. Σφάζουν τη Νικολίτσα Παπανικολοπούλου και καίουν ζωντανές μέσα στα σπίτια τους την Αικατερίνη Βλασοπούλου και Αμαλία Βαντάνα. Αυτά τα νέα θύματα προστέθηκαν στα άλλα δύο της προηγούμενης ημέρας, τον Χαρίλαο Βλασόπουλο και τη γυναίκα του, που τους σκότωσαν στο δρόμο..."

Και οι Ιταλοί...

  Αυτά εν ολίγοις είναι τα γεγονότα των Κοινοτήτων Δάμιζας και Κεραμιδιάς. Εδώ δεν θα είναι περιττό ν' αναφέρουμε και την εγκληματική δράση των Ιταλών, οι οποίοι μετά από μερικές ημέρες αφότου διαδραματίστηκαν τα παραπάνω, πήγαν στις 30 Ιουλίου στην Εφύρα (Δελήμπαλι), όπου αφού έκαψαν μερικά σπίτια, σκότωσαν τους Παν. Μπιλίτση, Δημ. Καρακωνσταντίνου και Αντ. Σταυρόπουλο.
  Όση κι αν καταβληθεί από μας προσπάθεια για ν' αναφερθούν όλα όσα επί κατοχής από τους Γερμανούς και Ιταλούς γίνονταν σε βάρος του πληθυσμού της πόλης και της περιφέρειάς της, ποτέ δε θα κατορθώσουμε να τα συμπεριλάβουμε στις μικρές αυτές σημειώσεις, οι οποίες γράφονται για ν' αποτελέσουν κάποτε την ιστορία του τόπου. Πάντως είναι όλα αυθεντικά και ελεγμένα και δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση. Ήδη στο εξής θα αναφέρουμε και όσα κατά τη σειρά της αφήγησης των γεγονότων παραλείφθηκαν.

Για ένα γουρούνι...

  Υπηρετούσε λοιπόν στην εδώ γερμανική φρουρά ο λοχαγός Λιφ, ο οποίος ασκούσε τελευταία καθήκοντα φρουράρχου και διοικητή της φρουράς. Αυτός ήταν ο φόβος και ο τρόμος των συμπολιτών , γιατί ήταν ένα τέρας αιμοχαρές. Κάποτε ο άνθρωπος αυτός είχε στην κατοχή του ένα μικρό γουρούνι το οποίο ξέφυγε από την προσοχή του και περιπλανήθηκε στην πόλη. Νόμιζε ότι του το έκλεψαν, ειδοποίησε σχετικά μ , αυτό το Δημαρχείο και απείλησε ότι θα προβεί σε αντίποινα εις βάρος των πολιτών, αν το γουρούνι δε βρεθεί μέσα σε λίγες ώρες.

Ανακοίνωση απ' το Δημαρχείο

  Συνέπεια αυτών των απειλών , ήταν να εκδώσει το Δημαρχείο σχετική ανακοίνωση προς τον Λαό της Αμαλιάδας, την οποία και δημοσιεύουμε έχοντας στα χέρια μας αντίγραφο της ανακοίνωσης από το πρωτότυπο, το οποίο τοιχοκολλήθηκε στην πόρτα του Δημαρχείου και το οποίο βρίσκεται στα χέρια του συμπολίτη γιατρού κ. Ν. Σταυρούλια.

Δήμος Αμαλιάδας

Ανακοίνωση

"Χθες χάθηκε από την συνοικία σιδ/κού Σταθμού και απ' το σπίτι Ν. Κουρή ένα γουρουνάκι χρώματος μαύρου, βάρους 7-8 οκάδων που ανήκε στην υπηρεσία του λοχαγού κ. Λιφ. Παρακαλείται όποιος βρει το γουρουνάκι αυτό ή γνωρίζει πού βρίσκεται, να ειδοποιήσει το Δημαρχείο το γρηγορότερο. Εάν μέχρι αύριο το μεσημέρι δεν βρεθεί και επιστραφεί στην παραπάνω υπηρεσία, θα γίνει έρευνα των γερμανικών αρχών σ' ολόκληρη την πόλη και θα επιβληθούν κυρώσεις εναντίον των κατοίκων".

Ομαλή κατάληξη...

Η ανακοίνωση αυτή, όπως ήταν επόμενο, θορύβησε τους συμπολίτες, πολλοί από τους οποίους βγήκαν, ως συνήθως απ' την πόλη, γιατί δεν γνώριζαν τί πιθανόν θα επακολουθούσε με την απώλεια του γουρουνιού.
  Ευτυχώς όμως που και η νέα αυτή δοκιμασία μας διευθετήθηκε με ομαλό τρόπο. Αγοράστηκε δηλαδή, άλλο γουρούνι το οποίο δόθηκε στον Λιφ συνοδευόμενο και από μερικά καπόνια και έτσι έληξε το επεισόδιο του χοίρου του Λιφ.
  Τη Δευτέρα του Πάσχα του 1944 ομάδα συμπολιτών είχε πάει γύρω στο μεσημέρι στου Καλλίτσα για να μοιράσει μερίδες κρέατος στους εκεί απόρους.
  Τη διανομή παρακολουθούσε ένα κάθαρμα της Γερμανικής Αστυνομίας Γκεστάπο, ονομαζόμενος Kων. Ξανθόπουλος και ο οποίος είχε σημειώσει σημαντική δράση κατά των συμπολιτών μας. Την ώρα όμως της διανομής, ομάδα ανταρτών μπαίνοντας στη συνoικία αυτή συνέλαβε αυτό το κάθαρμα και το οδήγησε γρήγορα έξω από την πόλη.

" Όπου φύγει -φύγει"

  Η είδηση της σύλληψης του Ξανθόπουλου, που διαδόθηκε αστραπιαία, προκάλεσε ασυνήθιστο πανικό με αποτέλεσμα να ξεχυθεί ολόκληρος ο λαός στην εξοχή και προπαντός προς τις τοποθεσίες της , Φραγκοβίλλας, Αγ . Ηλία και άλλες περιφέρειες των αναμέσων κτημάτων .Mιά μεγάλη ομάδα από 100 περίπου άτομα είχε συγκεντρωθεί και σ' άλλο κτήμα όπου διανυκτέρευσε στα γύρω σπίτια, ενώ πολλούς από αυτούς φιλοξένησα εγώ στο αγροτικό μου σπιτάκι. Το πρωί της επόμενης συγκεντρωθήκαμε κάτω απ' τη μεγάλη πουρνάρα όπου ο Γκολφίνος Σταματόπουλος είχε απλώσει μια μεγάλη κουβέρτα και έδωσε το σύνθημα του τζόγου. Δεκαπέντε περίπου άτομα στρωθήκαμε καταγής και αρχίσαμε μια μεγαλοπρεπή και άγρια πόκα.

"Σωθείτε"

  Την ώρα που το παιχνίδι είχε φουντώσει καλά, ακούσαμε ξαφνικά γυναικείες φωνές σε τόνο σπαραχτικό:
  "Οι Γερμανοί έρχονται! σωθείτε". Το τί επακολούθησε δε λέγεται. Σωστός πανικός. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Εγκαταλείψαμε κουβέρτα και χαρτιά και φύγαμε προς τα υψώματα του Μαυρογιάννη, και από κει προς όλες τις γύρω λόχμες. Χωθήκαμε μέσα στα χαντάκια και όπου αλλού νομίζαμε πως θα σωθούμε.
  Είχαμε στήσει στα ψηλότερα μέρη καραούλια και περιμέναμε την εμφάνιση των αγρίων αυτών τεράτων .
  Ευτυχώς δεν φάνηκαν πουθενά κι έτσι μετά από πολλές ώρες κατεβήκαμε πάλι στο πουρνάρι όπου γελάγαμε με το πάθημά μας. Εγώ για να είμαι ειλικρινής, ομολογώ ότι δεν ξανακατέβηκα στην πόλη και έμεινα εκεί μέχρι την απελευθέρωση.
  Είπαμε στα προηγούμενα σημειώματα μας ότι η συμπεριφορά των ιταλικών στρατευμάτων κατοχής δεν ήταν μόνο βάρβαρος cπέναντί μας, αλλά επί πλέον αισχρά και κακοήθης και μάλιστα μέχρι τοιούτου σημείου ώστε δεν μας επέτρεπον ούτε να εξασκήσουμε ελευθέρως τα θρησκευτικά μας καθήκοντα κατά τις εορτές της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα.

Καραμπινιέροι

  Αξιοσημείωτων επί τούτου είναι και το εξής γεγονός: Ήτο Μεγάλη Πέμπτη του 1942 και η ακολουθία του Αγίου Αθανασίου έληξε περί την 11ην νυκτερινήν, δηλαδή μίαν ώραν πλέον της περιορισμένης κυκλοφορίας καθόσον ο Μητροπολίτης Ηλείας ιερούργησε κατά την εκτέλεσιν ταύτης. Τούτο δεν παρήλθεν απαρατήρητον από τους Ιταλούς, οίτινες δια του καραμπινιέρου περιπολάρχου εζήτησαν εξηγήσεις από τον εφημέριο του ναού ιερέα Νικ. Γούργουραν και του συνέστησαν να τους ακολουθήσει δια να διανακτυρεύσει εις το κρατητήριον και την επομένην να τον παρουσιάσουν εις τον διοικητήν. Ο αιδεσιμώτατος όμως λίαν ευφυώς τους απήντησεν ότι δεν ευθύνεται αυτός δια την παράτασιν της ακολουθίας, αλλά ο Μητροπολίτης και ότι συνεπώς αυτόν δέον να αναζητήσουν .Το επιχείρημα του ιερέως ήτο σοβαρόν και πειστικόν και έτσι τον άφησαν ελεύθερον .


Οι Γερμανοί υποχωρούν

  Οι Γερμανοί εγκατέλειψαν την πόλη μας το απόγευμα 4 Σεπτεμβρίου 1944. Μέχρι τη στιγμή εκείνη τίποτε δεν πρόδιδε την πρόθεσή της αναχώρησής τους γιατί αυτοί από τον Ιούλιο είχαν αποσυρθεί γύρω από τον χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού τον οποίον είχαν οχυρώσει και περιφράξει με συρματοπλέγματα και συνεπώς δεν ήταν δυνατόν να αντιληφθεί κανείς τις κινήσεις τους. Πάντως υπήρχαν πληροφορίες ότι αυτοί θα αναχωρούσαν, αλλά δεν ήταν δυνατόν να δοθεί μεγάλη πίστη στις διαδόσεις αυτές. Αυτοί ανεχώρησαν δι ' εκτάκτου αμαξοστοιχίας κατευθυνόμενοι στην Πάτρα.

Με δυσκολία επιστεύαμε...

  Η είδηση της αναχώρησης των Γερμανών διεδόθη αστραπιαία στην πόλη και τα πέριξ αυτής, αλλά υπήρχαν και δισταγμοί. Με δυσκολία επιστεύαμε ότι ήρθε επί τέλους η πολυπόθητη μέρα της ελευθέρωσής μας από το βαρύ πέλμα του σκληρού κατακτητού. Τέλος μετά μισή ώρα από την αναχώρηση των Γερμανών εδόθη το σήμα και η χαρμόσυνη είδηση με παρατεταμένες κωδωνοκρουσίες. Όλος ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους για να εορτάσει την απελευθέρωσή του, οι δε ευρισκόμενοι στα κτήματά τους εγκατέλειψαν αμέσως τις δουλειές τους και έρχονταν στην πόλη.

Ο κόσμος ξενύχτησε επί ποδός

  Το αποκορύφωμα της συγκέντρωσης έγινε περίπου στις 10 το βράδυ όπου χιλιάδες πολιτών έτρεχαν στους δρόμους της πόλης ψάλλοντας το "Χριστός Ανέστη". Η χαρά όλων μας όπως ήταν επόμενο ήταν έκδηλη. Ο κόσμος ξενύχτησε επί ποδός και καθ' ομάδας συζητούσε όλη τη νύχτα το μεγάλο γεγονός. Εν τω μεταξύ το χαρμόσυνο τούτο γεγονός εορτάζετο και με αθρόους πυροβολισμούς οι οποίοι τάραζαν την ατμόσφαιρα και έδιναν χαρακτηριστικό τόνο στον πανηγυρισμό. Από τη στιγμή εκείνη, δηλαδή της αναχώρησης των Γερμανών ανεπνεύσαμεν πλέον τον αέρα της Ελευθερίας.


Προηγούμενη     Περιεχόμενα     Επόμενη