Σελίδα 8

Σκληρός και απροσπέλαστος!..

  Οι Γερμανοί έκαναν την πόλη μας έδρα συντάγματος, που το πλαισίωσαν και με άλλες ανεξάρτητες μονάδες και εγκατέστησαν το στρατηγείο τους στην πλατεία Σοχιάς, στο σπίτι του Μπελογιάννη, όπως και οι Ιταλοί.
  Ο συνταγματάρχης διοικητής κατοικούσε στο σπίτι του Γρηγ .Καπατσώρη, στην οδό Καλαβρύτων , το όνομά του ήταν Μπρίκνερ και ήταν άνθρωπος σκληρός και απροσπέλαστος.
  Είχε την διοικητική εποπτεία ολόκληρης της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, από το Ξυλόκαστρο μέχρι την Καλαμάτα και γι ' αυτό, η στρατιωτική δύναμη που έφθασε, ήταν σημαντική.

Λιφ: Ένα αιμοχαρές τέρας!

  Καθήκοντα φρουράρχου ασκούσε ο λοχαγός Λιφ, ένα απάνθρωπο και αιμοχαρές τέρας, στην πρωτοβουλία του οποίου οφείλονται και όλες σχεδόν οι εκτελέσεις που έγιναν στην Αμαλιάδα. Ο λοχαγός αυτός έμεινε στην πόλη μέχρι την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων.
  Οι Γερμανοί προώθησαν, αμέσως μόλις έφθασαν, τα φυλάκιά τους σε μακρινή απόσταση από την πόλη, φοβούμενοι τους αντάρτες.
  Ένα τέτοιο φυλάκιο είχε εγκατασταθεί λίγο πιο πάνω από το Γεράκι και ακριβώς πάνω στο δρόμο που οδηγούσε στο συνοικισμό Ζερό.
  Το φυλάκιο αυτό εγκαταστάθηκε στις 28 Ιούλη 1943. Τη νύχτα, άγνωστοι, όπως ισχυρίστηκαν οι Γερμανοί, διότι αυτό δεν εξακριβώθηκε ποτέ μέχρι σήμερα, έριξαν δυο ή τρεις πυροβολισμούς εναντίον του φυλακίου, απ' τους οποίους πληγώθηκε ένας Γερμανός στρατιώτης.
  Το φυλάκιο ειδοποίησε τηλεφωνικώς την εδώ Διοίκηση, διότι υπήρχε πρόχειρη τηλεφωνική σύνδεση μεταξύ φυλακίου και διοίκησης, για το γεγονός.

Συνέλαβαν πολλούς...

  Περί τα ξημερώματα της ίδιας νύχτας 28 προς 29, μεγάλη μηχανοκίνητη δύναμη κινήθηκε από την πόλη και περικύκλωσε το Γεράκι συλλαμβάνοντας άντρες και πυροβολώντας εναντίον όποιου έκανε απόπειρα να διαφύγει τη σύλληψη.
  Έτσι συνελήφθησαν περί τους 86 ενώ οι υπόλοιποι διέφυγαν με κίνδυνο της ζωής τους ή και άλλοι διέμεναν στα κτήματα λόγω του επικείμενου τρυγητού αλλά και από εκεί συνέλαβαν πολλούς.
  Τελικά συνέλαβαν 86, μεταξύ των οποίων και τους πρόεδρον της κοινότητας Χαρ. Θ. Γιαννακόπουλο, τον συνταξιούχο δάσκαλο Δημ. Τσάμη και τον ιερέα του χωριού Νικ. Δερέκα τους οποίους και οδήγησαν στο εδώ, επί της οδού Καλαβρύτων σπίτι κληρονόμων Α. Συριόπουλου όπου και τους φυλάκισαν σε αυστηρά απομόνωση, επιτρέποντας μόνο στους οικείους τους να τους προμηθεύουν τροφή, που τους δινόταν από τους φρουρούς.
  Κατά τις 11 το πρωί την ίδια μέρα, ο διοικητής Μπρίκνερ κάλεσε στο Διοικητήριο τον αρχιερατικό επίτροπο Νικ. Γούργουρα, ιερέα, στον οποίο, αφού ανακοίνωσε τα της προσβολής του φυλακίου, του συνέστησε να πάει στο χωριό και να γνωστοποιήσει στους κατοίκους ότι αν την ερχόμενη νύχτα ριφθεί έστω και ένας πυροβολισμός εναντίον του φυλακίου, όχι μόνο θα πυρπολήσει το χωριό αλλά και θα εκτελέσει όλους τους κρατούμενους.

"Εν μέσω θρήνων"!

  Πραγματικά ο ιερέας, εκτελώντας την εντολή του σκληροτράχηλου Γερμανού διοικητή αλλά και από ανθρώπινο καθήκον, ενδιαφερόμενος πρώτ' απ' όλα για την τύχη των κρατουμένων, πήγε στο χωριό, με αυτοκίνητο που του παραχώρησαν οι γερμανικές αρχές, συνοδευόμενος και από δύο ένοπλους στρατιώτες κι αφού συνάντησε τον εφημέριο Δερέκα, τον οποίο οι Γερμανοί είχαν αφήσει στο μεταξύ ελεύθερο, κι αφού συνεννοήθηκε μ , αυτόν εκάλεσαν, περί τις 12 το μεσημέρι, με κωδωνοκρουσίες το λαό του Γερακίου, δηλαδή τα γυναικόπαιδα, προς τους οποίους ανακοίνωσε τη σκληρή απόφαση του Γερμανού συνταγματάρχη, και την οποία τα γυναικόπαιδα άκουσαν εν μέσω θρήνων και κοπετών παρακάλεσαν δε τον ιερέα Γούργουρα να βεβαιώσει τον διοικητή ότι οι κάτοικου του χωριού είναι εντελώς ξένοι προς τα συμβάντα σε βάρος του φυλακίου και ότι αν αυτά επαναληφθούν την επόμενη νύχτα, οι κάτοικοι δεν θα φέρουν καμιά απολύτως ευθύνη.
  Αυτά ο απεσταλμένος ιερέας, αφού γύρισε στην Αμαλιάδα, τα ανέφερε αμέσως στον Γερμανό διοικητή και προς τον οποίον επιπλέον ανακοίνωσε ότι κατά τη δική του πεποίθηση οι κάτοικοι του χωριού δεν είναι δυνατόν να είναι αυτοί που προκάλεσαν το επεισόδιο, διότι είναι άνθρωποι φιλήσυχοι και ότι άλλωστε δεν είχαν κανένα συμφέρον να προσβάλουν το φυλάκιο.

Αντίποινα...

  Ο διοικητής, αφού άκουσε με απάθεια τα όσα του είπε ο ιερέας, συνέστησε σ' αυτόν να συγκεντρώσει στις 7 το βράδυ τον λαό της Αμαλιάδας στην πλατεία Αγίου Αθανασίου και να τους ανακοινώσει τα της συλλήψεως τους και τις αποφάσεις που θα επακολουθήσουν, σαν αντίποινα, αν το φυλάκιο προσβληθεί και την ερχόμενη νύχτα και ότι επί πλέον τα ίδια αντίποινα θα επακολουθήσουν και σε βάρος του λαού της Αμαλιάδας, αν αυτός ασεβήσει προς τις διαταγές των γερμανικών δυνάμεων ή αν παρενοχλεί ή τις προσβάλλει με οποιοδήποτε μέσον.
  Πραγματικά, ο αιδεσιμότατος στις 7 το βράδυ της ίδιας μέρας, 29ης Ιουλίου, ακολουθούμενος από τον Διοικητή Μπρίκνερ και τους λοιπούς Γερμανούς αξιωματικούς της φρουράς, πήγε στην πλατεία Αγ .Αθανασίου και αφού ανέβηκε σε τραπέζι του καφενείου των αδελφών Καϊάφα, μίλησε σχετικά προς τον Λαό της Αμαλιάδας. Η συγκέντρωση ήταν πολύ φτωχή γιατί ο λαός είχε βγει από την πόλη προς τα κτήματα, τρομοκρατημένος από τις συλλήψεις των Γερακιωτών κι αυτό εξόργισε τον Γερμανό διοικητή, που έκανε πικρόχολα σχόλια και γεμάτα μίσος παράπονα στον αιδεσιμότατο.

Έμεινε ευχαριστημένος

  Ο ιερέας όμως εδικαιολόγησε πολύ εύστροφα την απουσία των κατοίκων και του ετόνισε ότι για να πετύχει μια συγκέντρωση χρειάζεται κάποια προεργασία, διότι ο λαός της πόλεως λόγω του επικείμενου τρυγητού απουσιάζει στα κτήματά του και ότι προθυμοποιείται να ξαναμιλήσει, αφού γίνει η σχετική προειδοποίηση, όπως και πραγματικά έγινε μετά από μερικές ημέρες, οπότε και η επιτυχία της συγκεντρώσεως ήταν σημαντική, διότι ειδοποιήθηκαν να έλθουν όλοι από τα κτήματα.
  Τη νέα αυτή συγκέντρωση παρακολούθησε και ο ίδιος ο διοικητής και έμεινε ευχαριστημένος.
  Οι άτυχοι κάτοικοι του Γερακίου που βρίσκονταν στην απομόνωση και πληροφορήθηκαν ότι θα εκτελεσθούν αν το γερμανικό φυλάκιο προσβληθεί την επόμενη νύχτα της 29 προς την 30 Ιουλίου, βρίσκονταν σε πραγματική απόγνωση καθώς και οι οικογένειές τους στο Γεράκι.

Εκτέλεσαν πρόεδρο και δάσκαλο στο Γεράκι

  Δυστυχώς, οι πυροβολισμοί κατά του φυλακίου, όπως έλεγαν οι Γερμανοί, διότι αυτό δεν εξακριβώθηκε, επαναλήφθηκαν και αυτή τη νύχτα, Το γεγονός αυτό εξαγρίωσε τους κατακτητές και το άλλο πρωί, δηλαδή στις 30 Ιουλίου 1943, παρέλαβαν από τις φυλακές τους Χαρ. Δ. Γιαννακόπουλον πρόεδρον και Δημ. Τσάμην συνταξιούχο δάσκαλο, τους μετέφεραν με αυτοκίνητο στο χωριό και τους εκτέλεσαν με πυροβολισμούς. Ύστερα, πυρπόλησαν το χωριό, εμποδίζοντας τις γυναίκες και τα παιδιά να σώσουν το ρουχισμό τους ή ό,τι άλλο πολύτιμο είχαν.

Το θηρίο εκάμφθη

  Το χωριό καιγόταν επί πολλές μέρες, οι δε καπνοί φαίνονταν από την Αμαλιάδα και τις κοντινές περιοχές, Δεν έκαψαν μόνο την εκκλησία και το σπίτι του εκτελεσθέντος προέδρου.
  Η αγριότητα και η θηριωδία τους ήταν κάτι χωρίς προηγούμενο. Διαδόθηκε επίσης ότι θα τουφεκίζονταν και οι υπόλοιποι κρατούμενοι, που οι ώρες τους στις φυλακές ήταν μαρτυρικές. Αλλά το θηρίον εκάμφθη από τους θρήνους, τους κοπετούς και τις ικεσίες των γυναικόπαιδων που ήλθαν στην Αμαλιάδα και παρακαλούσαν γονατιστά το ανθρώπινο κτήνος.  Όλοι οι κρατούμενοι απολύθηκαν το βράδυ της επόμενης μέρας.
  Η γερμανική Διοίκηση είχε αρχίσει ήδη να εφαρμόζει σκληρά και πιεστικά μέτρα σε βάρος των κατοίκων της πόλης. Περιόρισε τις ώρες κυκλοφορίας μέχρι τις 6 το απόγευμα. Όποιος κυκλοφορούσε μετά απ' αυτή την ώρα στους συνοικιακούς δρόμους ή και στις αγροτικές ακόμη περιοχές, τουφεκιζόταν από τις γερμανικές περιπόλους.
  Τέτοια κρούσματα τουφεκισμού μέσα στην πόλη, είχαν σημειωθεί αρκετά. Θύμα μάλιστα αυτής της τακτικής είχε πέσει ο Διον. Παν. Αδαμόπουλος, ηλικιωμένος, που στις 6 ακριβώς το απόγευμα, επιχειρώντας να πάει από το σπίτι του στο απέναντι, εβλήθη και σκοτώθηκε στις 16 Ιούνη 1944.

"Η Γκεστάπο εργαζόταν δραστήρια"!

  Απαγορευόταν το άνοιγμα των παραθύρων μετά τις 6 και η τρομοκρατία του λαού ήταν αφάνταστη διότι ακούγονταν πυροβολισμοί μέσα στην πόλη ολόκληρη τη νύχτα καθώς και οι βαρείς βηματισμοί των περιπόλων που περνούσαν έξω από τα σπίτια.
  Η Γκεστάπο (γερμανική Αστυνομία) εργαζόταν όλη τη νύχτα δραστήρια. Έμπαινε στα σπίτια και συνελάμβανε τους πολίτες οδηγώντας τους στις φυλακές και πολλοί από αυτούς εκτελούνταν , μετά από μερικές μέρες, χωρίς καμιά απολύτως διαδικασία, στον συνήθη τόπο των εκτελέσεων .Οι εκτελέσεις γίνονταν με αυτόματα όπλα και πάντα τις πρωινές ώρες.