ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Β΄ (στίχοι : 494-590) [Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]
Των Βοιωτών οι αρχηγοί Πηνέλαος, Κλονίος, Προθήνωρ, Αρκεσίλαος και Λήτος διοικούσαν όσους απέστειλεν η Αυλίς πετρώδης, η Υρία, η Σχοίνος, ο Ετεωνός πολύλοφος, η Σκώλος, η ευρύχωρη Μυκαλησσός, η Θέσπεια κι η Γραία, όσους το Άρμ’ απόστειλε, το Ειλέσιον, οι Ερύθρες, ακόμη όσους ο Ελεών, ο Πετεών, η Ύλη, ο Μεδεών πόλις καλή και όσους η Ωκαλέη, η Θίσβ’ η πολυτρύγονη, η Εύτρησις, οι Κώπες, κι ο χλοερός Αλίαρτος, κι όσους ακόμη εστείλαν ο Γλίσας, η Κορώνεια, η Πλάτεια και η πόλις ωραία των Υποθηβών, και η πόλις η αγία η Όγχηστος, πολύδενδρο του Ποσειδώνος κτήμα, η θεία Νίσα, η Μίδεια, η Άρνη αμπελοφόρα, και όσοι από την έσχατην έφθασαν Ανθηδόνα. Πενήντα ήσαν τα πλοία των κι επάνω στο καθένα ήσαν εκατόν είκοσι των Βοιωτών αγόρια.	Βοιωτῶν μὲν Πηνέλεως καὶ Λήϊτος ἦρχον Ἀρκεσίλαός τε Προθοήνωρ τε Κλονίος τε, 495 οἵ θ᾽ Ὑρίην[1] ἐνέμοντο καὶ Αὐλίδα[2] πετρήεσσαν Σχοῖνόν τε Σκῶλόν τε πολύκνημόν τ᾽ Ἐτεωνόν, Θέσπειαν Γραῖάν[3] τε καὶ εὐρύχορον Μυκαλησσόν, οἵ τ᾽ ἀμφ᾽ Ἅρμ᾽[4] ἐνέμοντο καὶ Εἰλέσιον καὶ Ἐρυθράς, οἵ τ᾽ Ἐλεῶν᾽ εἶχον ἠδ᾽ Ὕλην καὶ Πετεῶνα, 500 Ὠκαλέην Μεδεῶνά τ᾽ ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, Κώπας Εὔτρησίν τε πολυτρήρωνά τε Θίσβην, οἵ τε Κορώνειαν καὶ ποιήενθ᾽ Ἁλίαρτον[5], οἵ τε Πλάταιαν ἔχον ἠδ᾽ οἳ Γλισᾶντ᾽ ἐνέμοντο, οἵ θ᾽ Ὑποθήβας εἶχον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, 505 Ὀγχηστόν[6] θ᾽ ἱερὸν Ποσιδήϊον ἀγλαὸν ἄλσος, οἵ τε πολυστάφυλον Ἄρνην ἔχον, οἵ τε Μίδειαν Νῖσάν τε ζαθέην Ἀνθηδόνα[7] τ᾽ ἐσχατόωσαν· τῶν μὲν πεντήκοντα νέες κίον, ἐν δὲ ἑκάστῃ κοῦροι Βοιωτῶν ἑκατὸν καὶ εἴκοσι βαῖνον. 510
Του Ορχομενού των Μινυών τους άνδρες και Ασπληδόνος εδιοικούσε ο Ιάλμενος και Ασκάλαφος, αγόρια του Άρη και της θυγατρός του Άκτορος Αζείδη της Αστυόχης, οπού αγνή στ’ ανώγι της ανέβη κι ο Άρης, δυνατός θεός, με αυτήν κρυφά κοιμήθη. Κι είχαν τριάντα βαθουλά κατόπι τους καράβια.	Οἳ δ᾽ Ἀσπληδόνα ναῖον ἰδ᾽ Ὀρχομενὸν Μινύειον, τῶν ἦρχ᾽ Ἀσκάλαφος καὶ Ἰάλμενος υἷες Ἄρηος οὓς τέκεν Ἀστυόχη δόμῳ Ἄκτορος[8] Ἀζεΐδαο, παρθένος αἰδοίη ὑπερώϊον εἰσαναβᾶσα Ἄρηϊ κρατερῷ· ὃ δέ οἱ παρελέξατο λάθρῃ· 515 τοῖς δὲ τριήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο.
Με τους Φωκείς ο Επίστροφος ερχόταν και ο Σχεδίος υιοί του μεγαλόψυχου Ιφίτου Ναυβουλίδη. Τους έστειλε η Κυπάρισσος και η Πυθώ πετρώδης, η θεία Κρίσσα και η Δαυλίς, ο Πανοπεύς και ακόμη τα μέρη της Υαμπόλεως και της Ανεμωρείας κι αυτά που ο θείος ποταμός ο Κηφισός ποτίζει, και η Λίλαια που κτίστηκεν επάνω στες πηγές του. Κι είχαν σαράντα ολόμαυρα κατόπι τους καράβια και κολλητά στους Βοιωτούς, στο αριστερό τους πλάγι οι πολεμάρχοι εσύνταζαν τα πλήθη των Φωκέων.	Αὐτὰρ Φωκήων Σχεδίος καὶ Ἐπίστροφος ἦρχον υἷες Ἰφίτου μεγαθύμου Ναυβολίδαο[9], οἳ Κυπάρισσον ἔχον Πυθῶνά τε πετρήεσσαν Κρῖσάν τε ζαθέην καὶ Δαυλίδα[10] καὶ Πανοπῆα, 520 οἵ τ᾽ Ἀνεμώρειαν[11] καὶ Ὑάμπολιν[12] ἀμφενέμοντο, οἵ τ᾽ ἄρα πὰρ ποταμὸν Κηφισὸν[13] δῖον ἔναιον, οἵ τε Λίλαιαν ἔχον πηγῇς ἔπι Κηφισοῖο· τοῖς δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο. Οἳ μὲν Φωκήων στίχας ἵστασαν ἀμφιέποντες, 525 Βοιωτῶν δ᾽ ἔμπλην ἐπ᾽ ἀριστερὰ θωρήσσοντο.
Των Λοκρών ήταν αρχηγός ο Οιλείδης ταχύς Αίας πολύ πολύ μικρότερος του Τελαμωνιάδη στο σώμα, και μικρόσωμος λινοθωρακωμένος των Πανελλήνων και Αχαιών εις το κοντάρι πρώτος. Ήλθαν απ’ την Καλλίερον, την Κύνον, τον Οπούντα, απ’ τες ωραίες Αυγειές, την Βήσσαν και την Σκάρφην, την Τάρφην και το Θρόνιον, του Βοαγρίου πόρου. Και αυτόν σαράντα ολόμαυρα καράβι’ ακολουθούσαν των Λοκρών που ’ναι αντίπερα της ιεράς Ευβοίας.	Λοκρῶν δ᾽ ἡγεμόνευεν Ὀϊλῆος ταχὺς Αἴας μείων, οὔ τι τόσος γε ὅσος Τελαμώνιος Αἴας ἀλλὰ πολὺ μείων· ὀλίγος μὲν ἔην λινοθώρηξ, ἐγχείῃ δ᾽ ἐκέκαστο Πανέλληνας καὶ Ἀχαιούς· 530 οἳ Κῦνόν τ᾽ ἐνέμοντ᾽ Ὀπόεντά τε Καλλίαρόν τε Βῆσσάν τε Σκάρφην τε καὶ Αὐγειὰς ἐρατεινὰς Τάρφην τε Θρόνιον τε Βοαγρίου ἀμφὶ ῥέεθρα· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο Λοκρῶν, οἳ ναίουσι πέρην ἱερῆς Εὐβοίης. 535
Και τους ανδρείους Άβαντας κατοίκους της Ευβοίας από Χαλκίδ’ Ερέτριαν και απ’ την σταφυλοφόραν Ιστίαιαν και Κήρινθον ακρόγιαλην και ακόμη από το Δίον το υψηλό, την Κάρυστον και Στύρα, τους διοικούσε ο φοβερός στην μάχην Ελεφήνωρ Χαλκωδοντιάδης αρχηγός των ψυχερών Αβάντων. Γοργόποδοι με τα μαλλιά στες πλάτες απλωμένα, λογχιστές ήσαν πρόθυμοι με τα μακριά κοντάρια στα στήθη επάνω των εχθρών τους θώρακες να σπάσουν και αυτόν σαράντα ολόμαυρα καράβια ακολουθούσαν.	Οἳ δ᾽ Εὔβοιαν ἔχον μένεα πνείοντες Ἄβαντες Χαλκίδα τ᾽ Εἰρέτριάν τε πολυστάφυλόν θ᾽ Ἱστίαιαν Κήρινθόν τ᾽ ἔφαλον Δίου τ᾽ αἰπὺ πτολίεθρον, οἵ τε Κάρυστον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Στύρα ναιετάασκον, τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευ᾽ Ἐλεφήνωρ ὄζος Ἄρηος 540 Χαλκωδοντιάδης μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων. Τῷ δ᾽ ἅμ᾽ Ἄβαντες ἕποντο θοοὶ ὄπιθεν κομόωντες αἰχμηταὶ μεμαῶτες ὀρεκτῇσιν μελίῃσι θώρηκας ῥήξειν δηΐων ἀμφὶ στήθεσσι· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο. 545
Άνδρες οι Αθήνες έστειλαν, καλοκτισμένη πόλις. Κι ήταν η χώρα του υψηλού στο φρόνημα Ερεχθέως. τον γέννησαν η δότρα Γη και του Διός η κόρη η Αθηνά τον έθρεψε, και στον λαμπρόν ναόν της τον έθεσε, και με κριούς και ταύρους κάθε χρόνο τ’ αγόρια των Αθηνών ευφραίνουν την ψυχή του. Ο Μενεσθεύς του Πετεού τους διοικούσε, ο μόνος ίππους να τάξ’ εις πόλεμον και ασπιδοφόρους άνδρες, και σ’ όλους μέσα τους θνητούς αντίπαλον δεν είχεν άλλον παρά τον Νέστορα, τον γεροντότερόν του. Και αυτόν πενήντα ολόμαυρα καράβια ακολουθούσαν.	Οἳ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀθήνας εἶχον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον δῆμον Ἐρεχθῆος μεγαλήτορος, ὅν ποτ᾽ Ἀθήνη θρέψε Διὸς θυγάτηρ, τέκε δὲ ζείδωρος ἄρουρα, κὰδ δ᾽ ἐν Ἀθήνῃς εἷσεν ἑῷ ἐν πίονι νηῷ· ἔνθα δέ μιν ταύροισι καὶ ἀρνειοῖς ἱλάονται 550 κοῦροι Ἀθηναίων περιτελλομένων ἐνιαυτῶν· τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευ᾽ υἱὸς Πετεῶο Μενεσθεύς[14]. Τῷ δ᾽ οὔ πώ τις ὁμοῖος ἐπιχθόνιος γένετ᾽ ἀνὴρ κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας ἀσπιδιώτας· Νέστωρ οἶος ἔριζεν· ὃ γὰρ προγενέστερος ἦεν· 555 τῷ δ᾽ ἅμα πεντήκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Ο Αίας πρύμνες δώδεκα της Σαλαμίνας είχε, κι εστάθηκε στες φάλαγγες σιμά των Αθηναίων.	Αἴας δ᾽ ἐκ Σαλαμῖνος ἄγεν δυοκαίδεκα νῆας, στῆσε δ᾽ ἄγων ἵν᾽ Ἀθηναίων ἵσταντο φάλαγγες.
Άνδρες το Άργος έστειλε κι η πυργωμένη Τίρυνς απ’ το βαθύ λιμάνι τους η Ασίνη κι η Ερμιόνη, η αμπελωμένη Επίδαυρος, τα μέρη της Τροιζήνος, των Ηιονών, του Μάσητος, ακόμη της Αιγίνης. Τους διοικούσαν ο καλός στην μάχην Διομήδης κι ο Σθένελος. Του δοξαστού υιός του Καπανέως, και τρίτος ο Ευρύαλος, ο θείος, που εγεννήθη απ’ τον υιόν του Ταλαού τον άρχον Μηκιστέα. Αλλ’ ήταν όλων αρχηγός ο ανδρείος Διομήδης. Κι είχαν ογδόντα ολόμαυρα κατόπιν τους καράβια.	Οἳ δ᾽ Ἄργός τ᾽ εἶχον Τίρυνθά τε τειχιόεσσαν Ἑρμιόνην Ἀσίνην[15] τε, βαθὺν κατὰ κόλπον ἐχούσας, Τροιζῆν᾽ Ἠϊόνας τε καὶ ἀμπελόεντ᾽ Ἐπίδαυρον, οἵ τ᾽ ἔχον Αἴγιναν Μάσητά τε κοῦροι Ἀχαιῶν, τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης καὶ Σθένελος, Καπανῆος ἀγακλειτοῦ φίλος υἱός· τοῖσι δ᾽ ἅμ᾽ Εὐρύαλος τρίτατος κίεν ἰσόθεος φὼς 565 Μηκιστέος υἱὸς Ταλαϊονίδαο ἄνακτος· συμπάντων δ᾽ ἡγεῖτο βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· τοῖσι δ᾽ ἅμ᾽ ὀγδώκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Και οι Μυκήνες οι λαμπρές, η Κόρινθος πλουσία, οι Κλεωνές καλόκτιστες, των Ορνεών τα μέρη, η Αραιθυρέα πάντερπνη, η πόλις Σικυώνος, εκεί που πρώτα ο Άδραστος εγίνη βασιλέας, η Υπερησία, και η ψηλή Γονούσσα και η Πελλήνη, ο Αιγιαλός, το Αίγιον κι η απλωμένη Ελίκη έστειλαν άνδρες εκατό καράβια ανεβασμένους και αρχηγός ήτ’ ο κραταιός Ατρείδης Αγαμέμνων. Εκείνος είχε τα πολλά και ανδρειωμένα πλήθη, κι άστραφτεν όλος στ’ άρματα κι επαίρετο η ψυχή του ως ήταν εις την δυναμιν ο πρώτος των ηρώων, ότ’ είχε αυτός πλειότερον λαόν ολόγυρά του.	Οἳ δὲ Μυκήνας εἶχον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον ἀφνειόν τε Κόρινθον ἐϋκτιμένας τε Κλεωνάς, 570 Ὀρνειάς τ᾽ ἐνέμοντο Ἀραιθυρέην τ᾽ ἐρατεινὴν καὶ Σικυῶν᾽, ὅθ᾽ ἄρ᾽ Ἄδρηστος πρῶτ᾽ ἐμβασίλευεν, οἵ θ᾽ Ὑπερησίην τε καὶ αἰπεινὴν Γονόεσσαν Πελλήνην τ᾽ εἶχον ἠδ᾽ Αἴγιον ἀμφενέμοντο Αἰγιαλόν τ᾽ ἀνὰ πάντα καὶ ἀμφ᾽ Ἑλίκην εὐρεῖαν, 575 τῶν ἑκατὸν νηῶν ἦρχε κρείων Ἀγαμέμνων Ἀτρεΐδης· ἅμα τῷ γε πολὺ πλεῖστοι καὶ ἄριστοι λαοὶ ἕποντ᾽· ἐν δ᾽ αὐτὸς ἐδύσετο νώροπα χαλκὸν κυδιόων, πᾶσιν δὲ μετέπρεπεν ἡρώεσσιν οὕνεκ᾽ ἄριστος ἔην πολὺ δὲ πλείστους ἄγε λαούς. 580
Έστειλεν άνδρες η κλειστή στα όρη Λακεδαίμων, η Μέσσ’ η πολυτρύγονη, η Σπάρτη και η Φάρις, οι Βρυσειές, οι Αιγειές οι πάντερπνες, οι Αμύκλες, το Έλος, χώρ’ ακρόγιαλη, ο Οίτυλος και ο Λάας και τούτους ο Μενέλαος ο ανδρείος αδελφός του εδιοικούσε κι έφερνε μαζί του εξήντα πλοία. Και ανάμερ’ αρματώνονταν και αυτός με προθυμίαν στην μέση τους επρόβαινε και τους παρακινούσε στον πόλεμον και του’καιε τα σπλάχνα μέσα ο πόθος να εκδικηθή τους στεναγμούς, τα δάκρυα της Ελένης.	Οἳ δ᾽ εἶχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν, Φᾶρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην, Βρυσειάς τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Αὐγειὰς ἐρατεινάς, οἵ τ᾽ ἄρ᾽ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ᾽ ἔφαλον πτολίεθρον, οἵ τε Λάαν εἶχον ἠδ᾽ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο, 585 τῶν οἱ ἀδελφεὸς ἦρχε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος ἑξήκοντα νεῶν· ἀπάτερθε δὲ θωρήσσοντο· ἐν δ᾽ αὐτὸς κίεν ᾗσι προθυμίῃσι πεποιθὼς ὀτρύνων πόλεμον δέ· μάλιστα δὲ ἵετο θυμῷ τίσασθαι Ἑλένης ὁρμήματά τε στοναχάς τε. 590

ß à

G

---

[1] (Βλ. Στράβωνος, Γεωγραφικά, βιβλίο Θ : Για αυτόν που πάει από τις Θήβες στο Αργος, στα αριστερά του βρίσκεται η Τανάγρα. Στα δεξιά του βρίσκεται η Υρία. Και η Υρία τώρα αποτελεί μέρος της Ταναγραίας, πριν δε ήταν μέρος της Θηβαϊδος. Στην Υρία υπάρχει ο μύθος της γέννησης του Ωρίωνος, την οποία λέει ο Πίνδαρος στους διθυράμβους. Κείται δε κοντά στην Αυλίδα [Όπου είχαν συγκεντρωθεί οι Αχαιοί για την εκστρατεία εναντίον της Τροίας].

Βλ. και Ιλιάδος Σ, στ. 486. [σχετικά με τον Ωρίωνα].

Φαίνεται πωςη Υρία ήταν πάρα πολύ σημαντική πόλη για τους Αχαιούς, γι’ αυτό και ο Όμηρος την καταγράφει ΠΡΩΤΗ στη μεγάλη σειρά των πόλεων του καταλόγου, και μάλιστα ακριβώς πριν την Αυλίδα.

[2] Η πετρήεσσα Αυλίδα του Ομήρου ήταν στα ριζά πετρώδους υψώματος. Κοντά στην Αυλίδα υπήρχε μεγάλο λιμάνι που ονομαζόταν ΒΑΘΥΣ ΛΙΜΗΝ. Εκεί εντοπίζει ο Στράβων τον τόπο συγκέντρωσης των πλοίων των Αχαιών.

[3] [Βλ. Στράβωνος, βιβλίο Θ, παράγραφος 10]

Και η Γραία δ’ εστι τόπος Ωρωπού πλησίον, και το ιερόν του Αμφιαράου, και το Ναρκίσσου του Ερετριέως μνήμα, ό καλείται Σιγηλού, επειδή σιγώσι παριόντες.

[4] Η πόλη ΑΡΜΑ οφείλει το όνομά της στο ότι εδώ είχε εξαφανιστεί το άρμα του ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ, κατά τα λεγόμενα των ταναγραίων, και όχι στον τόπο που λένε οι θηβαίοι. [ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΙΧ, 19, 4]

[5] Ο Στράβων [9, 410] ορίζει την θέση της Αλιάρτου : «Πλησίον Ογχηστού, υπό τω Φοινικίω (Φικίω) όρει».

[6] Εδώ λένε πως είχε ζήσει ο γιος του Ποσειδώνα, Ογχηστός.

Το ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα, το οποίο έχει βρεθεί και έχει αναγνωριστεί με βεβαιότητα, βρίσκονταν σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά του Σφιγγίου ή Φικίου όρους [2,5 – 3 χλμ., ή 15 στάδια, όπως λέει ο Παυσανίας], στα χαμηλώτερα υψώματα όπου τελειώνει το Τηνέριον πεδίον και από όπου αρχίζει η Αλιαρτία. Αμέσως προς βορράν των υψωμάτων αυτών ήταν η Κωπαϊδα, ενώ η έκταση μεταξύ του Σφιγγίου όρους και του σημερινού χωριού Μαυρομμάτι ανήκε στην πόλη Ογχηστό και στο ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα.

Τον Ογχηστό τον αναφέρει και ο Πίνδαρος <στην ακρολιμνιά της δοξασμένης Ογχηστού> (απόσπασμα 104, d 58).

To ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα ηταν το κέντρο μιας ομοσπονδίας Βοιωτικών πόλεων. Γινόταν και γιορτή στο ιερό αυτό, και αγώνες ιππικοί [Ομηρικ. ύμν. Απόλλ. 230).

[7] Βλ. Στράβων, βιβλ. Θ, παράγραφος 10

Μετά δε Σαλγανέα, Ανθηδών, πόλις λιμένα έχουσα, εσχάτη της Βοιωτικής παραλίας της προς Εύβοιαν. Καθάπερ και ο Ποιητής είρηκεν

Ανθηδόνα τ’ εσχατόεσσαν

Εισί μέντοι έτι προϊόντι μικρόν πολίχναι δύο των Βοιωτών, Λάρυμνά τε, παρ’ ήν ο Κηφισσός εκδίδωσιν, και έτι επεκεινα Αλαί, ομώνυμοι της Αττικής δήμοις. Κατά δε [απέναντι] την παραλίαν ταύτην κείσθαι φασιν Αιγάς τας εν Ευβοία, εν αις το του Ποσειδώνος ιερόν του Αιγαίου. Εμνήσθημεν δ’ αυτού και πρότερον. Δίαρμα δ’ εστιν από μεν της Ανθηδόνος εις Αιγάς εκατόν είκοσι στάδιοι. Από δε των άλλων τόπων πολύ ελάττους. Κείται δ’επί όρους υψηλού το ιερόν. Ήν δε ποτε και πόλις. Εγγύς δε των Αιγών και αι Ορόβιαι.

Εν δε τη Ανθηδονία Μεσσάπιον όρος εστιν, από Μεσσάπου, ός, εις την Ιαπυγίαν ελθών, Μεσσαπίαν την χώραν εκάλεσεν. Ενταύθα δε και τα περί τον Γλαύκον μυθεύεται το Ανθηδόνιον, όν φασι εις κήτος μεταβαλείν.

[Ιάπυξ (και αργέστης) : ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΟΣ άνεμος # μαΐστρος ή μάλλον μαΐστρος τραμουντάνα

αργέστης : [ο] επίθετο του νοτιά που σηκώνει λευκούς αφρούς στη θάλασσα # Ζέφυρος (άνεμος) # ζεστός θερινός δυτικός άνεμος (Ολυμπιάς ή σκίρων ή Ιάπυξ) # βόρειος άνεμος ετήσιος (μεταγενέστερος τύπος) ]

[8] ΑΚΤΩΡ. Ένας από τους απογόνους του ΦΡΙΞΟΥ, γιος του Αζέα, εγγονός του Κλύμενου, πατέρας της Αστυόχης.

ΚΛΥΜΕΝΟΣ. Γιος του ΠΡΕΣΒΩΝΑ, βασιλιάς των ΜΙΝΥΩΝ. [Βλ. Απολλόδωρου Β 67, και ΟΔΥΣΣΕΙΑ, γ, 452, Η κόρη του Κλύμενου και αδελφή του ΑΚΤΟΡΟΣ, η Ευρυδίκη, είχε παντρευτεί τον ΝΕΣΤΟΡΑ].

[9] Πρβλ. ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ, βιβλίο ΠΡΩΤΟ

Ουδέ μέν ουδέ βίην κρατερόφρονος `Ηρακλήος πευθόμεθ' Αισονίδαο λιλαιομένου αθερίξαι: αλλ' επεί άιε βάξιν αγειρομένων ηρώων νείον απ' 'Αρκαδίης Λυρκήιον ''Αργος αμείψας, τήν οδόν ή ζωόν φέρε κάπριον ός ρ' ενί βήσσης φέρβετο Λαμπείης 'Ερυμάνθιον άμ μέγα τίφος, τόν μέν ενί πρώτοισι Μυκηνάων †αγορήσι δεσμοίς ιλλόμενον μεγάλων απεσείσατο νώτων, αυτός δ' ή ιότητι παρέκ νόον Ευρυσθήος 
ωρμήθη: σύν καί οι ''Υλας κίεν, εσθλός οπάων πρωθήβης, ιών τε φορεύς φύλακός τε βιοίο. 

Τώ δ' επί δή θείοιο κίεν Δαναοίο γενέθλη, Ναύπλιος: ή γάρ έην Κλυτονήου Ναυβολίδαο, Ναύβολος αύ Λέρνου, Λέρνον γε μέν ίδμεν εόντα Προίτου Ναυπλιάδαο, Ποσειδάωνι δέ κούρη πρίν ποτ' 'Αμυμώνη Δαναΐς τέκεν ευνηθείσα Ναύπλιον, ός περί πάντας εκαίνυτο ναυτιλίησιν.

Οπότε ο Ίφιτος ήταν γιος του Ναύβολου, εγγονός του Λέρνου, γιου του Προίτου, γιου του Ναύπλιου, γιου του Ποσειδώνα. Που σημαίνει πως την περιοχή των Δελφών, την εποχή της Τρωικής εκστρατείας, την είχαν ‘απόγονοι’ του Ποσειδώνα. Ο αδελφός του Ίφιτου, ο Κλυτονεύς, γέννησε τον Ναύπλιο που πήγε μαζί με τον Ηρακλή στην Αργοναυτική εκστρατεία.

Στράβων, βιβλ. Η. Ίφιτον τε θείναι τον Ολυμπιακόν αγώνα, ιερών όντων των Ηλείων.

[10] Στράβων, βιβλ. Θ. Εν τη μεσογαία, μετά Δελφούς, ως προς την έω, Δαυλίς πολίχνιον, όπου Τηρέα τον Θράκα φασι δυναστεύσαι. Και τα περί Φιλομήλαν και Πρόκνην εκεί μυθεύουσιν, ως Θουκυδίδης. Άλλοι δ’ εν Μεγάροις φασι. Τούνομα δε τω τόπω γεγονέναι από του δάσους. Δαυλούς γαρ καλούσι τα δάση. Όμηρος μεν ουν Δαυλίδα είπεν, οι δ’ ύστερον Δαυλίαν. Και το : οι Κυπάρισσον έχον, δέχονται διττώς. Οι μεν ομωνύμως τω φυτώ, οι δε παρωνύμως κώμην υπό τη Λυκωρεία.

[11] Στράβων, βιβλ. Θ. Η δ’ Ανεμώρεια ωνόμασται από του συμβαίνοντος πάθους. Καταιγίζει γαρ εις αυτήν ο καλούμενος ΚΑΤΟΠΤΗΡΙΟΣ χώρος, κρημνός τις από του Παρνασού διήκων. Όριον δ’ ήν ο τόπος ούτος Δελφών και Φωκέων, ηνίκα απέστησαν τους Δελφούς από του κοινού συστήματος των Φωκέων Λακεδαιμόνιοι, και επέτρεψαν καθ’ αυτούς πολιτεύεσθαι. Τινες δε Ανεμώλειαν καλούσι.

[12] Στράβων, συνέχεια. Είθ’ Υάμπολις μετά ταύτα εκλήθη υπό τινων, εις ήν εκ Βοιωτίας εκπεσείν τους Ύαντας έφαμεν. Εστι δ’ εν τη μεσογαία μάλιστα και αύτη, πλησίον των Παραποταμίων, ετέρα ούσα της εν Παρνασώ Υαμπόλεως.

[13] Στράβων, βιβλ. Θ. Εστι δε Κηφισσός ό τε Φωκικός, και ο Αθήνησι, και ο εν Σαλαμίνι. Τέταρτος δε και πέμπτος ο εν Σικυώνι, και ο εν Σκύρω. Έκτος δε ο εν Άργει τας πηγάς έχων εκ Λυρκείου. Εν Απολλωνία δε τη προς Επιδάμνω πηγή εστι κατά το γυμνάσιον, ήν καλούσι Κηφισσόν.

[14] Για το πώς βρέθηκε μετά τον Θησέα, ο Μενεσθεύς στην αρχηγία των Αθηνών, βλέπε ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Μ, στ. 331 (υποσημείωση) ή ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ , Βίος Θησέως, 31,1 κ.εξ.

[15] ΑΣΙΝΗ : [ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ [IV] 34, 9-10]

Οι Ασιναίοι αρχικά ζούσαν περί τον Παρνασσό, γείτονες των Λυκωρειτών, και είχαν από τον οικιστή τους το όνομα ΔΡΥΟΠΕΣ που το διατήρησαν και στην Πελοπόννησο. Κατά την τρίτη γενεά μετά τον οικιστή τους, όταν βασιλεύς τους ήταν ο ΦΥΛΑΣ, οι Δρύοπες είχαν νικηθεί σε μάχη από τον Ηρακλή και οδηγήθηκαν στους ΔΕΛΦΟΥΣ ως ανάθημα για τον Απόλλωνα. Έπειτα πέρασαν στην Πελοπόννησο κατόπιν χρησμού που ο θεός έδωσε στον Ηρακλή. Και εγκαταστάθηκαν πρώτα στην παρά την Ερμιόνην Ασίνη. Από εκεί διώχτηκαν από τους Αργείους και οι Λακεδαιμόνιοι τους επέτρεψαν να κατοικήσουν στην Μεσσηνία.

Οι ίδιοι οι Ασιναίοι λένε τα εξής για τον εαυτό τους: Παραδέχονται πως νικήθηκαν σε μάχη από τον ΗΡΑΚΛΗ και πως κυριεύτηκε η πόλη τους στον Παρνασσό. [βλ. και Ηρόδ. 8, 43 : Ο Ηρακλής με τους Μαλιείς τους ‘εξανέστησε’ από την ΔΩΡΙΔΑ’]. Δεν παραδέχονται πως αιχμαλωτίστηκαν και οδηγήθηκαν στον Απόλλωνα, αλλά μόλις άρχισε να κυριεύει το τείχος ο Ηρακλής, αυτοί εγκατέλειψαν την πόλη και κατέφυγαν στις κορυφές του Παρνασσού. Κατόπιν πέρασαν με πλοία στην Πελοπόννησο και έγιναν ικέτες του Ευρυσθέα, ο οποίος, ως εχθρός του Ηρακλή, τους παραχώρησε την Ασίνη της Αργολίδας.

Από όλο το γένος των ΔΡΥΟΠΩΝ μόνον οι Ασιναίοι εξακολουθούν επί των ημερών μας να είναι υπερήφανοι για το όνομά τους.