"Kutsal Kitap (Eski ve Yeni Ahit) gökten inmiş değildir. Eski Ahit'in 39 kitabıyla dört İncil binlerce yılda yavaş yavaş gelişmiş ve son şeklini almıştır."

Protestanlığın doğum yeri olan Almanya'daki en yüksek dini kurullardan biri tarafından onaylanan bu cümle, bundan yüz yıl önce bile, ancak sayılı kişilerin o da tehlikeyi göze alarak söyleyebilecekleri kadar cüretli sayılırdı. Ama daha 1670 yılında kendisi de bir Yahudi olan filozof Baruch Spinoza, adını vermeden yayınladığı "Tractatus theologica-politicus" adlı kitabında şöyle demişti:

M.S. 27 ile 30 yılları arasında, Yahya'nın öğrencilerinden biri olan İsa'nın Filistin'de vaazlar vermesiyle başlattığı hareket, Hıristiyanlığın kaynağını teşkil etmiştir. Bu dönemde Filistin, Roma İmparatorluğunun bir parçasıydı ve bu topraklarda yaygın bir inanış olan Musevilik, tek bir Tanrı'ya inandığından, İmparatorluk içinde özel bir statüye sahipti. Filistin'in o dönemlerde pek de huzur dolu olduğu söylenemez. Ülke Roma işgali altındaydı ve Romalı valinin gücü, yerel krallıkların üstündeydi. Yabancı işgali ülkede şiddetli tepkilere yol açıyordu. Roma İmparatorluğu'nun asimilasyon niyet ve özlemi ve hakim güçle yaptığı dini ve siyasi uzlaşmalar Museviliğin bünyesinde protesto hareketlerine neden oluyordu. Son Yahudi kralı Büyük Herodes'in ölümünden sonra, toprakları Roma tarafından üç oğlu arasında paylaştırılmıştı. Kendisi gibi oğulları da, Roma valisinin kontrolü altındaydı. Vergiler ağırdı. Ülkede Roma, yerel krallıklar ve başkahin tarafından ayrı ayrı vergi toplanmaktaydı. Sosyal ve politik istikrarsızlığın yanı sıra dinsel çalkantılar da yaygındı. Yahudiler tanrı tarafından adalet ve barışı hakim kılmak için gönderilecek bir Mesih bekliyor ve bu bekleyiş onlara dayanma gücü ve moral aşılıyordu.

İsa, gelecek kuşaklara yazılı hiçbir belge bırakmadığından, yaşamı ve öğretisi ile ilgili tanıklıkların büyük bir bölümü İncillerde anlatılanlardan kaynaklanır. Oysa bu kaynaklarda tarihi olaylar ve biyografik göndermeler çok az yer tutar. Yine de bunlardan anlaşıldığı kadarıyla İsa, Roma iktidarınca tanınan Yahudi Kralı Büyük Herodes'in ölümünden kısa bir süre önce, Nasıralı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Matta ve Luka İncilleri, İsa'nın doğumunu, Roma'nın kuruluşunun 750. yılında ölen Büyük Herodes dönemine tarihler. Bu da yaklaşık olarak M.S. 4 yılına tekabül etmektedir.

"Meryem: 'Rabbim! Bana bir insan dokunmamışken nasıl çocuğum olabilir?' demişti. Ama Allah dilediğini böyle yaratır. Bir işin olmasını dilerse ona 'ol ' der ve olur." (Ali İmran: 3/47)

"Ey Meryem! Muhakkak ki Allah seni seçti, seni arıttı ve bütün kadınlardan seni üstün kıldı." "Ey Meryem, Rabbine itaat et, secde et, cemaatle birlikte rükuu et." (Ali İmran: 3/43-44)

"Allah katında İsa'nın durumu, kendisini topraktan yaratıp sonra 'ol' demesiyle olan Adem'in durumu gibidir." ( Ali İmran: 3/59)

O yıllarda, Ölü Deniz'in batı kıyısında yer alan Kumran bölgesinde, "Kumranlı Kahinler"ya da "Esseniler" olarak adlandırılan bir topluluk yaşamaktaydı.

Meryem'in de Esseniler soyundan gelme Galile'li bir ailenin çocuğu olduğu bilinmektedir. İsa, daha çocukluk yıllarında sinagoglara giderek Yazıcılar (Musa'nın yasasını öğreten ve halka yorumlayan din adamları) ile Ferisiler arasındaki tartışmaları izlemeye başlamıştı. Kelamı özünden koparıp yok edecek ölçüde eğip büken ve kendi çıkarlarına göre yorumlayan bu din adamlarından kısa zamanda tiksinir hale geldi. Bu tartışmalar nedeniyle kafası giderek karışıyor, olup bitenlere bir açıklama getiremiyordu. Yine bir gün eve gelip Sinagog'da geçen tartışmalarla ilgili annesine bir soru sordu. Annesinin verdiği cevap ise şöyleydi:

İsa'nın öğretisiyle, Essenilerin öğretisi yan yana getirilip incelendiğinde büyük bir yakınlığın hatta tıpa tıp denecek ölçüde benzerliğin olduğu görülür. Ancak ne ilginçtir ki, ne İsa ne de havarileri, bu gizemli toplulukla ilgili tek bir söz bile etmemişlerdir. Onların bu suskunlukları, bazı ünlü din araştırmacılarının da dikkatini çekmiştir. Örneğin; Edouard Schuré, "Les Grands Initiés" (Büyük İnisiyeler) adlı eserinde bu konudan şöyle bahseder:

"Havariler ve İncil yazarları onlardan niçin eni konu söz etmemişlerdir? Essenileri kendilerinden saydıkları, onlara 'sırlar yemini' ile bağlı bulundukları ve onların inanç sistemleriyle kendi sistemleri kaynaşmış olduğu için tabii..."

Esseni tarikatı, son İsrail kralı Samuel tarafından organize edilmiş olan peygamberler topluluğunun, İsa zamanına kadar ulaşmış bulunan son kalıntısını oluşturmaktaydı. Yerleşmiş oldukları Kumran Vadisi yakınlarındaki bir mağarada bulunan ve "Ölü Deniz Tomarları" olarak bilinen el yazmaları, Esseniler hakkında önemli bilgiler içeren tek tarihi belgedir. Filistin hükümdarlarının zorbalığı ile aç gözlü ve uşak zihniyetli ruhban takımının Kutsal Tapınağı yönetim biçimi, bu insanların protesto amacıyla Kudüs'ü terk etmelerine ve inzivaya çekilip sessizliğe gömülmelerine neden olmuştu. Onlar artık kendilerinden öncekilerin yolunu izlemekten vazgeçip mücadeleyi bırakmışlar, eski gelenekleri korumak ve sürdürmekle yetinmişlerdir. Özellikle son üç din ve son üç peygamberin bilinmeyen dünyalarını araştırmak isteyen bilim adamlarının başlıca başvuru kaynağını, bu gizemli topluluğun el yazmaları oluşturmuştur. Esseniler günümüzden 2000 yıl önce sözü edilen topraklarda yaşıyorlardı ancak ilk ne zaman ortaya çıktıkları hakkında elde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Ortaya çıkışları gibi kayboluşları da bir muammadır. Bu topluluk Kumran merkezini M.Ö. 31 yılında terk etmiştir. Fakat, neden bu bölgeyi terk ettikleri ve nereye gittikleri konusunda hiç bir bilgi yoktur. Ancak çok ilginçtir ki, İsa'nın doğumundan altı yıl sonra aniden geri dönmüşler; merkezlerini yeniden oluşturmuşlar ve daha geniş toplantı salonları inşa etmişlerdir.

Esseni ismi Sami dilinde tabipler anlamına gelen Asaya sözcüğünden türemiştir. Zira bir görevleri de fiziksel ve ruhsal hastalıkları tedavi etmekti. M.S. 37-95 yılları arasında yaşamış olan Yahudi tarihçi Jozef (Yusuf) "Yahudilerin Savaşı " adlı eserinde, "Bitkilerin ve minerallerin bilinmeyen niteliklerini konu edinmiş olan bazı kitapları, büyük bir titizlikle incelemekteydiler..." demektedir. Bazılarının kehanet yeteneğine de sahip oldukları söylenmektedir. Örneğin; tarikata mensup Ménahem adlı bir kahinin, Herodes'e krallık yapacağını müjdelediği söylenir. M.Ö. I. yüzyılda yaşamış olan Philon ise Essenilerden şöyle söz etmektedir: "Onlar Tanrı'ya büyük bir saygıyla hizmet ederler; bu hizmeti, ona kurbanlar sunarak değil fakat onu ruhen ululayarak yerine getirirler. Onlar şehirden uzakta yaşamakta ve kendilerini barış ve sessizlik sanatına vermektedirler. Aralarında bir tek köleye dahi rastlamak mümkün değildir; hepsi özgürdür ve birbirleri için çalışmaktadırlar." Essenilerde herkesin malı ortaktı. Herkes bir kazandan yemek yer kimseye bir ayrım yapılmazdı. Bu noktada, bir önceki bölümde sözünü ettiğimiz benzerliklere dikkatinizi çekmek istiyorum. Hıristiyanlık da ilk yıllarında eşitlikçi bir toplum düzenini savunuyordu. Buna göre köle-efendi, zengin-yoksul tüm insanlar eşit yaratılmıştı. "Bütün iman edenler bir arada olup her şeyleri müşterekti; mallarını ve mülklerini satıp onları hepsine, herkesin ihtiyacına göre dağıtıyorlardı. Her gün birlikte mabede devam edip evde ekmek kırarak sevinçle ve yürek sadeliğiyle yemek yiyorlardı" (Yeni Ahit: Resullerin İşleri, 2:44-46)

Tarikat üyelerinin uymak zorunda olduğu çok kesin ve ciddi kurallar vardı. Üye olabilmek için bir yıllık çömezlik dönemini başarıyla sonuçlandırma şartı aranıyordu. Bu dönem içinde itidal ve kanaatkarlığını ispatlamış olan çömez, sadece kirlilikten arınma amaçlı çalışmalara katılabilirdi. Ama tarikatın mürşitleriyle konuşması yasaktı. Asil üye olması için iki yıl daha çalışmak ve pek çok sınavdan başarıyla geçmek zorundaydı. Bu sınavlar ve deneylerden başarıyla geçenler arasında yine bir seçim yapılır; üç yılın sonunda düzenlenen bir törenle Essenilerin "Gizli Sırlar Öğretisi"ne, kabul edilirlerdi. Kabul töreninde yeni üye, tarikatın vereceği görevleri hakkıyla yerine getireceğine ve sırlarını hiç bir şekilde açıklamayacağına dair "ölümüne yemin" ederdi. Bu törenlerden sonra, Essenilerin gizli ayinini oluşturan ortak yemeğe geçilirdi. Daha sonra İsa tarafından oluşturulmuş olan Fısıh yemeğinin (İsa'nın havarileriyle yediği son yemek bir fısıh yemeğidir), ilk şekli olarak kabul edilebilecek bu kardeşler arası şölenler, dua ile başlayıp dua ile bitmekteydi. Artık Esseni rahibi olabilmek için önlerinde uzanan yolda yürümeye hak kazananlar; "Ruhun ezelden beri mevcut olduğu ve bu mevcudiyetini ebediyetler boyunca sürdüreceği" temeline dayanan "Sırlar Öğretisi"ne dahil edilirlerdi.

Yeruşalim, bunlar başına geldi diye kutsallığını yitirecek değildi tabii. Özellikle Yahudiye bir Roma eyaleti olduktan sonra, Yeruşalim ve Yehova Mabedi Yahudiler için önemini arttırmıştı. Pere'den, Galile'den, İskenderiye'den ve Babil'den gelen Yahudiler, bu kenti tatlı hayallerinin başkenti olarak görüyorlardı. İsa'nın bu ilk hac ziyaretini, Edouard Schuré, "Les Grands Initiés" (Büyük İnisiyeler) adlı eserinde bakın nasıl anlatıyor:

"Sion Tepesi'nin üstüne bir kale gibi oturmuş olan, yüksek duvarlarla çevrili kentin kapılarında, elleri mızraklı Roma lejyon askerlerinin nöbet tuttuğunu gördüğünde İsa'nın içini birden tuhaf bir eziklik duygusu kaplayıvermişti. Herodes ayrıca, Roma tipi bir amfiteatr ve mabede hakim konumda bir kule (Antonia Kulesi) inşa ettirmişti. İsa, mabedin merdivenlerini çıkmış, Ferisilerin gösterişli giysiler içinde gezindikleri, mermerden yapılmış sütunlu revakların haşmetini hayretle seyretmişti. Ardından soylulara ve kadınlara ait avluları geçip, İsrailli hacı adaylarıyla birlikte Nikanor Kapısı'na ve bu kapının iki yanındaki korkuluklara yaklaşmıştı. Korkulukların diğer tarafında; üzerleri altın ve kıymetli taşlarla süslü, menekşe ve lal rengi ruhban giysileri içinde tekeleri ve boğaları boğazlayan ve sonra da onların kanlarını, sunağın önünde toplanmış insanların üzerine, kutsama duası eşliğinde serpen rahipler dikkati çekmekteydi. Bu mabet ne hayalindeki mabede benzemekteydi, ne de gönlündeki cennete... Daha sonra, dar bir merdivenden sarnıç gibi derin bir yerde bulunan Şilo Çeşmesi'ne inmiş orada cüzzamlı ve felçli insanlarla yüz yüze gelmişti. İçinde birden, onların gözlerinin derinliklerine bakma ve onların ıstıraplarını yudum yudum içme arzusu belirmişti. Zavallıların bazıları ondan yardım dilemekteydi... bu insancıklar ne zamandan beri bu haldeydiler acaba?

Bu manzara karşısında İsa'nın kendi kendine, "Bu ıstıraplara deva olamadıktan sonra bu mabet, bu rahipler, bu ilahiler, bu kurbanlar neye yarar ki?" dediği söylenir. Yine söylencelere göre, elemlere ve kaygılara gark olmuş bir halde, Galile tepelerine vardığında yüreğinden şu derin inilti fışkırıvermişti: "Semavi Baba!... Bilmek istiyorum!... Şifa dağıtmak istiyorum!... Kurtarmak istiyorum!..."

Yeniden İsa'nın Essenilerin yanındaki günlerine dönelim. Yıllarca bir mürit olarak tüm görevlerini yerine getirmiş ve artık büyük gün gelip çatmıştı. Son derece gizli bir oturumda, yüce aydınlanmanın dördüncü derecesine kabul edildiği kendisine açıklandı. Bu seviyedeki bir aydınlanma ancak peygamberlik misyonu gibi özel bir durum söz konusu olduğunda, ve ihtiyarların onayı ile gerçekleşebiliyordu. Bu toplantılar, bir dağın içine geniş bir salon oluşturacak şekilde oyulmuş bir mağarada yapılıyordu. Mağarada bir sunak ve taştan yapılmış oturma yerleri bulunmaktaydı. Tören gecesi 'kahine' ünvanına sahip üç Esseni kadını da yer alıyordu. Ellerinde meşaleler ve hurma dalları tutan bu kadınlar, beyaz keten giysili yeni müridi selamladılar. Daha sonra, tarihçi Josef'in anlattıklarına göre, yüz yaşlarındaki tarikat şeyhi ona yüce aydınlanmanın sembolü olan altından yapılmış bir kupa sundu. Bu kupa İlahi İlham'ı temsil eden 'Tanrı'ya ait asmanın şarabıyla' doluydu. Söylendiğine göre, Musa ve yetmişleri de bu kap ile şarap içmişlerdi. Tevrat'ın Tekvin (Yaratılış) kitabında ise, aynı aydınlamaya, çok tanrılı Melkisedek (Salem kralı ve baş kahini) tarafından İbrahim'in de nail olduğu yazılıdır ama bu kez şarabın yanında ekmek de vardır: "Ve Abraham Kedorlamoer ve beraberinde olan kralları vurup döndükten sonra, Şave vadisinde Sodom kralı onu karşılamaya çıktı. Ve Salem kralı Melkidesek ekmek ve şarap çıkardı; ve o Yüce Tanrı'nın kahini idi." (Tek.14: 17-18)

Gönlündeki, o peygamberlere özgü Tanrı çağrısının her geçen gün biraz daha güçlendiğini hisseden, ama hala yolunu bulmaya çalışan İsa, bir gün, kendisini bir mürşitmişçesine izleyen birkaç Esseni kardeşi ile birlikte Erden bölgesine gitti. O da vaftizci Yahya'yı görmek ve dinlemek istiyordu. Çevresindeki cılız çöl ağaççıklarının arasında koskoca bir kamp dikkatlerini çekmişti. Oraya vardıklarında büyük bir kalabalıkla karşılaştılar. Develeri ile birlikte Araplar, Samiriler, koyun sürülerini güden Edomlular, Yeruşalimli rahipler ve hatta Herodes'in askerleri bile 'aslan gibi kükreyen' Yahya'yı dinlemeye gelmişlerdi. İsa, Yahya'yı ilk kez dallardan ve keçi postundan yapılmış çadırının önündeki kürsüde konuşurken gördü. Saçı sakalı birbirine karışmış halde, o etkili ses tonuyla gürleyerek konuşuyor, Sadduki ve Ferisileri yerden yere vuruyordu. Onlara 'Engerek Irkı' diyerek halka zarar vermekle suçluyordu. Söz Mesih konusuna geldiğinde, sesini iyice yükseltti: "Ben sizi sadece su ile vaftiz ediyorum, ama o ateş ile vaftiz edecek"

İsa, günbatımına doğru, halk yığınlarının yarış edercesine Erden'deki küçük bir koya doğru akışını; Herodes'in paralı askerleri ile haydutların Vaftizci Yahya tarafından akıtılan suyun altına başlarını eğerek girişlerini seyretmişti. Ardından kendisi de yaklaştı. Yahya, İsa'yı tanımadığı gibi hakkında da bir şey bilmiyordu. O nedenle sırtındaki beyaz ketenden giysisine bakarak onu, herhangi bir Esseni sanmıştı. İsa, kendisini de vaftiz etmesi için, yarı beline kadar suya girdi ve Yahya'nın karşısında durdu. Bir an göz göze geldiler. İşte o zaman Yahya, karşısında duran bu kişinin sıradan bir insan olmadığını anladı. Ağzından şu kelimelerin döküldüğü söylenir: "Sakın Mesih bu olmasın!" Esrarengiz Esseni bu sözlere hiç cevap vermedi. Kollarını göğsünün üzerine çapraz gelecek şekilde yapıştırıp başını eğdikten sonra vaftizciden sadece kendisini vaftiz etmesini rica etti. Yahya, suskunluğun Essenilerin yasası olduğunu biliyordu. Bu nedenle hiç sesini çıkarmadan onu vaftiz etti. Az sonra Nasıralı ve arkadaşları nehrin kıyısındaki sazlıklar arasında gözden kayboldular. Acaba bu insan, gerçekten beklenen Mesih miydi? Artık rolünün sonuna geldiğini anlamıştı, kendisi için susma günü yaklaşıyordu. O günden sonra vaazlarını daha derinden gelen bir sesle ve daha büyük bir heyecanla vermeye başladı. Mesih'in ortaya çıkmasıyla kendi görevinin sona ereceğini bilen Yahya, vaazlarında da bunu açıkça ifade etmekten çekinmiyordu: "Onun gürlemesi, benim de susmam gerek"

Burada bir konuyu daha açıklığa kavuşturmakta yarar vardır. İncillere göre, Yahya, İsa'yı daha ilk görüşte tanımış, onun Mesih olduğunu hemen anlamış ve onu, o anlamda vaftiz etmiştir. Fakat bu konuda kutsal kitaplardaki anlatımlar çelişkilidir. Zira daha sonra, Makeru'da Herodes Antipas'ın elinde esir olan Yahya, İsa'ya şunu sordurmuştur: "Gelecek olan sen misin?, yoksa başkasını mı bekleyelim?" (Matta: 11/3) Bu cümlenin de gösterdiği gibi Yahya, İsa'nın Mesih olduğundan emin olsaydı böyle konuşması mümkün olmazdı.

O Mesih miydi acaba? Yahya'nın bu sorusu İsa'nın da beyninde çınlamaktaydı. Şuurunun açılışından itibaren Tanrı'yı ve göklerin hakimine ait gerçek bilgiyi kendi iç varlığında bulduğunu hissediyordu. Çoktandır gönlüne, insanlığın çektiği ıstırabın o acıklı çığlığı dolmuştu. Bilge Esseniler ona Sırlar İlmi'ni yani dinlerin gizlerini öğretmişler; insanlığın içine düştüğü ruhsal güçsüzlüğü ve beklediği kurtarıcıyı tasvir etmişlerdi. İnsanlığı, düştüğü bu acıklı durumdan kurtarmanın çaresi neydi? Kendisi bir çare olabilir miydi? "O Mesih miydi acaba?" sorusu gönlünde çığlık çığlığa yankılanır olmuştu. Bu soruya ancak, kendi iç evrenine dalıp, en derin köşelerini didik didik ettiği zamanlar bir cevap bulabilmekteydi. Matta'nın, sembolik bir efsane görünümü vererek özetlediği o inzivanın ve kırk günlük orucun asıl nedeni, buydu işte. İsa, kafasını toparlayarak son kararlarını alabilmek ve planları doğrultusunda ortaya çıkacağı günü belirleyebilmek için inzivaya çekilmeye karar verdi.

Essenilerin susam yetiştirdikleri ve bağcılık yaptıkları Engedi bölgesinin yukarı bölümlerinde bulunan sarp bir patika, gizli bir mağaraya ulaşmaktaydı. Bu mağaranın giriş-çıkış ağzı, tepedeki yüksek bir duvara bakıyordu. Burası, adeta bir kartal yuvasıydı. Aşağıya bakıldığında, boğazın dibinde yer alan bağlar, daha uzaklardaysa Ölü Deniz ile Moab Dağlarını görmek mümkündü. Mağarada, daha önceki peygamberlerin keçi derisine yazdıkları tomarlar, bir münzevinin gereksinim duyacağı kuru gıdalar ve kayalardan sızan ince bir su kaynağı bulunmaktaydı. Esseniler bu çilehaneyi, inzivaya çekilmek isteyen kardeşlerine tahsis etmekteydiler. İsa burada öncelikle insanlığın geçmişini gözlerinin önünden geçirdi. Daha sonra da bugünkü durumunu ölçüp biçti. Roma egemenliği, Pers inanışına göre 'Ahriman'ın saltanatı', peygamberler tarafındansa 'Behime'nin sembolü' ve kötülüğün sahibi iblisin (satan) saltanatı olarak adlandırılan şeyden farksızdı. Dünyanın hayat kaynağı değerindeki insanlığı, karanlıklar sarıp sarmalamıştı. Peki insanlığı karanlıktan çıkarmakta kendisinin rolü ne olacaktı? İsrail milleti Musa peygamberden, Arı Ruh'un yani Yahve'nin eril dinini temsil etme, onu diğer uluslara öğretme ve muzaffer kılma misyonunu devralmıştı. Peki bu milletin kralları ve rahipleri bu görevi yerine getirmişler miydi? Bu misyonun şuuruna yalnızca peygamberler varmıştı ve onlar bu görevin yerine getirildiğine inanmıyorlardı. İsrail Roma'nın baskısı altında can çekişmekteydi. Ferisilerin hayal ettiği gibi bir ayaklanmaya ve İsrail'de krallığın yeniden canlandırılmasını hedefleyen bir kaba kuvvet uygulamasına başvurulmalı mıydı? Yoksa Davut'un oğluyum diyen İşaya gibi,"Kavimleri celalimle ezeceğim ve onları öfkemle sarhoş edeceğim ve onların kudretlerini yere çalacağım" diye mi haykırmalıydı? Ya da yeni bir Makabe olarak öne atılıp kral-rahip mi olunmalıydı?

İsa kolaylıkla bunu deneyebilirdi. Nitekim, Yahya'nın bir işaretiyle insan yığınlarının bir anda ayaklanabileceğine yakından tanık olmuştu. Üstelik kendi gücünün eskisine nazaran kat be kat arttığının farkındaydı. Fakat şiddete karşı şiddetle karşı vermek doğru olur muydu? Kılıç saltanatına kılıçla son verilebilir miydi? Ama zafer kimin olacaktı acaba? Yerküreye ait korkunç güçlerle donanmış haldeki kötülük ruhunun mu, yoksa görünmez tanrısal ordulara egemen durumda bulunan ve insanın kalbinde uyumakta olan ilahi ruhun mu? Peki bu tanrısal ordulara sahip ilahi ruh nasıl uyandırılacaktı? Bu amaçla, sunağının hiçliğini ve işe yaramazlığını gözler önüne sermek için Herodes'in mabedinin örtüsünü kaldırmak yeterli olur muydu? Bunu yaparak hem Herodes'e hem de Sezar'a meydan okuyan bir peygamberin sonu ne olurdu acaba? Yine de bunu denemek gerekecekti anlaşılan. İçindeki ses ona, İşaya'ya söylendiği gibi "Eline koca bir cilt al ve üstüne insandan yapılmış bir kalemle yaz" değil, "Kalk ve konuş" demekteydi. Demek ki artık yalnızca yaşamsal bilgiyi, yani dağları yürüten imanı, kaleleri yerle bir eden kudreti bulmaya kalıyordu iş.

Ancak ne olursa olsun kendisine öğretilen gizli sırlar halka doğrudan verilmemeli, fakat dini otoritelerin ve bunların eline geçen mabetlerin hiçliği açıkça gözler önüne serilmeliydi. İsa hararetle dua etmeye koyuldu. İçinde sebebini bir türlü anlayamadığı bir endişe vardı. İncillerin söylediğine göre, iblis ona bu mağarada dünyasal kılığıyla, Sezar olarak görülmüş, bu yolda devam ederse sonunun çarmıha gerilmek olduğunu söylemiştir. İsa'nın cevabının ise "Varsın beni çarmıha gersinler! Yeter ki dünya kurtulsun!" dediği söylenir. İsa mağaradan hayatın bilmecesini çözmüş, barış ve huzuru eline geçirmiş, gönlüne de sağlam bilgi iyice işlemiş olarak çıktı. Köyüne döndüğünde, Vaftizci Yahya'nın Antipas Herodes tarafından tutuklandığını ve Makerus (Machaerus) Kale'sine hapsedildiğini öğrenmişti. İsa bu gelişmeyi, artık harekete geçmesinin zamanı geldiğine dair bir işaret olarak kabul etti. Derhal Esseni kardeşlerine giderek kararını açıkladı: "Halka göklerin melekutunu anlatma vakti geldi" Bunu yalın gerçekliğiyle değil de, halkın anlayabileceği bir sadelikle yapması gerektiğini biliyordu.

PEYGAMBER İSA

ARIUS

İNCİL TANRI KELAMI MIDIR?