พะยอม (Shorea roxburghii G.Don.)

                           

ระรวยรื่นชื่นหอมพะยอมสด	คันธรสโรยร่วงพวงเกสร
ต้องพระพายชายช่ออรชร	แมลงภู่ฟอนเฝ้าเคล้าประคองชม

นิราศพระแท่นดงรัง...สุนทรภู่

เป็นไม้ใหญ่อีกเหมือนกัน ลำต้นสูง ดอกสีเหลืองแกมเขียวอ่อน ๆ เป็นไม้ป่า เวลาออกดอกมักออกเต็มต้น และมีกลิ่นหอมตลบทั่วบริเวณ มีคนนำเอามาปลูกไว้ในบ้านเหมือนกัน

พะยอมเป็นไม้ผลัดใบ พบทั่วไปในป่าเบญจพรรณเกือบทุกภาค ทรงพุ่มโปร่ง ใบอ่อนสีเขียวอ่อนอมเหลือง ดอกออกเป็นช่อใหญ่ตามข้างกิ่งและปลายกิ่ง สีขาวนวล ดอก 5 กลีบ เรียงเวียนกันแบบกังหัน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร ผลมีปีกใหญ่ 3 ปีก และปีกเล็ก 3 ปีก ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด พันธุ์ไม้ชนิดนี้ปลูกเลี้ยงได้ง่าย เนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้าง ทำเครื่องมือ เปลือกมีรสฝาดใช้กันบูด ฟอกหนัง และเป็นยา ยางหรือชันใช้ยาเรือ และเป็นยา ดอกใช้ประกอบอาหารและเป็นสมุนไพร

กระลุ่มพูจิกพวงชมพู่เทศ	สังเกตเหมือนผ้าชมพูพิศมัย
พะยอมหอมหวนมายวนใจ	เหมือนกลิ่นสไบเจ้ายังติดมา

ขุนช้างขุนแผน...สุนทรภู่