มหาหงส์ (Hedychium coronarium Roem.)

พอเข้าป่าพาใจให้ชื่น	หอมรื่นดอกดวงพวงบุปผา
สาวหยุดพุดจีบปีบจำปา	กรรณิการ์มหาหงส์ชงโค

อิเหนา...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2

ไม้ชนิดนี้เป็นพันธุ์ไม้จำพวกขิง ข่า มีเง่าหรือแง่งอยู่ใต้ดิน แล้วมีต้นแบบกาบใบหุ้มงอกขึ้นมานับเป็นหน่อ ๆ สูงบ้างต่ำบ้าง บางทีสูงถึง 2 เมตรก็มี แต่โดยมากก็ในราว 1 เมตร เป็นประมาณ ดอกออกที่ยอดเป็นช่อขาวบริสุทธิ์ ตัวดอกก็โตพอใช้ แต่เวลาบานไม่บานทั้งช่อ และมักจะทยอยกันบาน เริ่มเวลาเย็น มีกลิ่นหอมจัดทีเดียวและชวนดมเสียด้วย จีงมีผู้คนนิยมมาหาปลูกกันมาก ปลูกก็ง่าย ตามชาย ๆ น้ำเป็นดีที่สุด แต่จะปลูกไว้ในกระถางหรือในที่แห้ง ๆ สักหน่อยก็ได้

พันธุ์ไม้จำพวกมหาหงส์มีหลายชนิดเหมือนกัน สีนวลก็มี แดงก็มี เหลืองอมแดงก็มี และมีกลิ่นหอมทั้งนั้น เป็นแต่ว่ามากน้อยต่างกัน แต่อย่างไรก็ดี ไม่มีชนิดใดหอมแรงเท่ามหาหงส์ ถิ่นกำเนิดของมหาหงส์อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

เที่ยวชมมิ่งไม้ในสวน	หอมหวนทุกพรรณบุปผา
การเกดแก้วแกมกรรณิการ์	กุหลาบสร้อยฟ้าอินทนิล
ชาตบุษป์พิกุลแกมประยงค์	มะลิลามหาหงส์ส่งกลิ่น
สารภีร่วงรสรวยริน	กะถินนางแย้มมะลิวัน

รามเกียรติ์...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1