การอบรมพนักงานระดับปฏิบัติการทั้งในสำนักงานและในสายการผลิต
การพัฒนาความรู้ความสามารถของพนักงานในระดับปฏิบัติการนั้นจำเป็นต้องมีทั้ง
(1) การอบรมให้ความรู้แก่ตัวพนักงานเอง (2) การอบรมให้ความรู้แก่หัวหน้างานรวมทั้ง
(3) การจัดทำระบบงานต่างๆที่เป็นพื้นฐานเพื่อนำไปสู่การอบรมระดับพนักงานต่อไป
จะลองเขียนให้เห็นภาพออกมาได้ดังนี้
ที่มาของเนื้อหาการอบรมระดับพนักงานนั้น
(1) ในด้านความรู้เกี่ยวกับงานที่ทำนั้น ในขั้นต้นเราต้องอาศัยหัวหน้างานเป็นผู้อบรมให้ความรู้และพัฒนาทักษะการทำ
งานในจุดนั้นๆ ซึ่งจะทำได้ดีแค่ไหนนั้นก็ขึ้นอยู่กับว่าหัวหน้างานมีความเต็มใจมี
ความตั้งใจและมีเทคนิคการสอนงานหรือไม่ ด้วยเหตุนี้หัวหน้างานในระดับต้น
ที่อยู่ใกล้ชิดพนักงานจะต้องได้รับการอบรมเรื่อง "การพัฒนาผู้ใต้บังคับบัญชา"
หรือ "การสอนงานด้วยเทคนิค OJT" และสามารถทำ"ชุดการสอนงาน" ออกมาไว้ในทุกงานเพื่อให้การสอนงานมีประสิทธิภาพสูงสุด
หรือบางบริษัทมีการ พัฒนาวิทยากรภายในขึ้นมาหลายคน เพื่อจะไปอบรมจากภายนอกแล้วนำ
ความรู้เหล่านั้นมาอบรมพนักงานพนักงานของบริษัทอีกต่อหนึ่ง ก็จะมีการอบรมหลักสูตร
"การพัฒนาวิทยากรสอนงาน" ให้กับหัวหน้างานงานจากสายงานต่างๆ
(2) การอบรมให้ความรู้แก่พนักงานในระดับปฏิบัติการ
อีกส่วนหนึ่งได้จากการประเมินผลการปฏิบัติงาน นั่นคือในแบบฟอร์มการประเมินผลการปฏิบัติงานนั้นจะต้องมีส่วนที่ให้ผู้ประเมินฯซึ่งก็มักจะเป็น
หัวหน้างานได้ระบุว่าพนักงานแต่ละคนมีผลการปฏิบัติงานอย่างไรในรอบ
3 เดือน 6 เดือน และถ้ามีจุดแข็งจุดอ่อนอย่างไรก็ต้องระบุเอาไว้ด้วย
แล้ว เราก็ประมวลจุดอ่อนต่างๆของพนักงานมาเป็นโจทย์ในการหาหลักสูตรมารองรับแก้ไขจุดอ่อนนั้นๆ
อาจมีการอบรมให้ความรู้เพิ่มเติมทั้งเป็นกลุ่ม และเป็นรายละบุคคล
ดังนั้นทุกบริษัทก็ต้องมีการ "การพัฒนาระบบการ ประเมินผลการปฏิบัติงาน"
ขึ้นมาให้ถูกต้องสมบูรณ์ และจัดทำออกมาด้วยจุดประสงค์ของการพัฒนาบุคลากรด้วย
(3) ที่มาของการอบรมพนักงานในระดับนี้อีกประการหนึ่งก็คือดูจาก
ทักษะความชำนิชำนาญ (Core Competencies) ที่ระบุไว้ในทำเนียบหน้าที่การงาน
(Job Description) นั่นคือการเขียนทำเนียบหน้าที่การของตำแหน่งงานต่างๆในปัจจุบันจะต้องมีการกำหนด
Core Competencies และ"ดัชนีชี้วัดผลงาน" (KPI-Key Performance Indicators)
ออกมาไว้ด้วย ทำเนียบ หน้าที่การงานที่สมบูรณ์ตามลักษณะนี้นั้น สามารถจัดทำให้สำเร็จได้จากการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง
"การจัดทำทำเนียบหน้าที่การงานในยุคปัจจุบัน" ผู้เข้าอบรมก็คือผู้บังคับบัญชา
(หรือพนักงานตำแหน่งงาน ต่างๆเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการด้วยก็ยิ่งดี)
อาจจัดทำเป็นรุ่นๆ หรือเป็นสายงานโดยให้ความรู้และภาคปฏิบัติแล้วเขียนกันออกมาให้แล้วเสร็จในวันอบรมนั้นเลย
หมวดความรู้สุดท้ายสำหรับพนักงานระดับปฏิบัติการก็คือการพัฒนาด้านทัศนคติเช่นการอบรมหลักสูตร
"การ พัฒนาความคิดเชิงบวก" (Positive Thinking Development) และการอบรมความรู้ในการช่วยงานผู้บังคับบัญชาคือหลักสูตร
"เทคนิคการเป็น"ผู้ช่วย"(ลูกน้อง)ที่มีประสิทธิภาพ" สองหลักสูตร
นี้ถือว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่ง
การอบรมหัวหน้างาน
หัวหน้างานทุกคนจะต้องมีความรอบรู้ทั้งด้านงานในหน้าที่และ"งานการเป็นผู้บังคับบัญชา"
เรื่องความรู้เกี่ยวกับงานในหน้าที่หรืองานในสายการผลิตนั้น คงได้รับการเรียนรู้มาก่อนเข้าทำงานส่วนหนึ่ง
อีกส่วนหนึ่งก็คง ได้จากการสอนงานของผู้บังคับบัญชาระดับเหนือขึ้นไป
แต่ความรู้ในการ เป็นผู้บังคับบัญชาจำเป็นต้องเรียนรู้จากสภาพการทำงานจริง
คือภายใต้การทำงานอย่างนี้ กลุ่มลูกน้องอย่างนี้ หัวหน้างานต้องใช้ทักษะในการ
บังคับบัญชาอย่างไร หัวข้อการอบรมเรื่องทักษะสำหรับหัวหน้างานมีอยู่หลากหลาย
ดังนั้นเราคงต้องเน้นกันไปตามลำดับความจำเป็นที่ต้องเรียนรู้ และต้องใช้เทคนิคการเรียนรู้ในเชิงของการฝึกปฏิบัติทั้งโดยวิธีการทำแบบฝึกหัด
การวิเคราะห์กรณีศึกษา การแสดงบทบาทสมมุติ (Role-play) การประชุมกลุ่มย่อย
หรือการทำงานจริงในเรื่องนั้นๆ (การนั่งฟังการทั้งวันอาจจะไม่สอดคล้องกับการเรียนรู้ในบางหัวข้อวิชาแล้วในปัจจุบันนี้)
ส่วนหัวข้อวิชาจะอบรมกันก็ควรจะได้จากการวิเคราะห์ลักษณะการทำงาน
และวิเคราะห์ทัศนคติหรือความเชื่อในการทำงานที่ชัดเจนมากขึ้น มีแบบสอบถามเชิงวิเคราะห์อยู่มากที่จะนำไปสู่การจัดทำหลักสูตร
(ในรายละเอียด)สำหรับหัวหน้างานในแต่ละหน่วยงาน
ใน Web site นี้ก็มีแบบสอบถามดังกล่าวอยู่บ้าง
เช่นใน Menu 8 มีแบบสอบถามอยู่ 2 ชุด และให้ลองวิเคราะห์กรณีศึกษาที่
2 ใน Menu 15 (กรณีศึกษานี้เป็นหนึ่งใน กรณีศึกษา 14 เรื่อง
ที่อยู่ในหลักสูตร "หัวหน้างานกับการควบคุมงานโดยใช้กรณีศึกษา" ซึ่งได้
รับรางวัล Silver Award จากสมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี[ไทย-ญี่ปุ่น]
ที่มีการมอบรางวัลเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2547)
หากหัวหน้าหน่วยงานฝึกอบรมจะให้หัวหน้างานในสายงานต่างๆทดลองทำดู
แล้วแจกแจงความถี่ของผลการตอบ หรือส่งบทวิเคราะห์กรณีศึกษาของหัวหน้างานแต่ละคนมาให้ผม(อาจารย์ประสิทธิ์)
ผมจะลองวิเคราะห์และ เขียนหลักสูตรส่งไปให้ดู ก็เป็นไปได้ ไม่มีข้อผูกพัน
ไม่มีการโทรศัพท์ไปติดตาม วิเคราะห์แล้วส่งไปให้แล้วก็จบกัน หรือถ้ายังไม่แน่ใจ
ผมจะส่ง แบบสอบถามชุดอื่นๆไปให้ลองตอบเพิ่มเติมแต่ทั้งนี้ขอว่าให้โทรศัพท์มา
คุยรายละเอียดกันก่อน
การอบรมร่วมกันของทีมผู้บังคับบัญชา-ทีมผู้บริหาร
มีหลักสูตรเชิงปฏิบัติการที่เป็นการวางระบบเพื่อใช้เป็นหลักในการทำงาน
และเมื่อจัดทำหลักสูตรเหล่านี้แล้วก็จะส่งผลให้มีการดำเนินการเรื่องอื่นๆต่อ
ไปอีก หลักสูตรที่ต้องทำงานร่วมกันเช่น (1) หลักสูตร "การวางแผนเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน"
(2) หลักสูตร "การวางระบบการประเมินผลการปฏิบัติงาน" (3) หลักสูตร
"การจัดทำ KPI ของหน่วยงานและของตำแหน่งงาน" (4) หลักสูตร "การจัดทำคู่มือการปฏิบัติงาน"
การอบรมของผู้บังคับบัญชาระดับสูง
ผู้บังคับบัญชาระดับนี้คงได้ผ่านการอบรมต่างๆมาเยอะพอสมควร
ดังนั้นก็กลับมาเน้นการเพิ่มพูนทักษะที่สำคัญๆ เช่น (1) หลักสูตร
"เทคนิคการนำเสนอที่มีประสิทธิภาพ" (2) หลักสูตร "เทคนิคการนำประชุม"
(3) หลักสูตร "เทคนิคการจัดทำรายงานเพื่อการบริหาร[MIS]" (4) หลักสูตร
"การพัฒนาวิทยากร" [Training the trainers] (5) หลักสูตร "การแก้ไขปัญหาและการตัดสินใจทางการบริหาร
[Management Problem Solving and Decision Making]
ไปหน้าแรก menu 6
เพื่อดูรายละเอียดของหลักสูตรต่างๆ
กลับไปหน้าแรกของ Website
