OÂng giaø böôùc caø nhaéc ñoù laø moät nhaø khoa hoïc lôùn cuûa mieàn Nam Vieät Nam tröôùc ñaây : nhaø ngoân ngöõ hoïc kieâm daân toäc hoïc Nguyeãn Baït Tuî. Ngay töø naêm 1949, oâng ñaõ noåi tieáng trong vaø ngoaøi nöôùc khi cho in cuoán saùch ñaàu tay mang töïa ñeà "Chöõ vaø vaàn Vieät khoa hoïc" (naêm 1959 taêng boå thaønh cuoán "Ngoân ngöõ hoïc Vieät Nam" - NXB Ngoân ngöõ) vaø moät soá baøi baùo khaùc.

Sau khi coäng saûn Vieät Nam hoaøn thaønh vieäc tieám quyeàn thoáng trò caû nöôùc, toái ngaøy 4-7-1975, moät phaùi ñoaøn khoa hoïc xaõ hoäi goàm nhöõng nhaø ngoân ngöõ hoïc vaø khaûo coå hoïc cuûa Haø-noäi ñaõ ñeán thaêm oâng Nguyeãn Baït Tuî taïi Ñaø Laït, sô boä hoûi veà nhöõng coâng trình nghieân cöùu cuûa oâng. Vaø, möôøi hai ngaøy sau, 16-7-1975 oâng "hoà hôûi, phaán khôûi" vieát moät böùc thö göûi cho Toá Höõu, luùc baáy giôø laø uûy vieân cuûa boä chính trò kieâm bí thö trung öông coäng ñaûng, phuï traùch tröôûng ban tuyeân huaán trung öông, xin ñöôïc giuùp ñôõ veà haønh chính, taøi chính vaø phöông tieän ñeå ñi nghieân cöùu khaép nôi treân ñaát nöôùc, nhaát laø nhöõng nôi treân mieàn Baéc - keøm theo böùc thhö oâng cuõng göûi cho Toà Höõu baûn keâ, caùc coâng trình ñaõ vaø ñang laøm, daøi gaàn kín 12 trang ñaùnh maùy doøng sít. ÔÛ ñaây chæ taïm keâ moät soá nhö :

1) Daân vaø ngöõ ôû ñaát Giao (hay Vieät Nam), daøi hôn 500 trang, coâng trình möôøi naêm cuûa taùc giaû vôùi nhöõng chi tieát vaên hoùa vaät chaát vaø tinh thaàn cuøng nhöõng ñaëc ñieåm veà ngoân ngöõ vôùi nhieàu baûn ñoà vaø hình aûnh;

2) Khaûo veà daân Vieät ôû Hoa Nam vaø Daân ta khoâng phaûi laø Vieät, hai quyeån ñaàu trong loaïi "tìm veà nguoàn", chöùa ñöïng nhöõng baèng chöùng veà söû hoïc, nhaân chuûng hoïc, coå coát hoïc, daân toäc hoïc, ngoân ngöõ hoïc, cho thaáy raèng daân Vieät thaät söï laø ai ? ôû ñaâu ?

3) Phonologie Vietnamienne (ngöõ aâm hoïc Vieät Nam vieát baèng tieáng Phaùp, daøy 500 trang); cuoán naøy coù baûn sao chuïp do oâng Nguyeãn Ñình Hoøa ñaõ laøm, coøn ñeå ôû Vieän Vieät Hoïc beân Myõ;

4) Les voyelles Vietnamiennes, eùtudes synchroniques et dichroniques, vieát baèng tieáng Phaùp, naêm 1960, vaø cuõng ñeå ôû beân Phaùp;

5) NOA recherches linguistiques en Giaolande (ou Vietnam), vieát baèng tieáng Phaùp, trình baøy nhöõng bieán chuyeån tö töôûng cuûa taùc giaû qua hôn hai möôi naêm suy tö veà ngoân ngöõ, trong moïi ngaønh ngöõ aâm, ngöõ nghóa, vaên phaïm, vaên phong, nhaát laø söï phaùt minh ra "thuyeát ñoä tieáp xuùc"(theùorie du degreù de contact) maø taùc giaû tin raèng seõ laøm ñaûo loän taát caû caùc thuyeát ngoân ngöõ treân theá giôùi vaø chöùng toû giaù trò baáp beânh cuûa moïi coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây.

OÂng Nguyeãn Baït Tuî cuõng coøn ñònh vieát nhöõng taùc phaåm baèng tieáng Anh cho deã phoå bieán, chuû yeáu laø cuoán "New Principles of Phonology" (Nhöõng nguyeân lyù môùi cuûa ngöõ aâm hoïc) nhaèm choáng laïi Trubetzkoy, taùc giaû cuoán saùch noåi tieáng mang töïa ñeà laø "Principes de Phonologie".

Nhöõng coâng trình nghieân cöùu cuûa oâng Nguyeãn Baït Tuî vöøa lôùn vöøa phong phuù. Ñoù laø taøi saûn trí tueä quí baùu cuûa daân toäc Vieät Nam cuõng nhö cuûa theá giôùi. Theá nhöng laù thö cuûa oâng göûi cho Toá Höõu ñeán nay ñaõ möôøi baûy naêm maø vaãn khoâng coù hoài aâm. OÂng ñaõ goõ ñuùng cöûa, bôûi Toá Höõu laø giôùi chöùc choùp bu cuûa coäng saûn Vieät Nam ñöôïc coâng khai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm laõnh ñaïo neàn khoa hoïc xaõ hoäi, vaên hoïc vaø ngheä thuaät. Trong boä maùy haønh phaùp, Toá Höõu coøn giöõ chöùc phoù thuû töôùng thöù nhaát, phuï traùch thöôøng tröïc Hoäi ñoàng chính phuû vaø ñeán nay coøn giöõ chöùc toång thö kyù uûy ban chieán löôïc cuûa ñaûng (coäng saûn).

OÂng Nguyeãn Baït Tuî khoâng phaûi laø ngöôøi ñaàu tieân bò giôùi chöùc coäng saûn caàm quyeàn ñoùng chaët caùnh cöûa ñöôøng vaøo khoa hoïc. Tröôùc oâng, ñaõ coù haèng haø sa soá trí thöùc bò ngöôïc ñaõi hoaëc bò thuû tieâu.

Ngay töø nhöõng naêm 1945-46, coäng saûn Vieät Nam ñaõ cho gieát haàu heát caùc sinh vieân ngaønh y, ngaønh luaät, taïm thôøi rôøi maùi tröôøng ñaïi hoïc ñeå hoïc lôùp quaân chính do Vieät Nam Quoác daân ñaûng toå chöùc ôû Yeân Baùi (Baéc Vieät Nam). Naêm 1949, ngöôøi trí thöùc ñaàu tieân bò coäng saûn thuû tieâu laø baùc syõ Thinh, giaùm ñoác quaân y vieän lieân khu X. Töø cuoái naêm 1951, taäp theå trí thöùc soáng döôùi söï cai trò cuûa chính phuû Hoà Chí Minh phaûi chòu nhöõng ñoøn taåy naõo ñaàu tieân trong caùc ñôït goïi laø "chænh huaán" maø noäi dung chính laø traán aùp veà tö töôûng, khieán trí thöùc phaûi thöøa nhaän laø "taàng lôùp coâng daân deã giao ñoäng, chòu ôn hueä cuûa thöïc daân, coù nhieàu gaén boù vôùi ñòa chuû, phong kieán hoaëc tö saûn (maïi baûn)" cho neân caàn thieát phaûi ñöôïc "caûi taïo laïi baèng lao ñoäng chaân tay veà haønh ñoäng vaø phaûi tuyeät ñoái ñaàu haøng giai caáp voâ saûn (töùc ñaûng), tuyeät ñoái phuïc vuï trung thaønh söï nghieäp cuûa giai caáp voâ saûn (töùc ñaûng)."

Haàu heát trí thöùc Vieät Nam ñeàu coù loøng yeâu nöôùc noàng naøn neân ñaõ boû cuoäc soáng ñaày tieân nghi vaät chaát ñi theo Chính Phuû Lieân Hieäp Khaùng Chieán choáng thöïc daân Phaùp, heät nhö nhaân daân Vieät Nam luùc ñoù, töï tay ñoát phaù nhaø mình thöïc hieän khaåu hieäu "tieâu thoå khaùng chieán". Toaøn daân Vieät Nam, trong ñoù coù taàng lôùp trí thöùc, chöa bao giôø coù thöïc teá lòch söû laøm kinh nghieäm neân khoâng löôøng ñöôïc söï phaûn boäi, trí traù cuûa giôùi chöùc coäng saûn.

Cho ñeán nay, khoâng ít ngöôøi, caû Vieät Nam laãn nöôùc ngoaøi, coøn coù nhaän thöùc raèng nhöõng sai laàm cuûa coäng saûn ôûVieät Nam, trong ñoù coù chính saùch ñoái vôùi trí thöùc, laø do sai phaïm cuûa caù nhaân laõnh ñaïo cuûa hoaëc Tröôøng Chinh hoaëc Leâ Duaån. Caùch nhìn maø nhöõng ngöôøi ñoù coi laø "khaùch quan" chính laø voán hieåu bieát ngheøo naøn veà cuoäc soáng thöïc teá cuûa thaân phaän ngöôøi daân (loaïi coù traên trôû) döôùi aùch thoáng trò cuûa chính quyeàn coäng saûn.

Döôùi cheá ñoä coäng saûn, trí thöùc laø muïc tieâu haøng ñaàu bò ñaøn aùp, thöôøng xuyeân bò khuûng boá vaø bò haï nhuïc. Moät soá trí thöùc naøo ñoù ñöôïc xöû duïng vaø ñaõ ñöôïc thuaàn hoùa nhöng vaãn bò nghi kî neân thöôøng xuyeân bò giaùm saùt tö töôûng vaø haàu heát bò "quaûn thuùc" cho ñeán cheát theo caùch "raát ñaëc thuø" cuûa theá giôùi coäng saûn. Caùch ñoái xöû vôùi trí thöùc laø ñöôøng loái coá höõu cuûa chính quyeàn coäng saûn töø Xoâ-vieát Ngheä Tónh (1930-31) vôùi khaåu hieäu :

"Trí, phuù, ñòa, haøo
Ñaøo taän goác, troác taän reà".

Sau naøy, Hoà Chí Minh laùu caù hôn nhoùm Nguyeãn Phong Saéc, laõnh ñaïo cuûa Xoâ-vieát Ngheä Tónh, khoâng noùi huîch toeït noâm na nhö vaäy maø duøng nhöõng uyeån ngöõ boïc ñöôøng laø : caùch maïng vaên hoùa vaø tö töôûng (trí) vôùi caùc phong traøo "chænh huaán muøa xuaân" vaø "traêm hoa ñua nôû"; caûi taïo coâng thöông nghieäp tö baûn tö doanh (phuù); caûi caùch ruoäng ñaát (ñòa) vaø chaán chænh toå chöùc (haøo). Vaø, quaû raèng vôùi söï laõnh ñaïo cuûa giôùi chöùc caàm quyeàn coäng saûn môû ñaàu baèng Hoà Chí Minh, cho ñeán nay ñaûng coäng saûn Vieät Nam vaãn thöïc thi ñöôøng loái nhaát quaùn ñoù vaø ñaõ thaønh coâng trong vieäc "ñaøo taän goác, troác taän reã" caùc giai taàng trí, phuù, ñòa, haøo cuûa xaõ hoäi Vieät Nam, ôû phiaù Baéc töø thaäp nieân 1950 trôû ñi vaø ôû mieàn Nam töø sau thaùng 4-1975 ñeán nay. Ngay trong ñaûng vieân, ngoaïi tröø moät soá raát ít ñöôïc cho moät choã ñöùng naøo ñoù, coøn phaàn lôùn khoâng coù quyeàn löïc thöïc söï. Hoï chæ laø nhöõng vieân chöùc ñöôïc tin caäy hôn trong phaàn chuyeân moân nhaèm giuùp laõnh ñaïo kieåm tra coâng vieäc chuyeân moân chöù khoâng phaûi ñeå vaïch ra ñöôøng loái, chính saùch. Trong nhieàu tröôøng hôïp hoï ñöôïc duøng theo kieåu ñoái phoù vôùi xu theá cuûa thôøi ñaïi nhaèm toâ ñieåm cho boä maët cheá ñoä coäng saûn caùi hình thöùc beân ngoaøi maø thoâi.

Trong chính phuû Hoà Chí Minh, coù moät soá trí thöùc tham chính nhö tieán syõ vaên chöông Nguyeãn Vaên Huyeân, boä tröôûng boä giaùo duïc; kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa, boä tröôûng giao thoâng vaø böu ñieän; luaät sö Phan Anh, boä tröôûng boä ngoaïi thöông; giaùo sö Hoaøng Minh Giaùm, boä tröôûng boä vaên hoùa; baùc syõ Phaïm Ngoïc Thaïch, boä tröôûng y teá; giaùo sö Taï Quang Böûu, chuû nhieäm uûy ban khoa hoïc vaø kyõ thuaät, sau chuyeån sang laøm boä tröôûng ñaïi hoïc vaø trung hoïc chuyeân nghieäp; oâng Phaïm Ngoïc Thuaàn, chuû nhieäm uûy ban vaên hoùa ñoái ngoaïi; kyõ sö Nghieâm Xuaân Yeâm, boä tröôûng boä noâng nghieäp; kyõ sö Kha Vaïng Caân, boä tröôûng boä coâng nghieäp nheï; luaät sö Vuõ Ñình Hoøe, boä tröôûng boä tö phaùp; luaät gia Phaïm Vaên Baïch. chaùnh aùn toøa aùn toái cao; giaùo sö thaïc syõ Hoà Ñaéc Dzi, giaùm ñoác tröôøng ñaïi hoïc y khoa Haø-noäi; luaät sö Nguyeãn Maïnh Töôøng, chuû tòch hoäi luaät gia Vieät Nam; giaùo sö baùc syõ Traàn Höõu Töôùc, giaùm ñoác beänh vieän Baïch Mai (beänh vieän ñaàu ngaønh y cuûa Baéc Vieät Nam).

Roõ raøng danh chính ngoân thuaän laø coù chöùc vuï ñaáy, nhöng soá phaän cuûa nhöõng trí thöùc tham chính vôùi coäng saûn ra sao ?

- Tieán syõ boä tröôûng Nguyeãn Vaên Huyeân vieát baùo caùo, ñoïc dieãn vaên hoaëc tham luaän ôû baát cöù nôi naøo cuõng ñeàu do ngöôøi töø ban toå chöùc trung öông coäng saûn ñöa veà "laøm thö kyù rieâng" cho boä tröôûng soaïn hoä. Ñaõ theá, taát caû coøn phaûi ñöôïc moät trong caùc phoù cuûa oâng ta duyeät tröôùc, ñoù laø Haø Huy Giaùp, uûy vieân trung öông ñaûng coäng, bí thö ñaûng ñoaøn coäng saûn boä giaùo duïc (sau Leâ Lieâm thay theá); Voõ Thuaàn Nho, thöù tröôûng, uûy vieân ñaûng ñoaøn (em ruoät töôùng Voõ Nguyeân Giaùp) vaø Hoà Truùc, thöù tröôûng, uûy vieân ñaûng ñoaøn. OÂng tieán syõ Nguyeãn Vaên Huyeân chaáp nhaän thaân phaän buø nhìn ngoài treân gheá boä tröôûng giaùo duïc. OÂng Leâ Lieâm, laø uûy vieân döï khuyeát trung öông coäng saûn, vöôùng vaøo vuï "xeùt laïi" neân bò thuyeân chuyeån töø boä vaên hoùa veà giaùo duïc vaø tuy laø bí thö ñaûng ñoaøn nhöng quyeàn löïc laïi thuoäc veà Voõ Thuaàn Nho, xuaát thaân töø moät giaùo vieân tieåu hoïc, ñaõ beâ boái trong vuï söûa laïi hoïc baï cho con trai ñeå ñi hoïc nöôùc ngoaøi. Hoà Truùc, hoïc vaán leøm nheøm, nguyeân laø uûy vieân ban bí thö ñoaøn thanh nieân lao ñoäng (töùc coäng saûn) ñöôïc ñöa sang boå sung vaøo ñaûng ñoaøn (coäng saûn). Ngöôøi ta bieát ñeán Hoà Truùc nhôø caâu chuyeän tieáp phaùi ñoaøn vaên hoùa giaùo duïc cuûa Phaùp, trong böõa tieäc tieáp taân, Hoà Truùc ñaõ gaép moùn aên noäm söùa (moùn aên ñoäc ñaùo cuûa Baéc Vieät Nam) cho leân moàm caén moät mieáng roài thaûn nhieân boû choã thöøa vaøo ñóa thöùc aên chung vaø hæ haû noùi vôùi khaùch "ngon laém, ngon laém!" Cho neân daân Haø-noäi ñaõ coù caâu veà boä giaùo duïc nhö sau :

"Buoàn thay Huyeân coãi, Nho giaø
Phaát phô khoùm Truùc, la ñaø caønh Leâ !" (töùc Leâ Lieâm)

- Kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa tuy laø boä tröôûng giao thoâng böu ñieän nhöng moïi quyeàn quyeát ñònh do caùc thöù tröôûng cuûa oâng ta laø Nguyeãn Höõu Mai, uûy vieân döï khuyeát trung öông kieâm bí thö ñaûng ñoaøn vaø thöù tröôûng Hoàng Xích Taâm, uûy vieân ñaûng ñoaøn, xuaát thaân töø moät phu xe keùo (pousse-pousse). Caùi oâng thöù tröôûng Hoàng Xích Taâm naøy ñaõ can toäi cöôõng daâm coâ y taù treû ôû beänh vieän Vieät-soâ khi ñi naèm döôõng beänh. Khi thöù tröôûng Nguyeãn Höõu Mai ñi vaéng, boä tröôûng Traàn Ñaêng Khoa vaãn phaûi vaøo taän giöôøng beänh cuûa Hoàng Xích Taâm ñeå "xin chæ thò". Trong boä giao thoâng vaø böu ñieän cuûa kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa cuõng coøn moät tröôøng hôïp nöõa, ñoù laø kyõ sö Ngoâ Huy Vaên, uûy vieân döï khuyeát trung öông ñaûng xaõ hoäi Vieät Nam, toång cuïc phoù kieâm cuïc tröôûng cuïc ñieän chính cuûa toång cuïc böu ñieän, khi hoïc chính trò ôû cô quan, bò xeáp hoïc chung lôùp vôùi lao coâng (queùt raùc vaø laøm veä sinh nhaø caàu) vaø laùi xe (taøi xeá oâ-toâ). Tuy khoâng ñöôïc quyeát ñònh caùi gì duø nhoû hay lôùn, nhöng trong vuï vôõ ñeâ Mai Laâm (ñöôøng coáng), kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa vaãn phaûi giô ñaàu (duø laø buø nhìn) chòu baùng vaø bò huyeàn chöùc. Do chòu im laëng nhaän caùi toäi khoâng phaûi cuûa mình neân sau ít laâu, kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa ñöôïc cho laøm phoù toång thö kyù ñaûng daân chuû Vieät Nam kieâm giöõ chöùc phoù chuû tòch quoác hoäi. Tuy giöõ nhöõng chöùc vuï nghe thì coù tieáng ñaáy, nhöng nhaát cöû nhaát ñoäng ñeàu phaûi xin chæ thò cuûa ñaïi dieän cuûa ñaûng coäng saûn naèm trong trung öông cuûa ñaûng daân chuû, luùc ñaàu laø Phaïm Hoàng. Khi Phaïm Hoàng sang giöõ chöùc phoù chuû nhieäm uûy ban vaên hoùa ñoái ngoaïi thì coù Nguyeãn Vieät Nam thay theá. Sau thaùng 4-1975, Nguyeãn Vieät Nam vaøo Nam giöõ chöùc chuû tòch hoäi ñoàng nhaân daân Saøi-goøn thì laïi phaûi baåm baùo vôùi Phaïm Tuaán Khaùnh, toång cuïc phoù toång cuïc thoâng tin.

- Kyõ sö Nghieâm Xuaân Yeâm, boä tröôûng boä noâng nghieäp, ñoàng thôøi sau khi nhoùm laõnh ñaïo "baát kham" cuûa ñaûng Daân Chuû laø toång thö kyù Döông Ñöùc Hieàn, caùc uûy vieân trung öông Hoaøng Vaên Ñöùc vaø Ñoã Ñöùc Duïc (coøn laø thöù tröôûng boä vaên hoùa) bò thanh tröøng, ñaõ ñöôïc cho giöõ chöùc toång thö kyù ñaûng daân chuû thay Döông Ñöùc Hieàn. Veà coâng taùc cuûa ñaûng daân chuû, kyõ sö Nghieâm Xuaân Yeâm cuõng phaûi xin chæ thò cuûa Phaïm Hoàng, Nguyeãn Vieät Nam, Phaïm Tuaán Khaùnh nhö kyõ sö Traàn Ñaêng Khoa. Coøn veà chuyeân moân noâng nghieäp thì duø laø kyõ sö noâng nghieäp nhöng vaãn phaûi xin yù kieán veà moïi maët cuûa Hoaøng Anh, bí thö trung öông coäng ñaûng kieâm phoù thuû töôùng chính phuû. Nhaân vaät naøy xuaát thaân laø daân ngheøo thaønh thò, nghóa laø chaúng bieát ngheà noâng cuõng chaúng bieát gì veà coâng, thöông hay thuû coâng nghieäp. Cho neân môùi coù chuyeän bí thö trung öông coäng ñaûng kieâm phoù thuû töôùng Hoaøng Anh ñaõ trieäu taäp moät cuoäc hoïp toaøn quoác (töùc mieàn Baéc Vieät Nam) veà noâng vaø laâm nghieäp, coù ñuû maët chöùc saéc caùc tænh, thaønh, khu, caùc nhaø khoa hoïc veà noâng laâm hoïc vaø ñöông nhieân coù maët caû kyõ sö noâng nghieäp Boä tröôûng ngoâng nghieäp Nghieâm Xuaân Yeâm. Hoaøng Anh phoå bieán "saùng kieán vó ñaïi" cuûa oâng ta laø phuû kín caùc ñoài nuùi hoang hoùa vuøng Taây- Baéc vaø Vieät- Baéc baèng caùch troàng chuoái. Böïc mình vì söï ngu xuaån veà kieán thöùc ñoù cuûa Hoaøng Anh maø hoïc sinh caáp 2 phoå thoâng cuõng hieåu ñöôïc, tieán syõ laâm hoïc Thaùi Vaên Tröøng (taùc giaû cuoán saùch noåi tieáng : "Veà heä thaûm thöïc vaät ôû Vieät Nam") ñaõ phaùt bieåu yù kieán raèng caáu taïo boä reã cuûa caây chuoái khoâng cho noù soáng ñöôïc treân ñoài troïc ôû Taây Baéc vaø Vieät Baéc. Taát nhieân laø kyõ sö noâng nghieäp Nghieâm Xuaân Yeâm, giöõ thaùi ñoä im laëng, coù nghóa laø tuaân leänh cuûa Hoaøng Anh. Vì theá, Hoaøng Anh ñaõ noåi giaän chæ tay vaøo maët tieán syõ Thaùi Vaên Tröøng maéng ôû giöõa hoäi nghò, ñaïi yù :"Anh töôûng anh laø ai maø laøm nguoäi nhieät huyeát caùch maïng daùm laøm, daùm nghó cuûa ñaûng cuûa giai caáp voâ saûn. Chæ caàn coù ñaûng laõnh ñaïo thì caùi gì cuõng coù theà laøm ñöôïc. Trí thöùc caùc anh chæ laø luõ hoang mang, giao ñoäng tröôùc caùc traøo löu caùch maïng..." Vaø, sau hoäi nghò (phaûn khoa hoïc) ñoù, caùc tænh, caùc ngaønh, caùc giôùi ñöôïc leänh huy ñoäng tieàn, daân coâng ñi troàng chuoái ôû caùc ñoài troïc vuøng Taây Baéc vaø Vieät Baéc. Khoâng keå tieàn quyeân goùp baèng caùch cöôõng böùc, khoâng keå bieát bao daân coâng ñöôïc huy ñoäng ñi söu, laøm khoâng coâng, cuõng nhö caùn boä, coâng nhaân vieân vaø boä ñoäi, ngaân saùch nhaø nöôùc phaûi chi haøng traêm trieäu vaøo caùi "saùng kieán quaùi gôõ" ñoù cuûa Hoaøng Anh. Keát quaû laø chæ sau 3 ngaøy ñeâm, toaøn boä chuoái ñöôïc troàng cheát heát. (Caàn löu yù : löông moät baùc syõ y khoa môùi ra tröôøng laø 48 ñoàng moät thaùng, sau 2 naêm thaâm nieân môùi ñöôïc 60 ñoàng/thaùng). Tieán syõ Thaùi Vaên Tröøng chaúng ñöôïc moät lôøi xin loãi. Coøn Hoaøng Anh, vaãn cöù laø bí thö trung öông ñaûng kieâm phoù thuû töôùng, thoâi laøm coâng taùc noâng nghieäp maø sang kieâm nhieäm boä tröôûng boä taøi chính ! Vaø, kyõ sö Nghieâm Xuaân Yeâm, do ñaõ ñöôïc thuaàn hoùa, bieát toân troïng "yù kieán ngu xuaån" cuûa ñaûng neân ñöôïc thaêng leân chöùc boä tröôûng phuï traùch khoa hoïc vaø kyõ thuaät noâng nghieäp !!!

- Luaät sö Phan Anh tuy laø boä tröôûng ngoaïi thöông, nhöng moïi vieäc ñeàu phaûi xin yù kieán cuûa hai thöù tröôûng cuûa mình laø Lyù Ban, uûy vieân döï khuyeát trung öông, bí thö ñaûng ñoaøn boä ngoaïi thöông, vaø Nguyeãn Vaên Ñaøo, uûy vieàn ñaûng ñoaøn boä ngoaïi thöông.

- ÔÛ uûy ban vaên hoùa ñoái ngoaïi tuy chuû nhieäm laø hoïc giaû Phaïm Ngoïc Thuaàn (anh cuûa nhaân vaät coäng saûn naèm vuøng ôû mieàn Nam laø ñaïi taù Phaïm Ngoïc Thaûo), laïi coù baùc syõ Nguyeãn Khaéc Vieän phuï traùch taäp san EÙtudes Vietnamiennes vaø tuaàn baùo Courriers du Vietnam, nhöng caû hai trí thöùc naøy ñeàu phaûi baåm baùo vôùi Phaïm Hoàng laø bí thö ñaûng ñoaøn uûy ban. Nhaân vaät naøy khoù khaên laém môùi hoïc xong lôùp 4 boå tuùc vaên hoùa, khoâng theøm bieát moät thöù ngoaïi ngöõ naøo, neáu coù töï vieát baùo caùo, chæ thò thì theo kieåu :"run tay thì phaåy, moûi tay thì chaám vaø phaûi suy nghó thì xuoáng haøng."

- Giaùo sö Hoaøng Minh Giaùm, maø trong saùch cuûa Jean Sainteny cuõng nhö cuûa caùc ngöôøi nöôùc ngoaøi, ñaùnh giaù laø nhaân vaät cöùng raén, naêng noå, moân ñoà thaân caän cuûa Hoà Chí Minh, laø phoù toång thö kyù ñaûng xaõ hoäi Vieät Nam. Trong Chính Phuû Lieân-Hieäp cuûa nhöõng naêm 1945-46, ñuùng laø giaùo sö Hoaøng Minh Giaùm ñöôïc Hoà Chí Minh taän löïc lôïi duïng. Nhöng khi ñaõ naém ñöôïc troïn veïn binh quyeàn baèng löøa ñaûo, laät loïng, giôùi laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam cho giaùo sö Hoaøng Minh Giaùm giöõ gheá boä tröôûng vaên hoùa chæ ñeå laøm caùi moài caâu. Moïi quyeàn löïc thöïc söï naèm trong tay boä ba thöù tröôûng vaên hoùa laø : thieáu töôùng Leâ Lieâm (töøng laø chuû nhieäm toång cuïc chính trò beân quaân ñoäi tröôùc ñaïi töôùng Nguyeãn Chí Thanh) uûy vieân döï khuyeát trung öông, bí thö ñaûng ñoaøn (sau chuyeån qua boä giaùo duïc vaø Haø Huy Giaùp ôû boä giaùo duïc veà thay vaøo chöùc vuï naøy); Nguyeãn Ñöùc Quyø, thöôøng tröïc ñaûng ñoaøn, vaø Mai Vi, uûy vieân ñaûng ñoaøn, xuaát thaân laø tröôûng ty coâng an tænh Yeân Baùi. Sau thaùng 4-1975, giaùo sö Nguyeãn Vaên Hieáu giöõ chuùc boä tröôûng vaên hoùa nhöng thöïc quyeàn trong tay trung töôùng Traàn Ñoä, uûy vieân trung öông Ñaûng, thöù tröôûng vaên hoùa, tröôûng ban caùn söï ñaûng (moät daïng thöùc cuûa ñaûng ñoaøn coâng saûn ôû caáp uûy ban, boä vaø cô quan ngang boä).

- Kyõ sö Kha Vaïng Caân tuy ñöôïc laø boä tröôûng boä coâng nghieäp nheï, nhöng quyeàn haønh hoaøn toaøn trong tay vieân thöù tröôûng Ngoâ Minh Loan, uûy vieân trung öông döï khuyeát, bí thö ñaûng ñoaøn, xuaát thaân töø beân quaân ñoäi vôùi caáp baäc thieáu töôùng, coù moät thôøi kyø laø thöù tröôûng boä coâng an vaø laø ngöôøi trong nhöõng naêm 1945-46 ñaõ chæ ñaïo cho quaân Vieät Minh (coäng saûn) ñaùnh tænh lî Yeân Baùi do Vieät Nam Quoác-daân-ñaûng quaûn lyù, ñaõ löøa ñaûo trong vuï goïi laø lieân hieäp ôû Yeân Baùi vôùi Vieät Nam Quoác-daân-ñaûng, hoïp maët vôùi tö leänh quaân söï cuûa Vieât Nam QDÑ ôû Yeân Baùi laø oâng Nguyeãn Vaên Vónh, ñaäp coác aên theà ôû bungalow tænh lî luùc chieàu thì ñeán ñeâm leùn ñaùnh uùp khieán oâng Vónh phaûi töï töû khoâng chòu ñaàu haøng. Haàu heát löïc löôïng quaân söï cuûa Vieät Nam QDÑ ôû Yeân Baùi bò Ngoâ Minh Loan cho gieát heát keå caû tröôøng só quan luïc quaân, moät soá ít chaïy thoaùt leân Lao Cai nhaäp vôùi tö leänh Trieäu Vieät Höng (cuûa VNQDÑ).

- Trong boä y teá, baùc syõ Phaïm Ngoïc Thaïch, moät ñaûng vieân laâu naêm, tuy giöõ gheá boä tröôûng nhöng bò keøm caëp bôûi uûy vieân döï khuyeát trung öông Ñinh Thò Caån, bí thö ñaûng ñoaøn kieâm thöù tröôûng thöù nhaát boä y teá. Baø naøy trình ñoä vaên hoùa môùi ñeán lôùp 4, nhöng vì ñaõ töøng laø caáp döôõng (ñaàu beáp rieâng) cuûa Hoà Chí Minh neân vaên hoùa keùm nhö vaäy nhöng vaãn ñöôïc ngoài treân ñaàu taát caû caùc giaùo sö, baùc syõ v.v... cuûa ngaønh y. Cuøng chia quyeàn vôùi Ñinh Thò Caån ñeå o eùp baùc syõ boä tröôûng y teá coøn coù thöù tröôûng Hoaøng Ñình Caàu, uûy vieân ñaûng ñoaøn, xuaát thaân töø y taù beân quaân ñoäi, ñöôïc ñi hoïc ñaïi hoïc y khoa veà ngaønh "phong traøo"! (nghóa laø toå chöùc heä thoáng y teá). Nhuïc nhaõ vì bò "keû ít hoïc" khoáng cheá neân baùc syõ Phaïm Ngoïc Thaïch xin pheùp Hoà Chí Minh ñi Nam coâng taùc (töùc ñi B). Truyeän haäu ñaøi loä raèng khi chia tay töø bieät baùc syõ Thaïch, oâng Hoà Chí Minh ñaõ khoùc (?). Vaø, ít laâu sau thì coù tin baùc syõ Phaïm Ngoïc Thaïch bò cheát vì bom B52 cuûa Myõ. Coøn tin lan truyeàn trong soá mieàn Nam (khoâng coù khu 5) taäp keát thì baùc syõ Thaïch bò baén töø sau oùt coù leõ vì "hoï" (giôùi laõnh ñaïo coäng saûn) sôï baùc syõ Thaïch "dinh teâ" vaøo Saøi-goøn. Leã truy ñieäu baùc syõ Thaïch ñöôïc phe mieàn Nam toå chöùc raàm roä. Töôïng baùn thaân cuûa baùc syõ Thaïch ñöôïc ñaép to nhö töôïng Hoà Chí Minh. Caùnh mieàn Nam phaån uaát cho raèng "loãi" laø do Ñinh Thò Caån. Cuoái cuøng moät nhaân nhöôïng vôùi phe mieàn Nam taäp keát raát laø "Ñaëc thuø coäng saûn" : boä y teá ñöôïc chia thaønh hai (caû nhaân söï laãn cô sôû vaät chaát). Moät nöûa vaãn laø boä y teá, nöûa coøn laïi naâng leân caáp uûy ban (cao hôn boä) goïi laø uûy ban baûo veä baø meï vaø treû em, ñích thaân Phaïm Vaên Ñoàng, thuû töôùng kieâm nhieäm chöùc chuû nhieäm uûy ban vaø Ñinh Thò Caån laø phoù chuû nhieäm uûy ban phuï traùch thöôøng tröïc !

Cuõng trong caùi ngaønh y naøy, giaùo sö thaïc syõ y khoa Hoà Ñaéc Dzi ñöôïc giöõ chöùc giaùm ñoác tröôøng ñaïi hoïc Haø-noäi, nhöng trong moät cuoäc hoïp, oâng ñaõ uaát öùc noùi leân moät caâu noåi tieáng ñeå toùm taét thaân phaän trí thöùc döôùi cheá ñoä coâng saûn :"Toâi laø chính quyeàn (giaùm ñoác) nhöng quyeàn chính ôû trong tay anh Chöõ !" (Nguyeãn Xuaân Chöõ, khoâng coù baèng caáp gì, giöõ chöùc bí thö ñaûng uûy tröôøng ñaïi hoïc y khoa Haø-noäi).

ÔÛ beänh vieän Baïch Mai, beänh vieän ñaàu ngaønh y cuûa caû mieàn Baéc Vieät Nam, giaùo sö baùc syõ Traàn Höõu Töôùc, laø moät chuyeân gia noåi tieáng veà khoa tai, muõi, hoïng ôû Phaùp, khi theo veà vôùi chính phuû Hoà Chí Minh, ñaõ ñöôïc phong danh hieäu "anh huøng lao ñoäng xaõ hoäi chuû nghóa", laø ñaïi bieåu quoác hoäi, giöõ chöùc giaùm ñoác beänh vieän. Ngoaøi ra coøn nhieàu giaùo sö, baùc syõ noåi tieáng trong vaø ngoaøi nöôùc nhö giaùo sö Ñaëng Vaên Chung, giaùo sö Ñaëng Vuõ Hyû v.v... Nhöng taát caû ñeàu theo leänh cuûa phoù giaùm ñoác phuï traùch toå chöùc, haønh chính kieâm bí thö ñaûng uûy, teân laø Quyeát, moät ngöôøi khoâng theøm hoïc ñeå coù moät loaïi baèng caáp gì. Ñieàu traùi khoaùy laø trong baát keå moät ca phaåu thuaät thaønh coâng naøo khi baùo, ñaøi ñöa tin phaûi theo coâng thöùc :"Do quyeát taâm cuûa ñaûng uûy vaø ñöôïc söï ñoäng vieân aân caàn, xít xao neân taäp theå baùc syõ, y taù ñaõ thaønh coâng trong ca moå..." Nhö theá coù nghóa laø ñaûng laø quyeát ñònh coøn taøi naêng kieán thöùc caù nhaân cuûa ngöôøi trí thöùc ñaõ bò phuû nhaän trong caùi khaùi nieäm "taäp theå" vöøa mô hoà vöøa bao la.

Ngay ôû Saøi-goøn môùi ñaây, trong vuï moå ca song sinh dính nhau Vieät-Ñöùc, baùc syõ Traàn Ñoâng A (baùc syõ cuõ cuûa cheá ñoä Saøi-goøn) ñaõ thöïc hieän xuaát saéc vieäc phaãu thuaät, nhöng vaãn bò coi laø khoâng ñuû tieâu chuaån nhaän danh hieäu "thaày thuoác nhaân daân"!

Nhöõng trí thöùc daùm noùi duø chæ moät phaàn söï thaät ñeàu bò daøn aùp thaúng tay nhö chuû tòch hoäi luaät gia Nguyeãn Maïnh Töôøng, boä tröôûng tö phaùp Vuõ Ñình Hoøe, thöù tröôûng vaên hoùa Ñoã Ñöùc Duïc bò huyeàn chöùc. Giaùo sö Tröông Töûu phaûi ñi laøm ngheà chaâm cöùu; giaùo sö thaïc syõ trieát hoïc Traàn Ñöùc Thaûo bò ñöa ñi chaên boø ôû noâng tröôøng Ba Vì ñeå caûi taïo tö töôûng; giaùo sö tieán syõ toaùn lyù Vuõ Nhö Canh khoâng ñöôïc duøng; caùc hoïc giaû Ñaøo Duy Anh, Cao Xuaân Huy khoâng ñöôïc moät söï giuùp ñôõ naøo. Soá vaên ngheä syõ, sinh vieân... trong phong traøo Nhaân Vaên - Giai Phaåm bò caûi taïo lao ñoäng, bò haï nhuïc nhö nhaø thô Leâ Ñaït phaûi laøm ngheà daùn bao bì, buoân giaáy baùo cuõ ôû phoá Laõn OÂng; Hoaøng Caàm bò tuø ñi tuø laïi; Höõu Loan phaûi laøm ngheà xe thoà ôû Thanh Hoùa; Traàn Daàn ngoài baùn maáy cuoán saùch cuõ ôû tuùp leàu ñaàu phoá Khaâm Thieân (Haø-noäi); Nguyeãn Bính cheát heùo hon ôû nôi bò quaûn thuùc (Nam Ñònh); nhaïc syõ Vaên Cao phaûi veõ nhaõn haøng hoaëc kyù hoïa cho caùc baùo; Nguyeãn Daäu laøm ngheà hôùt toùc ôû vóa heø phoá Haøng Daøu (Haø-noäi); nhaïc syõ Töû Phaùc cheát trong caûnh ngheøo naøn ôû phoá Haøng Giaáy (Haø-noäi); caùc nhaïc syõ Hoaøng Giaùc vaø anh ruoät laø Hoaøng Kim cuõng theá v.v... keå khoâng theå heát ñöôïc.

Moät ñieàu maø moïi ngöôøi caàn thaáy ñöôïc laø taát caû nhöõng söï vieäc treân ñeàu xaûy ra vaøo luùc maø oâng Hoà Chí Minh coøn soáng khoûe maïnh, coøn naém caùc chöùc vuï choùp bu cuûa ñaûng vaø chính quyeàn : chuû tòch nöôùc kieâm thuû töôùng chính phuû, chuû tòch ñaûng kieâm toång bí thö ñaûng. Sau khi oâng Hoà Chí Minh cheát, cuõng nhö ngay luùc oâng ta coøn soáng, nhöõng ngöôøi bò coi laø "tröïc tieáp" chæ ñaïo 4 cuoäc caùch maïng vaên hoùa tö töôûng, caûi caùch ruoäng ñaát, caûi taïo coâng thöông nghieäp tö baûn tö doanh vaø chaán chænh toå chöùc, nghóa laø 4 muïc tieâu ñoàng daïng vôùi khaåu hieäu cuûa Xoâ Vieát Ngheä Tónh laø :

"Trí, phuù, ñòa, haøo
Ñaøo taän goác, troác taän reã"

vaãn thaêng tieán trong caùi toân ti traät töï cuûa heä thoáng "vua quan xaõ hoäi chuû nghóa", ñoù laø :

- Tröôøng Chinh : keû vöøa bò coi laø tröïc tieáp chòu traùch nhieäm veà caùch maïng vaên hoùa tö töôûng laãn caûi caùch ruoäng ñaát, nghóa laø laøm caùi vieäc "ñaøo taän goác, troác taän reã" giai taàng trí thöùc vaø ñòa chuû (töùc ngöôøi coù voán, coù kinh nghieäm toå chöùc saûn xuaát noâng nghieäp) ôû nöôùc ta, vaãn cöù laø nhaân vaät soá hai trong ñaûng (sau Leâ Duaån), laø chuû tòch quoác hoäi, laø chuû tòch nöôùc, quay laïi laøm toång bí thö ñaûng (trôû laïi nhaân vaät soá moät cuûa ñaûng) vaø laø coá vaán toái cao cuûa ñaûng cho ñeán cheát.. Caùc trôï lyù khaùc cuûa Tröôøng Chinh nhö Toá Höõu trong caùch maïng vaên hoùa vaø tö töôûng thì töø uûy vieân döï khuyeát trung öông, phoù ban tuyeân huaán trung öông nhaûy leân uûy vieân boä chính trò kieâm bí thö trung öông, tröôûng ban tuyeân huaán trung öông, phoù thuû töôùng thöù nhaát phuï traùch thöôøng tröïc thöôøng vuï hoäi ñoàng chính phuû, roài laøm toång thö kyù uûy ban chieán löôïc cuûa ñaûng. Nhöõng ñeä töû ruoät cuûa Toá Höõu trong vieäc deïp phong traøo Nhaân Vaên - Giai Phaåm ñeàu thaêng quan tieán chöùc cho ñeán nay nhö Cuø Huy Caän, chuû tòch uûy ban lieân hôïp vaên hoïc ngheä thuaät; Xuaân Dieäu, vieän só thoâng taán vieän haøn laâm vaên hoïc (cuûa Ñoâng Ñöùc); Vuõ Ñöùc Phuùc, töø anh giaùo vieân trung hoïc phoå thoâng ôû Gia Laâm nhaûy leân gheá vieän phoù Vieän vaên hoïc; Vuõ Khieâu, töø moät giaùo vieân tieåu hoïc ôû thò xaõ Laïng Sôn leân vuï tröôûng Vuï myõ hoïc Marx-Leùnine; Löu Troïng Lö giöõ vuï tröôûng Vuï saân khaáu (tröôùc Mai Vi); Phaïm Ñình Saùu, vuï tröôûng vuï ca muùa (thay Löu Höõu Phöôùc ñi Nam); toång thö kyù Hoäi nhaø vaên Nguyeãn Ñình Thi vaø phoù toång thö kyù Nguyeãn Khaûi (ngöôøi ñaõ ñem chuyeän cuûa boá ñeû vaø hoï haøng leân saân khaáu ñeå chöûi giai caáp xuaát thaân cuûa mình - thaät laø cô ho&auuml;i bæ oåi !); Traàn Hoaøn, töø ôû Sôû vaên hoùa Haûi-phoøng nay laø boä tröôûng vaên hoùa; Phan Quang, ngöôøi luoân xaùch caëp theo haàu Toá Höõu, nay laø toång thö kyù Hoäi nhaø baùo; Huy Thaønh, moät ñaïo dieãn ñieän aûnh trung caáp khoâng coù gì xuaát saéc, nay thaønh phoù toång thö kyù hoäi ñieän aûnh, ngheä syõ öu tuù; Nguyeãn Thuï Thaønh cuïc tröôûng cuïc ñieän aûnh. Caùc moân ñeä khaùc cuõng leân nhö dieàu nhö Hoàng Haø, nay laø bí thö trung öông, tröôûng ban ñoái ngoaïi trung öông (xeáp cuûa boä tröôûng ngoaïi giao Nguyeãn Maïnh Caàm); Xuaân Tröôøng laøm Toång bieân taäp Taïp chí lyù luaän coäng saûn; Phaïm Nhö Cöông, chuû nhieäm uûy ban khoa hoïc xaõ hoäi; ñaëc bieät Ñaøo Duy Tuøng vaø Nguyeãn Ñöùc Bình coøn laø uûy vieân boä chính trò. Trôï lyù cuûa Tröôøng Chinh trong caûi caùch ruoäng ñaát laø Hoaøng Quoác Vieät, Hoà Vieát Thaéng vaø Nguyeãn Ñöùc Taâm thì Hoaøng Quoác Vieät, ngay khi tuyeân boá veà sai laàm cuûa caûi caùch ruoäng ñaát, tuy khoâng coøn laø uûy vieân döï khuyeát boä chính trò nhöng vaãn laø uûy vieân Trung öông, Tröôûng ban daân vaän trung öông kieâm chuû tòch Toång coâng ñoaøn, vieän tröôûng vieän kieåm saùt toái cao, bí thö ñaûng ñoaøn maët traän toå quoác, bí thö ñaûng ñoaøn cuûa 3 cô quan tö phaùp laø Toøa aùn toái cao, vieän kieåm saùt toái cao vaø hoäi luaät gia ! Hoà Vieát Thaéng thoâi laø uûy vieân trung öông ñaûng, nhöng chæ ít laâu sau laïi ra naém gheá boä tröôûng kieâm bí thö ñaûng ñoaøn boä löông thöïc vaø thöïc phaåm. Coøn Nguyeãn Ñöùc Taâm, phoù cuûa Hoà Vieát Thaéng, lui veà laøm Toång cuïc tröôûng toång cuïc vaät tö roài chuyeån ra laøm bí thö tænh uûy Quaûng Ninh, ñeán ñaïi hoäi 6 coäng ñaûng leo leân gheá uûy vieân boä chính trò, tröôûng ban toå chöùc trung öông - moät chöùc vuï ñaày quyeàn löïc.

- Leâ Vaên Löông : uûy vieân döï khuyeát boä chính trò, tröôûng ban toå chöùc trung öông (khi ñoù Leâ Ñöùc Thoï laø phoù cuûa Leâ Vaên Löông) ñöôïc Hoà Chí Minh uûy nhieäm laõnh ñaïo cuoäc "chaán chænh toå chöùc", nghóa laø "ñaøo taän goác, troác taän reã" giai taàng "haøo" trong xaõ hoäi Vieät Nam, töùc laø nhöõng ngöôøi laøm nhieäm vuï quaûn lyù vaø coù kinh nghieäm quaûn lyù xaõ hoäi veà maët haønh chính. Ñaây laø cuoäc thanh loïc laïi sau meû löôùi cuûa "caûi caùch ruoäng ñaát" nhaèm thanh toaùn baèng heát theo phöông phaùp "sai coøn hôn soùt" taát caû nhöõng nhaân syõ, toå chöùc toân giaùo vaø ñaûng phaùi khoâng phaûi laø coäng saûn ñaõ coäng taùc "hoøa hôïp, hoøa giaûi" vôùi Hoà Chí Minh ñeå tieán haønh thaéng lôïi cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp, trong ñoù cuõng keát hôïp thanh toaùn nhöõng ñaûng vieân coäng saûn "löông thieän" nghóa laø nhöõng ngöôøi gia nhaäp ñaûng coäng saûn vì töôûng nhaàm ñaûng coäng saûn thöïc loøng xaây döïng moät nöôùc "Vieät Nam hoøa bình, trung laäp, ñoäc laäp, töï do, haïnh phuùc vaø phuù cöôøng", nhaát laø nhöõng ngöôøi coù uy tín vôùi daân chuùng ôû ñòa phöông trong quaù trình khaùng chieán choáng Phaùp. Cuoäc "chaán chænh toå chöùc" ñaõ gieát vaø boû tuø gaàn hai chuïc vaïn ñaûng vieân, caùn boä coù coâng trong cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, trong ñoù coù caû syõ quan quaân ñoäi, caùc caáp chuû tòch tænh, tænh uûy vieân vaø khu uûy vieân nhö anh huøng quaân ñoäi trong traän Ñieän Bieân Phuû, trung taù Nguyeãn Quoác Trò; thieáu töôùng Vöông Thöøa Vuõ, chuû tòch uûy ban quaân quaûn Haø-noäi sau 7-1954; thieáu töôùng Thieát Huøng bò cho ñi laøm ñaïi söù ôû Baéc Trieàu Tieân; trung taù Loäc Giang, trung ñoaøn tröôûng trung ñoaøn Lao-Haø-Yeân (töùc Lao-cai, Haø-giang, Yeân-baùi) veà vöôøn; trung töôùng Nguyeãn Sôn, tö leänh khu 4, bò quaûn thuùc ôû beänh vieän 308, sau sang beänh vieän Vieät-Xoâ cho ñeán cheát; chuû tòch Phuù-thoï Nguyeãn Höõu Chænh cho veà daïy hoïc ôû tröôøng Kinh teá- Taøi chính; xöû töû bí thö tænh uûy Phuù-Thoï Nguyeãn Vaên Nguyeân, ngöôøi ñaõ tröïc tieáp gieát haàu heát hoïc vieân khoùa syõ quan luïc quaân cuûa Vieät Nam quoác daân ñaûng coøn soùt laïi ôû Lao-cai, chæ vì tröôùc ñoù Nguyeãn Vaên Nguyeân ñaõ gia nhaäp Vieät Nam quoác daân ñaûng tröùôc khi gia nhaäp coäng saûn. Nguyeãn Vaên Nguyeân bò baén cheát ít laâu thì Hoà Chí Minh kyù leänh cho phuïc hoài ñaûng tòch vaø "truy ñieäu laø lieät syõ" v.v... (Nhaân daân Phuù-thoï cho Nguyeãn Vaên Nguyeân bò Hoà Chí Minh cho baén cheát laø quaû baùo vaø ngöôøi ta kinh tôûm thuû ñoaïn cuûa Hoà Chí Minh). Trong chaán chænh toå chöùc, caùc ñaûng vieân Daân Chuû vaø Xaõ Hoäi bò trieät haï, caùc hoä daân xöa kia coù xu höôùng hoaëc coù lieân quan xa gaàn vôùi Vieät Nam Quoác Daân Ñaûng, Ñaïi-Vieät v.v... hoaëc hoaït ñoäng hoäi ñoaøn toân giaùo, nhaát laø coâng giaùo ñeàu bò baét gieát, boû tuø. Keát thuùc baèng leänh cuûa Hoà Chí Minh khoâng cho caùc ñaûng daân chuû vaø xaõ hoäi ñöôïc keát naïp ñaûng vieân môùi, khoâng coù coâng taùc kinh taøi rieâng vaø caû hai ñaûng ñeàu coù moät chi boä coäng saûn naèm ngay trong trung öông laõnh ñaïo moïi maët, keå caû hai tôø tuaàn baùo Ñoäc-laäp vaø Toå-quoác. Sau ñaïi hoäi 6 coäng ñaûng thì hai ñaûng Daân Chuû vaø Xaõ Hoäi cuõng nhö hai tôø baùo bò giaûi taùn.

Sau "thaønh coâng" cuûa chaán chænh toå chöùc nhôø tieâu dieät gaàn hai chuïc vaïn caùn boä, ñaûng vieân v.v... Leâ Vaên Löông "bò kyû luaät" vaø thoâi laø uûy vieân döï khuyeát boä chính trò, chæ coøn laø uûy vieân döï khuyeát trung öông, phoù ban toå chöùc trung öông (döôùi Leâ Ñöùc Thoï). Nhöng chæ ñeán ñaïi hoäi 3 coäng ñaûng (1960), Leâ Vaên Löông ñöôïc ñöa vaøo uûy vieân thöôøng tröïc ban bí thö trung öông kieâm phoù ban thöôøng tröïc ban toå chöùc trung öông. Hai nhaân vaät coù coâng giuùp Leâ Vaên Löông caøy naùt nhaân söï ôû khu 4 laø Ngoâ Thuyeàn vaø Voõ Thuùc Ñoàng cuõng ñöôïc vaøo trung öông chính thöùc, giöõ caùc chöùc bí thö tænh uûy Thanh Hoùa vaø Ngheä An, vì coù coâng boû tuø vaø gieát gaàn 5 vaïn ngöôøi ôû khu 4. Trong vieäc naøy, trung taù Ñoàng Só Nguyeân (töùc Nguyeãn Vaên Ñoång) coù coâng ñem lính taøn saùt ñoàng baøo coâng giaùo ôû Ba Laøng caû giaø, treû, phuï nöõ coù thai neân ñaõ leân quan nhö dieàu tôùi caáp trung töôùng, uûy vieân boä chính trò, phoù thuû töôùng. Ñaïi hoäi 4 coäng ñaûng thì Leâ Vaên Löông vaøo uûy vieân chính thöùc cuûa boä chính trò.

- Ñoã Möôøi : sau naêm 1954, vôí chöùc vuï bí thö thaønh uûy Haûi-phoøng vaø khu Hoàng-Quaûng (Hoàng-gai vaø Quaûng-yeân) ñaõ coù saùng kieán döïng ra vuï giaùn ñieäp cuûa Phaùp ôû moû than Caåm-phaû maø khoâng caàn tang chöùng, töû hình ngay toäi nhaân ñeå "khuûng boá" tinh thaàn "giai caáp coâng nhaân" ôû moû, cuõng nhö thaønh tích traán aùp giaùo daân vaø nhaân daân trong caùi goïi laø khaùm phaù ra "caùc toå chöùc phaûn ñoäng cöôõng böùc di cö" ôû Haûi-phoøng - Kieán-an. Vì theá Ñoã Möôøi, cuõng töøng ñeo lon thieáu töôùng, ñöôïc Hoà Chí Minh chæ ñònh laø tröôûng ban caûi taïo coâng thöông nghieäp tö baûn tö doanh cuûa trung öông ñeå laøm noát caùi phaàn "ñaøo taän goác, troác taän reã" giai taàng phuù cuûa xaõ hoäi Vieät Nam, töùc laø nhöõng ngöôøi coù voán vaø kinh nghieäm toå chöùc saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp cuõng nhö laøm nhieäm vuï löu thoâng phaân phoái. Sau caùi "long trôøi, lôû ñaát" cuûa caûi caùch ruoäng ñaát vaø "söûa sai" ôû noâng thoân, ngaøy nay ñeán löôït taát caû thaønh phoá, thò xaõ, thò traán, duø ôû nhöõng mieàn thöôïng du heo huùt cuûa Baéc Vieät Nam, taát caû thò daân ñöôïc neám muøi "ñaäp naùt vaø cöùa coå" cuûa thöù taø giaùo laáy "buùa, lieàm" laøm toâ-tem, laáy maøu maùu ngöôøi laøm "neàn taûng". Haøng trieäu ngöôøi bò gieát, bò tuø, bò ñöa ñi caùc vuøng "kinh teá môùi" maø khoâng caàn xeùt xöû, cuõng nhö haøng vaïn ngöôøi, keå caû tieåu thöông, tieåu chuû buoân thuùng baùn meït ôû caùc chôï, caùc ñaàu moái giao thoâng treân chính loä phaûi töï töû vì bò "truy thu thueá lôïi töùc" maø Ñoã Möôøi cho tính töø hoài coäng saûn coøn chöa coù chính quyeàn, ñeán noãi nhö ôû Haø-noäi, moät ngöôøi baùn thòt boø khoâ ôû tröôùc quaùn "Muï Beùo" bôø hoà Hoaøn Kieám hoaëc moät ngöôøi nuoâi moät con choù berger ñeû baùn choù gioáng phaûi lao ñaàu vaøo ñöôøng taøu ñieän töï töû; coù gia ñình uoáng thuoác ñoäc caû nhaø cheát 12 ngöôøi lôùn nhoû (ôû phoá Cao Baù Quaùt) v.v... Taát caû ñeàu bò caûi taïo, ngöôøi ñaïp xích loâ, ngöôøi thôï hôùt toùc caù theå ôû ñaàu heø, ngöôøi mua ñoà naùt (ve chai) v.v... cuõng phaûi caûi taïo vaøo toå hoaëc hôïp taùc xaõ. Ñaûng coäng saûn ñaõ coù theå kieåm soaùt ngöôøi daân ñeán moïi nhu caàu töø caùi kim, sôïi chæ. Vieäc caûi taïo tö saûn nhaø cöûa laøm song song vôí chính saùch quaûn lyù hoä khaåu, caûnh saùt ñöôøng phoá, thanh nieân côø ñoû, ñoäi phoøng hoûa nhaân daân, toå hoøa giaûi ñöôøng phoá, ñoäi veä sinh, thanh nieân cöùu quoác, thieáu nhi khaên quaøng ñoû, nhi ñoàng thaùng taùm, meï chieán syõ, giaùo vieân xoùa naïn muø chöõ, höôùng daãn vieân taäp theå duïc theo ñaøi buoåi saùng v.v... khieán moïi hoä daân ñeàu bò coäng saûn kieåm soaùt ñeán caû gaàm giöôøng, xoù tuû, böõa aên, thuøng raùc, giôø giaác sinh hoaït, quan heä hoï haøng, beø baïn cho ñeán caû nhöõng caâu thì thaàm rieâng tö cuûa vôï choàng, anh em. Khoâng ai daùm aên ngon tyù chuùt vì sôï haøng xoùm toá caùo, con treû ñi keå cho caûnh saùt ñöôøng phoá, cho ñoäi phuï traùch thieáu nhi, nhi ñoàng v.v... vaø laäp töùc seõ bò ñöa ra "toå daân phoá" ñeå "moå xeû" xem vì coù tieàn ôû ñaâu ra (sau caûi taïo) maø aên ngon vaø mua ôû ñaâu nhöõng thöù maø ngöôøi daân khoâng ñöôïc tieâu chuaån do nhaø nöôùc qui ñònh v.v... Baùo Nhaân Daân daãn ñaàu caùc loaïi baùo, tuaàn baùo, taïp chí, saùch thieáu nhi, saùch hoïc ôû nhaø tröôøng vaø ñaøi phaùt thanh, ñaøi truyeàn thanh cuõng nhö caùc cuoäc hoïp daân phoá, thanh nieân, thieáu nhi ñöôïc tuyeân döông vì ñaõ "toá giaùc boá meï", ñieån hình laø con cuûa nhaø thuoác H.K (Haø-noäi) ñaõ toá giaùc choã boá meï giaáu vaøng, sæ nhuïc meï laø "coù baïn trai" xin ñöôïc ñoaïn tuyeät vôùi gia ñình. Coâ naøy ñöôïc keát naïp ngay töùc khaéc vaøo ñoaøn thanh nieân lao ñoäng (coäng saûn), ñöôïc baùo, ñaøi ca ngôïi neâu göông, ñöôïc chuû tòch Hoà Chí Minh khen ngôïi laø "thanh nieân môùi, xaõ hoäi chuû nghóa". Chæ coù ñieàu caàn löu yù laø sau ñoù vaøi naêm, coâ ta laáy choàng ñeû con, vaát vaû trong cuoäc soáng nhöng khoâng heà thaáy "Baùc Hoà" vaø caùc ñoàng chí trong ñoaøn thanh nieân cuõng nhö "ñoàng chí coâng an ñöôøng phoá"giuùp ñôõ maø phaûi quay laïi ñeå cho cha meï buø trì chaêm soùc. Haøng xoùm vôùi nhau hoaëc trong gia ñình maø vôï choàng, cha meï, anh em coù chuùt to tieáng vôùi nhau laø laäp töùc "toå hoøa giaûi" ñeán laøm nhieäm vuï "kheâu gôïi", vaø theá laø trong luùc noùng giaän thieáu suy nghó, vôï choàng, anh em, cha con v.v... "toá khoå" nhau maø thoùi thöôøng laø hay ñôm ñaët theâm "cho boõ gheùt". Cho neân chaúng coøn ai daùm taâm söï vôùi ai, keå caû vôï choàng, moïi moái quan heä laø "ñoái phoù". Hoä hoä ñeàu phaûi gia nhaäp höõu thöùc "theo kieåu ñoái phoù cho an toaøn baûn thaân" caùi taø giaùo ñoù môû ñaàu baèng laäp baøn thôø toå quoác ñeå "thôø soáng" aûnh cuûa "Baùc Hoà" vaø caùc laõnh tuï coäng saûn trong vaø ngoaøi nöôùc nhö Marx, AÊng-ghen, Leùnine, Staline, Mao Traïch Ñoâng... Tröôøng Chinh, Leâ Duaån, Phaïm Vaên Ñoàng, Voõ Nguyeân Giaùp vaø Hoaøng Quoác Vieät.

Sau vieäc "ñaøo taän goác, troác taän reã" thò daân ôû mieàn Baéc Vieät Nam, Ñoã Möôøi vaø phoù laø Khuaát Duy Tieán ñeàu leân côn ñieân, phaûi ñöa qua Trung Coäng chöõa beänh. Khuaát Duy Tieán bò ñieân cho ñeán cheát. Coøn Ñoã Möôøi, hôn hai naêm sau ñöôïc Hoà Chí Minh goïi veà cho laøm boä tröôûng noäi thöông roài leân phoù thuû töôùng vaø leo tôùi uûy vieân döï khuyeát boä chính trò cuøng löôït vôùi Toá Höõu.

Sau thaùng 4-1975, Ñoã Möôøi laïi chæ ñaïo cuoäc "ñaøo taän goác, troác taän reã" thò daân ôû mieàn Nam Vieät Nam, qui moâ coøn lôùn hôn vaø taøn khoác khoâng khaùc gì ôû mieàn Baéc nhöõng naêm sau 1954. Coù ñieàu söùc maïnh tieàm taøng cuûa thò daân mieàn Nam ñaõ laøm ñöôïc caùi vieäc nhö David ñaùnh ngaõ teân khoång loà.

Vôùi thaønh tích vó ñaïi ñoù, Ñoã Möôøi ñaõ leo leân gheá chuû tòch hoäi ñoàng chính phuû sau ñaïi hoäi 6 coäng ñaûng vaø toång bí thö sau ñaïi hoäi 7 coäng ñaûng !

Hieän nay tröôùc söï suïp ñoå aøo aït cuûa heä thoáng xaõ hoäi chuû nghóa, nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam buoäc loøng phaûi noùi ñeán "môû cöûa", ñeán "kinh teá thò tröôøng coù "höôùng daãn" vaø nhaéc laïi baøi baûn voïng coå muøi maãn "hoøa hôïp, hoøa giaûi", nhöng hoï vaãn naém ñaèng chuoâi baèng caùch ghi roõ treân giaáy traéng möïc ñen vaøo luaät goác (töùc hieán phaùp 1992) raèng ñaûng coäng saûn ñoäc quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc Vieät Nam, vaãn xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi theo lyù thuyeát Marx-Leùnine; vaãn theo tö töôûng Hoà Chí Minh. Nhö theá phaûi hieåu laø chæ coù nhöõng ngöôøi trong taàng lôùp laõnh ñaïo cuûa coäng saûn hieän haønh hoaëc nhöõng ngöôøi do hoï tuyeån choïn ñeå thöøa keá, taát nhieân laø hoï döïa vaøo tieâu chuaån ñoàng nhaát tö töôûng chính trò, môùi laø keû "hôïp phaùp" ñeå laõnh ñaïo ñaát nöôùc Vieät Nam, cuõng nhö noäi dung chuû nghóa xaõ hoäi theo lyù thuyeát Marx-Leùnine laø thuû tieâu moïi quyeàn tö höõu veà tö lieäu saûn xuaát (duø lôùn hay nhoû) cuûa tö nhaân ñeå taäp trung trong tay ñaûng coäng saûn troïn veïn laø chuû cuûa moïi hoaït ñoäng chính trò, kinh teá, vaên hoùa v.v... cuûa ñaát nöôùc thì ñeán moät luùc naøo ñoù, khi hoaøn caûnh cho pheùp, nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam theo tö töôûng Hoà Chí Minh laïi coù quyeàn "hôïp phaùp" laøm laïi 4 cuoäc caùch maïng maø thöïc chaát noäi dung vaãn laø : "Trí, phuù, ñòa, haøo

Ñaøo taän goác, troác taän reã."

Ngay chính caùi luùc maø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo cuûa ñaûng coäng saûn Vieät Nam tuyeân boá long troïng raèng "ñoåi môùi", "môû cöûa" vaø moïi vieäc ñeàu do "daân bieát, daân baøn, daân laøm, daân kieåm tra", nghóa laø "môû roäng daân chuû" thì trí thöùc vaãn laø ñoái töôïng bò "ñaøo taän goác, troác taän reã". Cuï theå laø bieát bao trí thöùc nhö caùc nhaø vaên, ngheä syõ, kyõ sö, baùc syõ, giaùo sö, sinh vieân... ñeàu phaûi soáng ñoùi khoå, thieáu thoán, thua xa nhöõng caûnh saùt giao thoâng, coâng an kinh teá, thuûy thuû taøu vieãn döông, nhaân vieân haûi quan, chieâu ñaõi vieân haøng khoâng vaø moät loâ caùc loaïi maùnh mung khoâng caàn "chöõ nghóa, khoa hoïc". Vaø, cuõng trí thöùc bò tuø ñaøy nhieàu nhaát nhö baùc syõ Nguyeãn Ñan Queá, tieán syõ Nguyeãng Moäng Giao, Thaùi Thuûy v.v..., hoaëc bò quaûn cheá nhö giaùo sö Nguyeãn Ngoïc Lan, linh muïc Chaân Tín v.v... Ngay nhöõng ngöôøi bò ñaøn aùp töø phong traøo Nhaân Vaên - Giai Phaåm, tuy ñöôïc goïi laø "côûi muõ" (töùc tha toäi) maø vaãn soáng khoù khaên, coøn bò laøm khoù deã nhö caùc thi syõ Leâ Ñaït, Traàn Daàn, Hoaøng Caàm , Höõu Loan v.v... hay nhö Vaên Cao môùi ñaây trong vuï kieän taùc quyeàn taùc giaû baøi "Tieán quaân ca" (töùc quoác ca cuûa coäng saûn Vieät Nam). Ngay caû nhöõng ngöôøi ñaõ cheát vaãn chöa ñöôïc traû laïi "choã ñöùng khieâm toán", nhö nhaø vaên Vuõ Troïng Phuïng, caùc taùc phaåm bò caám löu haønh töø 1954, hay cuï Phan Khoâi v.v... tuy ñaõ cheát maø con gaùi coøn bò "laøm nhuïc", keû phaïm toäi ñoù laø Noâng quoác Chaán, vaãn cöù laø thöù tröôûng boä vaên hoùa töø ñoù cho ñeán nay.

Giôùi chöùc laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam coù theå boû qua chuyeän haø laïm coâng quõy cuûa chaân tay, nhoû thì nhö vuï Ñöôøng Sôn Quaùn, laáy tieàn chôi ñieám haøng nhieàu trieäu, hay nhö toång cuïc tröôûng du lòch Nguyeãn Quyeàn Sinh, coâng quõy phaûi chi moãi chieàu ñoä hai chæ vaøng cho giaûi khaùt sau khi luyeän quaàn vôït, lôùn thì nhö vuï thöù tröôûng Thaân trung Hieáu, laøm thaát thoaùt haøng nhieàu trieäu ñoâ-la Myõ v.v... nhöng khoâng bao giôø coù chuyeän hoï quan taâm ñeán moät trí thöùc daân toäc nhö oâng Nguyeãn Baït Tuî ñeå buø loã, cho xuaát baûn moät taùc phaåm nghieân cöùu khoa hoïc, maø hoï cuõng khoâng cho pheùp oâng baùn baûn quyeàn cho nhaø xuaát baûn ôû nöôùc ngoaøi ! Giôø ñaây oâng Nguyeãn Baït Tuî chæ coøn chôø mong ôû haûo taâm cuûa ngöôøi Vieät soáng ôû nöôùc ngoaøi giuùp ñôõ oâng chuùt voán ñeå töï xuaát baûn taùc phaåm cuûa mình.

Chuøng naøo cheá ñoä xaõ hoäi Vieät Nam coøn trong tay nhöõng ngöôøi coäng saûn thì soá phaän trí thöùc bò coi thöôøng noùi chung, cöù laáy thí duï trong caâu thô noåi tieáng cuûa Toá Höõu ñeå chöùng minh, trong khi nhaø thô cung ñình coäng saûn naøy laøm thô khoùc Staline, ví nhö oâng noäi, hay coi Hoà Chí Minh nhö cha, thì ñaõ goïi nhaø thô, nhaø trí thöùc vó ñaïi Nguyeãn Du laø ANH !

"Anh laøm thô, toâi cuõng laøm thô"...

Ñaát nöôùc Vieät Nam ngaøy nay ngheøo khoå, gioáng heät con giun ñaát cuûa Traïng Quyønh, beân caïnh caùc con roàng lôùn, roàng nhoû ôû chaâu AÙ coù nguyeân nhaân töø caùc taàng lôùp trí, phuù, ñòa, haøo cuûa xaõ hoäi Vieät Nam ñaõ bò ñaûng coäng saûn Vieät Nam ñaøo taän goác, troác taän reã vaø nhöõng ngöôøi thöïc hieän caùi vieäc haïi daân, haïi nöôùc ñoù vaãn ñang naém quyeàn löïc lôùn nhaát ôû guoàng maùy cai trò hieän nay ôû Vieät Nam.
 

Thaùng 9-1992

Ñaàu trang.