Caùc cô quan truyeàn thoâng muoán phoå bieán hay ñöa leân Internet, xin lieân laïc vôùi taùc giaû, ñòa chæ:

Dr. Traàn Ñaïi-Syõ,
5, place Feùlix EÙboueù 75012 PARIS, FRANCE,
Teùl. 33.1.43 07 51 46 hay 33.6 63 79 92 16.
E-mail1= Institut.Franco-Asiatique@Wanadoo.fr
E-mail2= Trandaisy@yahoo.fr

LGT, Trong maáy thaùng gaàn ñaây, noäi ñòa Vieät-Nam cuõng nhö haûi ngoaïi ñeàu ruùng ñoäng vì tin nhaø nöôùc hay noùi ñuùng hôn laø ñaûng Coäng-saûn Vieät-Nam ñaõ nhöôïng laõnh thoå, laõnh haûi cho Trung-quoác. Ñau ñôùn nhaát laø ñòa danh lòch söû Nam-quan, ñi vaøo taâm tö, laø nieàm töï haøo cuûa toäc Vieät nay ñaõ ôû trong laõnh thoå Trung-quoác. Ngay caû hang Pak-bo, laø thaùnh ñòa cuûa ñaûng Coäng-saûn, tröôùc kia ôû caùch bieân giôùi Hoa-Vieät treân 50 km, nay ñöùng ôû ñaây gaàn nhö nhìn vaøo laõnh thoå Trung-quoác. Trong suoát 25 naêm qua Baùc-só Traàn Ñaïi-Syõ, vì kyù kheá öôùc laøm vieäc vôùi Lieân-hieäp caùc vieän baøo cheá chaâu AÂu (CEP) vaø UÛy-ban trao ñoåi y hoïc Phaùp-hoa (CMFC), trong ñoù coù ñieàu caên baûn laø "khoâng ñöôïc vieát, ñöôïc thuaät nhöõng gì vôùi baùo chí veà Trung-quoác, Vieät-Nam hieän taïi. Khoâng ñöôïc tham gia caùc ñoaøn theå chính trò choáng ñoái Trung-quoác, Vieät-Nam"; neân khoâng bao giôø oâng tieát loä baát cöù ñieàu gì maét thaáy tai nghe trong nhöõng laàn coâng taùc taïi Trung-quoác hay Vieät-Nam. Tuy nhieân oâng ñaõ ñöôïc moät cô quan (chuùng toâi daáu teân) trieäu hoài ñeå ñieàu traàn veà vuï naøy. Theo luaät leä hieän haønh, maø Baùc-só Traàn phaûi tuaân theo. Raát mong caùc vò ñöùng ñaàu CEP-CMFC thoâng caûm vôùi chuùng toâi. (IFA)

Kính thöa Ngaøi ...
Kính thöa Quyù Ngaøi...
Kính thöa oâng Giaùm-ñoác...
Kính thöa Quyù-lieät-vò,

Thöïc laø haân haïnh, khi môùi ngaøy 17-3 vöøa qua, chuùng toâi ñöôïc cöû ñeán ñaây ñeå trình baày nhöõng vuï vieäc ñang dieãn ra taïi vuøng AÙ-chaâu Thaùi-bình döông. Hoâm nay chuùng toâi laïi ñöôïc göûi tôùi trình baày veà dieãn bieán trong vuï vieäc chính phuû Coäng-hoøa Xaõ-hoäi Chuû-nghóa Vieät-Nam (CHXHCNVN) caét nhöôïng laõnh thoå, laõnh haûi cho Trung-hoa Nhaân-daân Coäng-hoøa quoác (THNDCHQ), goïi taét laø Trung-quoác. Ñaây laø moät vieäc cöïc kyø teá nhò, cöïc kyø khoù khaên cho toâi, laøm theá naøo giöõ ñöôïc tính chaát voâ tö. Vì:

_ Thöù nhaát, toâi goác laø ngöôøi Vieät, hôn nöõa thuoäc gioøng doõi moät vò Vöông ñöùng haøng ñaàu trong lòch söû Vieät, vì ngaøi thaéng Moâng-coå lieân tieáp trong ba laàn, vaøo theá kyû thöù 13. Maø nay toâi phaûi noùi veà nhöõng ngöôøi ñem laõnh thoå Vieät nhöôïng cho Trung-quoác, khoù maø dieãn taû lôøi leõ voâ tö cho ñöôïc.

_ Thöù nhì, ngoaøi chöùc vuï giaùo-sö Y-khoa ra, toâi laø moät tieåu thuyeát gia, ñaõ vieát treân möôøi boán nghìn trang, thuaät huaân coâng cuûa caùc anh huøng toäc Vieät trong vieäc döïng nöôùc, giöõ nöôùc. Maø suoát trong naêm nghìn naêm lòch söû, chæ duy naêm 1540, giaëc Maïc Daêng-Dung caét ñaát daâng cho trieàu Minh cuûa Trung-quoác; bò toäc Vieät ñôøi ñôøi nguyeàn ruûa. Vaäy maø nay phaûi chöùng kieán taän maét laõnh thoå Vieät bò caét cho Trung-quoác.

_ Thöù ba, caùc sinh vieân Vieät-Nam muoán du hoïc Phaùp, thöôøng bò vaøi toå chöùc ñoøi phí khoaûn 20 nghìn USD moãi ñaàu ngöôøi. Moät vò Ñaïi-söù cuûa Vieät-Nam taïi chaâu AÂu, môøi toâi veà nöôùc, (taát caû chi phí do tieàn cuûa IFA) ñeå giuùp sinh vieân Vieät-Nam du hoïc Phaùp. Vôùi söï höôùng daãn cuûa toâi, töø nay sinh vieân muoán du hoïc Phaùp, hoï ñaõ bieát raát roõ nhöõng gì phaûi laøm, nhöõng gì phaûi chöùng minh. Hoï khoâng phaûi toán moät ñoàng naøo caû. Theá nhöng khi trôû veà Phaùp, luùc leân phi cô taïi phi tröôøng Taân-sôn-nhaát, toâi bò ba só quan cao caáp cuûa Coâng-an chôø saün, haïch saùch, khaùm xeùt trong hoaûng 98 phuùt, baèng nhöõng caâu hoûi coù tính caùch nhuïc maï, ngôù ngaån, lôøi leõ cuïc suùc. Toâi cho ñaây laø moät hình thöùc khuûng boá. Thöa Quyù-vò, hoâm ñoù toâi chæ cöôøi nhaït, khinh reû, vì toâi bieát raát roõ kieán thöùc, muïc ñích cuûa hoï. Trong khi hoï khoâng ñuû khaû naêng bòa ra baát cöù toäi gì ñeå keát toäi toâi. Hôn nöõa toâi giöõ trong tay moät uûy nhieäm thö, theo Coâng-phaùp Quoác-teá, hoï khoâng theå coâng khai vò phaïm.(1)

Ghi chuù, (1)

Trong laàn veà Vieät-Nam naøy, chuùng toâi thueâ xe ñi Laïng-sôn. Khi tôùi traïm bieân giôùi môùi, chuùng toâi xin sang laõnh thoå Trung-quoác môùi (Nam-quan cuõ) thì bò Coâng-an Vieät-Nam töø choái. Chuùng toâi ñaët vaán ñeà: Chuùng toâi mang thoâng haønh Lieân AÂu, coù visa hôïp phaùp vaøo Vieät-Nam, thì chuùng toâi coù quyeàn ra khoûi Vieät-Nam chöù? Coâng-an cöûa khaåu traû lôøi raèng: OÂng coù visa ra vaøo cöûa khaåu Taân-sôn-nhaát, Noäi-baøi, chöù khoâng coù quyeàn rôøi Vieät-Nam baèng cöûa Höõu-nghò. Chuùng toâi xin chuïp hình cöûa khaåu môí, thì hoï khoâng cho. Chuùng toâi ñaønh trôû veà, rôøi Taân-sôn-nhaát, roài ñi Quaûng-chaâu. Töø Quaûng-chaâu ñi Nam-ninh. Töø Nam-ninh thueâ xe tôùi Baèng-töôøng laø ñaát Trung-quoác ñoái dieän vôùi Nam-quan. Roài vaøo Nam-quan cuõ. Ñöùng tröôùc vuøng ñaát thieâng cuûa toå tieân, nay vónh vieãn trôû thaønh ñaát cuûa ngöôøi. Töï nhieân toâi baät leân tieáng khoùc nhö treû con. Vieân só quan Coâng-an Trung-quoác töôûng toâi laø ngöôøi Hoa. Anh ta hoûi:

_ Tieân sinh coù thaân nhaân töû traän trong dòp mình daïy boïn Nam-man baøi hoïc aø?

Toâi laéc ñaàu, khoùc tieáp. Anh an uûi:

_ Thoâi, ngöôøi thaân cuûa Tieân-sinh ñaõ hy sinh döôùi côø thöïc, nhöng nay boïn Nam-man ñaõ daâng ñaát naøy taï toäi roài. Tieân sinh chaúng neân thöông taâm nhieàu.

Toâi kieám taûng ñaù ngoài oâm ñaàu khoùc. Anh Coâng-an boû maëc toâi. Khoùc chaùn, toâi trôû sang Baèng-töôøng, kieám moät cô sôû mai taùng ( xaây moä, laøm moä chí). Toâi möôïn hoï khaéc treân moät mieáng ñaù boùng nhaân taïo (granite) baøi thô baèng chöõ Haùn nhö sau:

1.Thöû ñòa cöïu Nam-quan,
2.Bieân ñòa ngaõ coá höông.
3.Kim thuoäc Trung-quoác thoå,
4.Khaáp, khoác, kyù ñoaïn tröôøng.
5.Leâ Hoaøn baïi Quang-Nghóa,
6.Thöôøng Kieät truy Baéc phöông,
7.Höng Ñaïo ñaïi saùt Ñaùt,
8.Leâ Lôïi traûm Vöông Thoâng.
9.Nam xaâm, Caøn-Long nhuïc,
10.Göôm hoàng Baéc-bình vöông.
11.Nguõ thieân nieân dó taûi,
12.Hoa, Vieät laäp dòch tröôøng.
13.Mao, Hoà tình höõu nghò,
14.Nam, Baéc thaàn xæ thöông,
15.Huyeát leä vaïn daân coát,
16.Hoàng-kyø thích oâ hoang.

Ñaïi-Vieät vong quoác nhaân Traàn Ñaïi-Syõ
Khoác ñeà luïc nhaät, cöûu nguyeät, nieân ñaïi 2001

1.(Ñaát naøy xöa goïi Nam-quan,)
2.(Voán laø bieân ñòa coá höông cuûa mình.)
3.(Hieän nay laø ñaát Trung-nguyeân,)
4. ( Khoùc chaûy maùu maét, ñoaïn tröôøng ai hay?)
5.(Vua Leâ thaéng Toáng choã naøy,)
6.( Thöôøng Kieät röôït Tieát caû ngaøy laãn ñeâm,)
7.(Thaùnh Traàn saùt Ñaùt lieân mieân,)
8.( Leâ Lôïi gieát boïn Thaønh-sôn beân ñoài,)
9.(Caøn-Long chinh tieãu than oâi,)
10.(Quang-Trung truy saùt muoân ñôøi khoù queân.)
11.(Naêm nghìn naêm cuõ qua roài,)
12.(Chôï bieân giôùi laäp, ñôøi ñôøi Vieät-Hoa.)
13.(OÂng Hoà keát baïn oâng Mao,)
14.(Sao raêng laïi caén, maùu traøo moâi söng.)
15. ( Vaïn daân xöông traéng ñaày ñoàng,)
16. ( Ñeå laïi treân laù côø Hoàng veát nhô.)

(Ngöôøi nöôùc Ñaïi-Vieät vong quoác teân Traàn Ñaïi-Syõ,
khoùc ñeà thô ngaøy 6 thaùng 9 naêm 2001)

Caâu 6, Naêm 1076, vua Toáng Thaàn-toâng sai boïn Quaùch Quyø, Trieäu Tieát mang quaân sang ñaùnh Ñaïi-Vieät, bò Thaùi-uùy Lyù Thöôøng Kieät ñaùnh ñuoåi.

Caâu 8, Töôùc cuûa Vöông Thoâng laø Thaùnh-sôn haàu.

Caâu 10, Vua Quang-Trung coøn coù töôùc phong laø Baéc-bình vöông.

Caâu 14, Hoài 1947-1969 Chuû-tòch Trung-quoác laø Mao Traïch Ñoâng, Chuû-tòch Vieät-Nam laø Hoà Chí Minh keát thaân vôùi nhau. Vieät-Hoa ví nhö raêng vôùi moâi. Vì sôï moâi hôû raêng laïnh neân oâng Mao phaûi giuùp oâng Hoà. Naêm 1978, Ñaëng Tieåu Bình ñem quaân taøn phaù caùc tænh bieân giôùi phía Baéc Vieät-Nam, neân ngöôøi ta ñoåi caâu treân thaønh: Raêng caén moâi maùu chaûy roøng roøng.

_ Thaùng 9 vöøa qua, Ñaûng Coäng-saûn Vieät-Nam lieät toâi vaøo danh saùch 80 ngöôøi phaûn ñoäng nhaát, vì naêm 1997 toâi ñaõ vieát moät baøi tieát loä nhöõng chi tieát tuyeät maät veà cuoäc vieáng thaêm Trung-quoác cuûa Toång Bí-thö Ñoã Möôøi, Thuû-töôùng Voõ Vaên-Kieät. Nhaát laø cuoäc hoïp maät cuûa hai nhaân vaät naøy vôùi Chuû-tòch Trung-quoác Giang Traïch Daân. Toâi vieát döôùi hình thöùc hai höôùc cho tôø baùo Vaên-ngheä Tieàn-phong ôû Virginia, USA , soá Xuaân 1998. Noäi dung cuûa baøi ñoù laø moät phaàn baøi thuyeát trình cuûa toâi vôùi Quyù-vò cuoái naêm 1997. Nhö Quyù-vò bieát veà Coäng-saûn, khi hoï keát toäi ai phaûn ñoäng, coù nghóa laø toaøn ñaûng phaûi duøng heát khaû naêng tieâu tröø ngöôøi aáy.(2)

Ghi chuù (2)

Toâi khoâng tin chæ vôùi baøi naøy maø hoï keát toäi toâi naëng nhö vaäy. Toâi bieát raát roõ ai chuû tröông, ai keát toäi toâi. Nhöng toâi chöa muoán noùi ra. Trong baøi vieát treân, toâi ñaõ tieát loä nhöõng ñieàu tuyeät maät veà cuoäc hoäi ñaøm, khieán hoï sôï haõi maø thoâi. Ñieàu tuyeät maät ñoù laø vuï: oâng Leâ Ñöùc-Anh bò Trung-quoác ñaùnh thuoác ñoäc, bò baùn thaân baát toaïi. Roài cuõng do Trung-quoác trò cho. Nay toâi tieát loä theâm, nhöõng vuï ñaàu ñoäc cuøng moät phöông phaùp:

_ Caäu-choù vì dính daùng ñeán vuï Tröông Nhö Taûng, ñònh daâng Vieät-Nam cho Trung-quoác, khoâng thaønh, roài cuõng ñöôïc baùn thaân baát toaïi ñeå baûo maät.

_ Trong kyø ñaïi hoäi 8, giöõa ñaïi hoäi, oâng Leâ Mai, Boä-tröôûng Ngoaïi-giao, oâng Ñaøo Duy-Tuøng öùng vieân Toång Bí-thö ñaûng Coäng-saûn cuõng bò haï ñoäc baèng cuøng moät phöông thöùc. Nhöng toâi khoâng bieát ai ñaõ laøm coâng vieäc ñoù.

_ Gaàn ñaây nhaát moät Baùc-só Vieät-Nam töøng dính daùng vôùi phong traøo Tröông Nhö Taûng. Sau ñoù ñaõ tî naïn laàn thöù nhì sang Canada, naêm tröôùc ñaây, nghe tin Baùc-só Döông Quyønh-Hoa töø Vieät-Nam qua Phaùp. OÂng leùn töø Canada sang Paris gaëp baø möu kieám ít xoâi thòt töø Trung-quoác. Khi trôû veà Canada, oâng cuõng bò ñoät quî vaø tieâu dao mieàn Cöïc-laïc.

Kính thöa Quyù-vò:

Tuy toâi ñaõ tuyeân theä taïi ñaây hoài thaùng ba vöøa qua. Nhöng hoâm nay toâi xin tuyeân theä moät laàn nöõa:

"Toâi xin tuyeân theä vôùi taát caû danh döï cuûa toâi raèng: Toâi khoâng thuø, khoâng gheùt nhöõng ngöôøi taïi Vieät-Nam hoï ñaõ noäp laõnh haûi, laõnh thoå cho Trung-quoác. Toâi cuõng khoâng vì loøng yeâu nöôùc Vieät maø oaùn gheùt hoï. Toâi khoâng haän nhöõng ngöôøi Vieät chuû tröông khuûng boá toâi khi hoï môøi toâi veà Vieät-Nam giuùp ñôõ hoï. Nhöõng lôøi toâi trình baøy hoâm nay hoaøn toaøn voâ tö".

1. Nhöõng tranh chaáp bieán giôùi trong quaù khöù.

Tröôùc heát toâi xin trình baøy moät vaøi neùt veà tranh chaáp laõnh thoå Vieät-Hoa trong quaù khöù gaàn ñaây nhaát:

_ Trong thôøi gian töø 1010 ñeán 1225, döôùi trieàu Lyù, beân Trung-quoác laø trieàu Toáng. Ñaïi-Vieät laø nöôùc nhoû, haèng naêm phaûi tieán coáng Trung-quoác moät soá saûn vaät töôïng tröng: Voi, ngaø voi, höông lieäu, ñoâi khi moät vaøi vaät duïng baèng vaøng, baïc. Trong thôøi gian treân, tröôùc sau coù 18 laàn ñuïng ñoä, tranh chaáp bieân giôùi. Trong 18 laàn ñoù, coù saùu laàn quaân Vieät vöôït bieân ñaùnh sang Trung-quoác. Quan troïng nhaát laø cuoäc tieán quaân naêm 1075-1076, quaân Vieät tieán tôùi vuøng thuoäc Quaûng-Ñoâng, Quaûng-Taây, Quyù-chaâu, Hoà-Nam hieän thôøi. Sau ñoù Trung-quoác mang 40 vaïn quaân vaø 50 vaïn daân phu sang traû thuø. Quaân Trung-quoác ñaõ tieán chieám laõnh thoå Ñaïi-Vieät tôùi caùch thuû ñoâ Thaêng-long (Haø-noäi) coù 25 caây soá, roài bò ñaùnh baät veà bieân giôùi.

Veà vieäc ñaùnh Toáng coù saùu laàn, thì trong ñoù coù naêm laàn ñaùnh sang laõnh thoå Trung-quoác vaø moät laàn khaùng chieán choáng quaân Toáng xaâm-laêng.

1.1, Laàn thöù nhaát,

Naêm 1022, do vua Lyù Thaùi-toå ban chæ, Khai-Thieân vöông toång chæ huy, ñaùnh sang traïi Nhö-hoàng cuûa Toáng ñoát kho ñuïn roài ruùt veà. ñeå tröøng phaït quaân Toáng taïi ñaây thöôøng vöôït bieân sang traán Trieàu-döông cuûa Ñaïi-Vieät cöôùp boùc. Traán Trieàu-döông nay thuoäc tænh Haï-long. Traïi Nhö-hoàng thuoäc Quaûng-Taây Nam-loä. Ñaïi-Vieät toaøn thaéng. Cuoäc chieán tranh coù tính caùch tröøng phaït moät kheâ-ñoäng. Toáng trieàu im laëng.

1.2, Laàn thöù nhì ,

Naêm 1028, töôùng Toáng laø Lyù Töï ñem quaân vöôït bieân, cöôùp phaù treân laõnh thoå Vieät. Vieät ra quaân ñaùnh traøn sang chaâu Thaát-nguyeân cuûa Toáng. Cuoäc ra quaân do Khai-Quoác vöông laõnh ñaïo, toång chæ huy laø coâng chuùa Lónh-Nam Baûo-Hoøa vaø phoø-maõ Thaân Thöøa-Quyù. Muïc ñích chieám laïi maáy chaâu ñoäng ñaõ maát veà Toáng, do caùc bieân thaàn Toáng chuû tröông. Gieát cheát Lyù Töï. Toaøn thaéng. Cuoäc chieán coù tính caùch töï veä, daèn maët caùc bieân thaàn Quaûng-Taây. Toáng trieàu khoâng chuû tröông.

1.3, Laàn thöù ba,

Döôùi thôøi vua Thaùi-toâng, do Khai-Quoác vöông laõnh ñaïo (1053), muïc ñích chieám laïi laõnh thoå thôøi vua Huøng, vua An-Döông, vua Tröng, bò ngöôøi Haùn chieám maát (Nay thuoäc Quaûng-Ñoâng, Quaûng-Taây, Vaân-Nam, Quyù-chaâu, Hoà-Nam), roài ñaåy daân Vieät veà soáng ôû vuøng Baéc-cöông thaønh 207 trang-ñoäng. Cuoäc khôûi binh thaønh coâng, ñöa Nuøng Trí-Cao 0leân laøm vua, laáy laõnh thoå vuøng Quaûng-Ñoâng, Quaûng-Taây, Quyù-chaâu laäp thaønh nöôùc Ñaïi-Nam. Cuoäc ra quaân naøy, ñaõ toâi ñaõ thuaät chi tieát trong boä Anh-linh thaàn voõ toäc Vieät. Nhöng khi Nuøng Trí-Cao thaønh coâng, laïi trôû maët vôùi Ñaïi-Vieät. Neân khi quaân Toáng ñaùnh Cao, Ñaïi-Vieät khoâng tieáp cöùu, Cao bò baïi. Cuoäc chieán tranh coù tính caùch toaøn dieän. Ñaïi-Vieät khoâng ra maët khai chieán vôùi Toáng. Toáng bieát, nhöng khoâng daùm traû thuø.

1.4, Laàn thöù tö,

Cuõng do Khai-Quoác vöông laõnh ñaïo, dieãn ra döôùi thôøi vua Thaùnh-toâng. Vuøng taán coâng laø Khaâm-chaâu. Ngöôøi toång chæ huy laø coâng-chuùa Bình-Döông vôùi phoø maõ Thaân Thieäu-Thaùi (1059-1060). Muïc ñích cuoäc Baéc phaït naøy laø chieám laïi moät soá trang ñoäng do caùc boä toäc thieåu soá töï trò; bò Toáng laán chieám, hoaëc chieâu duï caùc ñoäng chuû phaûn Vieät, ñem caû ñaát laãn daân theo Toáng. Sau khi chieám laïi caùc trang ñaõ maát, traû ñaát cho caùc toäc bò maát, quaân Vieät tieán saâu vaøo vuøng Taû-giang, Höõu-giang, chieám hôn möôøi aûi, gieát nhieàu töôùng Toáng. Toáng cöïc kyø phaãn uaát, nhieàu ñaïi thaàn khuyeân vua Toáng Nhaân-toâng ñem quaân sang ñaùnh Ñaïi-Vieät ñeå tröøng phaït; nhaân ñoù chieám nöôùc ñaët laøm quaän huyeän. Ngaët vì baáy giôø phía Taây, Toáng ñang maéc hoïa vôùi Haï, phía Baéc thì Lieâu chieám ñaát, ñoøi coáng vaøng luïa; vaû vua Toáng cuõng sôï binh huøng töôùng maïnh cuûa Ñaïi-Vieät, neân baøn hoøa. Coâng-chuùa Bình-Döông ñoøi nhieàu ñieàu kieän khaét khe môùi chòu ruùt quaân. Toáng cuõng phaûi nhöôïng. Thaéng toaøn dieän. Chieán coâng oanh lieät treân thuaät trong boä Nam-quoác sôn-haø. Ñeán ñaây chieán cuoäc leo thang. Ñaïi-Vieät ra maët khai chieán vôùi Toáng, nhöng ñeå cho coâng chuùa Bình-Döông, phoø-maõ Thaân Thieäu-Thaùi laøm.

1.5, Laàn thöù naêm,

Dieãn ra döôùi thôøi vua Nhaân-toâng vaøo naêm 1075, baáy giôø vua môùi chín tuoåi, Linh-Nhaân hoaøng thaùi haäu phuï chính. Vua coøn thô, chö söï lôùn nhoû ñeàu do Linh-Nhaân hoaøng thaùi haäu quyeát ñònh. Nguyeân do: Vua Toáng Thaàn-toâng duøng nhöõng caûi caùch veà kinh-teá, noâng-nghieäp, binh-bò, taøi-chaùnh cuûa Vöông An-Thaïch töø naêm 1066, ñaõ ñöôïc chín naêm, khieán binh löïc trôû thaønh huøng haäu, quoác-saûn sung tuùc. Nhaø vua muoán nhaân ñoù tieán quaân leân Baéc ñaùnh Lieâu, chieám laïi ñaát cuõ, ñeå röûa nhuïc. Nhöng Vöông An-Thaïch laïi khuyeân neân ñaùnh Ñaïi-Vieät tröôùc. Sau khi baïi Ñaïi-Vieät, thì Chieâm-thaønh, Chaân-laïp, Ai-lao, Xieâm-la, Ñaïi-lyù phaûi quy haøng. Baáy giôø duøng nhaân löïc, taøi löïc saùu nöôùc, ñem leân Baéc, thì thaéng Lieâu deã daøng. Vua nghe theo, bí maät cho caùc chaâu Nam bieân luyeän binh, tích tröõ löông thaûo. Cuoäc chuaån bò ñöôïc ba naêm, thì bò Ñaïi-Vieät bieát ñöôïc. Linh-Nhaân hoaøng thaùi haäu quyeát ñònh: Ngoài yeân ñôïi giaëc, sao baèng mình ra tay tröôùc. Muïc ñích cuoäc haønh quaân laø phaù heát caùc kho löông thaûo, vuõ khí, thaønh trì, caàu coáng, dieät caùc ñaïo quaân môùi huaán luyeän cuûa Nam thuøy Toáng. Theá laø cuoäc Baéc phaït noå ra vaøo cuoái naêm 1075. Quaân Vieät tieán ñaùnh 18 aûi doïc bieân thuøy Toáng, roài coâng phaù caùc chaâu Khaâm, Lieâm, Ung, Dung, Nghi, Baïch, cuøng dieät vieän quaân ôû nuùi Ñaïi-giaùp (Nay thuoäc laõnh thoå Quaûng-Ñoâng, Quaûng-Taây, Quyù-chaâu, Hoà-Nam). Nhieäm vuï chu toaøn roài, quaân Vieät ruùt veà. Thaéng toaøn dieän. Ñeán ñaây Ñaïi-Vieät ra maët khai chieán vôùi Toáng. Caû hai beân cuøng ñem toaøn löïc ra ñoái phoù vôùi nhau.

Cuoäc ra quaân cuûa Vieät laàn naøy quaù lôùn lao, phaù naùt keá hoaïch caûi caùch cuûa Toáng ôû Giang-Nam. Quaù uaát haän, Toáng chòu nhuïc; nhöôøng Haï ôû phía Taây, caét ñaát daâng cho Lieâu ôû phöông Baéc... ñeå cho raûnh tay, roài hoï mang quaân nghieâng nöôùc sang ñònh chieám Ñaïi-Vieät ñaët laøm quaän huyeän (1076-1077). Nhöng Toáng laïi bò thaát baïi phaûi ruùt quaân veà, vaø chòu hoøa. Ngöôøi coù huøng taâm, traùng-chí, laõnh ñaïo laø moät thieáu phuï ôû tuoåi ba möôi, ñoù laø Linh-Nhaân hoaøng thaùi haäu (YÛ-Lan). Coøn ngöôøi Toång chæ huy cuoäc vöôït bieân Baéc phaït laø Lyù Thöôøng-Kieät, Toân Ñaûn, Lyù Hoaèng-Chaân, Lyù Chieâu-Vaên, Lyù Keá-Nguyeân. Toâi ñaõ thuaät trong boä Nam-quoác sôn haø.

1.6, Laàn thöù saùu,

Sau cuoäc Baéc phaït, vaø giöõa luùc cuoäc khaùng Toáng cuûa Ñaïi-Vieät, chieán cuoäc ñang dieãn ra cöïc kyø khoác lieät (1076), Vöông An-Thaïch bò caùch chöùc Teå-töôùng, giaùng xuoáng tri Giang-ninh phuû, lónh Traán-Nam quaân tieát ñoä söù, Ñoàng-bình chöông-söï. Luùc Vöông ñoä giang, bò moät nhaân só baét con saâu boû leân xe roài laøm baøi thô mæa mai nhö sau:

Thanh-mieâu, trôï-dòch löôõng phöông noâng,
Thieân haï ngao ngao oaùn töôùng coâng.
Ñoäc höõu hoaøng truøng thieân caûm ñöùc,
Höõu tuøy xa giaù, quaù Giang-Ñoâng.

Dòch :

Thanh-mieâu trôï dòch haïi canh noâng,
Thieân haï nhao nhao oaùn töôùng coâng.
Chæ coù saâu vaøng theo tieãn bieät,
Cuøng treân xa giaù, quaù Giang-Ñoâng.

Khi Haïng-Vöông möu ñuoåi höôu ôû Trung-nguyeân, bò thaát baïi, lui veà Nam; luùc qua soâng naøy töï caûm thaáy xaáu hoå, ñaõ töï töû, maø haäu theá kính phuïc. Toâi khuyeân oâng cuõng neân töï töû ñeå löu danh muoân thuûa.

Nhöng Thaïch khoâng ñuû can ñaûm.

Tieác thay, moät cuoäc caûi caùch veà kinh-teá, binh-bò, taøi-chaùnh, xaõ-hoäi, noâng nghieäp nhö vaäy, ñang treân ñöôøng thaønh coâng röïc rôõ; bò tan vôõ, bò huûy boû chæ vì tham voïng ñaùnh Ñaïi-Vieät cuûa Vöông An-Thaïch. Maø ñau ñôùn bieát bao, khi ngöôøi phaù vôõ chæ laø moät thieáu phuï Vieät ôû tuoåi ba möôi. Giaù nhö Thaïch khoâng chuû tröông Nam xaâm, chæ caàn möôøi naêm nöõa, toaøn boä xaõ hoäi Trung-quoác thay ñoåi; roài vôùi caùi ñaø ñoù, thì Trung-quoác seõ laø nöôùc huøng maïnh voâ song, e raèng muoân ñôøi maët trôøi vaãn ôû phöông Ñoâng, chöù khoâng ngaû veà Taây nhö hoài theá kyû thöù 18 cho ñeán nay vaø bao giôø..???...???

Sau cuoäc ra quaân cuûa Ñaïi-Vieät, treân töø vua Toáng Thaàn-toâng cho tôùi caùc quan ñeàu uaát haän. Toáng xuaát quaân nghieâng nöôùc, 40 vaïn binh, 50 vaïn daân phu (phuï löïc quaân) sang ñaùnh traû thuø (1066-1067). Nhöng khi quaân Toáng do Quaùch Quyø, Trieäu Tieát, Yeân Ñaït, Tu Kyû tieán ñeán caùch Thaêng-long 50 daëm (25 caây soá) thì bò ñaùnh baät veà Baéc. Sau ñoù Toáng ruùt quaân chòu hoøa.

Tuy Toáng chòu hoøa, nhöng coøn giöõ cuûa Ñaïi-Vieät caùc chaâu Quaûng-nguyeân, Toâ-maäu maø boïn ñoäng tröôûng Löu Kyû, Vi Thuû-An ñem caû daân laãn ñaát theo Toáng. Quan troïng nhaát laø chaâu Quaûng-nguyeân coù moû vaøng. Naêm 1078, Vieät sai söù sang Toáng ñoøi ñaát. Toáng khoâng traû. Maõi naêm 1081, Vieät traû töø binh trong traän 1075-1077, Toáng môùi traû chaâu Quaûng-nguyeân. Naêm 1084, Vieät sai Binh-boä thò-lang Leâ Vaên Thònh (Thò lang töông ñöông vôùi ngaøy nay laø moät giaùm-ñoác) nghò hoøa vôùi caùc ñaïi thaàn Toáng, Toáng chòu traû cho Vieät theâm 6 huyeän, 3 ñoäng. Vieät taëng Toáng con voi lôùn. Danh só Trung-quoác nhaân chuyeän naøy laøm thô than:

Nhaân tham Giao-chæ töôïng,
Khöôùc thaát Quaûng-nguyeân kim.
(Vì tham voi Giao-chæ,
Chòu maát vaøng Quaûng-nguyeân).

_ Trong suoát thôøi gian töø 1010 ñeán 1539, ngoaïi giao Vieät-Hoa khi ñeïp, khi xaáu. Hai beân xaåy ra nhieàu cuoäc chieán, chính söï Ñaïi-Vieät khi thònh, khi suy, nhöng phía Vieät chæ chòu coáng Trung-quoác moät soá saûn phaåm töôïng tröng, chöù khoâng bao giôø nhöôïng ñaát, nhöôïng daân.

_ Cho ñeán naêm 1540, giaëc Maïc Ñaêng-Dung cöôùp ngoâi nhaø Leâ, nhaø Minh sai töôùng Mao Baù OÂn, Cöøu Loan ñem 22 vaïn quaân tôùi bieân giôùi laáy lyù do Höng dieät keá tuyeät (trung höng trieàu Leâ bò dieät, döïng laïi doøng hoï Leâ bò tuyeät). Maïc Ñaêng-Dung ñem moät soá tuøy tuøng leân aûi Nam-quan, töï troùi mình sang Trung-quoác, quyø laïy caùc töôùng Minh, xin ñaàu haøng, chòu leä thuoäc Minh, daâng noäp soå saùch veà ñaát ñai, quaân daân, quan chöùc. Laïi cuõng daâng caùc ñoäng Teâ-phuø, Kim-laëc, Coå-saâm, Lieãu-caùt, An-löông, La-phuø. Ñaây laø laàn duy nhaát trong lòch söû Vieät, maø boïn Maïc caét ñaát cho Trung-quoác. Suoát töø naêm 1540 cho ñeán nay, söû saùch, cuøng taát caû ngöôøi Vieät ñeàu nguyeàn ruûa Maïc Ñaêng-Dung baèng taát caû nhöõng lôøi leõ naëng neà nhaát. Tuy Maïc daâng ñaát cho Trung-quoác, nhöng vaãn giöõ laïi cöûa aûi Nam-quan, laøm ranh giôùi giöõa Hoa-Vieät.

Veà vuï vieäc naøy saùch Khaâm-ñònh Vieät-söû thoâng giaùm cöông muïc (KÑVSTGCM), phaàn Chính-bieân, quyeån 27 cheùp:

Canh Tyù, naêm thöù 8 (1540). (Maïc, naêm Ñaïi-Chính thöù... Minh, naêm Gia-Tónh thöù 19)
...
Thaùng 11, muøa ñoâng, Mao Baù OÂn nhaø Minh ñoùng quaân ôû ngoaøi cöûa aûi. Maïc Ñaêng-Dung ñeán cöûa quaân töôùng Minh, xin haøng vaø ñem ñaát 5 ñoäng hoái loä nhaø Minh.

Tröôùc kia, töôùng Minh laø boïn Cöøu Loan vaø Mao Baù-OÂn ñaõ ñeán Quaûng-taây, tröng taäp caùc lang binh cuûa thoå quan ôû caùc tænh Löôõng-Quaûng, Phuùc-kieán vaø Hoà-quaûng. Laïi truyeàn hòch ñi Vaân-nam sai taäp hoïp binh lính, ñeå chôø ñôïi nhaät kyø xuaát quaân.

Boïn Cöøu Loan laïi baøn:

"Chia chính binh laøm ba ñoäi tieåu binh, töø Quaûng-taây ñi caùc xöù Baèng-töôøng, Long-chaâu vaø Tö-minh.

Chia kyø-binh laøm hai toaùn tieåu binh: Toaùn xuaát phaùt töø chaâu Quy-thuaän goïi laø Sôn-tieåu, toaùn xuaát phaùt töø nuùi OÂ-loâi goïi laø Haûi-tieåu.

Keå caû chính binh vaø kyø binh treân ñaây coäng 22 (ChbXXVII, 32) vaïn ngöôøi.

Laïi chia quaân Vaân-nam ôû gheành Lieân-hoa laøm ba toaùn Tieåu binh, moãi toaùn goàm 21.000 ngöôøi. Taát caû ñeàu leân ñöôøng ñoàng thôøi xuaát phaùt".

Laïi truyeàn hòch sang ta duï baûo veà nghóa phuïc höng nöôùc ñaõ maát, noái laïi doøng hoï ñaõ tuyeät, söï ñaùnh deïp chæ nhaèm moät mình cha con Ñaêng Dung laø keû coù toäi; coøn ai bieát ñem quaän huyeän naøo ra haøng, thì lieàn ñöôïc trao cho chöùc quan ôû quaän huyeän aáy ñeå cai quaûn. Ai baét hay cheùm cha con Ñaêng Dung maø ra haøng, thì cöù tính theo töøng teân toäi nhaân moät, moãi teân laø ñöôïc thöôûng 2 vaïn neùn vaøng vaø ñöôïc cho laøm quan ñeán phaåm traät cao sang.

Töôùng Minh laïi duï baûo cha con Ñaêng Dung neáu töï troùi noäp mình ñôïi toäi, thaønh khaån daâng heát caùc soå saùch veà ñaát ñai vaø nhaân daân thì ñöôïc tha cho toäi cheát.

Boïn Baù-OÂn ñoùng quaân döïng ñoàn ôû gaàn nôi bieân giôùi.

Baáy giôø Ñaêng Doanh cheát roài, Ñaêng Dung ñöôïc tin, caû sôï, sai söù giaû ñeán cöûa quaân töôùng Minh, traàn tình, nguyeän xin ra khoûi bôø coõi, ñaàu haøng, vaø kính caån vaâng theo lònh treân phaân xöû.

Lôøi leõ cuûa Ñaêng Dung raát laø khieâm nhuùn, thieát tha. Boïn Baù-OÂn vaâng theo lôøi chieáu cuûa vua Minh, öng thuaän, heïn ñeán moàng 3 thaùng 11 cho Ñaêng Dung sang laøm leã ñaàu haøng.

Boïn Baù-OÂn thieát laäp MaÏc-phuû vaø töôùng-ñaøi ôû Nam-quan chôø ñôïi. Ñeán kyø ñaõ ñònh, Ñaêng Dung ñeå Phuùc-Haûi ôû laïi coi giöõ vieäc nöôùc, coøn mình cuøng vôùi ngöôøi chaùu laø Vaên Minh cuøng beø ñaûng laø boïn Vuõ Nhö-Queá hôn 40 ngöôøi do ñöôøng Nam-quan ñi sang: ai naáy buoäc daây thao vaøo coå , ñi chaân khoâng, gieo mình vaøo nôi Maïc-phuû töôùng Minh, khuùm nuùm, phuû phuïc, khaáu ñaàu laïy, daâng tôø bieåu xin haøng, noäp trình soå saùch, ñaát ñai vaø nhaân daân do mình cai quaûn.

Ñaêng-Dung laïi xin daâng ñaát caùc ñoäng Tyø-phuø, Kim-laëc, Coå-saâm, Lieãu-caùt, La-phuø, An-löông thuoäc chaâu (ChbXXVII, 33) Vónh-an ôû Yeân-quaûng ñeå leä thuoäc vaøo Khaâm-chaâu nhaø Minh. Laïi xin nhaø Minh ban cho chính soùc vaø aán chöông ñaõ ban töø tröôùc ñeå Ñaêng Dung coi giöõ vieäc nöôùc trong khi chôø ñôïi meänh leänh coù thay ñoåi hoaëc quyeát ñònh ra sao.

Boïn Baù-OÂn vaâng theo lôøi chieáu cuûa vua Minh duï baûo Ñaêng Dung haõy cho ñaùi toäi, veà nöôùc, chôø ñôïi meänh leänh phaân xöû sau.

Ñaêng-Dung laïi sai Vaên Minh vaø Nguyeãn Vaên Thaùi ñem tôø haøng bieåu sang Yeân-kinh.

Lôøi caån aùn - Söû cuõ cheùp ñaàu haøng nhaø Minh, xin noäp caùc ñoäng Ty-phuø, Kim-laëc, Coå-saâm, Lieãu-caùt, La-phuø vaø An-löông thuoäc chaâu Vónh-an ôû (ChbXXVII, 34) Yeân-quaûng cho leä thuoäc vaøo Khaâm-chaâu. Nay xeùt Khaâm-chaâu chí cuûa nhaø Thanh, chæ thaáy cheùp ñôøi Gia-Tónh (1522-1566), Ñaêng Dung noäp traû naêm ñoäng Ty-phuø, La-phuø, Coå-saâm, Lieãu-caùt vaø Kim-laëc maø thoâi, chöù khoâng thaáy noùi ñeán ñoäng An-löông. Laïi tra cöùu ñeán Quaûng-yeân saùch thì thaáy ñoäng An-löông hieän nay laø phoá An-löông thuoäc chaâu Vaïn-ninh nöôùc ta. Coù leõ veà ñoäng An-löông, Ñaêng Dung chöa töøng daâng noäp, maø chæ laø do söû cuõ cheùp sai söï thaät ñoù chaêng?

Laïi xeùt- Trong naêm Maïc Minh-Ñöùc thöù 2, töùc laø naêm Minh Gia-Tónh thöù 7 (1528), söû cuõ cheùp Ñaêng Dung sôï nhaø Minh hoûi toäi, beøn tính chuyeän caét ñaát ñem daâng hai chaâu Quy, Thuaän: vua Minh nhaän. Töø ñoù, Nam, Baéc laïi cho söù giaû ñi laïi thoâng hieáu. Nhöng, nay tra cöùu baûn ñoà nöôùc ta thì coù Quy-hoùa chaâu vaø Thuaän-chaâu. Hai chaâu naøy hieän nay thuoäc tænh Höng-hoùa. Trong Ñaïi-Thanh nhaát thoáng chí tuy coù cheùp chaâu Quy-thuaän nguyeân thuoäc phuû Traán-an tænh Quaûng-taây nhaø Thanh ñaáy thaät, nhöng hai chaâu maø söû cuõ goïi laø Quy, Thuaän coù leõ töùc laø Quy-hoùa vaø Thuaän-chaâu ñoù thoâi.

Laïi xeùt- Minh söû thoâng giaùm kyû söï: hoài naêm Maïc Ñaïi-Chính thöù 9 (1538), Maïc Ñaêng-Dung ñöôïc tin quaân Minh sang ñaùnh, caû sôï, sai söù xin haøng, noùi doái laø hoï Leâ khoâng coù ngöôøi keá töï, cha con Ñaêng-Dung coù coâng vôùi nöôùc, ñöôïc moïi ngöôøi suy toân. Coøn Ñaêng-Dung sôû dó khoâng daâng ñöôïc bieåu chöông, cho söù sang tieán coáng, laø chæ vì tröôùc kia bò Traàn Cung chieám cöù Laïng-sôn laøm ngheõn ñöôøng, ñeán sau laïi bò quan giöõ bieân cöông ñoùng cöûa aûi, khoâng tieáp nhaän.

Nay, töø naêm Gia-Tónh thöù 7 (1528) ñeán naêm thöù 17 (1538) traûi haøng 10 naêm chöa töøng coù söù ñi thoâng hieáu, theá maø söû cuõ ôû naêm Gia-tónh thöù 7, ñaõ voäi cheùp raèng: "Ñaêng-Dung tính chuyeän caét ñaát daâng noäp hai chaâu Quy, Thuaän, töø ñoù Nam, Baéc laïi cho söù giaû ñi laïi thoâng hieáu". Veà vieäc naøy, nhöõng ñieåm söû cuõ cheùp ñoù ñeàu xa söï thöïc, neân nay ruùt bôùi ñi maø cheùp phuï vaøo ñaây ñeå tham khaûo.

(KHÑVSTGCM, baûn dòch cuûa vieän Söû-hoïc Vieät-Nam, NXB Giaùo-duïc, 1998, trg. 113-117)

Kính thöa Quyù-vò

Toâi vöøa löôùt qua vaøi neùt ñôn sô veà bieân giôùi Hoa-Vieät, veà ngoaïi giao Hoa-Vieät trong thôøi gian 989 naêm. Baây giôø toâi xin ñi thaúng vaøo ñaàu ñeà hoâm nay, veà vieäc:

_ Ñaûng Lao-ñoäng Vieät-Nam laõnh ñaïo nhaø nöôùc Vieät-Nam Daân-chuû Coäng-hoøa (VNDCCH, 1945-1975).

_ Ñaûng Coäng-saûn Vieät-Nam laõnh ñaïo nhaø nöôùc Coäng-hoøa Xaõ-hoäi Chuû-nghóa Vieät-Nam (CHXHCNVN, 1975-2001) nhöôïng laõnh thoå, laõnh haûi cho Trung-hoa Nhaân-daân Coäng-hoøa quoác goïi taét laø Trung-quoác.

3. Vuï Vieät-Nam daân chuû Coäng-hoøa nhöôïng laõnh haûi cho Trung-quoác.