จารึกวัดพระเชตุพน
(วัดโพธิ์) |
|
...
เมื่อในสมัยรัซกาลที่ ๓
มีการที่ทรงสร้าง
ทรงบูรณะและทรงอุดหนุนการสร้างวัดมีจำนวนมาก
ยี่งกว่ารัชกาลแต่ก่อนหรือภายหลังมา
เพราะเหตุว่า
ตั้งแต่สถาปนาพระนครอมรรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลก่อน
ๆ ได้ทรงสถาปนา
ทรงทำนุบำรุงวัตถุสถาน
และกิจการอื่นเจริญมาโดย
ลำดับ รัชกาลที่ ๓
ถึงสมัยที่จะทรงบำรุงความเจริญ
ส่วนจรรยาและวิชาความรู้
อันอาศัยวัดเป็นศึกษาสถาน
จึงทรงสถาปนาพระอารามเพื่อให้เจริญธรรมา
นุธรรมปฎิบัติ
และการศึกษาของไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน
อันนื้เป็นข้อสำคัญในพระราซประสงค์
ของพระบาท
สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวก็พระอารามทั้งหลาย
ซื่งทรงสถาปนานั้น
วัดพระเชตุพนชื่งสร้างเป็นอาราม
ใหญ่ยีงกว่าวัดอื่น ๆ
มาแต่ในรัชกาลที่ ๑ ถึงรัชกาลที่
๓
ชำรุดทรุดโทรมลง
จึงทรงปฎิสังขรณ์ แต่ในการที่
ทรงปฎิสังขรณ์วัดพระเชตุพน
มีพระราช ประสงค์
พิเศษอีกอย่างหนื่ง
ชื่งจะให้ป็นแหล่งเล่าเรียนวิชา
ความรู้ของมหาชน
ไม่เลือกชั้นบรรดาศักดิ์ ถ้าจะ
เรียกอย่างทุกวันนื้ก็คือจะให้เป็นมหาวิทยาลัย
เรียกอย่างทุกวันนื้ก็คือจะให้เป็นมหาวิทยาลัย
เพราะในสมัยนั้นยังไม่มีการพิมพ์หนังสึอไทยไดั
การเล่าเรียนส่วนสามัญศึกษาที่มีเรียนอยู่ตามวัด
ทั่วไป แต่ส่วนวิสามัญศึกษา
อันจะเป็นวิชาอาชีพ
ของคนทั้งหาลาย
ยังศึกษาได้แต่ในสกุล
ผู้อยู่นอก
สกุลโดยเฉพาะที่เป็นพลเมืองสามัญ
ไม่มีโอกาส
ที่จะเรียนได้
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
จึงทรงพระกรุณาโปรด
ให้รวบรวมเลือกสรรตำรับ
ตำราต่าง ๆ
ชื่งสมควรจะเล่าเรียนเป็นชั้นสามัญ
ศึกษามาตรวจตราแก้ไข
ใซ้ของเดิมบ้าง หรือ
ประชุมผู้รู้หลักในวิซานั้น ๆ
ให้แต่งขื้นใหม่บ้าง
แล้วโปรคให้จารึกแเผ่นศิลาประดับไว้
ในบริเวณ
วัดพระเชตุพน
มีรูปเขียนและรูปปั้นประกอบกับ
ตำรานั้น ๆ โดยมาก
เพื่อคนทั้งหลายไม่เลือกว่า
ตระกูลชั้นใด ๆ
ใครมีใจรักวิชาอย่างใดก็ให้สามารถ
เล่าเรึยนได้จากศิลาจารึกทิ่วัดพระเซตุพน
เรื่องที่
จารึกไว้ในวันพระเชตุพนนั้น
จึงมีหลายอย่างทั้ง
เป็นความรู้ส่วนวรรณดี
โบราณคดี และศัสตราคม
ต่าง ๆ
เป็นอันมากและได้เป็นประโยซน์แก่ผู้ศึกมา
ดังพระราชประสงค์ในรัชกาลที ๓
...
ศิลาจารึกมึ ๘ หมวด คือ
๑. หมวดประวัติ
จารึกประวัติการสร้างวัด ฯลฯ
๒. หมวดพระพุทธศาสนา
จารึกเรื่องสาวกเอตทัคะ ฯลฯ
๓. หมวดตำรายา
จารึกจากสมุฎฐานโรคและ
ยารักษาโรค
๔. หมวดวรรณคดี
จารึกตำราฉันท์ ฯลฯ
๕. หมวดสุภาษิต
จารึกฉันท์กฤษณาสอนน้อง ฯ
๖. หมวดทำเนียบ
จารึกทำเนียบหัวเมืองขื้น
กรุงสยาม ฯลฯ
๗. หมวดประเพณี
จารึกรื้วขบวนแห่กฐิน
พยุหยาตราทางสถลมารค
๘. หมวดอนามัย
จารึกภาพฤาษีดัดตน
(หน้าแรก) |
ตัวอย่าง
จารึกหมวดต่าง ๆ |
ภาพด้านล่างเป็นตัวอย่างจารึกหมวดต่างๆ
ซึ่งยังมีปรากฎอยู่ตามเสาระเบียงพระอุโบสถ
ผนังศาลาราย
ผนังกำแพงแก้วพระอุโบสถฯ
ส่วนรูปปั้นฤาษีดัดตน
ตั้งวางไว้ตามเขามอ รอบ ๆ
บริเวณพระอุโบสถ |
ตัวอย่างจารึกหมวดวรรณคดี

ตัวอย่างจารึกหมวดอนามัย
(ท่าดัดตนแก้เสียดอก)

ตัวอย่างจารึกตำราแพทย์แผนโบราณ

นี่คือมหาวิทยาลัยเปิดแห่งแรกของไทย
ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อ ๒๐๐
กว่าปีมาแล้ว
|
|
|