บังเอิญได้ดูเทปบันทึกภาพ การประชุม Economy Reforms National Governor Association ซึ่งสมาคมผู้ว่าการรัฐของสหรัฐเชิญ Dr.Porter ซึ่งเป็น Professor อยู่ที่ มหาวิทยาลัย Harvard โรงเรียนเกรด A+ ทางด้านบริหาร มาให้ความเห็นในการวางแผนเศรษฐกิจสหรัฐในระยะยาว คนใหญ่คนโตของอเมริกาส่วนใหญ่เป็นลูกศิษย์ลูกหาของแกก็หลายคน เทปที่บันทึกนี้เป็นลิขสิทธิ์ของ C-Span ก็ต้องให้เครดิตเขาหน่อย

หัวข้อที่พูดคุยก็เกี่ยวกับการปรับปรุงโครงสร้างทางเศรษฐกิจของสหรัฐ โดยในเทปนั้นมีเนื้อหามีการพูดคุยเกี่ยวกับว่าสหรัฐจะปรับปรุงเศรษฐกิจได้อย่างไร ที่ผ่านมาเขาติดปัญหาในการพัฒนาเศรษฐกิจเพราะธุรกิจกับเศรษฐกิจไม่สัมพันธ์กัน โดยเทปนั้นแบ่งออกได้เป็น 3 ส่วน ส่วนแรกเกี่ยวกับพื้นฐานว่าเขาอยู่ ณ จุดไหน มีอะไรแล้วบ้าง ส่วนที่สองเขาขาดอะไรไป ส่วนที่สามเขาจะทำอย่างไรและมุ่งหน้าต่ออย่างไร

ส่วนแรก Dr.Porter ให้ความเห็นว่า สหรัฐนั้นมีผลผลิตสูงต้นทุนต่ำ, มีความสามารถในการลงทุนทั่วโลก, มีเป้าหมายในการผลิตสินค้าเพื่อสนองลูกค้า, มีระบบการสื่อสารที่ดีอยู่แล้ว เพราะที่ผ่านมาในอดีตสหรัฐมุ่งหน้าแสวงหาคุณภาพในทุกๆด้าน เขามีการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ ซึ่งมีเป้าหมายให้ลูกค้าพึงพอใจสูงสุด หรือ customer satisfaction หากไม่พอใจยินดีคืนเงิน พอผลิตของดีๆได้ คนก็นิยมเฉพาะในประเทศก็มีผู้บริโภคเป็นทุนอยู่แล้ว 265 ล้านคน ทีนี้คนอเมริกันซึ่งส่วนเยอะเป็นคนที่มาจากประเทศอื่นอพยพโยกย้ายไปตั้งถิ่นฐานอยู่ที่นั่น เมื่อมีโอกาสกลับไปเยี่ยมบ้านเกิดก็ได้แพร่กระจายสินค้าคุณภาพสูงกลับไปยังประเทศบ้านเกิด เหมือนเราหอบหิ้วกะปิ, น้ำปลา ไปต่างประเทศทำนองนั้น พอมีสินค้าดีชื่อเสียงด้านมีสินค้าคุณภาพก็ขจรขจาย ทำให้ง่ายเข้าเวลาจะไปลงทุนประเทศอื่น ส่วนระบบสื่อสารโทรคมนาคมเขาก็ให้ความสำคัญ ขอเบอร์โทร.ก็ง่ายเสียยิ่งกว่าง่าย เพราะเขามีตู้ชุมสายและคู่สายไปรอไว้ตั้งแต่ยังไม่มีธุรกิจ บ้านเรือนเกิดขึ้นในพื้นที่ที่ขอเลขหมาย ขอเบอร์โทร. วันสองวันได้ใช้แล้ว พูดถึงแล้วประเทศเขาดำเนินการอย่างต่อเนื่องมารวม ๆ แล้วเป็นเวลามากกว่า 10 ปี

ส่วนที่สอง สหรัฐขาดปัจจัยหลายด้านอาทิ พลเมืองเข้าสู่การศึกษาสูงกว่าปริญญาตรีลดลง, เงินลงทุนด้านวิจัยและพัฒนาลดลงในขณะเมื่อเปรียบเทียบกับไต้หวันซึ่งลงทุนเพิ่มขึ้น, นโยบายในการพัฒนาเศรษฐกิจเป็นไปในลักษณะมหภาคไม่ส่งเสริมธุรกิจระดับจุลภาค

ส่วนที่สาม เหล่าผู้ว่าการรัฐเขาก็ถามกันว่าแล้วจะให้ดำเนินการอย่างไรเพื่อให้เศรษฐกิจดำเนินไปอย่างมั่นคง Dr.Porter ก็ให้คำแนะนำว่า ให้ดำเนินนโยบายเศรษฐกิจแบบ Cluster ซึ่งหมายถึงมองดูเศรษฐกิจแบบเป็นชุมชนเป็นส่วน ๆ ไป หลักการกว้าง ๆ ของแนวทางนี้คือ นำความคิดเข้าไปถึงชุมชนระดับ city เทียบเท่าอำเภอแต่เป็นอำเภอที่มีขนาดใหญ่กว่าอำเภอของเราเยอะ ยกตัวอย่าง แถบ Houston, Texas ซึ่งชำนาญการผลิตน้ำมัน ก็มุ่งเน้นผลิตป้อนทั่วโลก โดยให้รัฐบาลกลางออกนโยบายสนับสนุน แล้วชาวบ้านที่อยู่ที่ฮุสตันก็มีงานทำและจะชำนาญแนวทางการผลิตน้ำมัน เศรษฐกิจในเมืองนี้ก็จะเข้มแข็ง ดูแล้วก็คล้าย ๆ กับ 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ของประเทศเราที่กำลังดำเนินการอยู่ยังไงยังงั้น แต่ของเขาทำแค่ระดับอำเภอ

ต่อไปนี้เป็นความเห็น อันที่จริงที่ Dr.Porter สามารถให้ความคิดและแนวทางแก้ไขแก่สมาคมผู้ว่าได้นั่นเป็นเพราะว่าระบบการทำงานของประเทศเขามีการดำเนินการต่อเนื่อง อย่างนักวิชาการในมหาวิทยาลัย เขาจะ research แล้วก็ปรับปรุงเรื่องที่ศึกษาวิจัยลึกซึ้งขึ้นไปเรื่อย ๆ เรื่องที่ทำก็จะมีเยอะแง่เยอะมุมเรื่องเดียวกันก็ทำซ้ำแล้วซ้ำอีกจนเห็นมุมมองเยอะด้าน ในเวลาเดียวกันข้อมูลก็ปรับปรุงให้ทันสมัยไปโดยอัตโนมัติ เรียกว่าใครเรียกถามนักวิจัยเป็นตอบได้ทันที และอีกอย่างเป็นเพราะงบสนับสนุนเยอะด้วย

ยังสงสัยอยู่เหมือนกันว่า Dr.Porter มีข้อมูลดิบเศรษฐกิจของประเทศไทยหรือเปล่า เพราะเรื่องนี้มันต้องอาศัยความเข้าใจถึงรากหญ้าและต้องศึกษาอย่างต่อเนื่อง แกให้แนวทางแก้เศรษฐกิจแก่ประเทศสหรัฐเพราะแกมีข้อมูลดิบเยอะอย่างเป็นระบบระเบียบและคลุกคลีอยู่กับปัญหาตลอด เปรียบเทียบกับข้อมูลดิบและการคลุกคลีกับปัญหาของไทยซึ่งมีน้อยกว่า ดังนั้นการเสนอแนวทางแก้ไขเศรษฐกิจไทยแบบเฉพาะเจาะจง มันก็ยากอยู่เพราะวิธีการทำงานของเขาคือ research และ research ให้ยิ่งลึกขึ้น ๆ ไป ข้อมูลดิบทางเศรษฐกิจของไทยเราเองนักวิจัยของเรามีครบหรือเปล่า มองอีกแง่หนึ่งถ้าแกสนใจประเทศไทยและบังเอิญมีข้อมูลดิบอยู่แล้วก็นับเป็นบุญของประเทศไทยที่จะได้รับคำแนะนำจากคนระดับศาสตราจารย์จาก Harvard