ถะรายพระวิหาร ถะเป็นเครื่องศิลาจีนรูปแบบคล้ายอาคาร ๖ เหลี่ยมซ้อนกันขึ้นไป ๖ ชั้น แต่ละชั้น
มีช่องโปร่ง ซึ่งเป็นลักษณะของเรือนไฟใช้ตามประทีป ถะรายพระวิหารทั้งหมด ๒๘ ถะ หมายถึง พระอดีต พุทธ ๒๘ องค์
เก๋งจีนหน้าพระวิหาร เครื่องศิลาสลักจีน ประดับอยู่ที่ลานประทักษิณ ชั้นล่าง ด้านหน้าพระวิหารหลวง มีลักษณะเป็นปราสาทแบบจีน ตั้งอยู่ บน ตั่งขาสิงห์ ล้อมรอบด้วยตุ๊กตารูปสัตว์ ฉากหลังเป็นเขามอ เครื่อง สลักศิลาชุดนี้ เดิมตั้งอยู่บนลานประทักษิณชั้นบน ย้ายลงมาตั้ง บนลาน ประทักษิณ ชั้นล่าง ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อานันทมหิดล รัชกาลที่ ๘ จากลักษณะ ที่ตั้ง เดิมหมายถึง วิมาน ไพชยนต์ของพระอินทร์แห่งเมืองสุทัสสนนคร บนเขาพระสุเมรุ ศูนย์กลาง แห่งจักรวาล
ม้าสำริด รูปม้าหล่อด้วยสำริด จำนวน ๘ ตัว ประดับอยู่มุมฐานประทักษิณชั้นกลาง และชั้นล่าง มุมละ ๑ ตัว ม้าสำริดนี้หล่อขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๘๙ โดยช่างไทยสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาล ที่ ๓ ม้าทั้งหมดนี้ทรงโปรดฯให้สร้างเพื่อเป็นการรำลึกถึงม้ากัณฐกะ ซึ่งเป็นพาหนะที่นำเจ้าชาย สิทธัตถะ เสด็จ ออกผนวช การประดับด้วยเครื่องสำริดเช่นนี้จะเห็นได้หลายแห่ง เช่น ช้างสำริด ที่ลานประทักษิณ พระอุโบสถ วัดอรุณราชวราราม รูปสางแปลงสำริด ที่ลานประทักษิณพระอุโบสถ วัดพระเชตุพน วิมลมังคลาราม เป็นต้น
พระบรมราชานุสาวรีย์ วัดสุทัศนเทพวราราม ถือกันว่าเป็น พระอารามประจำรัชกาล พระบาท สมเด็จพระปรเมนทร มหาอนันทมหิดล รัชกาลที่ ๘ เพราะทรงมีความเกี่ยวข้องกับ
วัด คือเมื่อคราวเสด็จนิวัติพระนครครั้งแรก ได้เสด็จมาที่วัดนี้
และ ทรงพระราชปรารภว่าสถานที่วัดสุทัศนฯ ร่มเย็นน่าอยู่ และเมื่อทรงประกอบพระราชพิธีแสดงพระองค์เป็นพุทธมามกะ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สกลมหาสังฆปรินายก (แพ ติสสเทโว) ทรงเป็นพุทธมามกาจารย์ และ ถวาย โอวาท เมื่อพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอนันทมหิดลเสด็จสวรรคตแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน ทรงพระ มหากรุณาโปรดเกล้าฯให้บรรจุพระบรมราชสรีรางคารพระบรมเชษฐาธิราชเจ้า ไว้ ณ ผ้าทิพย์ เบื้องหน้า ฐานชุกชีพระศรีศากยมุณี ในสันที่ ๙ มิถุนายน ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเสด็จสวรรคต จะจัด พิธีบำเพ็ญ พระราช กุศล ณ วัดสุทัศนฯ นี้เป็นประจำทุกปี
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอนันทมหิดล รัชกาลที่ ๘ ประดิษฐานไว้บริเวณ ลาน ประทักษิณ ชั้นล่างมุมทิศตะวันตกเฉียงเหนือพระวิหารหลวง พระบรมรูปหล่อด้วยสำริด ประทับ ยืน ขนาดเท่าพระองค์จริง ทรงฉลองพระองค์ชุดจอมทัพ แท่นประดิษฐานเป็นหินอ่อน ยกแท่นสูง ระดับ เหนือ ศีรษะ ตั้งพระบรมรูปและแท่นตั้งพุ่มดอกไม้ ซึ่งหล่อด้วยสำริดอยู่ต่ำลงมาเล็กน้อย ด้านหน้า มี จารึก บนแผ่น ทองเหลือง กล่าวถึงกำหนดการก่อสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ เบื้องพระปรัศร์เป็นแผ่นหิน อ่อน วงโค้งกั้น เหนือวงโค้งประดิษฐานอักษรพระปรมภิไธย "อปร" ภายใต้พระมหาพิชัยมงกุฏ กำแพง แก้วพระอุโบลถ ลานประทักษิณรอบพระอุโบสถชั้นล่างอยู่นอกกำแพงแก้ว เป็นลานปูด้วยหินจาก
ประเทศจีน กำแพงแก้วก่ออิฐถือปูนล้อมรอบลานประทักษิณชั้นกลางทั้ง ๔ ด้าน ยกพื้นตั้งบนฐานสูง มีพนักทำด้วยกระเบื้องเคลือบสีเขียว ด้านในมีช่องตามประทีปตลอดพนักกำแพงแก้วนี้ มีซุ้มประตู ด้านละ ๒ ซุ้ม รวมทั้งหมดเป็น ๘ ซุ้ม ซุ้มประตูทำด้วยหินอ่อนเป็นซุ้มคูหาหน้านาง ยอดทรงมงกุฏ หน้าบัน เหนือ กรอบประตูเป็นปูนปั้นลายดอกไม้ปิดทองคำเปลว บานประตูไม้พื้นด้านนอก เป็นภาพ เขียนสีน้ำมัน รูป ครุฑยุดนาค พื้นด้านในทาสีแดง ลานประทักษิณชั้นบนสุด อยู่ในแนวเดียวกัน กับแนว เสานางเรียง ที่รองรับ ชายคาพระอุโบสถ มีพนักกระเบื้องเคลือบ สีเหลืองกั้นโดยรอบ ด้านในมีช่อง ตาม ประทีปตลอด
ซุ้มใบเสมา ในแนวกำแพงแก้วมีซุ้มครอบใบเสมา ทั้งหมด ๘ ซุ้ม ประจำทิศทั้ง ๘ แกะสลักด้วยหิน จาก จีน รูปทรงแบบอาคาร สี่เหลี่ยมจตุรัสโปร่ง ตั้งบน ฐานสูง หลังคายอดแหลม แบบยอด เจดีย์ ใบเสมาเป็น ใบเสมาหินสลักรูปช้างสาม เศียรชูงวง อยู่กลางแผ่น แต่ละงวงถือดอกบัวบานเป็นรูปสัตว์ ข้างหนึ่งเป็น รูป นกยูงหมายถึงพระอาทิตย์ ข้างหนึ่งเป็นรูปกระต่าย หมายถึง พระจันทร์ มีการสันนิษฐานว่า บัวบาน หมายถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ และพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยรัชกาลที่ ๒ ที่สวรรคตแล้ว ส่วนบัวตูม ๑ ดอก หมายถึง สร้าง โดยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๓ สมัยยังทรงพระชนม์อยู่ กรอบนอกสลักเป็นตัวนาคและ หัวนาคสามเศียร อยู่ด้านล่าง แต่ละซุ้มตั้งใบเสมา คู่ เกยโปรยทาน ในแนวกำแพงแก้ว ที่เป็นช่วงขั้น ระหว่างซุ้มใบเสมามีเกยตั้งสลับกันไปรวมทั้งหมด ๘ เกยใช้เป็นที่ประทับสำหรับพระมหากษัตริย์สมัยก่อน เพื่อโปรยทานแก่พสกนิกรในคราว เสด็จ พระราชพิธี บำเพ็ญ พระราชกุศลทานบารมี เหมือนพระพุทธเจ้า เมื่อเสวยพระชาติเป็น พระเวสสันดร ลักษณะของเกย คล้าย กับเกยหามแต่ทำด้วยหินอ่อน ด้านหลังมีบันไดทางขึ้นและลง

HOME BACK NEXT