Εργασία: Ζορμποπούλου Μαρία E-mail: zorbopoulou@yahoo.com Home Εισαγωγή Α' ενότητα Β' ενότητα Γ' ενότητα Δ' ενότητα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η παρούσα εργασία: ΤΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ 1.____ Εισαγωγή 1.1.__ Ο Άνθρωπος και το Περιβάλλον. 1.2.__ Η έννοια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. 1.2.1. Οι σταθμοί στην πορεία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. 1.2.2. Σημαντικά βήματα για την εισαγωγή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην τυπική Ελληνική εκπαίδευση. ______ Στη χώρα μας 2.____ Σκοπός και Στόχοι 2.1.__ Η διεθνής και η ελληνική εμπειρία. 2.2.__ Η παρούσα εργασία. 3.____ Μεθοδολογία 3.1.__ Γενικός σχεδιασμός της έρευνας 3.1.1. Συνεντεύξεις καθηγητών. 3.1.2. Διερευνητικά ερωτήματα και τύπος απαντήσεων. 3.1.3. Χρήση του ερωματηματολογίου κατά τις συνεντεύξεις. 3.2.__ Απόκτηση εμπειριών πάνω στην Π.Ε. 3.3.__ Δόμηση του υλικού. 3.4.__ Παρέμβαση 4.____ Αποτελέσματα των αναλύσεων των συνεντεύξεωντων καθηγητών. 4.1.__ Ενδιαφέρον 4.2.__ Γνώσεις 4.3.__ Αντίληψη του Επιστημονικού Φαινομένου. 4.4.__ Ο ρόλος της Τεχνολογίας. 4.5.__ Η σχέση Μαθητή - Καθηγητή. ______ Στοιχεία Ψυχολογίας και η "Μέθοδος της Προβολής" 5.____ Συμπεράσματα - Προτάσεις. 6.____ Δόμηση του υλικού 6.1.__ Moρφή του εκπαιδευτικού υλικού. 6.2.__ Δομή του εκπαιδευτικού υλικού. 7.____ Παρέμβαση 7.1.__ Τρόπος της παρέμβασης 7.2.__ Αποτελέσματα της παρέμβασης. 8.____ Έλεγχος του Εκπαιδευτικού Υλικού. 8.1.__ Μεθοδολογία 8.2.__ Ανάλυση των Συνεντεύξεων. 8.3.__ Συμπεράσματα Α' ενότητα: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ 1.____ Κατανομή του νερού στη φύση. ______ Δραστηριότητες 1.1.__ Παγκόσμια εικόνα της διαθεσιμότητας νερού. 1.2.__ Τα εσωτερικά νερά στην Ελλάδα. ______ Θέματα Συζήτησης 2.____ Ο κύκλος του νερού. ______ Δραστηριότητες 2.1.__ Η επιρροή του ανθρώπου. ______ Θέματα Συζήτησης 2.2.__ Διαδρομές του νερού προς τον ποταμό. ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 3.____ Η λεκάνη απορροής - μιά λειτουργική ενότητα. ______ Δραστηριότητες 4.____ Ένας γλύπτης του τοπίου. ______ Περίληψη ______ Δραστηριότητες ______ Θέματα Συζήτησης 5.____ Ο ποταμός με τα χίλια πρόσωπα. ______ Περίληψη 5.1.__ Κατά μήκος εξέλιξη του ποταμού. 5.2.__ Κατά πλάτος ανάπτυξη του ποταμού. ______ Θέματα Συζήτησης Β' Ενότητα: ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1.____ Το νερό ως μια απλή χημική ένωση. 1.1.__ Ένα μόριο πολύ "αντικομφορμιστικό". 1.1.1. Πώς είναι ένα μόριο νερού; 1.1.2. Πώς συνδέονται μεταξύ τους πολλά μόρια νερού; 1.1.3. Πού οφείλεται η μεγάλη διαλυτική ικανότητα του νερού; ______ Ένας παγκόσμιος διαλύτης ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 1.2.__ Επιφανειακή τάση 1.2.1. Γιατί η επιφάνεια του νερού συμπεριφέρεται σαν μια ελαστική μεμβράνη; 1.2.2. Κάποιοι οργανισμοί βαδίζουν επάνω στο νερό εκμεταλλευόμενοι την επιφανειακή του τάση. 1.2.3. Πώς καταστρέφεται η επιφανειακή τάση; ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 1.3.__ Ιξώδες 1.3.1. Γιατί οι οργανισμοί συναντούν μεγαλύτερη αντίσταση κατά την κίνησή τους μέσα στο νερό, απ' ό,τι στον αέρα; 1.3.2. Οι οργανισμοί μετακινούνται μέσα στο νερό υπερνικώντας την αντίστασή του... ______ ...χάρη στη μορφή τους... ______ ...χάρη σε εξειδικευμένες κινήσεις... ______ ...ή χάρη στη μείωση των τριβών. 1.3.3. ...ή εκμεταλλευόμενοι την αντίσταση του. 1.3.4. Πώς μπορεί η ρύπανση να μεταβάλει το ιξώδες; ______ Θέματα Συζήτησης 1.4.__ Πυκνότητα 1.4.1. Γιατί το νερό στηρίζει πολύ καλύτερα τους οργανισμούς απ' ό,τι ο αέρας; 1.4.2. Οι οργανισμοί επιπλέουν στο νερό... ______ ...μειώνοντας την πυκνότητά τους... ______ ...ή αυξάνοντας την επιφάνειά τους. 1.4.3. Γιατί το νερό είναι καλύτερος μεταφορέας μηνυμάτων απ' ό,τι ο αέρας; 1.4.4. Η ανωμαλία μεταβολής της πυκνότητας του νερού με τη θερμοκρασία συμβάλλει... ______ ...στη διατήρηση της ζωής... ______ ...στην αύξηση της διαβρωτικής του ικανότητας... ______ ... και στην καλύτερη κατανομή της τροφής, του οξυγόνου και της θερμότητας. 1.4.5. Πώς επιδρά η ρύπανση στην πυκνότητα του γλυκού νερού ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 1.5.__ Θερμική συμπεριφορά του νερού 1.5.1. Γιατί η μεγάλη θερμοχωρητικότητα του νερού ευνοεί τη ζωή; 1.5.2. Το νερό ρυθμιστής του κλίματος 1.5.3. Οι οργανισμοί εξοικονομούν ενέργεια μέσα στο νερό 1.5.4. Κάποιες φορές η θερμοχωρητικότητα του νερού δεν αρκεί για να εμποδίσει τη μεγάλη άνοδο της θερμοκρασίας του ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 2.____ Συστατικά του νερού του ποταμού. 2.1.__ Προέλευση των συστατικών των νερών ενός ποταμού 2.2.__ Η μεταβολή της σύστασης των νερών των ποταμών 2.2.1. Παροχή 2.3.__ Η σπουδαιότητα των ιόντων για την ανάπτυξη της ζωής 2.3.1. Πώς επηρεάζει η ρύπανση τις συγκεντρώσεις των ιόντων στα νερά των ποταμών; ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 2.4.__ Αλατότητα του νερού 2.4.1. Είναι όλα τα εσωτερικά νερά το ίδιο "γλυκά"; 2.4.2. Τί συμβαίνει όταν οι οργανισμοί είναι περισσότερο "αλμυροί" από το περιβάλλον μέσο; 2.4.3. Οι οργανισμοί του γλυκού νερού έχουν αναπτύξει τρόπους αντιμετώπισης της όσμωσης... ______ ...αποβάλλοντας το περίσσευμα νερού... ______ ...ή εμποδίζοντας την είσοδο του νερού στο εσωτερικό του σώματός τους... ______ ... ή περιορίζοντας τις δραστηριότητές τους σε περιβάλλοντα με σταθερή αλατότητα... ______ ... ή διευρύνοντας με διάφορους τρόπους τη δυνατότητα προσαρμογής τους... 2.4.4. Μήπως η αύξηση της αλατότητας των γλυκών νερών θα ευνοούσε την επιβίωση των οργανισμών σ' αυτά; ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης ______ Δραστηριότητες 2.5.__ Τα θρεπτικά άλατα 2.5.1. Δυναμική των θρεπτικών αλάτων του ποταμού 2.5.2. Ο κύκλος του αζώτου 2.5.3. Ο κύκλος του φωσφόρου 2.5.4. Ανθρωπογενείς επιδράσεις στα θρεπτικά άλατα των ποταμών ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 2.6.__ Διαύγεια 2.6.1. Γιατί ο βαθμός διαύγειας μιας υδατοσυλλογής επηρεάζει σημαντικά τη ζωή του ποταμού; 2.6.2. Πώς επιδρά η ρύπανση στη διαύγεια του νερού; ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 2.7.__ Αέρια 2.7.1. Αέρια διαλυμένα στο νερό του ποταμού 2.7.2. Αλληλεπιδράσεις μεταξύ αερίων και βιολογικών διαδικασιών 2.7.3. Όταν τα φυτά δε στερούνται το νερό 2.7.4. Οι υδρόβιοι οργανισμοί ανακάλυψαν διαφορετικούς τρόπους για να προσλαμβάνουν οξυγόνο ______ Δερματική αναπνοή ______ Πρόσληψη του οξυγόνου από τα βράγχια ______ Βράγχια με προσαρμογές για την πρόσληψη οξυγόνου και από την ατμόσφαιρα ______ Με τη νηκτική κύστη στο ρόλο του πνεύμονα ______ Με αποθήκευση νερού ______ Με κατάποση ή αποθήκευση φυσαλίδων αέρα ______ Εισπνέοντας απ' ευθείας το ατμοσφαιρικό οξυγόνο ______ Με "καλάμι" (αναπνευστικό σωλήνα) ______ Από καμπάνα αέρα ______ Εισπνέοντας το οξυγόνο των φυτών ______ Δεσμεύοντας το οξυγόνο με αναπνευστική χρωστική 2.7.5. Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 2.7.6. Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) ______ Περίληψη ______ Δραστηριότητες 2.8.__ Τί είναι το pH 2.8.1. Από τί εξαρτάται το pH 2.8.2. Επίδραση του pH στους οργανισμούς 2.8.3. Πώς επιδρά ο άνθρωπος στο pH των επιφανειακών νερών; ______ Περίληψη ______ Δραστηριότητες 2.8.4. Ο ρόλος του ασβεστίου 2.8.5. Σύστημα εξισορρόπησης: buffer system ______ Περίληψη Γ' Ενότητα: Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ 1.____ Παράγοντες που επηρεάζουν την κατά μήκος διαβάθμιση της ζωής του ποταμού. 1.1.__ Ροή. 1.1.1. Παραδείγματα προσαρμογών των οργανισμών στη ροή. ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 1.2.__ Υπόστρωμα. 1.2.1. Ανόργανα υποστρώματα. 1.2.2. Οργανικά υποστρώματα. 1.2.3. Παραδείγματα πανίδας των κατηγοριών υποστρώματος. ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 1.3.__ Θερμοκρασία. 1.3.1. Βιολογικές συνέπειες του θερμικού καθεστώτος. 1.3.2. Θερμοκρασία και βιολογικός κύκλος. ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 1.4.__ Οξυγόνο. ______ Περίληψη ______ Θέματα Συζήτησης 2.____ Κατά μήκος διαβάθμιση της ζωής του ποταμού. 2.1.__ Πηγές. 2.1.1. Πηγές με μεγάλη ροή. 2.1.2. Πηγές με μικρή ροή. 2.1.3. Πηγές με μηδενική ροή. 2.2.__ Το ανώτερο τμήμα των ποταμών. 2.2.1. Περίφυτον. 2.2.2. Ασπόνδυλα. 2.2.3. Ψάρια. 2.2.4. Άλλοι οργανισμοί του ανώτερου τμήματος. ______ Περίληψη 2.3.__ Το μεσαίο τμήμα των ποταμών. 2.3.1. Υδρόβια μακρόφυτα. 2.3.2. Ασπόνδυλα. 2.3.3. Ψάρια. 2.3.4. Πουλιά. 2.3.5. Αμφίβια. ______ Περίληψη 2.4.__ Το κατώτερο τμήμα των ποταμών. 2.4.1. Πλαγκτόν. 2.4.2. Ασπόνδυλα. 2.4.3. Ψάρια. 2.4.4. Πουλιά. 2.4.5. Άλλοι οργανισμοί του κατώτερου τμήματος. ______ Περίληψη 3.____ Ενδιαιτήματα. 3.1.__ Η έννοια του ενδιαιτήματος. ______ Μικρο-ενδιαιτήματα. 3.2.__ Η σημαντικότητα των φυτών στα ενδιαιτήματα του ποταμού. 3.3.__ Οικολογική σημασία των ενδιαιτημάτων του ποταμού. 3.3.1. Οικολογική σημασία των ενδοποτάμιων ενδιαιτημάτων. 3.3.2. Οικολογική σημασία των παραποτάμιων ενδιαιτημάτων. 3.3.3. Οικολογική σημασία των πλημμυρο-πεδιάδων. 3.3.4. Οι παραποτάμιοι μικρο-οικότοποι της Ελλάδας. 3.3.5. Ανθρώπινες παρεμβάσεις που εμποδίζουν τις φυσικές λειτουργίες. ______ Περίληψη 4.____ Τροφικές αλυσίδες - Πλέγματα 4.1.__ Δομή και λειτουργία. 4.1.1. Τροφικά επίπεδα. 4.1.2. Διαταραχή και κατάρρευση του οικοσυστήματος. 4.1.3. Τι μπορούμε να διδαχτούμε από την οικολογική πυραμίδα για την κατανομή των πόρων; 4.2.__ Η σημασία της βακτηριακής αποσύνθεσης για τις τροφικές αλυσίδες. 4.3.__ Ασπόνδυλοι καταναλωτές. 4.4.__ Ομαδοποίηση των οργανισμών στις τροφικές αλυσίδες. 4.5.__ Παραδείγματα προσαρμογής δομών και συμπεριφοράς των οργανισμών στις διατροφικές τους συνήθειες. ______ Περίληψη