Η λίμνη Μητρικού ή Μάνα βρίσκεται
στο Νομό Ροδόπης, σε μια περιοχή πλούσια σε υγρότοπους. Στα δυτικά της
βρίσκεται ένας άλλος σημαντικός υγρότοπος, η Βιστονίδα και το Πόρτο
Λάγος.
Η Μητρικού απέχει μόλις 3 χλμ
από τις ακτές του Θρακικού Πελάγους και δέχεται τα νερά δυο ποταμών.
Από το βορρά κατεβαίνει και χύνεται μέσα στη λίμνη ο ποταμός Μπόσπος
ενώ από ανατολικά έρχεται ο ποταμός Φιλιουρής ή ρέμμα Φιλιουρής, που
χύνεται στο νότιο μέρος της λίμνης.
Η κοιλάδα του ποταμού Φιλιουρή
θεωρείται επίσης σημαντικός βιότοπος και έχει περιληφθεί στο δύκτιο
βιοτόπων της Ε.Ο.Κ. ενώ στα νοτιοδυτικά, κοντά στις ακτές, υπάρχει ένας
σημαντικός αριθμός από λιμνοθάλασσες, από τις οποίες οι πέντε μεγαλύτερες
είναι η λίμνη Καρατζά (Αρωγή), η Αλυκή (Μέση), η Ξηρολίμνη (Φαναρίου),
η Πτελέα και το Έλος (Καρατζαλί).
Η περιοχή των υργοτόπων βρίσκεται
σε γεωγραφικό πλάτος 25ο, 07’- 25ο, 21’ ανατολικ΄΄ο
και γεωγραφικό μήκος 40ο, 53’ - 41ο, 02’ Βόρειο. Η έκταση
της λίμνης Μητρικού μαζί με τη λεκάνη απορροής του ποταμού Μπόσπου είναι
370 τ.χ., ενώ η έκταση των λιμνοθαλασσών φθάνει τα 132 τ.χ.
**Top**
Το τοπίο
Πάνω στην πυκνή βλάστηση που
επιπλέει μέσα στην λίμνη, (Nymphea alba και trapa natans), γυροπετούν
τα Μαυρόγλαρα και τα Μουστακογλάρονα, γιατί εδώ έχουν τα αυγά και τους
νεοσσούς τους. Το χειμώνα, στο ηλιοβασίλεμαη λίμνη βάφεται ροζ οι χήνες
πετούν σε σχηματισμούς καθώς πηγαίνουν με το σούρουπο να βρουν τροφή
μέσα στα γύρω χωράφια.
Πολλά παπιά καθρεπτίζονται μέσα
στα νερά της λίμνης, τις κρύες; μέρες του χειμώνα, ενώ στις γειτονικές
λιμνοθάλασσες τα φοινικόπτερα ξεκουράζονται στο ένα τους πόδι, μέσα
στα ρηχά νερά. Μνήμες από έναν παράδεισο που τον θεωρούσαμε χαμένο ξαναζωντανεύουν
σε τούτα εδώ τα μέρη.
**Top**
Το κλίμα
Στην περιοχή το κλίμα, είναι
ενδιάμεσο, μεταξύ Μεσογειακού και Μεσευρωπαϊκού. Η μεγαλύτερη θερμοκρασία
του αέρα εμφανίζεται τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και βρίσκεται γύρω
στους 230 C, ενώ η χαμηλότερη το Δεκέμβριο και Μάιο. Χιόνι
πέφτει συχνά, το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, ενώ παγετοί αρχίζουν τον
Οκτώβριο και τελειώνουν το Μάρτιο.
**Top**
Η
βλάστηση και η χλωρίδα
Στα άβαθη νερά, στις λίμνες,
τους ποταμούς και τα κανάλια απαντάται να επιπλέει το είδος Lemma minor.
Στις άκρες της λίμνης Μητρικού, ιδίως στο βόρειο και βορειοανατολικό
τμήμα της, υπάρχουν μεγάλοι καλαμιώνες.
Στα σπουδαιότερα φυτά που επιπλέουν
στη λίμνη Μητρικού είναι τα Νούφαρα (Nuphar lutea) και (Nymphaea alba),
η Trapa natans, το Myriophylum verticillatum, και ο Potamogeton nodosus.
Στη Β.Α. όχθη της λίμνης, τα
Νούφαρα σχηματίζουν μικτές φυτοκοινωνίες με τα είδη Scirpus lacustris
και Typha angustifolia. Οι καλαμιώνες αναπτύσσονται στα γλυκά και στα
υφάλμυρα νερά. Τα είδη που υπάρχουν στους καλαμιώνες, εκτός από το Phragmites
communis, και το Scirpus lacustris.
Οι καλαμιώνες είναι η κυρίαρχη
διάπλαση στην περιοχή των υγρότοπων. Ειδικά τα άβαθη νερά και τα έλη
της λίμνης Μητρικού, τα περιζώνουν σαν αδιαπέραστο τείχος. Αντίθετα
στις γειτονικές λιμνοθάλασσες αναπτύσσονται μόνο σε μικρές συστάδες.
Στα αλατούχα εδάφη, τα είδη που
επικρατούν είναι η Slicornia europaea, το Arthrocnemum ftuticosum, το
Halocnemum strobilaceum, η Suaeda martitima η Suaeda maritima και η
Suaeda splendens Η αλοφίλη βλάστηση στη περιοχή έχει μεγάλη εξάπλωση.
Στις γειτονικές αμμώδεις ακτές
επικρατούν αμμόφιλα είδη όιπως η Ammophila arenaria, Medicago marina,
οι Θαλασσινοί κρίνοι (Pancratium maritimum), η Cakile maritima , η Salsola
Kali, η Euphorbia peplis, η E. Paralias κ.α.
Στην περιοχή των υγροτόπων υπάρχουν
επίσης λιβάδια που πλυμμυρίζουν από ατ νερά της βροχής, όπου η βλάστηση
αποτελείται από τα είδη Juncus maritimus, Juncus acutus, Scirpus holoschoenus
κ.α.
Στις εκβολές του ποταμού Μπόσπου
υπάρχουν δάση από Ιτιές (Salix alba, S. Fragilis, S. Triandra) από Λεύκες
(Populus alba), Σκληθρα (Alnus glutinosa), Φτελιές (Ulmus minor) και
Φράξους (Fraxinus angustifolia oxycarpa).
Οι θάμνοι και τα ποώδη είδη που
βρίσκονται στο δάσος της εκβολής, είναι η Vitis vinifera - sylvestris,
o Rubus ulmifolius, o Rubus caesius, Clematis vitalba, Vitex agnus -
castus, η Periploca graeca, Pyrus apygdaliformis, Paliurus spina cristi.
Το νότιο τμήμα της λίμνης Μητρικού
και στην εκβολή του Φιλιουρή συναντάμε εκτάσεις σκεπασμένες με αρμυρίκια
(Tamarix parviflora και Tamarix hampeana). Σπάνια και ενδημικά φυτά
δεν υπάρχουν στην περιοχή. Σχετικά σπάνια μπορούν να θεωρηθούν τα είδη
Pancratium maritumum, Trapa natans, Nuphar lutea και Nymphaea alba,
που οι πληθυσμοί τους παρουσιάζουν μείωση στην Ελλάδα λόγω της Τουριστικοποίησης
των ακτών και των αποξηράνσεων των υγροτόπων.
**Top**
Η πανίδα
Ψάρια : Τα κυριότερα ψάρια
που υπάρχουν στη λίμνη Μητρικού είναι το Χέλι (Anguilla anguilla), ο
Κέφαλος (Mugil cephalus), το Γριβάδι (Cyprinus caprio) και η Κοκκινοφτέρα
(Scardinius erythrophthalmus).
Στον ποταμό Μπόσπο που βρίσκεται
στη βόρεια πλευρά της λίμνης, υπάρχουν η Μπριάνα (Barbus plebejus cyclolepis),
Η Γκελάρτσα (Chalcalburnus chalcoides macedonicus), το Φιδόψαρο (Cobitis
taenia), ο Μουστάκας (Gobio gobio bulgaricus) και το Κεφάλι (Leuciscus
cephalus macedonicus).
Στο ποταμό Φιλιούρη ζουν η Λεστιά
( Abramis brama), η Μπριάνα (Barbus plebejus cycloperis) ο Μουστάκας
και η Μουρμουρίτσα (Rhodeus sericeus amarus).
Αμφίβια. Στη περιοχή συναντάμε
μεγάλους πληθυσμούς. Αμφίβιων λόγωτης μεγάλης ποικιλίας των βιότοπων.
Μέσα στα μικρά ποτάμια, στους καλαμιώνες στα έλη στη λίμνη και στις
θαμνώδεις περιοχές βρίσκουν καταφύγιο οι βάτραχοι (Rana dalmatina),
οι Τρίτωνες (Triturus vulgaris) οι Δεντροβατραχοι (Hyla arborea), οι
Φρύνοι (Byfo viridis).
Ερπετά. Μέσα στη λίμνη
και στα γύρω έλη υπάρχουν Νεροχελώνες (Emys orbicularis, Mauremys caspica)
και Νερόφιδα (Natrix natrix, Natrix tesselata). Στις γύρω από τις λιμνοθάλασσες
αλοφυτικές και θαμνώδεις περιοχές κυκλοφορούν χερσοχελώνες (Testudo
hermanni και Testudo graeca).
Βρίσκονται επίσης στην περιοχή
η Πρασινόσαυρα (Lacerta vidiris), η Σαύρα (Podarciis taurica), το Σαμιαμύδι
( (Cyrtodactylus kotschyi), ο Λαφιάτης (Elasphe quatuorlineata), η Οχιά
(Vipera ammodytes) και ο σπάνιος Coluber caspicus.
Θηλαστικά. Στα νερά της
λίμνη και στα μικρά ποτάμια, ζει η Βιδρα (Lutra lutra), σε καλούς πληθυσμούς.
Στα μικρά, παραποτάμια δάση, βρίσκουν καταφύγιο ο Ασβός (Meles meles)
το Τσακάλι (Canis aureus) και η Νυφίτσα (Mustela nivalis).
Στις περιοχές με θάμνους υπάρχουν
Λαγοί (Lepus europaeus), Αλεπούδες (Vulpes vulpes), Σκαντζόχοιροι (Erinaceus
concolor).
Πουλιά. Στη περιοχή έχουν
παρατηρηθεί σε διαφορετικές εποχές πάνω από 200 είδη πουλιών.
Εδώ φωλιάζουν σε μικρούς πληθυσμούς
είδη όπως ο Αργυροτσικνιάς (Ergetta alba) η Χιουλιαρομύτα (Platalea
leucorodia), η Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus), ο Πορφυροτσικνιάς (Ardea
purpurea), η Νανομουγκάνα (Ixobrychus minutus), η Σταχτοχηνα (Anser
anser), η Φλυαρόπαπια (Anas strepera), η Βαλτόπαπια (Anythya nyroca),
η Σκουφοβουτηχτάρα (Podicers cristatus), ο Νυχτοκόκορας (Nycticorax
nycticorax).
Στη λίμνη Μητρικού, η βλάστηση
από Nymphea alba and Trapa natans φιλοξενεί αποικίες Μουστακογλάρου
(Chlidonias hybrida) και Μαυρογλάρονου (Chlidonias niger).
Στην περιοχή των λιμνοθαλασσών
(Ξηρολίμνη, Καρατζά., Αλυκή, Πτελέα, Έλος), φωλιάζουν σπάνια είδη που
κινδυνεύουν να χαθούν από την Ελλάδα, όπως οι Αβοκέτες (Recurvirosta
avosetta), οι Καλαμοκανάδες (Himantorus himantorus), τα Νεροχελίδονα
(Glareola prantincola), οι Στρειδοαφάγοι (Haematopus ostralegus), οι
Πετροτριλίδες (Burhinus oedicnemus) και οι Αγκαθοκαλημάνες (Hoplopterus
spinosus).
Επίσης ξεχειμωνιάζουν Αργυροπελεκάνοι
( Pelecanus crispus) και παρατηρούνται κοπάδια από Φοινικόπετρα (Phoenicopterus
ruber).
Στα χωράφια που υπάρχουν κοντά
στη λίμνη Μητρικού συγκεντρώνονται το χειμώνα σημαντικοί πληθυσμοί από
Σταχτόχηνες (Anser anser) και Ασπρομετωπόχηνες (Anser albifrons), ενώ
συχνά εμφανίζονται και οι Νανόχηνες (Anser erythropus).;
Το χειμώνα βρίσκουν καταφύγιο
στη λίμνη διάφορα υδρόβια παπιά, όπως το Κιρκίρι (Anas crecca), το Σφυριχτάρι
(Anas penelope), η Πρασινοκεφαλή (Anas platyrthynchos) η Κυνηγόπαπια
(Aytha ferina), η Χουλιαρόπαπια (Anas clyreata), η Μαυροκέφαλη (Aythya
fuligula) κ.α.
**Top**
Ευκολίες
Ο επισκέπτης της Λίμνης Μητρικού
και των γειτονικών λιμνοθαλασσών, μπορεί να μείνει στο μικρό ψαροχώρι.
Φανάρι (500 κάτοικοι) που βρίσκεται 31 χλμ ΝΔ της Κομοτηνής. Στο Φανάρι
υπάρχουν τα ξενοδοχεία ‘’Βόσπορος’’(τηλ. 31216) Β’ κατηγορίας με 38
κλίνες και ‘’Φανάρι’’ (τηλ. 31300) Γ΄ κατηγορίας, με 60 κλίνες. Τα ξενοδοχεία
παραμένουν ανοιχτά όλο το χρόνο.
Στο Φανάρι υπάρχουν επίσης 100
κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και το κάμπινγκ ‘’ΦΑΝΑΡΙ’’ (τηλ. 31270),
δυναμικότητας 540 ατόμων, που λειτουργεί μόνο το καλοκαίρι. Μπορείτε
να γευθείτε άφθονο φρέσκο ψάρι, στις ψαροταβέρνες της περιοχής.
**Top**
Πρώτες
βοήθειες - Χρήσιμα Τηλέφωνα
Κοινότητα Φαναρίου : τηλ. 31204
Ταξί : τηλ. 31210
Νοσοκομείο Κομοτινής : τηλ. 24600-9
Νοσοκομείο Ξάνθης : τηλ . 24834
Δ/νση Δασών Ροδόπης : τηλ. 0531
- 27777
Δ/νση Δασών Ξάνθης : τηλ. 05410-
22115
Πως να φτάσετε στην περιοχή
Λεωφορεία του ΚΤΕΛ συνδέουν τα
χωριά Παγούρια, Μέση και Φανάρι
**Top**