ΚΥΚΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ-ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟ ΣΥΜΠΑΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το έτος 2000 εκδόθηκε στον ελάχιστο αριθμό αντιτύπων το βιβλίο με τον τίτλο «Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ» (ISBN 960-385-019-5 από τον οίκο «Δωδώνη», αριθμός σελ 442). Στο βιβλίο εκείνο έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να απαντηθούν συνολικά και με συμπυκνωμένο τρόπο τα μεγάλα ζητήματα της Φιλοσοφίας αποφεύγοντας να βασιστώ σε έτοιμες απόψεις ή σε προηγούμενες θεωρίες. Ένα πλήθος από τυχαίες και αποσπασματικές διαπιστώσεις στην εμπειρία και ένα πλήθος από ξεχωριστές εξηγήσεις μπορούν να προκύψουν πιο γρήγορα, πιο εύκολα και όχι τυχαία. Μπορούν μέσα από τη θεωρητική ανάλυση των συνηθισμένων εννοιών, από την ανάπτυξη και το συσχετισμό λίγων γενικών απόψεων και με τη δυνατότητά μας να γνωρίζουμε όλα τα πράγματα μέσα από την παρατήρηση σχέσεων και ομοιοτήτων στα πλησιέστερα πράγματα της εμπειρίας μας. Αυτό επιδίωξα να επιτύχω και να αποδείξω με τη «Θεολογία της Επιστήμης» και έγινα πολύ κουραστικός, χωρίς να γίνω πολύ κατανοητός.

Στο φιλοσοφικό βιβλίο εκείνο, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά μια πρωτότυπη κοσμολογική θεωρία περιπλεγμένη σε συλλογιστικές λεπτομέρειες, με πολλές ασάφειες και ανάμεσα στην ανάπτυξη διαφορετικών ζητημάτων. Αυτή η θεωρία περί της αρχής του Σύμπαντος ξεκινάει με τη λογική ενός αυτοτελούς και σταθεροποιημένου Σύμπαντος σε αντίθεση με την κυρίαρχη θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» και έφερε εύστοχα τον ειδικό τίτλο «Θεωρία του Τελειωμένου Συνολικού Χρόνου και της Σχετικότητας της Ενέργειας». Πιο σύντομα -αλλά με κάποια ανακρίβεια- την ονομάζω Θεωρία του Ταυτόχρονου Σύμπαντος. Πρόκειται για μία τολμηρή θεωρία, που εξηγεί και περιγράφει με ενιαίο τρόπο την ύπαρξη της ύλης και τη σχέση της με το χρόνο, το χώρο και την εμφάνιση της Ζωής και με συνηθισμένο λεξιλόγιο κατάφερε να εισέλθει δημιουργικά σε επιστημονικά ζητήματα, τα οποία παρουσιάζονται στο χώρο της φυσικής από μία διαφορετική πορεία.

Δεν θα είχαμε βρει τη θεωρία τόσο δυσνόητη και δεν θα αξιώναμε να είναι πιο ευκατάληπτη από ένα σχολικό βιβλίο, εάν είχαμε λάβει υπόψη πόσο κοπιάζουμε για να καταλάβουμε γύρω από πολλά άλλα εφήμερα ζητήματα και αν ήταν έντονο το ενδιαφέρον για να σκεφτούμε γύρω από τα μεγάλα φιλοσοφικά ζητήματα. Σύντομα, όταν θα πρέπει να περιγράψουν και να εξηγήσουν την αρχή και την ουσία των πραγμάτων με τις απλούστερες εκφράσεις, περιληπτικά, χωρίς μαθηματικά και μαγικές διαστάσεις, δεν θα βρούνε πιο εύστοχο και πιο γρήγορο τρόπο να το κάνουν !

Αν και η θεωρία διατυπώνεται με τις απλούστερες λέξεις του κόσμου, δεν θα είναι ακόμα εύκολο να την παρακολουθήσει και να την καταλάβει κάποιος απροετοίμαστος. Θα δυσκολευτεί πολύ, εάν κάποιος αγνοεί τις εξελίξεις στο χώρο της φυσικής του 20ου αιώνα και δεν είναι εξοικειωμένος με παλαιότερες φιλοσοφικές θεωρίες και με τις αφηρημένες έννοιες.

Οι σχέσεις του χώρου με το χρόνο, με την ύλη και με τη βαρύτητα προκύπτουν θεωρητικά και εξηγούνται με συλλογισμούς επάνω στη βασική άποψη της Θεωρίας του Τελειωμένου Χρόνου. Γι' αυτό θα χρησιμεύσει να καταλάβουμε τι είναι αυτή η θεωρία και ποιοι είναι οι αρχικοί συλλογισμοί με τους οποίους μπορεί να φτάσει κάποιος σε τέτοιες σημαντικές ανακαλύψεις, κυριολεκτικά δανειζόμενος την ορολογία της φυσικής. Γι' αυτό, αξίζει να σκεφτούμε παράλληλα μερικές από τις “φιλοσοφικές” ιδέες που τη συγκροτούν για να φανούν, η απίστευτη δυνατότητα της συνάντησης της φιλοσοφίας με τις πιο δύσκολες ανακαλύψεις της επιστήμης και οι παγίδες που κρύβονται στις ξεχωριστές εμπειρικές παρατηρήσεις.

ΚΩΣΤΑΣ Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ

1.ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΟΥ (ΚΥΚΛΙΚΟΥ) ΧΡΟΝΟΥ;

Είναι μια ενιαία θεωρία για το χρόνο, το χώρο και την ύλη αναπτυγμένη με την ανάλυση των εννοιών επάνω στη βάση μιας απλής άποψης, την οποία υποθέτουμε όχι τυχαία: Το σύνολο όλων των πραγμάτων (δηλαδή το Σύμπαν) δεν είναι μόνο αυτό το οποίο αντιλαμβανόμαστε (με τον τρόπο μας) στο παρόν μας, αλλά είναι το σύνολο των πραγμάτων απ’ όλους τους χρόνους. Δηλαδή, όταν λέμε «Σύμπαν» πρέπει να εννοούμε μαζί το παρελθόν και το μέλλον του. Επειδή συμπεριλαμβάνουμε στην έννοια του Σύμπαντος τις αλλαγές μαζί με τα υλικά πράγματα, έτσι το συνταυτίζουμε με το χρόνο. Ο χρόνος είναι τα πράγματα μαζί με τις αλλαγές τους. Είναι αδύνατο να υπάρχει ένα πράγμα χωρίς το χρόνο ή το αντίστροφο, διότι ο χρόνος είναι το ίδιο το πράγμα με τις αλλαγές και με τις αλληλεπιδράσεις του .

Όχι τυχαία, το τονίζω*, υποθέτουμε ότι το Σύμπαν δεν συνεχίζει απεριόριστα να γίνεται κάποιο άλλο διαφορετικό (με απεριόριστες δυνατότητες), αλλά μετά από κάποια στιγμή αρχίζει ξανά να γίνεται όπως ήταν. Δηλαδή, υποθέτουμε ότι το Σύμπαν είναι πάντοτε το ίδιο (με σταθεροποιημένη ποιότητα) μέσα στα όρια μια συνολικής Στιγμής (στο σύνολο του Χρόνου).* Επειδή το Σύμπαν μαζί με τις αλλαγές του είναι πάντοτε το ίδιο (αν το διανοηθούμε στο σύνολο των στιγμών) γι’ αυτό προσθέτουμε τον επιθετικό προσδιορισμό «τελειωμένος» Χρόνος. Υποθέτουμε λοιπόν, ότι το Σύμπαν αποτελεί ενιαίο ευρύτερο σύνολο μέσα στα σταθερά όρια ενός ευρύτερου παρόντος, το κοινό και σταθερό σύνολο όλων των λεγόμενων πραγμάτων μαζί με όλες τις δυνατές αλλαγές τους. Το Σύμπαν είναι όλα τα λεγόμενα υλικά πράγματα μαζί με όλες τις δυνατές αλλαγές τους.

Ο χρόνος δεν έχει νόημα, παρά μόνο όταν υπάρχουν πράγματα που αλλάζουν και το Σύμπαν αποτελεί τον Τελειωμένο Χρόνο, γιατί εξ’ ορισμού είναι όλα τα δυνατά πράγματα. Δεν υπάρχει χρόνος, υπάρχουν ελλιπή πράγματα που αλλάζουν και γίνονται σε μικρότερες στιγμές ενός Συνολικού Χρόνου (σαν κλειστό κύκλωμα). Οι αλλαγές στη μορφή των μερών και στις σχέσεις τους δεν είναι αλλαγές στην ποιότητα του συνόλου. Η ποιότητα του τελευταίου είναι ή προσδιορίζεται μαζί με αυτές.

Το Σύμπαν -ανεξάρτητα από τον τρόπο που το αντιλαμβανόμαστε σαν μέρη- δεν είναι μόνο τα πράγματα που υπάρχουν στο σχετικό παρόν μας. Είναι ταυτόχρονα αυτό που ήταν στο παρελθόν και αυτό που -σε σχέση με το δικό μας παρόν- θα είναι στο μέλλον και αποτελεί ενιαίο ευρύτερο σύνολο μέσα στα σταθερά όρια ενός ευρύτερου παρόντος.

Με αυτήν την έννοια, το Σύμπαν, ως σύνολο όλων των πραγμάτων απ’ όλες τις στιγμές, είναι μια ενιαία, κοινή και σταθερή ποιότητα, χωρίς απραγματοποίητες δυνατότητες και στην ουσία αποτελεί τον τελειωμένο και πραγματικό Χρόνο. Ο χρόνος δεν έχει νόημα, παρά μόνο όταν υπάρχουν πράγματα που αλλάζουν και το Σύμπαν αποτελεί τον Τελειωμένο Χρόνο, γιατί εξ’ ορισμού είναι όλα τα δυνατά πράγματα, τα οποία δεν είναι απεριόριστα. Δεν υπάρχει χρόνος, υπάρχουν ελλιπή πράγματα που αλλάζουν και γίνονται σε μικρότερες στιγμές ενός Συνολικού Χρόνου (σαν κλειστό κύκλωμα). Όπως είπαμε, στο σύνολο του Χρόνου συμπεριλαμβάνονται όλα τα πράγματα μαζί με την πορεία και τις διαφοροποιήσεις τους.

ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΕΙΝΑΙ ΞΑΝΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΤΟΥΣ, ΟΤΑΝ ΑΥΤΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (ΣΑΝ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΟΝΟ). Οι σχέσεις και οι αλληλεπιδράσεις τους «υλοποιούνται» και γίνονται πράγματα και τα τελευταία «ενεργούν» και δημιουργούν τα πρώτα. Γι’ αυτό, οι σχέσεις και οι αλληλεπιδράσεις δεν υπάρχουν χωρίς τα πράγματα, ούτε τα πράγματα χωρίς τις σχέσεις και τους διάφορους τρόπους σύνδεσής τους. Σε τελική ανάλυση, όλα αποτελούν εκ των προτέρων ένα σταθεροποιημένο (και άμεσο) σύνολο.

Αυτή η άποψη για τον κυκλικό χρόνο και το Μέγιστο συνολικό χρόνο δεν περιέχει μία αγεφύρωτη αντίθεση; Πώς γίνεται να αλλάζουν γύρω μας τα πράγματα, ενώ στο σύνολό τους αποτελούν μια σταθεροποιημένη ποιότητα; Γιατί το Σύμπαν να μη συνεχίζει να γίνεται ή να εξελίσσεται χωρίς χρονικό όριο; Πώς και πότε θα αρχίσει να γίνεται ξανά το ίδιο, όπως ήταν στο παρελθόν; Θα καταστραφεί συνολικά και θα αρχίσει μετά να γίνεται όπως ήταν;

Θα ήταν πολύ δύσκολο και ίσως αδύνατο να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα και να παρατηρήσουμε στα πράγματα όλα τα στοιχεία εκείνα, από τα οποία θα συμπεραίναμε επιστημονικά και με υπολογισμούς την κυκλικότητα στην εξέλιξη του Σύμπαντος. Θα συναντούσαμε τις δυσκολίες των κοσμολογικών θεωριών, που επιχειρούν να μετρήσουν την ηλικία του Σύμπαντος, τη χρονική στιγμή στην οποία βρίσκεται τώρα, το μέγεθος του χώρου και τον τρόπο με τον οποίο το Σύμπαν θα επέστρεφε στην αρχική του φάση. Δεν θα υπήρχαν ούτε τα σημάδια μίας Μεγάλης Έκρηξης και το αδημιούργητο Σύμπαν θα συνέχιζε να γίνεται χωρίς να ξεχωρίζουν διαφορετικές φάσεις στην ύπαρξή του. Ποιό θα ήταν αρχικά το Σύμπαν και πως θα “επέστρεφε” ακριβώς στην αρχική του φάση, αυτό μάλλον θα έμενε για πάντα ανεξήγητο. Τα στοιχεία θα έδειχναν ένα συνεχώς ή εκρηκτικώς εξελισσόμενο Σύμπαν και δύσκολα θα βρίσκαμε στοιχεία για την κυκλικότητα της εξέλιξής του, εάν αυτή δεν είχε ολοκληρωθεί ανέκαθεν !

Όμως, η φιλοσοφική άποψη για ένα σταθερό και ολοκληρωμένο Σύμπαν μέσα στα όρια ενός μέγιστου χρόνου διασώζεται και το αίνιγμα της δημιουργίας του Σύμπαντος επιλύνεται, όταν γίνει παραδεχτή η ταυτόχρονη παρουσία του Σύμπαντος, διότι μόνο έτσι μπορεί να “συμβιβαστεί” και να εξηγηθεί η παρουσία ενός πλήθους φαινομένων και συνεπειών. Ανάμεσα στο πλήθος των συνηθισμένων φαινομένων, το πιο καθοριστικό για την λύση του αινίγματος της δημιουργίας του κόσμου είναι η παρουσία του “κενού” χώρου. Η παραδοχή της ταυτόχρονης παρουσίας όλου του Σύμπαντος θα ήταν μία φιλοσοφική πλάνη, από τα συλλογιστικά παιχνίδια της λογικής, εάν δεν παρατηρούσαμε ορισμένα από τα φαινόμενα, που βρίσκονται στο χώρο των επιστημών. Η άποψη για την ταυτόχρονη παρουσία του Σύμπαντος δεν επιβάλλεται αναγκαία από τους αρχικούς συλλογισμούς που ορίζουν το “Σύμπαν”. Η άποψη αυτή προκύπτει από την ανάπτυξη της θεωρίας του τελειωμένου χρόνου και αντί να βρίσκει αδιέξοδα, αντιφάσεις και να συγκρούεται με την εμπειρία, απροσδόκητα οδηγεί στην εξιχνίαση ενός πλήθους φαινομένων.

Με αυτή τη βάση και με απλές έννοιες της κοινής εμπειρίας αναπτύσσεται μια θεωρία, η οποία συμπεραίνει, περιγράφει και αιτιολογεί ένα μεγάλο αριθμό φαινομένων πολύ πιο εύκολα απ’ όσο πιστεύαμε. Φαινόμενα της κοινής εμπειρίας αλλά και πολλά τα οποία διαπιστώνουν, εξηγούν, προβλέπουν και αναλύουν οι εξειδικευμένοι στον επιστημονικό χώρο τους. Η ανάπτυξη αρχίζει από τη στιγμή που θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σε μερικές απορίες που δημιουργεί η υπόθεσή μας και αν τη συσχετίσουμε με ενδείξεις της εμπειρίας.

Πώς γίνεται να υπάρχουν πολλά πράγματα σε διαφορετικές στιγμές, ενώ από την άλλη στον ίδιο Χρόνο; Με άλλα λόγια, πώς γίνεται να υπάρχει ο χρόνος σχετικά, να είναι τελειωμένος για το σύνολο και ατελείωτος για το μέρος; Η διατύπωση της παραπάνω απορίας είναι η εύστοχη μεταμόρφωση του μεγάλου φιλοσοφικού ερωτήματος για τη σχέση της ενότητας με την πολλαπλότητα (πως όλα είναι ένα;) Η σχέση αυτή της ενότητας με την πολλαπλότητα με όρους της φυσικής θα φανεί σαν σχέση της ύλης (και της κίνησης) με τον κοινό πεπερασμένο χώρο. (Είναι σχέση ανάμεσα στην έμμεση με την άμεση ύπαρξη, όπως θα μπορούσαμε να το πούμε φιλοσοφικά με τις πιο αφηρημένες έννοιες). Δηλαδή, θα δούμε επιστημονικά, πως το σύνολο των ξεχωριστών υλικών πραγμάτων, με όλους τους τρόπους που γίνονται και με όλες τις διαφορές τους συνδέονται πάντοτε με κάτι κοινό, που οριοθετεί την ενέργειά τους και δεν τα αφήνει να “αποκοπούν” τελείως. Η ενότητα και ο συγχρονισμός των πραγμάτων θα μπορούσε να προέρχεται γενικά και απροσδιόριστα από την ύπαρξη μίας “φιλοσοφικής” ουσίας ή από την αόρατη ύπαρξη κάποιας νομοτέλειας, με έναν ακατανόητο και πολύπλοκο τρόπο. Προέρχεται, όμως, από αυτό που αντιλαμβανόμαστε σαν κενό χώρο και ο χώρος είναι αντικείμενο έρευνας στη φυσική.

Η σχέση των φιλοσοφικών όρων της ενότητας με την πολλαπλότητα θα μας αποκαλυφθεί μέσα στην έννοια του Χρόνου σαν σχέση ανάμεσα στην αμεσότητα και στην εμμεσότητα (δηλαδή στο πράγμα που είναι άμεσα και ταυτόχρονα και στα πράγματα που γίνονται με έμμεσους τρόπους και συνδέονται με πιο αργό και ασταθή τρόπο, διαμέσου κάποιων άλλων).

Για να παρακολουθήσουμε, να καταλάβουμε και για να εξαγάγουμε τις συνέπειες, πρέπει να τολμήσουμε κάτι δυσνόητο και απίστευτο: να σταματήσουμε να φανταζόμαστε το Σύμπαν σαν σύνολο πολλών εξωτερικά συσχετισμένων πραγμάτων, με κενά, αποστάσεις και σχετικά γνωρίσματα (τα οποία δημιουργούνται από τους τρόπους με τους οποίους συνδέονται τα λεγόμενα πράγματα). Η συνεπής ανάπτυξη της αρχικής υπόθεσης θα είναι δύσκολη ή θα οδηγεί σε άτοπα και αντιφάσεις, αν επιχειρηθεί ξεκινώντας από μία τέτοια "λεπτοκομμένη" εμπειρική άποψη. Μόνο αν θεωρήσουμε το Σύμπαν ταυτόχρονο προς όλα τα επιμέρους πράγματα -σαν τελειωμένο και σταθεροποιημένο στην ίδια (συνολική) στιγμή, που γίνονται και αλλάζουν τα περιορισμένα (με κενά και ελλείψεις) πράγματα- μόνο τότε βρίσκουμε την άκρη του νήματος. Το Σύμπαν από το παρελθόν έως το μέλλον (και όχι μόνο αυτό το οποίο είναι προς το παρόν μας) υπάρχει ταυτόχρονα! Όπως θα δούμε, η παραδοξότητα και η αντιφατικότητα με την εμπειρία αυτού του συμπεράσματος δεν είναι πιο εκπληκτική από την αποδοχή της ύπαρξης ενός κοινού και όχι κενού χώρου. Το κυριότερο, δεν οδηγεί σε αδιέξοδο -σε αντίθεση με την ερμηνεία της δημιουργίας ενός σύμπαντος από το μηδέν κάποτε στο παρελθόν.

Έγραφα κάπως υπερβολικά: “Η αυτοτέλεια και η αμεσότητα του ταυτόχρονου Σύμπαντος (του Σύμπαντος στο σύνολο του χρόνου)... Συμπλήρωνα την λέξη “αυτοτέλεια” με τη λέξη “αμεσότητα” και “ταυτόχρονο”. Διότι για την αυτοτέλεια του Σύμπαντος έχουν γραφτεί πολλά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και συνήθως εννοούν την “αυθυπαρξία” του Σύμπαντος. Αλλά εξακολουθούν να θεωρούν το Σύμπαν σαν εξωτερικό (σαν το συνολικό αποτέλεσμα του συνδυασμού των υλικών μερών του) και τα επιμέρους υλικά πράγματα να γίνονται μόνο με εξωτερικό τρόπο και σαν καλά ξεχωρισμένα.

Εδώ βρίσκεται η διαφορά στην άποψη που υποστηρίζω, άποψη που οδηγεί σε λογικές συνέπειες και στην εξήγηση εμπειρικών δεδομένων, αλλά προκαλεί και δυσκολίες στην κατανόηση. Το Σύμπαν στην κοσμολογική θεωρία του “τελειωμένου χρόνου” είναι αυτοτελές διότι είναι παρών, αμετάβλητο και “συμπαγές” στα όρια ενός μέγιστου συνολικού χρόνου -γι' αυτό και “άμεσα” υπαρκτό. Η ανάπτυξη αυτής της φαινομενικά παράλογης και αντιφατικής ιδέας οδηγεί σε απίστευτα λογικές συνέπειες!

Εάν, λοιπόν, το Σύμπαν υπάρχει ταυτόχρονα, τότε πώς γίνεται να διαπιστώνουμε στην εμπειρία μας το αντίθετο; Για να απαντήσουμε σε αυτήν την απορία, θα μπορούσαμε να επικαλεστούμε γενικά την θεωρία της σχετικότητας (της ειδικής και της γενικής) και έτσι να αποφύγουμε μια πιο αναλυτική απάντηση. Έλα όμως, που εμείς συμπεραίνουμε τη σχετικότητα του χρόνου (από ανάποδο συλλογισμό, με την αποδοχή της βασικής υπόθεσής μας για το "ταυτόχρονο Σύμπαν") και αντί να τη χρησιμοποιήσουμε, εμείς θα την εξηγήσουμε και θα τη διαφωτίσουμε! Είναι πιο αδιανόητο να ονομάζουμε «Σύμπαν» το σύνολο των πραγμάτων ως ένα όριο του χρόνου ή του χώρου και πέρα από εκείνο το όριο να το θεωρούμε εκτός Σύμπαντος, να το αποκαλούμε με άλλο όνομα και να το θεωρούμε έξω από το πεδίο της γνώσης..

Με τους πιο γενικούς όρους, μπορούμε να πούμε θεωρητικά: Είμαστε μέρη ενός κοινού συνόλου διασυνδεμένα με άλλα και όχι στην ίδια στιγμή με όλα τα υπόλοιπα. Για να υπάρχει το μέρος σαν ξεχωριστό (εξωτερικό και περιορισμένο) ανάμεσα στα άλλα, πρέπει να μην είναι και να μην αλληλεπιδράει με όλους τους δυνατούς τρόπους ταυτοχρόνως. Ούτε με τους ίδιους τρόπους και στις ίδιες στιγμές με τα άλλα. Τα πράγματα υπάρχουν σαν ελλιπή και ξεχωριστά, γιατί δεν διασυνδέονται με όλους τους δυνατούς τρόπους. Σε αντίθεση με το αυτοτελές Σύμπαν (το Κοινό Σύνολό τους), το οποίο υπάρχει ά-μεσα και εκ των προτέρων εκείνων.

Δεν αμφισβητούμε την ροή του χρόνου και την ύπαρξη της μεταβολής στα πράγματα. Η ανάπτυξη της φαινομενικά παράλογης και αντιφατικής άποψης για ένα ταυτόχρονο Σύμπαν (στο σύνολο του χρόνου) οδηγεί σε απίστευτα λογικές συνέπειες, έχω ισχυριστεί με κάποια έκπληξη. Ακόμα, κάθε πράγμα και κάθε τι που υπάρχει "υποτάσσεται" σε συνέπειες και περιορισμούς, που προκύπτουν από την παραδοχή και μόνο ότι είναι μέρος ενός κοινού συνόλου. Μία από τις πρώτες, λογικές και καθοριστικές συνέπειες που προκύπτουν από το υπερβολικό ορισμό του ταυτόχρονου Σύμπαντος είναι η αναγκαστική σύνδεση της έννοιας του μέρους με την αλλαγή και το χρόνο. Κάθε πράγμα του Σύμπαντος δεν είναι το σύνολο από όλους τους χρόνους και εξ' ορισμού είναι πάντοτε σε ένα μέρος του χρόνου... μπορούμε να συμπεράνουμε με συνέπεια. Θα μπορούσα να σας αναλύσω τα νοήματα σε πολλές σελίδες για να δείξω τη συνέπεια των συλλογισμών που μπορούν να γίνουν με τέτοια ορθολογική βάση. Θα θεωρηθεί φιλοσοφία της παλαιάς εποχής και πιθανό να χαθεί ο σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας που είναι η κατανόηση με όρους της επιστήμης. Αυτό που απαιτείται τώρα να κάνουμε είναι να εξηγήσουμε αμέσως πως γίνεται το Σύμπαν να μην παρουσιάζεται όλο σαν ταυτόχρονο και εμείς να υπάρχουμε σε ένα κόσμο όπου “τα πάντα ρει”.

Η αλλαγή δεν είναι μόνο αστάθεια, φευγαλέα μεταβολή και απροσδιόριστη ροή. Τα ίδια τα λεγόμενα υλικά πράγματα δημιουργούνται από τρόπους αλληλεπίδρασης που γίνονται σε πολύ μικρό χρόνο. Η αλλαγή μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενη, κυκλική, κοινή, ανάλογη και σταθερή. Αν λέμε ότι τα πράγματα είναι μερικοί τρόποι (υλικής) αλληλεπίδρασης και διαμόρφωσης της Συμπαντικής Ποιότητας, αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πραγματικά και με μια σταθερότητα. Στην εμπειρία διαπιστώνουμε αρκετά συχνά την ύπαρξη σταθερότητας σε μία αλλαγή. (1) Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα πως δεν είναι παράξενο ή ανόητο να μιλάμε για ένα Σύμπαν με σταθεροποιημένη ποιότητα. Η ύπαρξη σταθερότητας και συνέχειας στα φαινόμενα, παρά τις αλλαγές τους, δείχνει ότι όχι μόνο βρίσκονται μέσα στο χρόνο (από συμπτωματικές εξωτερικές μεταβολές και με τυχαίους τρόπους σύνδεσης), αλλά και ότι συγχρόνως είναι μέρη ενός σταθεροποιημένου και άμεσου Συνόλου, το οποίο αντιστοιχεί στο Μέγιστο-Κοινό Χρόνο.

Διαφορετικά δε θα υπήρχε η σχετική σταθερότητα στα πράγματα και κάθε αλλαγή θα γινόταν σε απροσδιόριστες στιγμές, ανά πάσα στιγμή και με ασύνδετο τρόπο. Όλα τα λεγόμενα πράγματα γίνονται (με κάποιους τρόπους διαμόρφωσης και υλικής αλληλεπίδρασης), σαν έμμεσα-εξωτερικά μέρη μέσα στον χρόνο και έτσι σχετικά προς τα άλλα ξεχωρίζει η ύπαρξή τους (ενώ το Κοινό Σύνολό τους είναι άμεσα και πάντοτε στον ίδιο Συνολικό Χρόνο). Η ουσία τους και η ουσία των πιο μικρών μερών τους είναι το ταυτόχρονο, κοινό και σταθερό Σύνολο, το οποίο πάντοτε προϋπάρχει σε σχέση με εκείνα και το ονομάζουμε Σύμπαν. Τα υλικά πράγματα δεν παύουν να συνδέονται με κάποιους τρόπους μαζί του (σε κάθε χρόνο και χώρο), όσο απομονωμένα και σταθερά αν μοιάζουν εξωτερικά τους και κανένα δεν μπορεί να είναι χωρίς αυτούς τους τρόπους.

6.Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΙ Η ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ

Το αδιαφοροποίητο Σύμπαν, το οποίο είναι η επαρκής αιτία του εαυτού του, το οποίο είναι ανέκαθεν τελειοποιημένο, δεν έχει την αρχή της ύπαρξης και της ποιότητάς του σε μερικές ουσίες και δεν είναι αποτέλεσμα μιας σύνθεσης που προηγήθηκε. Με την ευρύτερη συνολική στιγμή δεν εννοούμε αρχή και τέλος στην ύπαρξή του. Η στιγμή που αρχίζει το Σύμπαν να γίνεται δεν βρίσκεται πριν από τη στιγμή που αυτό τελειώνει. Αρχίζει να γίνεται μέσα από τον ίδιο τον εαυτό του και τελειώνει ξανά μέσα στον εαυτό του σαν μέρος. Η συνολική στιγμή στην οποία το Σύμπαν Είναι (τα όρια του παρόντος του) υπάρχει σχετικά, δηλαδή σε σχέση με τα μέρη του, τα οποία γίνονται σε μικρότερες στιγμές.

Το Σύμπαν δεν είναι όλο ταυτόχρονα σε σχέση με τα λεγόμενα πράγματα (με τα μέρη του). Συνεχίζει να γίνεται σχετικά μέσα στο χρόνο και στο χώρο των συσχετισμένων μερών σαν έμμεσο-εξωτερικό, ενώ αυτό έχει γίνει ανέκαθεν και είναι έξω από το χρόνο και το χώρο. Μέσα του περιέχει όλες τις μικρότερες χρονικές στιγμές από τη μέγιστη, που είναι το παρόν της δικής του ύπαρξης. Μπορούμε να το συμπεράνουμε και από μια διαφορετική διατύπωση:

Η συνολική στιγμή στην οποία είναι το τελειωμένο Σύμπαν, αποτελεί τη στιγμή με τη μέγιστη διάρκεια, με τα μεγαλύτερα όρια. Αυτή η Συμπαντική Στιγμή δεν μπορεί να διαιρεθεί σε απειράριθμες μικρότερες, γιατί τότε δε θα ήταν μια μέγιστη και με όρια. Δεν αποτελείται από ατελείωτες ή απειράριθμες μικρότερες στιγμές, διαφορετικά το Σύμπαν δε θα ήταν πάντοτε το ίδιο μέσα στα όρια μιας στιγμής. Συνεπώς, υπάρχει ένα ελάχιστο όριο χρόνου, το οποίο αποτελεί την ελάχιστη χρονική στιγμή.

Η ελάχιστη χρονική στιγμή αναλογεί στον ελάχιστο χρόνο αλληλεπίδρασης, στην ελάχιστη αλλαγή, στο «ελάχιστο» πράγμα, το οποίο ονομάζουμε υλικό στοιχείο. Είναι η ελάχιστη στιγμή στην οποία το Σύμπαν αρχίζει να γίνεται σαν έμμεσο και εξωτερικό και έτσι σχετικά και έμμεσα αποτελεί ένα φορέα-μέσο για τη δημιουργία των πιο σύνθετων πραγμάτων. Με άλλα λόγια είναι ένας φορέας εμμεσότητας (ή εξωτερικότητας). Από την αλληλεπίδραση των ελάχιστων αλλαγών δημιουργούνται -όπως περιγράφεται αναλυτικά- οι συνδυασμοί και οι ποιότητες των ευρύτερων πραγμάτων, τα οποία γίνονται σε μεγαλύτερες χρονικές στιγμές, με περισσότερους και πιο έμμεσους τρόπους διασύνδεσης.

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΙΑ

Από την προσεκτική ανάλυση του βασικού ορισμού του Σύμπαντος βλέπουμε απρόσμενες και συνταρακτικές απαντήσεις σχετικά με τα μεγάλα κοσμολογικά ζητήματα. Ωστόσο, θα διαπιστώσουμε πολλά αναπάντητα ερωτήματα και ειδικά εκείνα που βρίσκονται στα όρια της κοσμολογίας και σχετίζονται άμεσα με τη ζωή, με το θάνατο, με το Θεό και πιο έμμεσα με την πρακτική φιλοσοφία. Ποια η σχέση όλων αυτών των αφηρημένων αλληλεπιδράσεων με την εμβιότητα; Ποια η θέση της ζωής και ειδικά του ανθρώπου μέσα σε ένα τέτοιο χωροχρονικό Σύμπαν; Αυτή η κοσμολογική γνώση μας δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουμε αν υπάρχει ο Θεός, ποια είναι η σχέση του με τον κόσμο και αν η ζωή μας τελειώνει για πάντα; Η κοσμολογική θεωρία του Τελειωμένου Χρόνου γίνεται ακόμα πιο εκπληκτική και αξιόπιστη από την ανάπτυξή της προς αυτήν την κατεύθυνση.