Αν και είναι δύο ξεχωριστές λίμνες με διαφορετικά χαρακτηριστικά, σχεδόν πάντα αναφέρονται μαζί, ίσως γιατί διαμορφώνουν μία ενιαία περιοχή και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους είναι εμφανείς. Η λίμνη Ζάζαρη, μία από τις ομορφότερες λίμνες της Ελλάδας, σε υψόμετρο 602 μέτρα, έχει εμβαδόν περίπου 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μέγιστο μήκος 2 χιλιόμετρα. Τροφοδοτείται από το ποτάμι του Σκλήθρου, αλλά και από υπόγειες πηγές, ενώ στη συνέχεια τροφοδοτεί με τη σειρά της την Χειμαδίτιδα. Το μέγιστο βάθος αυτής της μεσοτροφικής λίμνης είναι 3 μέτρα και το μέσο βάθος 1,5 μέτρα. Η λίμνη Χειμαδίτιδα είναι μεγαλύτερη, με έκταση 10,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μέγιστο μήκος 6,3 χιλιόμετρα. Είναι ρηχότερη, με το μέσο βάθος της να μην ξεπερνά το ένα μέτρο και το μέγιστο τα 2,5 μέτρα. Βρίσκεται 9 μέτρα χαμηλότερα από τη Ζάζαρη με υψόμετρο μέσης στάθμης 593 μέτρα.
Πρόκειται για λίμνη με έντονο ευτροφισμό, ο οποίος είναι εμφανής από την πολύ μεγάλη έκταση απροσπέλαστων καλαμιώνων, οι οποίοι όμως αποτελούν σημαντικό βιότοπο για την αναπαραγωγή, διαχείμαση και γενικότερη διαβίωση σημαντικών οργανισμών. Η σημερινή λίμνη αποτελεί τμήμα μεγαλύτερης παλαιότερα λίμνης, ένα σημαντικό μέρος της οποίας αποστραγγίστηκε μεταπολεμικά και μετατράπηκε σε καλλιεργούμενες εκτάσεις. Οι δύο λίμνες, και κυρίως η Χειμαδίτιδα, έδιναν στο παρελθόν και συνεχίζουν ακόμα να προσφέρουν στα κοπάδια των κτηνοτρόφων πιο ήπιες συνθήκες διαβίωσης κατά τη διάρκεια του δριμύτατου χειμώνα της ευρύτερης περιοχής, αλλά και πιο απομακρυσμένων διαμερισμάτων. Τα χειμαδιά, άλλωστε, χάρισαν ως αντάλλαγμα το όνομα στη μία από τις λίμνες. Πλούσια κάποτε σε ζωή τα τέσσερα χειμαδιά, ένα σε κάθε μυχό του ημιορεινού όγκου δίπλα από την Χειμαδίτιδα. και ακόμη ένα-δύο στη Ζάζαρη, απομένουν πλέον ως ερείπια. Μετά τις αλλαγές στον τρόπο εκτροφής των αιγοπροβάτων και βοοειδών, τα τελευταία χρόνια, σε πείσμα των καιρών, λίγα μόλις κοπάδια κτηνοτρόφων εξακολουθούν να βόσκουν στη γύρω περιοχή και να θυμίζουν αμυδρά το παρελθόν. Στο σύμπλεγμα των δύο λιμνών έχουν καταγραφεί σημαντικά είδη φυτών (150 είδη) και κυρίως ζώων. Έχουν παρατηρηθεί 141 είδη πουλιών, από τα οποία τα 100 είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Αξίζει όμως να αναφερθεί πως στη Χειμαδίτιδα αναπαράγεται, με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ελλάδα, η βαλτόπαπια, με 60 ζευγάρια, η οποία είναι παγκόσμια απειλούμενο είδος. Ακόμη, στις δύο λίμνες φιλοξενούνται 12 είδη θηλαστικών. 7 είδη ερπετών. 7 είδη αμφιβίων και 8 είδη ψαριών.
