|
"Bahçenin yamacına yaklaştığınızda, yapının kat kat yükseldiğini
görüyorsunuz... Dev bitki yığınları, büyük ve kalın ağaçlar
öylesine cazibeli ki, bakanları büyülüyor. Nehirden gelen bol
suyu aletler yükseltiyor; ve dışarıdan bunları göremiyorsunuz."
(Tarihçi Diodorus Siculus) Meyveler ve çiçekler, şelaleler, yapının katlarından taşan bahçeler,
egzotik hayvanlar... İşte Babil'in Asma Bahçeleri'ni görenlerin
aklında kalanlar bunlardı. Eğer Eski Yunan'ın tarihçileri ve
ozanları olmasaydı, kimse böyle bir mucizeden haberdar olmayacaktı.
Yeri; Fırat'ın doğu kıyısında, Bağdat'ın 50 kilometre güneyinde. Tarihi: Babil Krallığı'nın en parlak dönemi ünlü Kral Hammurabi dönemidir
(MÖ 1792-1750). Krallık, Naboplashar (MÖ 625-605) dönemine kadar
görkemini sürdürmüştü ve Naboplashar'ın oğlu 2.
Nebuchadnezzar, efsanevi bahçelerin yapımcısıdır. Anlatılanlara
göre, Kral bu muhteşem bahçeyi karısı için veya karısını kıskandığı
için yaptırmıştı. Bahçeler'le ilgili en geniş bilgiyi
Diodorus Siculus ve Berossus gibi tarihçilerden alıyoruz, Babil
kaynaklarında ise hiçbir kayda rastlanmıyor. Nebuchadnezzar döneminden
kalan tabletlerde dahi Bahçeler'den sözedilmiyor. Buna karşın
kralın sarayından, Babil'den ve kentin surlarından söz ediliyor.
Bu arada belirtmek gerekir ki, Asma Bahçeleri'nden sözeden tarihçilerin
hiçbirisi o kadar detay vermelerine rağmen bahçeleri gözleriyle
görmüş değildir. Modern tarihçilere göre Büyük İskender'in
askerleri Babil'in verimli, yemyeşil topraklarından çok etkilenmişler
ve geri döndüklerinde
Mezopotamya'nın büyüleyici bahçelerini, palmiyelerini,
Nebuchadnezzar'ın sarayını, Babil'in ünlü kulesini ve
zigguratları anlatmakla bitirememişlerdi. Ötesi, ozanların ve
antik tarihçilerin hayal gücüdür. Babil'in Asma Bahçeleri, Dünya'nın
7 Harikası'nın arasında böylece yerini aldı ve 20. yüzyıla
kadar da bu gizem böyle sürdü. Derken birkaç arkeolog bazı kanıtlara
ulaştıklarını açıkladı. Bulunan kanıt, bahçelerin sulama
sistimeydi. Bu gerçek bir kanıttı. Tanımlama; Ayrıntılı bir tanım için özellikle Strabo'dan ve Bizanslı
Philo'dan yararlanacağız; "Bahçe dörtgen biçimindeydi, iki
uzun kenarı 400 metre uzunluğundaydı. Kemerler ve küp biçiminde
çeşmelerle süslüydü. Alttan başlayan merdivenler dönerek yükseliyor
ve en üst terasa kadar ulaşıyordu. Asma Bahçeleri, en alttan
itibaren bitkilerle doluydu. Dev ağaçlar topraktan en üst kata
kadar ulaşıyordu. Tüm yapı, taş
sütunlarla destekliydi, su akımı eğimli kanallar aracılığıyla
sağlanıyordu ve bir sistemle sular yukarı çıkıp yine aşağıya
akarken, tüm bitkileri suluyordu. Yapılanlar tam olarak bir krallık
lüksünü yansıtıyordu..." Bahçenin, kralın sarayına yakın olduğu tahmin edilerek, antik Babil öreni
yakınlarında kazılar yapıldı, bulunan su kanalları ve duvar yıkıntıları
Bahçe'ye ait olabilir. Babil'in Asma Bahçelerini gören ve bilen
yok ama görkemi hala sürüyor ve belki Irak'ta birgün yeniden sağlıklı
kazılar yapılabilirse daha güvenli veriler elde edilebilir. |